ပြီးခဲ့တဲ့ သောကြာနေ့တုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း AA လက်နက်ကိုင်တွေက အရပ်သားခရီးသည် ၃၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတဲ့နောက် ဒေသတွင်းမှာ စစ်တပ်ဘက်က နယ်မြေရှင်းလင်း ရှာဖွေတာတွေ လုပ်နေပါတယ်။ ဒီအခြေအနေကြောင့် ဒေသခံတွေ အကြားမှာလည်း စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးလာပါတယ်။ စစ်ဆင်ရေးတွေအတွင်း အရပ်သားပြည်သူတွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို ကာကွယ်ပေးဖို့ ရခိုင်အမတ်တွေက တောင်းဆိုနေကြပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မဆုမွန်က စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
AA ရခိုင်တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ်နဲ့ မြန်မာအစိုးရ စစ်တပ်တို့ကြား ကာလရှည်ကြာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်းမှာတော့ ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုတွေ၊ ရင်ဆိုင်တိုက်ပွဲတွေနဲ့ စစ်ရေးတင်းမာနေဆဲ အနေအထားပါ။ ဒီလို စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေ ဖြစ်နေချိန်မှာပဲ ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ် သောကြာနေ့က ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ် ကန်ကြီးကုန်းအနီးမှာ စစ်တွေကိုလာနေတဲ့ ရွှေပြည်သစ် ခရီးသည်တင်ယာဉ်ကို လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့ဝင် တချို့က တားဆီးပြီး မီးသတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်တချို့ အပါအဝင် ခရီးသည် ၃၁ ဦးကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားတဲ့ဖြစ်စဉ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
ဒီဖြစ်စဉ်နဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်တပ် သတင်းမှန်ထုတ်ပြန်ရေး တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့ AA ရခိုင်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ် ပြောခွင့်ရကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် အတည်ပြုချက် မရပါဘူး။
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ် ပြည်နယ်လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းသာစိန်ကတော့ မြောက်ဦးမြို့နယ်တွင်း လတ်တလောဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေ အပါအဝင် မြောက်ဦးမြို့လုံခြုံရေးနဲ့ ဖြစ်စဉ်အခြေအနေ သူသိထားသလောက် ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကို ပြောပြပါတယ်။
