{{Zawgyi/Unicode}}
နိုင်ငံတဝန်း ဒေသအများအပြားမှာ အသံတိတ်သပိတ် ဆင်နွှဲခဲ့ကြတဲ့ထဲ မကွေး၊ ကလေးနဲ့ မူဆယ်မြို့တွေလည်းပါဝင်ပါတယ်။ သက်ဆိုင်ရာ ဒေသအာဏာပိုင်တွေက ခြိမ်းခြောက် ဖိအားပေးတဲ့ကြားကပဲ အသံတိတ်သပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေကပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မခွာညိုက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ဒီနေ့မနက် ၁၀ နာရီကနေ ညနေ ၄ နာရီအထိ အသံတိတ်သပိတ်ဆင်နွှဲဖို့ လှုံ့ဆော် ထားတာကြောင့် ဒီနေ့မှာ ဈေးတွေ ဆိုင်တွေ မပိတ်ဖို့နဲ့ ပိတ်ရင် အရေးယူမယ်လို့ စစ်ကောင်စီက နိုင်ငံတဝန်း ဒေသအတော်များများမှာ မနေ့က စစ်ကားတွေနဲ့ လှည့်လည် ကြေညာခဲ့ပါတယ်။
မကွေးမြို့မှာတော့ တမြို့လုံးက ဆိုင်ပိုင်ရှင်တွေအားလုံးကို အစည်းအဝေး မတက်မနေရ ခေါ်ယူပြီး အသံတိတ်သပိတ်မှာ လုံးဝ မပါဝင်ဖို့ လက်မှတ်ထိုးခိုင်းတယ်လို့ ဒေသခံတဦးက ပြောပါတယ်။ အဲဒီလို စစ်ကောင်စီ ဖိအားပေးမှုကြားကပဲ ဆိုင်တွေပိတ်ပြီး အသံတိတ်သပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ကြတယ်လို့ ဒေသခံက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“မကွေးက ဈေးကြီး ၅ ဈေးမှာ ၅ ဈေးလုံးနီးပါးက အကုန်ပိတ်သလောက်ပါပဲခင်ဗျ။ အဲ့ဒီမှာမှ ရန်ပယ်ဈေး အတွင်းပိုင်းမှာတော့ ဈေးသည်တွေကို မနေ့က လက်မှတ်ထိုးခိုင်းတာတွေ သတိပေးတာတွေ လုပ်တယ်။ သို့သော် ဈေးသည်တွေအားလုံးက ဈေးဗန်းခင်းပြီးတော့ သူတို့အားလုံးက ကိုယ့်အိမ်ကိုယ် ပြန်နေကြတယ်။ ပစ္စည်းတွေလည်း ပျောက်ချင်ပျောက် ယူချင်တဲ့သူ ယူဆိုပြီးတော့ အဲ့လိုတွေ လုပ်ကြတယ်ဗျ။ တကယ်လို့များ ဒီနေ့မှာမှ ဈေးခင်းတာမတွေ့ဘူးဆိုလို့ရှိရင် နောက်ရက်တွေမှာ ဈေးထဲမှာ ရောင်းခွင့်မပေးဘူးဆိုပြီးတော့ သူတို့က အဲ့လိုမျိုး ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ ရှိတယ်ခင်ဗျ။ လက်ဘက်ရည်ဆိုင်တွေကတော့ သူတို့က ဖွင့်ထားရတယ်၊ သို့သော် သူတို့က ဘာမှ မရောင်းဘူး။ မနက် ၁၀ နာရီကနေ ညနေ ၄ နာရီထိ။ အဲ့ဒါကလည်း ဒီစစ်ကောင်စီရဲ့ ဖိအားကြောင့်ပေါ့။”
မကွေးမြို့မှာ ပိတ်ထားတဲ့ဆိုင်တွေကို နေ့လည်ပိုင်းလောက်မှာ စစ်တပ်က ထုရိုက်ဖျက်ဆီးတာမျိုးတွေ လုပ်ခဲ့တယ်လို့ အဲဒီဒေသခံကပဲ ပြောပါတယ်။
