မလေးရှားရောက်နေကြတဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသခံ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ နိုင်ငံကူးလက်မှတ် ပတ်စ်ပို့သက်တမ်းတိုးတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံရေးမှာ မပတ်သက်ရဘူးဆိုတဲ့ ခံဝန်ချက်ကိုပါ မြန်မာသံရုံးက လက်မှတ်ရေးထိုးခိုင်းနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာလဲ စစ်ကိုင်းတိုင်း မှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေကို နယ်မြေကန့်သတ်တာ၊ ဖမ်းဆီတာတွေကို စစ်တပ်က တိုးပြီးလုပ်လာတာပါ။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ချက်ကို ကိုငြိမ်းချမ်းက ပြောပြပါမယ်။
မလေးရှားရောက် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသခံတွေ ပတ်စ်ပို့သက်တမ်းတိုးတဲ့အခါမှာ နိုင်ငံရေးမှာ မပတ်သက်ရဘူးဆိုတဲ့အချက်ကို မြန်မာသံရုံးဘက်က လက်မှတ်ရေးထိုးခိုင်းတယ်လို့ အလုပ်သမားတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေကြောင့် မလေးရှားကမြန်မာသံရုံးနဲ့ မြန်မာအလုပ်သမားတွေကြားမှာ ပြဿနာကြီးထွားလာကြောင်း မလေးရှားရောက် မြန်မာအဖွဲ့အစည်းတချို့က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲမှာ စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ်တွေကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေချိန် စစ်ကိုင်းတိုင်းကနေ မလေးရှားမှာ သွားရောက်အလုပ်လုပ်နေသူတွေကိုပါ မြန်မာသံရုံးက စောင့်ကြည့်နေပုံရတယ်လို့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများ ကော်မတီရဲ့ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါ်သူဇာမောင်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"မလေးရှားဘက်မှာလည်း ၅/နဲ့ထုတ်ထားတဲ့ ပတ်စ်ပို့တွေကို သံရုံးကမကူညီဘူး။ ၅/ ပတ်စ်ပို့တွေ သက်တမ်းတိုးတဲ့အခါမှာ သူတို့ကို ခံဝန်ချက် လက်မှတ်ထိုးခိုင်းတယ်။ ဒီလိုမျိုးတွေ ဖြစ်နေတဲ့အတွက် မြန်မာပြည်က latest သတင်းမှာ ၅/တွေဟာ အခုအချိန်မှာ နိုင်ငံပျောက်တယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း ၅/ရှိနေတဲ့သူတွေသည် serious ဖြစ်နေပြီဆိုတဲ့အကြောင်း ကျမတို့က တင်ပြတာပါ"
မြန်မာ ပတ်စ်ပို့ကိုင်ထားသူတွေထဲက စစ်ကိုင်းတိုင်းကနေလာကြတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအရေးကိုလည်း ကိုင်တွယ်မပေးတော့ဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။ မလေးရှားမှာ မကြာခင်က လူသတ်မှုနဲ့ စွပ်စွဲခံထားရတဲ့ လူငယ်ခြောက်ယောက်ရဲ့အမှုကို မြန်မာသံရုံးက ကူညီဖို့ငြင်းခဲ့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ အကြောင်းကတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်းကလာတဲ့ ပတ်စ်ပို့ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေကို မြန်မာသံရုံးဘက်က မကူညီကြောင်း သံရုံးတာဝန်ရှိသူက တုံ့ပြန်ခဲ့တယ်လို့ ဒေါ်သူဇာမောင်က ဆက်ပြောပါတယ်။