“ကြားထားတာကတော့ဗျာ ဘယ်ဘက်ကလဲမသိဘူး ထိန်းသိမ်းထားတယ် ဆိုတာကိုပေါ့။ မြောက်ဦးမှာတော့ မနေ့ကလည်း တပ်မတော် လှုပ်ရှားစစ်ကြောင်းတွေတော့ အုတ်ဖိုကန်တို့ ပေါက်တောပြင်တို့ဘက်မှာတော့ ရှိပါတယ်။ သူတို့ လှုပ်ရှားသွားလာနေတယ်လို့လည်း ကြားရပါတယ်။ တိုက်ပွဲကတော့ မနေ့ကညနေ ပေါက်တောပြင်ဘက်မှာ တိုက်ပွဲဖြစ်တယ်လို့တော့ သတင်းရပါတယ်။ ဒေသခံတွေကတော့ သူတို့လုံခြုံရေးအတွက် တာဝန်ရှိတာက အစိုးရမှာပဲ တာဝန်ရှိပါတယ်။ ဆိုတော့ အစိုးရကပဲ တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်၊ အဲဒီကိစ္စတွေကို။”
ရခိုင်ပြည်နယ် မြောက်ဦးမြို့နယ်တွင်း ခရီးသည်တင်ယာဉ်က ခရီးသွားတွေ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရတာလို ဖြစ်စဉ်နဲ့ စစ်ဖြစ်နေတဲ့ နယ်မြေတွေထဲမှာ တိုက်ပွဲတွေက အရှိန်မလျော့သေးတဲ့အတွက် ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးက စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ရခိုင်ပြည်နယ် ရသေ့တောင်မြို့နယ် ပြည်သူ့လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဒေါ်ခင်စောဝေက ပြောပါတယ်။
“မီးသတ်တွေက မေမြို့က သင်တန်းဆင်းတွေလို့ ပြောပါတယ်။ ဆိုတော့ မေမြို့က သင်တန်းဆင်းလာတယ်။ နောက်တခါ Asia World က တာဝန်ရှိတဲ့လူ ၈ ယောက်ပါတယ်ဆိုပြီး ကျမတို့ အဲလို သတင်းကြားတယ်။ အဲဒါကိုတော့ AA တပ်မတော်က ခေါ်သွားတယ်ဆိုပြီးတော့ ကျမတို့ အဲလိုပဲ သိထားရပါတယ်ရှင့်။ ကျမတို့ဘက်မှာ တကယ့်ကို ရသေ့တောင်မြို့နယ်ဆိုရင် လုံခြုံရေး တော်တော်ကင်းမဲ့နေတယ်။ ပြီးတော့ နောက်တခါ တိုက်ပွဲတွေ ကြိုးကြား ကြိုးကြား ဖြစ်တယ်။
“လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ရက်လောက်က ကျောက်တန်းမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ မနက်တခါဖြစ်တယ်၊ နေ့လယ်တခါဖြစ်တယ်။ နောက်တခါ တပ်မတော်က ကျောက်တန်းကို ပြန်လာပြီးတော့ ကျောက်တန်းစာသင်ကျောင်းနားမှာ နေရာယူတယ်။ အဲဒီအနားအနားမှာရှိတဲ့ ဟိုဘက်က AA တွေနဲ့ တညလုံး တိုက်ပွဲဖြစ်ပါတယ်။ တချို့ရွာတွေဆိုရင် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေ မရှိဘူး။ အဲဒါကြောင့် ဒီတိုက်ပွဲတွေ ကြားထဲမှာတော့ လုံခြုံရေးက ကိုယ့်အရပ်ဒေသကိုပဲ ကိုယ်စောင့်ရှောက်ရတာရှိတယ်။ နောက်တခါ ရွာတရွာကို တပ်မတော်က ဝင်လာပြီဆိုတာနဲ့ အဲဒီတပ်မတော်စစ်ကြောင်း ရောက်တာနဲ့ပဲ ဒေသခံ ကျေးရွာတွေကတော့ အနီးအနားကရွာတွေမှာ ရှောင်နေကြရပါတယ်။”
စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအတွက်လည်း စားနပ်ရိက္ခာ မလုံလောက်မှုတွေနဲ့ အခက်ကြုံနေရသလို လုံခြုံရေးကလည်း စိတ်မချရတဲ့ အနေအထားပါ။ ဒီလိုအခြေအနေတွေမှာ မသင်္ကာမှုတွေနဲ့ ရွာလုံးကျွတ် ဖမ်းဆီးစစ်ဆေးတာ၊ တရားစွဲဆိုတာတွေ ရှိနေတဲ့အတွက် ရွာသားတွေက ဘေးလွတ်ရာကို တိမ်းရှောင်နေရပြီး ရသေ့တောင်ဘက်မှာလည်း စစ်တပ်ရေယာဉ်တွေပါ အတိုက်ခိုက်ခံနေရတဲ့ အနေအထားဖြစ်တာမို့ နယ်မြေတွင်း ခရီးသွားလာရေး အခြေအနေကလည်း လုံခြုံစိတ်ချရမှု မရှိတာကြောင့် စိုးရိမ်ရတယ်လို့ ရခိုင်အမတ် ဒေါ်ခင်စောဝေက ပြောပါတယ်။