“နေ့လယ် ၁၂ နာရီကျော်ကျော်မှာ အဓိက ပြည်တော်သာ လမ်းမကြီးပေါ်မှာရှိတဲ့ ဆိုင်ခန်းတွေကို ခြေထောက်တွေနဲ့ ကန်၊ ဈေးဆိုင်ခန်းတွေကို ပိတ်ရကောင်းမလားဆိုပြီးတော့ ပြဿနာတွေရှာတယ်။ ရမ်းကားတယ်။ စစ်သားတွေ ၈၀ နီးပါးလောက်ရှိတယ်။ ပြည်တော်သာလမ်း၊ အထက ၁ လမ်း အဲ့လမ်းတွေမှာ ပိတ်ထားတဲ့ဆိုင်တွေကို အတော်များများကို သူတို့က ခြိမ်းခြောက်မှုတွေ လုပ်တယ်။ ခြေထောက်တွေနဲ့ ကန်ပြီး Lock ဖွင့်ခိုင်းတာတွေ လုပ်တယ်ခင်ဗျ။ ဆိုင်ရှင်တွေက ဆိုင်တွေကို ပိတ်ပြီးတော့ ရှောင်သွားကြတဲ့အတွက် သူတို့တွေ နောက်ပြန်လှည့်သွားတယ်ဗျ။”
မူဆယ်မြို့မှာလဲ ဆိုင်တွေမပိတ်ဖို့ ကြာသပတေးနေ့မှာစစ်တပ်က ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုခဲ့ပေမယ့် ဒီကနေ့မှာတော့ ဆိုင်အားလုံးပိတ်ပြီး လမ်းတွေပေါ် လူတွေ လုံးဝမထွက်ကြဘဲ တိတ်ဆိတ်ခြင်း သပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။ ဆိုင်တွေပိတ်ရင် စည်ပင်ဥပဒေအရ အရေးယူမယ်ဆိုပြီး ခြိမ်းခြောက်ခဲ့တဲ့ မူဆယ်မြို့၊ စည်ပင်ရုံးမှာ ဒီကနေ့ နေ့လည်လောက်က ပေါက်ကွဲမှုတခု ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ မူဆယ်ဒေသခံ ကိုအောင်နိုင်သူက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဗုံးပေါက်ကွဲတာတော့ မှန်တယ်။ ဒေသခံ ကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေက လုပ်တယ်လို့ ကျနော်တို့ သိရတယ်ဗျ။ လူနာတင်ကားဖြတ်သွားတာကိုတော့ ကျနော်တို့ အိမ်နားကနေ ကြားလိုက်တယ်။ မနေ့က အပြင်ကို ဒီမနက်အထိကို မိုက်နဲ့ ပတ်အော်တယ်၊ အကယ်၍ ဒီနေ့ ဆိုင်မဖွင့်ရင် စည်ပင်ဥပဒေအရ ဆိုင်တလ ပိတ်သိမ်းရမယ်ဆိုပြီးတော့ လိုက်အော်တော့ အဲ့ဒါကို မကျေနပ်လို့ ဖောက်ခွဲခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်ဗျ။”
စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကလေးမြို့မှာလည်း ဒီကနေ့ တိတ်ဆိတ်ခြင်းသပိတ် ဆင်နွှဲကြပါတယ်။ တိတ်ဆိတ်ခြင်းသပိတ်မလုပ်ခင် မနက်အစောပိုင်းက စစ်အာဏာသိမ်းပြီးကတည်းက ပျက်ရက်မရှိ နေ့စဉ်ပုံမှန် ဆန္ဒပြနေကြ စစ်အာဏာရှင် ဆန့်ကျင်ရေးသပိတ် ချီတက်ပြီး ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါသေးတယ်။ ဒီကနေ့မှာ ပုံမှန်နေ့တွေထက် စစ်ကောင်စီက အင်အားအများအပြားနဲ့ ကလေးမြို့တွင်းမှာ လုံခြုံရေးယူထားပြီး ကင်းလှည့်နေတာတွေ ရှိတယ်လို့ ကလေးမြို့သပိတ်မှာ ပါဝင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့သပိတ်က Silent Time ၁၀ နာရီ မတိုင်ခင်မှာ လူ့အခွင့်အရေးနေ့အတွက် Campaign တွေ Black Campaign လုပ်ကြမယ်ဆိုပြီးတော့ တိုင်ပင်ပြီး လုပ်ဖြစ်တာပေါ့။ မနက်အစောကြီးကတည်းကစပြီး လုံခြုံရေး ကင်းလှည့်တာတွေ ရှိတယ်။ တာဟန်း ခံတပ်ဘက်ရယ်။ ကလေးမြို့ ဘုန်းကြီးကျောင်းဘက်တွေမှာ ကားတွေနဲ့၊ မြို့ထဲမှာလည်း လှည့်နေတာရှိတယ်ပေါ့။ Silent သပိတ်ခေါ်ပြီးတော့ အလစ်တိုက်ခံရမှာ ဘာညာကြောက်လို့လားတော့ မသိဘူး၊ လုံခြုံရေးတွေ ပိုပတ်တယ်။ လူထုအားလုံးကဒီအခြေအနေမှာပေါ့နော် စစ်ကောင်စီဘက်က အကြမ်းဖက် ပစ်ခတ် နှိပ်စက် သတ်ဖြတ်နေခဲ့တာဆိုတော့ လူထုက သူတို့ရဲ့ဆန္ဒတွေကို လမ်းမတွေပေါ်မှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ဖော်လို့ မရကြတော့ အားလုံးက ဒါကို ရတဲ့နည်းနဲ့ ပါဝင်ကြတာပေါ့နော်။ ပြည်သူလူထုတရပ်လုံးက ဒီစစ်ကောင်စီကို မလိုလားဘူး။ ဒီမိုကရေစီကို ဘယ်လောက်လိုလားလဲဆိုတာကို ပြသတဲ့ အရာတခုလို့ကျွန်တော်မြင်တယ်။”
ဒီတိတ်ဆိတ်ခြင်းသပိတ်ကို နေပြည်တော်၊ မုံရွာ၊ မိတ္ထီလာ၊ ပြင်ဦးလွင်၊ မြစ်ကြီးနား၊ ဗန်းမော်၊ ပူတာအို၊ သီပေါ၊ လားရှိုး၊ ကသာ၊ ဟိုပင်၊ ဘားအံ၊ ထားဝယ်၊ မြောင်းမြ၊ မအူပင်၊ နတ်မောက်၊ ပခုက္ကူ စတဲ့ နိုင်ငံတဝန်းက မြို့အသီးသီးမှာ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
တိတ်ဆိတ်ခြင်းသပိတ် ပြီးစီးချိန် ညနေ ၄ နာရီနောက်ပိုင်းမှာတော့ သပိတ်မှာပါဝင်တဲ့ မြို့တွေမှာ ဈေးဆိုင်ခန်းတွေအားလုံးပြန်ဖွင့်ပြီး လူတွေ လမ်းပေါ်ပြန်ထွက်လာပြီးတော့ ပုံမှန်အတိုင်း လှုပ်ရှားသွားလာခဲ့ကြပါတယ်။
===========
{{Unicode}}
ဖိအားပေးခွိမျးခွောကျခံရတဲ့မွို့တှလေညျး တိတျဆိတျခွငျးသပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့
နိုငျငံတဝနျး ဒသေအမြားအပွားမှာ အသံတိတျသပိတျ ဆငျနှှဲခဲ့ကွတဲ့ထဲ မကှေး၊ ကလေးနဲ့ မူဆယျမွို့တှလေညျးပါဝငျပါတယျ။ သကျဆိုငျရာ ဒသေအာဏာပိုငျတှကေ ခွိမျးခွောကျ ဖိအားပေးတဲ့ကွားကပဲ အသံတိတျသပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့ကွတယျလို့ ဒသေခံတှကေပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မခှာညိုက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ဒီနေ့မနကျ ၁၀ နာရီကနေ ညနေ ၄ နာရီအထိ အသံတိတျသပိတျဆငျနှှဲဖို့ လှုံ့ဆောျ ထားတာကွောင့ျ ဒီနေ့မှာ ဈေးတှေ ဆိုငျတှေ မပိတျဖို့နဲ့ ပိတျရငျ အရေးယူမယျလို့ စဈကောငျစီက နိုငျငံတဝနျး ဒသေအတောျမြားမြားမှာ မနေ့က စဈကားတှနေဲ့ လှည့ျလညျ ကွညောခဲ့ပါတယျ။
