အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ မြန်မာ့လေကြောင်းလိုင်း MAI ရဲ့ ငွေပေးချေမှုတွေကို အခု ဇူလိုင်လကုန်ကစပြီး ခွင့်မပြုတော့ဘူးလို့ စင်္ကာပူအခြေစိုက် UOB ဘဏ်က ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါတယ်။ MAI လေကြောင်းလိုင်း ကရတဲ့ အကျိုးအမြတ်ဟာ စစ်ကောင်စီရဲ့ ဝင်ငွေလမ်းကြောင်းတခု ဖြစ်တာကြောင့် အခုလို ငွေစာရင်း ပိတ်သိမ်းလိုက်တာကို ကြိုဆိုကြောင်း အလုပ်သမားတပ်ပေါင်းစုက ထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်က သတင်းပေးပို့ချက်ကို မအိသန့်စင် က တင်ပြပေးပါမယ်။
စစ်ကောင်စီရဲ့ စီးပွားရေး မိတ်ဖက်ဖြစ်တဲ့ MAI လေကြောင်းလိုင်းရဲ့ ငွေစာရင်းတွေကို မကြာခင်မှာ ပိတ်တော့မယ်လို့စင်္ကာပူဘဏ် UOB က အသိပေးထားပါတယ်။ နိုင်ငံခြားငွေစီးဆင်းမှုကို အသုံးချပြီး စစ်လက်နက်တွေ ဝယ်ယူနေတဲ့ စစ်ကောင်စီကို အခုလို ပိတ်ဆို့လိုက်တဲ့အပေါ် ကြိုဆိုကြောင်းမြန်မာ အလုပ်သမား တပ်ပေါင်းစုက တနင်္လာနေ့က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ ယူကေနိုင်ငံတွေဟာ သူတို့ရဲ့အရေးယူပိတ်ဆို့မှုကို ချိုးဖောက်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေကို အရေးယူတဲ့ သာဓကတွေ ရှိတာကြောင့် အခု UOB ဘဏ်အနေနဲ့လည်း ဒီလို အရေးယူခံရတာမျိုး မဖြစ်အောင် ရှောင်ရှားဖို့ MAI ရဲ့ ငွေစာရင်းတွေကို ပိတ်တာ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ အလုပ်သမားတပ်ပေါင်းစု အဖွဲ့ဝင် ဦးမောင်မောင်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
"UOB က သူ့ဖာသူ ပိတ်လိုက်တာတော့ မဟုတ်ဘူး။ သူကြောက်တာက secondary sanction impact... သူတို့ကို အမေရိကားက Treasury Department က OFAC (Office of Foreign Assets Control) ဆိုတဲ့ရုံး ရှိတယ်။ သူက ထုတ်ထားတဲ့ regulations တွေ ရှိပါတယ်။ အကယ်၍များ US sanction ထိထားတဲ့ အစုအဖွဲ့တခုကို သွားပြီး အလုပ်လုပ်တဲ့သူကို သူတို့က တရားစွဲပြီး ဒဏ်တပ်ပါတယ်။ အဲလို ဒဏ်တပ်တာက ဘဏ်တွေက US ဒေါ်လာ သိန်းနဲ့ချီပြီး ပေးရတာတွေရှိပါတယ်။ ဆိုတော့ ရတဲ့အမြတ်က ပေးထားတဲ့ဒဏ်နဲ့မကိုက်ဘူးလေ။"
မြန်မာအပါအဝင်၊ လစ်ဗျား၊ ဆီးရီးယားတို့နဲ့ ပတ်သက်ခဲ့တဲ့ ဘဏ်လုပ်ငန်းတချို့ကို ဒေါ်လာသန်းချီ ဒဏ်ရိုက်ဖူးတဲ့ သာဓက တချို့ရှိတယ်လို့ လည်း ဦးမောင်မောင်က ပြောပါတယ်။ ၂၀၁၄ တုန်းကလည်း မြန်မာ့စီးပွားရေး ဦးပိုင်လီမိတက်ရဲ့ Myawaddy Trading Limited ဆီက သဲဝယ်ယူ တင်သွင်းခဲ့တဲ့ စင်္ကာပူကုမ္ပဏီတခု အမေရိကန်ဒေါ်လာ တသန်းဒဏ်ရိုက်ခဲ့ရဖူးပါတယ်။
MAI ရဲ့ ငွေစာရင်းတွေကို အခုလို ပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် နိုင်ငံခြား ခရီးသည်တွေဆီက ရနေတဲ့ ဒေါ်လာငွေလမ်းကြောင်းတခု ပိတ်သွားနိုင်တယ်လို့ နိုင်ငံရေး သုံးသပ်သူ ဦးရဲထွန်းက ပြောပါတယ်။