“အဲတော့ အခု ကျမတို့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ စစ်ပွဲတွေဖြစ်တယ်၊ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တယ်။ အဲတော့ ကြားမှာ မြေစာပင်ဖြစ်တဲ့ ပြည်သူတွေက ဒုက္ခရောက်ရတယ်။ နောက်တခါ အခုက လုံခြုံရေးပိုင်းမှာဆိုလည်း အရမ်းအားနည်းတယ်။ မိမိကိုယ်ကိုယ် မိမိ စောင့်ရှောက်ရတဲ့အချိန် ရောက်နေပါတယ်။ သံသယနဲ့ ဖမ်းဆီးမှုတွေ ရှိနေသေးတယ်။ သေတဲ့လူတွေကလည်း သေသွားတာရှိတယ်။ အဓိကတော့ ကျောက်တန်းဖြစ်စဉ်မှာ ဖြစ်သွားတာကို လူတိုင်းက ကြောက်ကြပါတယ်။ အခုလို တိုက်ပွဲတွေဖြစ်တာ၊ နှစ်ဖက်တိုက်ပွဲကို ကျမတို့ မပြောလိုပါဘူး၊ သူသေ ကိုယ်သေ တိုက်ကြတာ။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် ကျမတို့က အဓိက ကြားက မြေစာပင်ဖြစ်တဲ့ ပြည်သူတွေ ဒီနေရာမှာ မညပ်ဖို့အတွက် ကျမတို့ တောင်းဆိုပါတယ်။ သူတို့တွေ ဒုက္ခမရောက်ဖို့ ကျမတို့ကတော့ နှစ်ဖက်စလုံးကို တောင်းဆိုနေပါတယ်ရှင့်။”
ရခိုင်တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်တပ် AA နဲ့ မြန်မာအစိုးရ စစ်တပ်တို့ကြား တိုက်ပွဲတွေအတွင်း ပျောက်ဆုံးသူ အရပ်သားဦးရေလည်း ပိုတိုးလာသလို စစ်ဘေးဒဏ်သင့်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်တွင်း မြောက်ဦး၊ ကျောက်တော်၊ မင်းပြား၊ ဘူးသီးတောင်၊ ရသေ့တောင်နဲ့ ပုဏ္ဏားကျွန်းမြို့နယ် ခြောက်မြို့နယ်က နယ်မြေမတည်ငြိမ်တဲ့အတွက် နေရပ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးသူ ဒုက္ခသည်တွေအတွက်လည်း နေရပ်ရင်းပြန်နိုင်ရေးက မရေမရာဖြစ်နေဆဲ အနေအထားဖြစ်ပြီး စစ်ဘေးဒုက္ခသည်ဦးရေ ၇၀၀၀၀ အထိ တိမ်းရှောင်နေကြရဆဲ အနေအထား ဖြစ်နေပါတယ်။
-----------------------------
(Unicode)
ရခိုငျမှာ အရပျသား ၃၀ ကြောျ ဖမျးဆီးခံရတဲ့နောကျ လုံခွုံရေး စိုးရိမျစရာဖွဈလာ
ပွီးခဲ့တဲ့ သောကွာနေ့တုနျးက ရခိုငျပွညျနယျတှငျး AA လကျနကျကိုငျတှကေ အရပျသားခရီးသညျ ၃၀ ကြောျကို ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားတဲ့နောကျ ဒသေတှငျးမှာ စဈတပျဘကျက နယျမွရှေငျးလငျး ရှာဖှတောတှေ လုပျနပေါတယျ။ ဒီအခွအေနကွေောင့ျ ဒသေခံတှေ အကွားမှာလညျး စိုးရိမျမှုတှေ တိုးလာပါတယျ။ စဈဆငျရေးတှအေတှငျး အရပျသားပွညျသူတှရေဲ့ လုံခွုံရေးကို ကာကှယျပေးဖို့ ရခိုငျအမတျတှကေ တောငျးဆိုနကွေပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မဆုမှနျက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