မကှေးမွို့မှာတော့ တမွို့လုံးက ဆိုငျပိုငျရှငျတှအေားလုံးကို အစညျးအဝေး မတကျမနရေ ခေါျယူပွီး အသံတိတျသပိတျမှာ လုံးဝ မပါဝငျဖို့ လကျမှတျထိုးခိုငျးတယျလို့ ဒသေခံတဦးက ပွောပါတယျ။ အဲဒီလို စဈကောငျစီ ဖိအားပေးမှုကွားကပဲ ဆိုငျတှပေိတျပွီး အသံတိတျသပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့ကွတယျလို့ ဒသေခံက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“မကှေးက ဈေးကွီး ၅ ဈေးမှာ ၅ ဈေးလုံးနီးပါးက အကုနျပိတျသလောကျပါပဲခငျဗြ။ အဲ့ဒီမှာမှ ရနျပယျဈေး အတှငျးပိုငျးမှာတော့ ဈေးသညျတှကေို မနေ့က လကျမှတျထိုးခိုငျးတာတှေ သတိပေးတာတှေ လုပျတယျ။ သို့သောျ ဈေးသညျတှအေားလုံးက ဈေးဗနျးခငျးပွီးတော့ သူတို့အားလုံးက ကိုယ့ျအိမျကိုယျ ပွနျနကွေတယျ။ ပစ်စညျးတှလေညျး ပြောကျခငြျပြောကျ ယူခငြျတဲ့သူ ယူဆိုပွီးတော့ အဲ့လိုတှေ လုပျကွတယျဗြ။ တကယျလို့မြား ဒီနေ့မှာမှ ဈေးခငျးတာမတှေ့ဘူးဆိုလို့ရှိရငျ နောကျရကျတှမှော ဈေးထဲမှာ ရောငျးခှင့ျမပေးဘူးဆိုပွီးတော့ သူတို့က အဲ့လိုမြိုး ခွိမျးခွောကျမှုတှေ ရှိတယျခငျဗြ။ လကျဘကျရညျဆိုငျတှကေတော့ သူတို့က ဖှင့ျထားရတယျ၊ သို့သောျ သူတို့က ဘာမှ မရောငျးဘူး။ မနကျ ၁၀ နာရီကနေ ညနေ ၄ နာရီထိ။ အဲ့ဒါကလညျး ဒီစဈကောငျစီရဲ့ ဖိအားကွောင့ျပေါ့။”
မကှေးမွို့မှာ ပိတျထားတဲ့ဆိုငျတှကေို နေ့လညျပိုငျးလောကျမှာ စဈတပျက ထုရိုကျဖကြျဆီးတာမြိုးတှေ လုပျခဲ့တယျလို့ အဲဒီဒသေခံကပဲ ပွောပါတယျ။
“နေ့လယျ ၁၂ နာရီကြောျကြောျမှာ အဓိက ပွညျတောျသာ လမျးမကွီးပေါျမှာရှိတဲ့ ဆိုငျခနျးတှကေို ခွထေောကျတှနေဲ့ ကနျ၊ ဈေးဆိုငျခနျးတှကေို ပိတျရကောငျးမလားဆိုပွီးတော့ ပွူနာတှရှောတယျ။ ရမျးကားတယျ။ စဈသားတှေ ၈၀ နီးပါးလောကျရှိတယျ။ ပွညျတောျသာလမျး၊ အထက ၁ လမျး အဲ့လမျးတှမှော ပိတျထားတဲ့ဆိုငျတှကေို အတောျမြားမြားကို သူတို့က ခွိမျးခွောကျမှုတှေ လုပျတယျ။ ခွထေောကျတှနေဲ့ ကနျပွီး Lock ဖှင့ျခိုငျးတာတှေ လုပျတယျခငျဗြ။ ဆိုငျရှငျတှကေ ဆိုငျတှကေို ပိတျပွီးတော့ ရှောငျသှားကွတဲ့အတှကျ သူတို့တှေ နောကျပွနျလှည့ျသှားတယျဗြ။”
မူဆယျမွို့မှာလဲ ဆိုငျတှမေပိတျဖို့ ကွာသပတေးနေ့မှာစဈတပျက ခွိမျးခွောကျပွောဆိုခဲ့ပမေယ့ျ ဒီကနေ့မှာတော့ ဆိုငျအားလုံးပိတျပွီး လမျးတှပေေါျ လူတှေ လုံးဝမထှကျကွဘဲ တိတျဆိတျခွငျး သပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့ကွပါတယျ။ ဆိုငျတှပေိတျရငျ စညျပငျဥပဒအေရ အရေးယူမယျဆိုပွီး ခွိမျးခွောကျခဲ့တဲ့ မူဆယျမွို့၊ စညျပငျရုံးမှာ ဒီကနေ့ နေ့လညျလောကျက ပေါကျကှဲမှုတခု ဖွဈခဲ့တယျလို့ မူဆယျဒသေခံ ကိုအောငျနိုငျသူက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဗုံးပေါကျကှဲတာတော့ မှနျတယျ။ ဒသေခံ ကာကှယျရေးအဖှဲ့တှကေ လုပျတယျလို့ ကနြောျတို့ သိရတယျဗြ။ လူနာတငျကားဖွတျသှားတာကိုတော့ ကနြောျတို့ အိမျနားကနေ ကွားလိုကျတယျ။ မနေ့က အပွငျကို ဒီမနကျအထိကို မိုကျနဲ့ ပတျအောျတယျ၊ အကယျ၍ ဒီနေ့ ဆိုငျမဖှင့ျရငျ စညျပငျဥပဒအေရ ဆိုငျတလ ပိတျသိမျးရမယျဆိုပွီးတော့ လိုကျအောျတော့ အဲ့ဒါကို မကြနေပျလို့ ဖောကျခှဲခဲ့တယျလို့ ပွောပါတယျဗြ။”
