{Zawgyi/Unicode}
ရှမ်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း လွိုင်လင်ခရိုင် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်အတွင်း ရှမ်းတပ်ဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့ ကြား ဖြစ်တဲ့တိုက်ပွဲမှာ အရပ်သားလေးယောက် လက်နက်ကြီးထိမှန်ခဲ့ပြီး တဦး သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ လောလောဆယ် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်ထဲမှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၄,၀၀၀ လောက် ရောက်ရှိနေတာကြောင့် စားနပ်ရိက္ခာနဲ့ မိုးကာတဲတွေလိုအပ်နေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ မိုင်းကိုင်မြို့နယ်က စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေရဲ့ အခြေအနေကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရှမ်းတောင်ပိုင်းက RCSS ခေါ် ရှမ်းပြည်ပြန်လည်ထူတောင်ရေးကောင်စီနဲ့ရှမ်းမြောက်ပိုင်းက SSPP ခေါ် ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီတို့ရဲ့ လက်နက်ကိုင်တပ်တွေကြားမှာ လွိုင်လင်ခရိုင် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်အတွင်း တိုက်ပွဲတွေဟာ စက်တင်ဘာလလယ်လောက်ကတည်းက စတင်ခဲ့တာ ခုထိ ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။
တနင်္လာနေ့ကတင် ရှမ်းပြည်နယ် တောင်ပိုင်း မိုင်းကိုင်မြို့နယ် ပန်ကေတုကျေးရွာအုပ်စုက ကုန်းပေါင်းရွာအနီး တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့ကြောင်းနဲ့ ရွာအတွင်းလက်နက်ကြီးကျည်ကျတာကြောင့် အရပ်သားတွေ ထိခိုက်သေဆုံးတာရှိကြောင်း မိုင်းကိုင်မြို့ခံ တဦးက ပြောပါတယ်။
“ပြီးခဲ့တဲ့လကတည်းက ဖြစ်တာဗျ။ မနေ့ကတောင်မှ ရှိသေးတယ်။ ပန်ကေတု ကျေးရွာအုပ်စု။ ကုန်းပေါင်းကျေးရွာထဲမှာ ကျတယ်လို့ ပြောတယ်။ မနေ့က ရွာသား ၄ ယောက် ထိတယ်။ ၄ ယောက်ဗျ။ ဒီနေ့ ယောက်ျား ဆုံးသွားတယ်ဗျ။ မနေ့ညက ဒဏ်ရာ ၄ ယောက်ရတဲ့အထဲက တယောက် ဆုံးတာ။”
မိုင်းကိုင်မြို့က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေသူတဦးကလည်း အရပ်သားတွေ ထိခိုက်သေဆုံးတာနဲ့ပတ်သက်ပြီး အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ပန်ကေတု ကျေးရွာအုပ်စုထဲက ကုန်းပေါင်းရွာမှာပေါ့-လက်နက်ကြီးကျတာ။ ပြည်သူ ၄ ယောက်လောက်ထိတယ်။ မိုင်းကိုင်ဆေးရုံမှာ။ တယောက်တော့ ဆုံးသွားပြီ။ သူတို့က မိသားစု ၄ ယောက်ပေါ့လေ။ တောင်ယာကနေ ပြန်လာတာဗျ။ တောင်ယာကနေ ပြန်လာတော့ လက်နက်ကြီးက သူတို့ ဘေးနားလေးကို ကျတာ။ ဝမ်းဗိုက်ထိတဲ့သူ့အဖေက ဒီနေ့ ဆုံးသွားပြီဗျ။ ကျန်တဲ့သူ့ကလေးနှစ်ယောက်က လက်မှာ ဒဏ်ရာထိတယ်။ သူ့ဇနီးကပေါင်မှာပေါ့။ ပေါင်မှာ ထိမိတယ်ဗျ။ သူတို့ တောင်ယာက ပြန်လာတဲ့အချိန် လမ်းပေါ်မှာ ကျတယ်လို့ ပြောတယ် လက်နက်ကြီးက။”