"မင်းတို့က passport ကိုင်ထားပြီးတော့ ဘာလို့ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား အဖွဲ့အစည်းကို ဆက်သွယ်ပြီး အကူအညီ တောင်းတာလဲဆိုပြီး ကျမကမေးကြည့်တော့ သူတို့သံရုံးကို သွားတယ်တဲ့၊ သံရုံးက သူတို့ပထမဆုံး inform လုပ်တဲ့အချိန်မှာ လိုက်ပေးမယ်ဆိုပြီး ပြောတယ်တဲ့။ ပြောပြီး သူတို့ရဲ့ ပတ်စ်ပို့တွေကို ကြည့်တဲ့အခါမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ဖြစ်နေတဲ့အတွက်မို့ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ပတ်စ်ပို့တွေအကုန်လုံးနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်းက နိုင်ငံသားတွေကို cancel လုပ်ထားတာဆိုပြီး ဒါကြောင့်မို့ သံရုံးက ထွက်မလိုက်တာပါဆိုပြီး ပြောတယ်ပေါ့နော်။ ကြားပြီး shock ရသွားတယ်ပေါ့နော်။ ဒီမလေးရှားနိုင်ငံမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းက ၅/ကိုင်ဆောင်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်းမှာ ဒီပတ်စ်ပို့ထုတ်ထားသူတွေက အများကြီး။ သူတို့ပတ်စ်ပို့တွေကို မြန်မာသံရုံးက ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့သဘော။"
မလေးရှားက မြန်မာသံရုံးကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ပေမဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာလဲ စက်မှုဇုံက စက်ရုံ အလုပ်ရုံတွေမှာတော့ စစ်ကိုင်းတိုင်း မကွေးတိုင်းမှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေကို လက်မခံသလို အလုပ်ထုတ်ခံခဲ့ရသူတချို့လည်း ရှိပါတယ်။ မန္တလေးမြို့တွင်းနဲ့ ပြင်ဦးလွင်ဘက်မှာလည်း စစ်ကိုင်းတိုင်း မှတ်ပုံတင်ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေကို အဓိကထားပြီး စောင့်ကြည့်ကြောင်း ဒေသခံတချို့ကပြောပါတယ်။
ဒီနေ့ သောကြာနေ့မှာလည်း ကချင်ပြည်နယ် တနိုင်း- မြစ်ကြီးနား လီဒိုလမ်းပိုင်းပေါ်မှာ စစ်ကိုင်းတိုင်း မှတ်ပုံတင် ကိုင်ဆောင်ထားသူတွေကို မြန်မာစစ်တပ်က အဓိကစစ်ဆေးနေကြောင်း စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ နန်းယွန်းမြို့က ဒေသခံတဦးက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။ ဒီလမ်းပေါ်မှာ မြန်မာစစ်တပ်ရဲ့ စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေများသလို လက်နက်ကိုင်တချို့ရဲ့ ဂိတ်တွေရှိနေတာပါ။
" ဒီလအထဲမှာပေါ့ ဟုတ်တယ် ဒီလအတွင်းမှာ တော်တော်လေးတော့ မြစ်ကြီးနားကနေ နန်းယွန်းတလျှောက်ပေါ့ အစစ်အဆေးများတယ်။ ဘယ်ဘက်ကလဲဆိုတော့ သေချာတော့မသိဘူး ဒါပေမဲ့ဟုတ်တယ်။"