စဈကိုငျးတိုငျး၊ ကလေးမွို့မှာလညျး ဒီကနေ့ တိတျဆိတျခွငျးသပိတျ ဆငျနှှဲကွပါတယျ။ တိတျဆိတျခွငျးသပိတျမလုပျခငျ မနကျအစောပိုငျးက စဈအာဏာသိမျးပွီးကတညျးက ပကြျရကျမရှိ နေ့စဉျပုံမှနျ ဆန်ဒပွနကွေ စဈအာဏာရှငျ ဆန့ျကငြျရေးသပိတျ ခြီတကျပွီး ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါသေးတယျ။ ဒီကနေ့မှာ ပုံမှနျနေ့တှထေကျ စဈကောငျစီက အငျအားအမြားအပွားနဲ့ ကလေးမွို့တှငျးမှာ လုံခွုံရေးယူထားပွီး ကငျးလှည့ျနတောတှေ ရှိတယျလို့ ကလေးမွို့သပိတျမှာ ပါဝငျသူတဦးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့သပိတျက Silent Time ၁၀ နာရီ မတိုငျခငျမှာ လူ့အခှင့ျအရေးနေ့အတှကျ Campaign တှေ Black Campaign လုပျကွမယျဆိုပွီးတော့ တိုငျပငျပွီး လုပျဖွဈတာပေါ့။ မနကျအစောကွီးကတညျးကစပွီး လုံခွုံရေး ကငျးလှည့ျတာတှေ ရှိတယျ။ တာဟနျး ခံတပျဘကျရယျ။ ကလေးမွို့ ဘုနျးကွီးကြောငျးဘကျတှမှော ကားတှနေဲ့၊ မွို့ထဲမှာလညျး လှည့ျနတောရှိတယျပေါ့။ Silent သပိတျခေါျပွီးတော့ အလဈတိုကျခံရမှာ ဘာညာကွောကျလို့လားတော့ မသိဘူး၊ လုံခွုံရေးတှေ ပိုပတျတယျ။ လူထုအားလုံးကဒီအခွအေနမှောပေါ့နောျ စဈကောငျစီဘကျက အကွမျးဖကျ ပဈခတျ နှိပျစကျ သတျဖွတျနခေဲ့တာဆိုတော့ လူထုက သူတို့ရဲ့ဆန်ဒတှကေို လမျးမတှပေေါျမှာ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျး ထုတျဖောျလို့ မရကွတော့ အားလုံးက ဒါကို ရတဲ့နညျးနဲ့ ပါဝငျကွတာပေါ့နောျ။ ပွညျသူလူထုတရပျလုံးက ဒီစဈကောငျစီကို မလိုလားဘူး။ ဒီမိုကရစေီကို ဘယျလောကျလိုလားလဲဆိုတာကို ပွသတဲ့ အရာတခုလို့ကြှနျတောျမွငျတယျ။”
ဒီတိတျဆိတျခွငျးသပိတျကို နပွေညျတောျ၊ မုံရှာ၊ မိတ်ထီလာ၊ ပွငျဦးလှငျ၊ မွဈကွီးနား၊ ဗနျးမောျ၊ ပူတာအို၊ သီပေါ၊ လားရှိုး၊ ကသာ၊ ဟိုပငျ၊ ဘားအံ၊ ထားဝယျ၊ မွောငျးမွ၊ မအူပငျ၊ နတျမောကျ၊ ပခုက်ကူ စတဲ့ နိုငျငံတဝနျးက မွို့အသီးသီးမှာ လုပျခဲ့ကွပါတယျ။
တိတျဆိတျခွငျးသပိတျ ပွီးစီးခြိနျ ညနေ ၄ နာရီနောကျပိုငျးမှာတော့ သပိတျမှာပါဝငျတဲ့ မွို့တှမှော ဈေးဆိုငျခနျးတှအေားလုံးပွနျဖှင့ျပွီး လူတှေ လမျးပေါျပွနျထှကျလာပွီးတော့ ပုံမှနျအတိုငျး လှုပျရှားသှားလာခဲ့ကွပါတယျ။
#WhatIsHappeningInMyanmar #MyanmarMilitaryCoup #voaburmese #စဈအာဏာသိမျးမှု #တိတျဆိတျခွငျးသပိတျ #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