SSA တောင်ပိုင်းနဲ့ SSA မြောက်ပိုင်းလို့လည်း လူသိများတဲ့ ရှမ်းတပ်ဖွဲ့ နှစ်ဖွဲ့ဟာ စက်တင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့က စတင်ပြီး မိုင်းကိုင်မြို့နယ် ဟိုခဲကျေးရွာအုပ်စုဘက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့တာပါ။
ဒီတိုက်ပွဲကြောင့် ဟိုခဲကျေးရွာအုပ်စုက ဒေသခံ ၂,၀၀၀ လောက်ဟာ နောင်လျှော်နဲ့ ဟမ်းငိုင်းစတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ တိမ်းရှောင်ခဲ့ရပါတယ်။
လက်ရှိမှာ ဟိုခဲကျေးရွာအုပ်စုက ဒေသခံတွေလည်း ပန်ကေတုကျေးရွာကို ဘေးလွတ်ရာ တိမ်းရှောင်လာကြောင်းနဲ့ လောလောဆယ် မိုင်းကိုင်မြို့နယ်မှာ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် ၄,၀၀၀ လောက်ရှိနေကြောင်း ဆက်ပြောပါတယ်။
“အခုသူတို့ ကုန်းပေါင်းရွာနဲ့ ကုန်းလှိုင်းရွာဆို အကုန်လုံး ဒီပန်ကေတုမှာ ရှောင်လာကြပြီခင်ဗျ။ ကုန်းပေါင်းနဲ့ ကုန်းလှိုင်းကျတော့ လူဦးရေ ၈၀၀ လောက်ရှိတယ်ခင်ဗျ။ နဂိုက ဟိုခဲ၊ နောင်လျှော်က စစ်ဘေးရှောင်တွေဆို ၂,၂၀၀ လောက်ရှိတယ်။ အခုလောလောဆယ် စစ်ဘေးရှောင်က အယောက် ၃,၀၀၀ လောက်ရှိသွားပြီ။ ၃,၀၀၀ ကျော်သွားပြီ ဒီ ပန်ကေတုမှာ။ ဟိုဘက် ဟမ်းငမ်းကျေးရွာအုပ်စုထဲက စစ်ဘေးရှောင်တွေ ပေါင်းလိုက်ပြီဆို လူက ၄,၀၀၀ နီးနီး ဖြစ်နေပြီခင်ဗျ။”
လက်ရှိအချိန်မှာ နီးစပ်ရာ အလှုရှင်တွေက ကူညီထောက်ပံ့ထားပေမဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည် လူဦးရေများပြား နေတာကြောင့် ပြင်ပအကူအညီတွေ လိုအပ်နေကြောင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေကို ကူညီနေသူက ပြောပါတယ်။
“သူတို့ မိုးကာတဲတွေ လိုအပ်တယ်ဆိုလို့။ ဘုန်းကြီးကျောင်းမှာလည်း ပြည့်နေပြီမို့၊ ကျနော်တို့ မိုးကာတဲတွေ စီစဉ်ပေးဖို့ လုပ်နေပါတယ်။ ဆန်တွေတော့ လုံလုံလောက်လောက်ရှိပါတယ်။ ၁၅ ရက်စာလောက်ပေါ့။ အခုလိုအပ်တာတော့ ဟင်းခြောက်ပေါ့။ ဟင်းခြောက်တို့၊ ဆီတို့၊ ဆားတို့၊ ဟင်းချိုမှုန့်တို့ပေါ့နော်။ ကြက်သွန်နီတို့ ဘာတို့ လိုအပ်တာပေါ့။ ပြီးကျတော့ မိုးကာတဲပေါ့။ စစ်ဘေးရှောင် လူဦးရေတွေက တအားများနေပြီပေါ့။ ၄,၀၀၀ လောက် ရှိနေပြီဆိုတော့လေစားဝတ်နေရေးက အစပေါ့ လိုအပ်တာပေါ့နော်။ ရပ်နီးရပ်ဝေးက အလှူရှင်များပေါ့- နည်းနည်းလေး ကူညီကြပါအုံးလို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။”
ရှမ်းပြည်နယ်အတွင်းမှာ ၂၀၁၅ ခုနှစ်လောက်က စတင်ပြီး RCSS ကတဘက်၊ SSPP နဲ့ TNLA တအန်း(ပလောင်) တပ်ပေါင်းစုက တဘက် တိုက်ပွဲတွေဟာ ပြင်းထန်လာခဲ့တာပါ။
