(Zawgyi/Unicode)
ခိုးနားထောင် စောင့်ကြည့်မယ့် နည်းပညာ ကို အသက်သွင်းဖို့ စစ်ကောင်စီ က “ဆက်တိုက် ဖိအား” ပေးလာတာကြောင့် ဥရောပ သမဂ္ဂ ရဲ့ ပိတ်ဆို့ အရေးယူတာ ကို ရှောင်နိုင်အောင် မြန်မာနိုငံ မှာ ဆောင်ရွက်နေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ ကို ရောင်းလိုက်ရတာ ဖြစ်ပါတယ် လို့ တယ်လီနော ရဲ့ အာရှ ဒေသ ဆိုင်ရာ အကြီးအကဲ က ရိုက်တာ သတင်းဌာန ကို ပြောပါတယ်။ မြန်မာ လုပ်ငန်းခွဲ ကို အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၁၀၅ သန်း နဲ့ လက်ဘနွန် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရေး အုပ်စု ကို ရောင်းချမယ်လို့ တယ်လီနော က ဇူလိုင်လတွင်း က ကြေညာခဲ့တာပါ။
ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်နေ့ အာဏာ မသိမ်းမီ လများစွာ ကတည်းက ခိုးနားထောင် စောင့်ကြည့် တဲ့ နည်းပညာ ကို တင်ဆင်ကြဖို့ တယ်လီနော နဲ့ တခြား အင်တာနက် ဝန်ဆောင်မှု ပေးကြတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ ကို လျှို့ဝှက် အမိန့်ပေးခဲ့တာ လို့ ရိုက်တာ က ပြောပါတယ်။ ဒီနည်းပညာအရ၊ ဝန်ဆောင်မှု အသုံးပြုသူတွေ ရဲ့ ပြောဆိုဖော်ပြချက်တွေ ကို စစ်တပ် က ခိုး နားထောင် မှတ်တမ်း ယူနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
“အာဏာ သိမ်းပြီးတဲ့အခါ၊ မြန်မာနိုင်ငံ မှာ လုပ်ငန်း ဆက်လုပ်နိုင်ဖို့ ဆိုရင်၊ မြန်မာ အာဏာပိုင်တွေ အတွက် ဒီ နည်းပညာ ကို အသက်သွင်းဖို့ လိုအပ်လာတာ ကျွန်တော်တို့အတွက် ရှင်းလာပါတယ်။” လို့ အာရှဒေသဆိုင်ရာ တယ်လီနော အကြီးအကဲ ယိုဂင် လော်စတု (Jorgen Rostrup) က ပြောပါတယ်။ လူ့အခွင့်အရေး ကို အကာအကွယ်ပေးတဲ့ ဥပဒေ၊ နဲ့ ပြဌာန်းသတ်မှတ်ချက်များ ဆိုင်ရာ နည်းနာ ယန္တယားတွေ မရှိရင်၊ အဲဒီလို ခိုးနားထောင် စောင့်ကြည့်တဲ့ နည်းပညာ ကို အသုံးပြုတာ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ အပေါ် လက်နက် ရောင်းချမှု ပိတ်ပင်ရေး ၂၀၁၈ ခုနှစ် ပြဌာန်းချက် ကို ချိုးဖောက်ရာ ရောက်လိမ့်မယ်လို့ သူ က ဆိုပါတယ်။
ခုထိတော့ အဲဒီ ကိရိယာတွေ ကို အသက်မသွင်းရသေးပါဘူး။ ကျွန်တော်တို့ သဘော နဲ့ လုပ်မှာလည်း မဟုတ်ပါဘူး လို့ သူ က ပြောပါတယ်။ ဒီနည်းပညာ ရဲ့ သက်ရောက်မှု ကို အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း တယ်လီနော က ပြောလာတာ ဒါ ပထမဆုံးပါ။ မြန်မာ စစ်တပ် ရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ကို