AA ရခိုငျတိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျနဲ့ မွနျမာအစိုးရ စဈတပျတို့ကွား ကာလရှညျကွာ တိုကျပှဲတှဖွေဈနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျတှငျးမှာတော့ ဗုံးခှဲတိုကျခိုကျမှုတှေ၊ ရငျဆိုငျတိုကျပှဲတှနေဲ့ စဈရေးတငျးမာနဆေဲ အနအေထားပါ။ ဒီလို စဈရေးပဋိပက်ခတှေ ဖွဈနခြေိနျမှာပဲ ပွီးခဲ့တဲ့သီတငျးပတျ သောကွာနေ့က ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျဦးမွို့နယျ ကနျကွီးကုနျးအနီးမှာ စဈတှကေိုလာနတေဲ့ ရှှပွေညျသဈ ခရီးသညျတငျယာဉျကို လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့ဝငျ တခြို့က တားဆီးပွီး မီးသတျတပျဖှဲ့ဝငျတခြို့ အပါအဝငျ ခရီးသညျ ၃၁ ဦးကို ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားတဲ့ဖွဈစဉျ ဖွဈခဲ့ပါတယျ။
ဒီဖွဈစဉျနဲ့ပတျသကျလို့ စဈတပျ သတငျးမှနျထုတျပွနျရေး တာဝနျရှိသူတှနေဲ့ AA ရခိုငျတိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတပျ ပွောခှင့ျရကို ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျ အတညျပွုခကြျ မရပါဘူး။
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျဦးမွို့နယျ ပွညျနယျလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးသာစိနျကတော့ မွောကျဦးမွို့နယျတှငျး လတျတလောဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲတှေ အပါအဝငျ မွောကျဦးမွို့လုံခွုံရေးနဲ့ ဖွဈစဉျအခွအေနေ သူသိထားသလောကျ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကို ပွောပွပါတယျ။
“ကွားထားတာကတော့ဗြာ ဘယျဘကျကလဲမသိဘူး ထိနျးသိမျးထားတယျ ဆိုတာကိုပေါ့။ မွောကျဦးမှာတော့ မနေ့ကလညျး တပျမတောျ လှုပျရှားစဈကွောငျးတှတေော့ အုတျဖိုကနျတို့ ပေါကျတောပွငျတို့ဘကျမှာတော့ ရှိပါတယျ။ သူတို့ လှုပျရှားသှားလာနတေယျလို့လညျး ကွားရပါတယျ။ တိုကျပှဲကတော့ မနေ့ကညနေ ပေါကျတောပွငျဘကျမှာ တိုကျပှဲဖွဈတယျလို့တော့ သတငျးရပါတယျ။ ဒသေခံတှကေတော့ သူတို့လုံခွုံရေးအတှကျ တာဝနျရှိတာက အစိုးရမှာပဲ တာဝနျရှိပါတယျ။ ဆိုတော့ အစိုးရကပဲ တာဝနျယူ ဆောငျရှကျရမှာ ဖွဈပါတယျ၊ အဲဒီကိစ်စတှကေို။”
ရခိုငျပွညျနယျ မွောကျဦးမွို့နယျတှငျး ခရီးသညျတငျယာဉျက ခရီးသှားတှေ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံရတာလို ဖွဈစဉျနဲ့ စဈဖွဈနတေဲ့ နယျမွတှေထေဲမှာ တိုကျပှဲတှကေ အရှိနျမလြော့သေးတဲ့အတှကျ ဒသေတှငျး လုံခွုံရေးက စိုးရိမျရတဲ့ အနအေထား ဖွဈနတေယျလို့လညျး ရခိုငျပွညျနယျ ရသေ့တောငျမွို့နယျ ပွညျသူ့လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဒေါျခငျစောဝကေ ပွောပါတယျ။
“မီးသတျတှကေ မမွေို့က သငျတနျးဆငျးတှလေို့ ပွောပါတယျ။ ဆိုတော့ မမွေို့က သငျတနျးဆငျးလာတယျ။ နောကျတခါ Asia World က တာဝနျရှိတဲ့လူ ၈ ယောကျပါတယျဆိုပွီး ကမြတို့ အဲလို သတငျးကွားတယျ။ အဲဒါကိုတော့ AA တပျမတောျက ခေါျသှားတယျဆိုပွီးတော့ ကမြတို့ အဲလိုပဲ သိထားရပါတယျရှင့ျ။ ကမြတို့ဘကျမှာ တကယ့ျကို ရသေ့တောငျမွို့နယျဆိုရငျ လုံခွုံရေး တောျတောျကငျးမဲ့နတေယျ။ ပွီးတော့ နောကျတခါ တိုကျပှဲတှေ ကွိုးကွား ကွိုးကွား ဖွဈတယျ။