ရှမ်းပြည်နယ် အခြေစိုက် တော်လှန်ရေးတပ်ဖွဲ့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး သံဃာတော်တွေ၊ ဒေသခံ နိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ ပြည်သူတွေက စေ့စပ် ဆွေးနွေးဖြေရှင်းဖို့ တိုက်တွန်းတောင်းဆိုတာတွေ ရှိပေမဲ့ လည်း လက်ရှိအခြေအနေအထိတော့ အောင်မြင်မှု မရသေးပါဘူး။
======
{Unicode}
ရှမျးလကျနကျကိုငျနှဈဖှဲ့ကွားတိုကျပှဲ အရပျသားထိခိုကျဒဏျရာရ
ရှမျးပွညျနယျတောငျပိုငျး လှိုငျလငျခရိုငျ မိုငျးကိုငျမွို့နယျအတှငျး ရှမျးတပျဖှဲ့နှဈဖှဲ့ ကွား ဖွဈတဲ့တိုကျပှဲမှာ အရပျသားလေးယောကျ လကျနကျကွီးထိမှနျခဲ့ပွီး တဦး သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။ လောလောဆယျ မိုငျးကိုငျမွို့နယျထဲမှာ စဈဘေးဒုက်ခသညျ၄,၀၀၀ လောကျ ရောကျရှိနတောကွောင့ျ စားနပျရိက်ခာနဲ့ မိုးကာတဲတှလေိုအပျနပေါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ မိုငျးကိုငျမွို့နယျက စဈပွေးဒုက်ခသညျတှရေဲ့ အခွအေနကေို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ရှမျးတောငျပိုငျးက RCSS ခေါျ ရှမျးပွညျပွနျလညျထူတောငျရေးကောငျစီနဲ့ရှမျးမွောကျပိုငျးက SSPP ခေါျ ရှမျးပွညျတိုးတကျရေးပါတီတို့ရဲ့ လကျနကျကိုငျတပျတှကွေားမှာ လှိုငျလငျခရိုငျ မိုငျးကိုငျမွို့နယျအတှငျး တိုကျပှဲတှဟော စကျတငျဘာလလယျလောကျကတညျးက စတငျခဲ့တာ ခုထိ ဆကျဖွဈနပေါတယျ။
တနငျ်လာနေ့ကတငျ ရှမျးပွညျနယျ တောငျပိုငျး မိုငျးကိုငျမွို့နယျ ပနျကတေုကြေးရှာအုပျစုက ကုနျးပေါငျးရှာအနီး တိုကျပှဲဖွဈခဲ့ကွောငျးနဲ့ ရှာအတှငျးလကျနကျကွီးကညြျကတြာကွောင့ျ အရပျသားတှေ ထိခိုကျသဆေုံးတာရှိကွောငျး မိုငျးကိုငျမွို့ခံ တဦးက ပွောပါတယျ။
“ပွီးခဲ့တဲ့လကတညျးက ဖွဈတာဗြ။ မနေ့ကတောငျမှ ရှိသေးတယျ။ ပနျကတေု ကြေးရှာအုပျစု။ ကုနျးပေါငျးကြေးရှာထဲမှာ ကတြယျလို့ ပွောတယျ။ မနေ့က ရှာသား ၄ ယောကျ ထိတယျ။ ၄ ယောကျဗြ။ ဒီနေ့ ယောကျြား ဆုံးသှားတယျဗြ။ မနေ့ညက ဒဏျရာ ၄ ယောကျရတဲ့အထဲက တယောကျ ဆုံးတာ။”
မိုငျးကိုငျမွို့က စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီနသေူတဦးကလညျး အရပျသားတှေ ထိခိုကျသဆေုံးတာနဲ့ပတျသကျပွီး အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ပနျကတေု ကြေးရှာအုပျစုထဲက ကုနျးပေါငျးရှာမှာပေါ့-လကျနကျကွီးကတြာ။ ပွညျသူ ၄ ယောကျလောကျထိတယျ။ မိုငျးကိုငျဆေးရုံမှာ။ တယောကျတော့ ဆုံးသှားပွီ။ သူတို့က မိသားစု ၄ ယောကျပေါ့လေ။ တောငျယာကနေ ပွနျလာတာဗြ။ တောငျယာကနေ ပွနျလာတော့ လကျနကျကွီးက သူတို့ ဘေးနားလေးကို ကတြာ။ ဝမျးဗိုကျထိတဲ့သူ့အဖကေ ဒီနေ့ ဆုံးသှားပွီဗြ။ ကနြျတဲ့သူ့ကလေးနှဈယောကျက လကျမှာ ဒဏျရာထိတယျ။ သူ့ဇနီးကပေါငျမှာပေါ့။ ပေါငျမှာ ထိမိတယျဗြ။ သူတို့ တောငျယာက ပွနျလာတဲ့အခြိနျ လမျးပေါျမှာ ကတြယျလို့ ပွောတယျ လကျနကျကွီးက။”