ရိုက်တာ က ခေါ်ခဲ့ပေမဲ့ တုံ့ပြန်တာ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရာဇဝတ်မှု ကျူးလွန်သူတွေ ကို ဖမ်းဆီးနိုင်အောင် ခုလို ဥပဒေ နဲ့ အညီ ခိုး နားထောင် စောင့်ကြည့်တာ ကို အစိုးရ တော်တော်များများ က ခွင့်ပြုထားကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဒီမိုကရေစီ တိုင်းပြည်တွေ အပြင် တချို့ အာဏာပိုင်ဝါဒ ကျင့်သုံးတဲ့ တိုင်းပြည်တွေ မှာ ဥပဒေအတိုင်း သွားရတဲ့ ဖြစ်စဉ်တွေအတိုင်း မသွားဘဲ၊ ဒီနည်းပညာတွေ ကို ရိုးရိုးအသုံးပြုနိုင်အောင် ခွင့် ပြု မထားကြပါဘူး။
မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ အာဏာ သိမ်းပြီးကတည်းက ဆက်သွယ်ရေး ကုမ္ပဏီတွေ ရဲ့ အကြီးတန်း အရာရှိတွေ ဟာ မြန်မာနိုင်ငံ က ထွက်ခွါမယ် ဆိုရင် အထူး ခရီးသွားခွင့် ရယူရမယ် လို့ စစ်ကောင်စီ က ပြောထားကြောင်း ရိုက်တာ သတင်းဌာန က ဇူလိုင်လ မှာ သတင်းရေးခဲ့ပါတယ်။ ခုလို ခရီးသွားခွင့် ပိတ်ပင်တာ အပေါ် တယ်လီနော က မှတ်ချက်ပေးဖို့ ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။ ခုလို ရောင်းချတာ ကို စစ်ကောင်စီ အာဏာပိုင်များထံ တယ်လီနော က တင်ပြထားပြီး၊ ဆုံးဖြတ်ချက် ကျဖို့ ရက်ပေါင်း ၆၀ လောက် ကြာဖို့ မျှော်လင့်ထားတယ်လို့ သိရပါတယ်။
...............................................................................
ဖိအားတှကွေောင့ျ မွနျမာလုပျငနျးတှေ ရောငျးထုတျခဲ့ရဟု Telenor ဝနျခံ
(Unicode)
ခိုးနားထောငျ စောင့ျကွည့ျမယ့ျ နညျးပညာ ကို အသကျသှငျးဖို့ စဈကောငျစီ က “ဆကျတိုကျ ဖိအား” ပေးလာတာကွောင့ျ ဥရောပ သမဂ်ဂ ရဲ့ ပိတျဆို့ အရေးယူတာ ကို ရှောငျနိုငျအောငျ မွနျမာနိုငံ မှာ ဆောငျရှကျနတေဲ့ လုပျငနျးတှေ ကို ရောငျးလိုကျရတာ ဖွဈပါတယျ လို့ တယျလီနော ရဲ့ အာရှ ဒသေ ဆိုငျရာ အကွီးအကဲ က ရိုကျတာ သတငျးဌာန ကို ပွောပါတယျ။ မွနျမာ လုပျငနျးခှဲ ကို အမရေိကနျ ဒေါျလာ ၁၀၅ သနျး နဲ့ လကျဘနှနျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံရေး အုပျစု ကို ရောငျးခမြယျလို့ တယျလီနော က ဇူလိုငျလတှငျး က ကွညောခဲ့တာပါ။
ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျနေ့ အာဏာ မသိမျးမီ လမြားစှာ ကတညျးက ခိုးနားထောငျ စောင့ျကွည့ျ တဲ့ နညျးပညာ ကို တငျဆငျကွဖို့ တယျလီနော နဲ့ တခွား အငျတာနကျ ဝနျဆောငျမှု ပေးကွတဲ့ ကုမ်ပဏီတှေ ကို လြှို့ဝှကျ အမိန့ျပေးခဲ့တာ လို့ ရိုကျတာ က ပွောပါတယျ။ ဒီနညျးပညာအရ၊ ဝနျဆောငျမှု အသုံးပွုသူတှေ ရဲ့ ပွောဆိုဖောျပွခကြျတှေ ကို စဈတပျ က ခိုး နားထောငျ မှတျတမျး ယူနိုငျမှာ ဖွဈပါတယျ။