"အဲဒီ ဒေါ်လာအကောင့်တွေကို ပိတ်လိုက်တယ်ဆိုတော့ အဲဒီဘက်အခြမ်းက လက်မှတ်ရောင်းတာတွေ ဘာတွေအတွက်ထိခိုက်သွားမှာပေါ့။ မြန်မာနိုင်ငံကိုလာတဲ့ လေကြောင်းလိုင်းတွေမှာ သူတို့ (MAI) က ဒေါ်လာနဲ့ ရောင်းတာတို့ ရှိတယ်။ အခုကျနော် သိရတဲ့ သတင်းအရတော့ စင်္ကာပူဘဏ်က ပိတ်လိုက်တယ် ဆိုတာသူတို့ကို ထိခိုက်မှာစိုးလို့။ သူတို့က အဲဒါမလုပ်ဘူးဆိုရင် အမေရိကန်က သူ့အပေါ်မှာ အရေးယူမှာ စိုးလို့ သူကလည်း ပိတ်လိုက်ရတဲ့သဘောပေါ့။"
MAI အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Sara Vanan ရဲ့ ရုံးတွင်းပေးပို့တယ်လို့ ယူဆရတဲ့ စာတစောင်မှာတော့ သူတို့အနေနဲ့ UOB ဘဏ်က ငွေစာရင်းကို ဆက်သုံးခွင့်ရဖို့ တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊ ဒါပေမဲ့လည်း UOB ဘဏ်ကတော့ ပိတ်ဖို့ကိုပဲ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း ရေးသားထားပါတယ်။ UOB က အခုလို ပိတ်လိုက်တဲ့အ တွက်တခြား စင်္ကာပူ DBS ဘဏ်၊ ထိုင်းက Kasikorn ဘဏ်၊ ဒူဘိုင်းက Emirates NDB ဘဏ်တွေမှာ ငွေစာရင်း ဖွင့်ဖို့ စီစဉ်နေကြောင်းနဲ့ စာရင်းဖွင့်တာ နောက်ဆုံးအဆင့် ရောက်နေပြီလို့လည်း ရေးသားထာပါတယ်။
အလုပ်သမားတပ်ပေါင်းစုက ဦးမောင်မောင်ကတော့ လတ်တလောအခြေအနေမှာ အမေရိကန် ပိတ်ဆို့ ထားတဲ့ ရုရှားနိုင်ငံကလွဲလို့ တခြားနိုင်ငံခြား ဘဏ်တိုင်းက အမေရိကန်ငွေကြေးနဲ့ ငွေလွှဲပြောင်းတာတွေ လုပ်နေတာဖြစ်လို့ သူတို့လည်းအရေးယူ ပိတ်ဆို့ခံရမှာကို ရှောင်ရှားလိုကြ လိမ့်မယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီဘဏ်တွေကလည်း ဘဏ်စာရင်းဖွင့်ပေးကြလိမ့်မယ်လို့ မထင်တဲ့အကြောင်း ပြောပါတယ်။
"ကူဝိတ်ကဘဏ် ဖြစ်ပေမဲ့ ကူဝိတ်ဘဏ်ကလည်း US ကဘဏ်နဲ့ share ရှိနေတယ်။ စစ်အုပ်စုကတော့ နားမလည်ပါဘူး။ ထိုင်းကိုသွားရင်လည်း ထိုင်း Kasikorn (ကဆီကွန်) ဘဏ်က US sanction ထိချင်လား၊ secondary sanction ခေါ်တာပေါ့ဗျာ။ ထိချင်ရင်တော့ သူဖွင့်ပေါ့။ သူ့ကိုလည်း ကျနော်တို့က စာပို့ဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ ခင်ဗျားလက်ခံလိုက်ရင် secondary sanction ထိမယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ပြီးတော့ ထိခဲ့ဖူးတဲ့ ဘဏ်တွေကို စာရင်းပို့ပေးလိုက်မယ်။ ဘယ်နေရာပဲသွားသွားပါ rule of law ဆိုတာ တကယ်ရှိတယ်ဗျ။ အဲဒီဟာက တကယ် (သက်ရောက်) kick in လုပ်လာပြီဆိုတာတော့ ပြောချင်ပါတယ်။ သူပြောတဲ့ Kasikorn Thai ကျနော် အာမခံရဲပါတယ် မဖြစ်ပါဘူး။"
မြန်မာစစ်တပ် ထိန်းချုပ်ထားတဲ့ ပြည်တွင်းက MFTB နဲ့ MICB ဘဏ်တို့ကို အမေရိကန်အစိုးရက ပြီးခဲ့တဲ့ ဇွန်လ ၂၁ ရက်နေ့မှာ ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ် အရေးယူမှုတွေ ချမှတ်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် စင်ကာပူ UOB ဘဏ် က ခုလို MAI ရဲ့ အကောင့်တွေကို ပိတ်တာတွေ ဖြစ်လာခဲ့တာပါ။ UOB အနေနဲ့ ဇူလိုင် ၁ ရက်မှာ MAI ရဲ့ငွေစာရင်းတွေကို စုဆောင်းတာ၊ ၃၁ ရက်မှာတော့ ငွေပေးချေမှု၊ ချက်လက်မှတ် အသုံးပြုမှုနဲ့ ငွေလွှဲ စနစ်နဲ့ အသုံးပြုမှုတွေကို ပိတ်တာတွေ လုပ်ပြီး သြဂုတ်လ ၁၅ ရက်နေ့ကျရင်တော့ ဘဏ် အာမခံတွေ အပါအဝင် ငွေစာရင်းအားလုံး ပိတ်တာတွေကို အဆင့်ဆင့် လုပ်သွားမယ်လို့ အသိပေးထားပါတယ်။