စစ်တပ်အာဏာသိမ်းတာကို ဆန့်ကျင်ပြီး လက်နက်ကိုင်တော်လှန်နေကြတဲ့ဒေသတွေထဲမှာ စစ်ကိုင်းတိုင်းလဲ ပါဝင်ပါတယ်။ စစ်ကိုင်းတိုင်းထဲက ဒေသတော်တော်များများမှာ တိုက်ပွဲတွေရှိနေသလို၊ စစ်တပ်ရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမှုတွေ၊ ရွာတွေ မီးရှို့မှုတွေ တောက်လျှောက်ရှိနေသလို ဒေသခံတွေ ဖမ်းဆီးခံရတာ၊ စစ်ကြောင်းတွေ ဝင်လာချိန် သတ်ဖြတ်ခံရမှုတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောကြပါတယ်။
{Unicode}
မလေးရှားရောကျ စဈကိုငျးဒသေခံတှေ အခကျကွုံ
မလေးရှားရောကျနကွေတဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးဒသေခံ မွနျမာနိုငျငံသားတှေ နိုငျငံကူးလကျမှတျ ပတျဈပို့သကျတမျးတိုးတဲ့အခါမှာ နိုငျငံရေးမှာ မပတျသကျရဘူးဆိုတဲ့ ခံဝနျခကြျကိုပါ မွနျမာသံရုံးက လကျမှတျရေးထိုးခိုငျးနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာလဲ စဈကိုငျးတိုငျး မှတျပုံတငျ ကိုငျဆောငျထားသူတှကေို နယျမွကေန့ျသတျတာ၊ ဖမျးဆီတာတှကေို စဈတပျက တိုးပွီးလုပျလာတာပါ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ခကြျကို ကိုငွိမျးခမြျးက ပွောပွပါမယျ။
မလေးရှားရောကျ စဈကိုငျးတိုငျးဒသေခံတှေ ပတျဈပို့သကျတမျးတိုးတဲ့အခါမှာ နိုငျငံရေးမှာ မပတျသကျရဘူးဆိုတဲ့အခကြျကို မွနျမာသံရုံးဘကျက လကျမှတျရေးထိုးခိုငျးတယျလို့ အလုပျသမားတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနကွေောင့ျ မလေးရှားကမွနျမာသံရုံးနဲ့ မွနျမာအလုပျသမားတှကွေားမှာ ပွူနာကွီးထှားလာကွောငျး မလေးရှားရောကျ မွနျမာအဖှဲ့အစညျးတခြို့က ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျးထဲမှာ စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ဒသေခံကာကှယျရေးတပျတှကွေား တိုကျပှဲတှဖွေဈနခြေိနျ စဈကိုငျးတိုငျးကနေ မလေးရှားမှာ သှားရောကျအလုပျလုပျနသေူတှကေိုပါ မွနျမာသံရုံးက စောင့ျကွည့ျနပေုံရတယျလို့ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလုပျသားမြား ကောျမတီရဲ့ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါျသူဇာမောငျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"မလေးရှားဘကျမှာလညျး ၅/နဲ့ထုတျထားတဲ့ ပတျဈပို့တှကေို သံရုံးကမကူညီဘူး။ ၅/ ပတျဈပို့တှေ သကျတမျးတိုးတဲ့အခါမှာ သူတို့ကို ခံဝနျခကြျ လကျမှတျထိုးခိုငျးတယျ။ ဒီလိုမြိုးတှေ ဖွဈနတေဲ့အတှကျ မွနျမာပွညျက latest သတငျးမှာ ၅/တှဟော အခုအခြိနျမှာ နိုငျငံပြောကျတယျဆိုတဲ့အကွောငျး ၅/ရှိနတေဲ့သူတှသေညျ serious ဖွဈနပွေီဆိုတဲ့အကွောငျး ကမြတို့က တငျပွတာပါ"
မွနျမာ ပတျဈပို့ကိုငျထားသူတှထေဲက စဈကိုငျးတိုငျးကနလောကွတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသားတှအေရေးကိုလညျး ကိုငျတှယျမပေးတော့ဘူးလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ မလေးရှားမှာ မကွာခငျက လူသတျမှုနဲ့ စှပျစှဲခံထားရတဲ့ လူငယျခွောကျယောကျရဲ့အမှုကို မွနျမာသံရုံးက ကူညီဖို့ငွငျးခဲ့တယျလို့ ပွောပါတယျ။ အကွောငျးကတော့ စဈကိုငျးတိုငျးကလာတဲ့ ပတျဈပို့ကိုငျဆောငျထားသူတှကေို မွနျမာသံရုံးဘကျက မကူညီကွောငျး သံရုံးတာဝနျရှိသူက တုံ့ပွနျခဲ့တယျလို့ ဒေါျသူဇာမောငျက ဆကျပွောပါတယျ။