“အာဏာ သိမျးပွီးတဲ့အခါ၊ မွနျမာနိုငျငံ မှာ လုပျငနျး ဆကျလုပျနိုငျဖို့ ဆိုရငျ၊ မွနျမာ အာဏာပိုငျတှေ အတှကျ ဒီ နညျးပညာ ကို အသကျသှငျးဖို့ လိုအပျလာတာ ကြှနျတောျတို့အတှကျ ရှငျးလာပါတယျ။” လို့ အာရှဒသေဆိုငျရာ တယျလီနော အကွီးအကဲ ယိုဂငျ လောျစတု (Jorgen Rostrup) က ပွောပါတယျ။ လူ့အခှင့ျအရေး ကို အကာအကှယျပေးတဲ့ ဥပဒေ၊ နဲ့ ပွဌာနျးသတျမှတျခကြျမြား ဆိုငျရာ နညျးနာ ယန်တယားတှေ မရှိရငျ၊ အဲဒီလို ခိုးနားထောငျ စောင့ျကွည့ျတဲ့ နညျးပညာ ကို အသုံးပွုတာ ဟာ မွနျမာနိုငျငံ အပေါျ လကျနကျ ရောငျးခမြှု ပိတျပငျရေး ၂၀၁၈ ခုနှဈ ပွဌာနျးခကြျ ကို ခြိုးဖောကျရာ ရောကျလိမ့ျမယျလို့ သူ က ဆိုပါတယျ။
ခုထိတော့ အဲဒီ ကိရိယာတှေ ကို အသကျမသှငျးရသေးပါဘူး။ ကြှနျတောျတို့ သဘော နဲ့ လုပျမှာလညျး မဟုတျပါဘူး လို့ သူ က ပွောပါတယျ။ ဒီနညျးပညာ ရဲ့ သကျရောကျမှု ကို အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး တယျလီနော က ပွောလာတာ ဒါ ပထမဆုံးပါ။ မွနျမာ စဈတပျ ရဲ့ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ကို ရိုကျတာ က ခေါျခဲ့ပမေဲ့ တုံ့ပွနျတာ မရှိခဲ့ပါဘူး။
ရာဇဝတျမှု ကြူးလှနျသူတှေ ကို ဖမျးဆီးနိုငျအောငျ ခုလို ဥပဒေ နဲ့ အညီ ခိုး နားထောငျ စောင့ျကွည့ျတာ ကို အစိုးရ တောျတောျမြားမြား က ခှင့ျပွုထားကွပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဒီမိုကရစေီ တိုငျးပွညျတှေ အပွငျ တခြို့ အာဏာပိုငျဝါဒ ကငြ့ျသုံးတဲ့ တိုငျးပွညျတှေ မှာ ဥပဒအေတိုငျး သှားရတဲ့ ဖွဈစဉျတှအေတိုငျး မသှားဘဲ၊ ဒီနညျးပညာတှေ ကို ရိုးရိုးအသုံးပွုနိုငျအောငျ ခှင့ျ ပွု မထားကွပါဘူး။
မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ အာဏာ သိမျးပွီးကတညျးက ဆကျသှယျရေး ကုမ်ပဏီတှေ ရဲ့ အကွီးတနျး အရာရှိတှေ ဟာ မွနျမာနိုငျငံ က ထှကျခှါမယျ ဆိုရငျ အထူး ခရီးသှားခှင့ျ ရယူရမယျ လို့ စဈကောငျစီ က ပွောထားကွောငျး ရိုကျတာ သတငျးဌာန က ဇူလိုငျလ မှာ သတငျးရေးခဲ့ပါတယျ။ ခုလို ခရီးသှားခှင့ျ ပိတျပငျတာ အပေါျ တယျလီနော က မှတျခကြျပေးဖို့ ငွငျးဆိုခဲ့ပါတယျ။ ခုလို ရောငျးခတြာ ကို စဈကောငျစီ အာဏာပိုငျမြားထံ တယျလီနော က တငျပွထားပွီး၊ ဆုံးဖွတျခကြျ ကဖြို့ ရကျပေါငျး ၆၀ လောကျ ကွာဖို့ မြှောျလင့ျထားတယျလို့ သိရပါတယျ။