“လှနျခဲ့တဲ့ နှဈရကျလောကျက ကြောကျတနျးမှာ ဖွဈပါတယျ။ မနကျတခါဖွဈတယျ၊ နေ့လယျတခါဖွဈတယျ။ နောကျတခါ တပျမတောျက ကြောကျတနျးကို ပွနျလာပွီးတော့ ကြောကျတနျးစာသငျကြောငျးနားမှာ နရောယူတယျ။ အဲဒီအနားအနားမှာရှိတဲ့ ဟိုဘကျက AA တှနေဲ့ တညလုံး တိုကျပှဲဖွဈပါတယျ။ တခြို့ရှာတှဆေိုရငျ အုပျခြုပျရေးမှူးတှေ မရှိဘူး။ အဲဒါကွောင့ျ ဒီတိုကျပှဲတှေ ကွားထဲမှာတော့ လုံခွုံရေးက ကိုယ့ျအရပျဒသေကိုပဲ ကိုယျစောင့ျရှောကျရတာရှိတယျ။ နောကျတခါ ရှာတရှာကို တပျမတောျက ဝငျလာပွီဆိုတာနဲ့ အဲဒီတပျမတောျစဈကွောငျး ရောကျတာနဲ့ပဲ ဒသေခံ ကြေးရှာတှကေတော့ အနီးအနားကရှာတှမှော ရှောငျနကွေရပါတယျ။”
စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေတှကျလညျး စားနပျရိက်ခာ မလုံလောကျမှုတှနေဲ့ အခကျကွုံနရေသလို လုံခွုံရေးကလညျး စိတျမခရြတဲ့ အနအေထားပါ။ ဒီလိုအခွအေနတှေမှော မသငျ်ကာမှုတှနေဲ့ ရှာလုံးကြှတျ ဖမျးဆီးစဈဆေးတာ၊ တရားစှဲဆိုတာတှေ ရှိနတေဲ့အတှကျ ရှာသားတှကေ ဘေးလှတျရာကို တိမျးရှောငျနရေပွီး ရသေ့တောငျဘကျမှာလညျး စဈတပျရယောဉျတှပေါ အတိုကျခိုကျခံနရေတဲ့ အနအေထားဖွဈတာမို့ နယျမွတှေငျး ခရီးသှားလာရေး အခွအေနကေလညျး လုံခွုံစိတျခရြမှု မရှိတာကွောင့ျ စိုးရိမျရတယျလို့ ရခိုငျအမတျ ဒေါျခငျစောဝကေ ပွောပါတယျ။
“အဲတော့ အခု ကမြတို့ ရခိုငျပွညျနယျမှာ စဈပှဲတှဖွေဈတယျ၊ တိုကျပှဲတှဖွေဈတယျ။ အဲတော့ ကွားမှာ မွစောပငျဖွဈတဲ့ ပွညျသူတှကေ ဒုက်ခရောကျရတယျ။ နောကျတခါ အခုက လုံခွုံရေးပိုငျးမှာဆိုလညျး အရမျးအားနညျးတယျ။ မိမိကိုယျကိုယျ မိမိ စောင့ျရှောကျရတဲ့အခြိနျ ရောကျနပေါတယျ။ သံသယနဲ့ ဖမျးဆီးမှုတှေ ရှိနသေေးတယျ။ သတေဲ့လူတှကေလညျး သသှေားတာရှိတယျ။ အဓိကတော့ ကြောကျတနျးဖွဈစဉျမှာ ဖွဈသှားတာကို လူတိုငျးက ကွောကျကွပါတယျ။ အခုလို တိုကျပှဲတှဖွေဈတာ၊ နှဈဖကျတိုကျပှဲကို ကမြတို့ မပွောလိုပါဘူး၊ သူသေ ကိုယျသေ တိုကျကွတာ။ အဲဒီအတှကျကွောင့ျ ကမြတို့က အဓိက ကွားက မွစောပငျဖွဈတဲ့ ပွညျသူတှေ ဒီနရောမှာ မညပျဖို့အတှကျ ကမြတို့ တောငျးဆိုပါတယျ။ သူတို့တှေ ဒုက်ခမရောကျဖို့ ကမြတို့ကတော့ နှဈဖကျစလုံးကို တောငျးဆိုနပေါတယျရှင့ျ။”
ရခိုငျတိုငျးရငျးသား လကျနကျကိုငျတပျ AA နဲ့ မွနျမာအစိုးရ စဈတပျတို့ကွား တိုကျပှဲတှအေတှငျး ပြောကျဆုံးသူ အရပျသားဦးရလေညျး ပိုတိုးလာသလို စဈဘေးဒဏျသင့ျနတေဲ့ ရခိုငျပွညျနယျတှငျး မွောကျဦး၊ ကြောကျတောျ၊ မငျးပွား၊ ဘူးသီးတောငျ၊ ရသေ့တောငျနဲ့ ပုဏ်ဏားကြှနျးမွို့နယျ ခွောကျမွို့နယျက နယျမွမေတညျငွိမျတဲ့အတှကျ နရေပျစှန့ျခှာ ထှကျပွေးသူ ဒုက်ခသညျတှအေတှကျလညျး နရေပျရငျးပွနျနိုငျရေးက မရမေရာဖွဈနဆေဲ အနအေထားဖွဈပွီး စဈဘေးဒုက်ခသညျဦးရေ ၇၀၀၀၀ အထိ တိမျးရှောငျနကွေရဆဲ အနအေထား ဖွဈနပေါတယျ။