"မငျးတို့က passport ကိုငျထားပွီးတော့ ဘာလို့ရှှေ့ပွောငျးလုပျသား အဖှဲ့အစညျးကို ဆကျသှယျပွီး အကူအညီ တောငျးတာလဲဆိုပွီး ကမြကမေးကွည့ျတော့ သူတို့သံရုံးကို သှားတယျတဲ့၊ သံရုံးက သူတို့ပထမဆုံး inform လုပျတဲ့အခြိနျမှာ လိုကျပေးမယျဆိုပွီး ပွောတယျတဲ့။ ပွောပွီး သူတို့ရဲ့ ပတျဈပို့တှကေို ကွည့ျတဲ့အခါမှာ စဈကိုငျးတိုငျးက ဖွဈနတေဲ့အတှကျမို့ စဈကိုငျးတိုငျးက ပတျဈပို့တှအေကုနျလုံးနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျးက နိုငျငံသားတှကေို cancel လုပျထားတာဆိုပွီး ဒါကွောင့ျမို့ သံရုံးက ထှကျမလိုကျတာပါဆိုပွီး ပွောတယျပေါ့နောျ။ ကွားပွီး shock ရသှားတယျပေါ့နောျ။ ဒီမလေးရှားနိုငျငံမှာ စဈကိုငျးတိုငျးက ၅/ကိုငျဆောငျပွီးတဲ့ နောကျပိုငျးမှာ ဒီပတျဈပို့ထုတျထားသူတှကေ အမြားကွီး။ သူတို့ပတျဈပို့တှကေို မွနျမာသံရုံးက ဖကြျသိမျးလိုကျတဲ့သဘော။"
မလေးရှားက မွနျမာသံရုံးကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျဖို့ ကွိုးစားခဲ့ပမေဲ့ မရခဲ့ပါဘူး။ မွနျမာနိုငျငံထဲမှာလဲ စကျမှုဇုံက စကျရုံ အလုပျရုံတှမှောတော့ စဈကိုငျးတိုငျး မကှေးတိုငျးမှတျပုံတငျ ကိုငျဆောငျထားသူတှကေို လကျမခံသလို အလုပျထုတျခံခဲ့ရသူတခြို့လညျး ရှိပါတယျ။ မန်တလေးမွို့တှငျးနဲ့ ပွငျဦးလှငျဘကျမှာလညျး စဈကိုငျးတိုငျး မှတျပုံတငျကိုငျဆောငျထားသူတှကေို အဓိကထားပွီး စောင့ျကွည့ျကွောငျး ဒသေခံတခြို့ကပွောပါတယျ။
ဒီနေ့ သောကွာနေ့မှာလညျး ကခငြျပွညျနယျ တနိုငျး- မွဈကွီးနား လီဒိုလမျးပိုငျးပေါျမှာ စဈကိုငျးတိုငျး မှတျပုံတငျ ကိုငျဆောငျထားသူတှကေို မွနျမာစဈတပျက အဓိကစဈဆေးနကွေောငျး စဈကိုငျးတိုငျး၊ နနျးယှနျးမွို့က ဒသေခံတဦးက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။ ဒီလမျးပေါျမှာ မွနျမာစဈတပျရဲ့ စဈဆေးရေးဂိတျတှမြေားသလို လကျနကျကိုငျတခြို့ရဲ့ ဂိတျတှရှေိနတောပါ။
" ဒီလအထဲမှာပေါ့ ဟုတျတယျ ဒီလအတှငျးမှာ တောျတောျလေးတော့ မွဈကွီးနားကနေ နနျးယှနျးတလြှောကျပေါ့ အစဈအဆေးမြားတယျ။ ဘယျဘကျကလဲဆိုတော့ သခြောတော့မသိဘူး ဒါပမေဲ့ဟုတျတယျ။"
စဈတပျအာဏာသိမျးတာကို ဆန့ျကငြျပွီး လကျနကျကိုငျတောျလှနျနကွေတဲ့ဒသေတှထေဲမှာ စဈကိုငျးတိုငျးလဲ ပါဝငျပါတယျ။ စဈကိုငျးတိုငျးထဲက ဒသေတောျတောျမြားမြားမှာ တိုကျပှဲတှရှေိနသေလို၊ စဈတပျရဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးမှုတှေ၊ ရှာတှေ မီးရှို့မှုတှေ တောကျလြှောကျရှိနသေလို ဒသေခံတှေ ဖမျးဆီးခံရတာ၊ စဈကွောငျးတှေ ဝငျလာခြိနျ သတျဖွတျခံရမှုတှလေညျး ရှိနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောကွပါတယျ။