SSA တောငျပိုငျးနဲ့ SSA မွောကျပိုငျးလို့လညျး လူသိမြားတဲ့ ရှမျးတပျဖှဲ့ နှဈဖှဲ့ဟာ စကျတငျဘာလ ၁၄ ရကျနေ့က စတငျပွီး မိုငျးကိုငျမွို့နယျ ဟိုခဲကြေးရှာအုပျစုဘကျမှာ တိုကျပှဲဖွဈခဲ့တာပါ။
ဒီတိုကျပှဲကွောင့ျ ဟိုခဲကြေးရှာအုပျစုက ဒသေခံ ၂,၀၀၀ လောကျဟာ နောငျလြှောျနဲ့ ဟမျးငိုငျးစတဲ့ ကြေးရှာတှမှော တိမျးရှောငျခဲ့ရပါတယျ။
လကျရှိမှာ ဟိုခဲကြေးရှာအုပျစုက ဒသေခံတှလေညျး ပနျကတေုကြေးရှာကို ဘေးလှတျရာ တိမျးရှောငျလာကွောငျးနဲ့ လောလောဆယျ မိုငျးကိုငျမွို့နယျမှာ စဈဘေးဒုက်ခသညျ ၄,၀၀၀ လောကျရှိနကွေောငျး ဆကျပွောပါတယျ။
“အခုသူတို့ ကုနျးပေါငျးရှာနဲ့ ကုနျးလှိုငျးရှာဆို အကုနျလုံး ဒီပနျကတေုမှာ ရှောငျလာကွပွီခငျဗြ။ ကုနျးပေါငျးနဲ့ ကုနျးလှိုငျးကတြော့ လူဦးရေ ၈၀၀ လောကျရှိတယျခငျဗြ။ နဂိုက ဟိုခဲ၊ နောငျလြှောျက စဈဘေးရှောငျတှဆေို ၂,၂၀၀ လောကျရှိတယျ။ အခုလောလောဆယျ စဈဘေးရှောငျက အယောကျ ၃,၀၀၀ လောကျရှိသှားပွီ။ ၃,၀၀၀ ကြောျသှားပွီ ဒီ ပနျကတေုမှာ။ ဟိုဘကျ ဟမျးငမျးကြေးရှာအုပျစုထဲက စဈဘေးရှောငျတှေ ပေါငျးလိုကျပွီဆို လူက ၄,၀၀၀ နီးနီး ဖွဈနပွေီခငျဗြ။”
လကျရှိအခြိနျမှာ နီးစပျရာ အလှုရှငျတှကေ ကူညီထောကျပံ့ထားပမေဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျ လူဦးရမြေားပွား နတောကွောင့ျ ပွငျပအကူအညီတှေ လိုအပျနကွေောငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျတှကေို ကူညီနသေူက ပွောပါတယျ။
“သူတို့ မိုးကာတဲတှေ လိုအပျတယျဆိုလို့။ ဘုနျးကွီးကြောငျးမှာလညျး ပွည့ျနပွေီမို့၊ ကနြောျတို့ မိုးကာတဲတှေ စီစဉျပေးဖို့ လုပျနပေါတယျ။ ဆနျတှတေော့ လုံလုံလောကျလောကျရှိပါတယျ။ ၁၅ ရကျစာလောကျပေါ့။ အခုလိုအပျတာတော့ ဟငျးခွောကျပေါ့။ ဟငျးခွောကျတို့၊ ဆီတို့၊ ဆားတို့၊ ဟငျးခြိုမှုန့ျတို့ပေါ့နောျ။ ကွကျသှနျနီတို့ ဘာတို့ လိုအပျတာပေါ့။ ပွီးကတြော့ မိုးကာတဲပေါ့။ စဈဘေးရှောငျ လူဦးရတှေကေ တအားမြားနပွေီပေါ့။ ၄,၀၀၀ လောကျ ရှိနပွေီဆိုတော့လစေားဝတျနရေေးက အစပေါ့ လိုအပျတာပေါ့နောျ။ ရပျနီးရပျဝေးက အလှူရှငျမြားပေါ့- နညျးနညျးလေး ကူညီကွပါအုံးလို့ တိုကျတှနျးခငြျပါတယျခငျဗြ။”
ရှမျးပွညျနယျအတှငျးမှာ ၂၀၁၅ ခုနှဈလောကျက စတငျပွီး RCSS ကတဘကျ၊ SSPP နဲ့ TNLA တအနျး(ပလောငျ) တပျပေါငျးစုက တဘကျ တိုကျပှဲတှဟော ပွငျးထနျလာခဲ့တာပါ။
ရှမျးပွညျနယျ အခွစေိုကျ တောျလှနျရေးတပျဖှဲ့အကွား တိုကျပှဲဖွဈပှားနတောနဲ့ ပတျသကျပွီး သံဃာတောျတှေ၊ ဒသေခံ နိုငျငံရေးပါတီတှနေဲ့ ပွညျသူတှကေ စေ့စပျ ဆှေးနှေးဖွရှေငျးဖို့ တိုကျတှနျးတောငျးဆိုတာတှေ ရှိပမေဲ့ လညျး လကျရှိအခွအေနအေထိတော့ အောငျမွငျမှု မရသေးပါဘူး။
#ShanFighting #MyanmarViolence #VOABurmese
#ပနျကတေု#SSPP နဲ့ TNLA တအနျး(ပလောငျ) #ကုနျးပေါငျး#ကုနျးလှိုငျး
