(Zawgyi/Unicode)
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ဘက်က ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွေမှာ စစ်ဘေးကနေ ထွက်ပြေးလာသူ ဒုက္ခသည်တွေ ခိုလှုံနေကြရပါတယ်။ ကျောင်းနေရွယ်တွေအတွက် ပညာရေးနဲ့ တခြားလိုအပ်တဲ့ အထောက်အပံ့တွေကို ဘုန်းတော်ကြီးတွေက ဦးစီး လုပ်ဆောင်ပေးနေရတယ်လို့ အဲဒီစခန်းတွေကို ဒီကနေ့ရောက်ခဲ့တဲ့ ဗွီအိုအေအယ်ဒီတာ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်ကပြောပါတယ်။ ပြန်ကြားရေးဌာနအစီအစဉ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရောက်နေတဲ့ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်ကို ဝါရှင်တန် ဒီစီ ဗွီအိုအေရုံးချုပ်ကနေ မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းတဲ့အခါ ဒီကနေ့ခရီးစဉ်အကြောင်း အခုလို စရှင်းပြပါတယ်။
ဒေါ်ခင်မျိုးသက်။ ။ ရခိုင်ပြည်နယ် ပထမနေ့ကတော့ မောင်တောဒေသ ပတ်ဝန်းကျင်ကို သွားရပါတယ်။ ဒီကနေ့ ဒုတိယနေ့ခရီးစဉ်မှာ ဘူးသီးတောင်ကို လာရပါတယ်။ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲမှာ အဓိကတော့ စစ်ရှောင်စခန်းတွေကို လိုက်ပြပါတယ်။ ဒီစစ်ရှောင်စခန်းတွေက ပထမဦးဆုံးကတော့ ရွာမကျေးရွာပေါ့နော် သီရိမင်္ဂလာရွာမကျောင်းမှာ ဘုန်းတော်ကြီးကနေပြီးတော့ စစ်ရှောင်တွေကို ပညာဒါနလုပ်ပေးနေတဲ့ အခြေအနေကို ရှင်းပြပါတယ်။ နောက်တနေရာကတော့ "လမ်းမ" ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းပေါ့နော်။ အဲဒီမှာတော့ စစ်ရှောင်က ၂၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိပါတယ်။ အဲဒီမှာလည်း ဘုန်းတော်ကြီးက ကမကထလုပ်ပြီးတော့ ထွက်ပြေးလာတဲ့ ရွာသားတွေအတွက်ကို အကုန်လုံးအကူအညီတွေပေးနေတယ်။ အိမ်တွေဆောက်ပေးတာပေါ့နော် အဲဒါတွေ အကူအညီပေးနေပါတယ်။ နောက်တနေရာကတော့ ရန်အောင်မြေ ဘုန်းကြီးကျောင်း စစ်ရှောင်စခန်းပေါ့နော်။ ဒီစစ်ရှောင်စခန်းကိုလည်း ဘုန်းတော်ကြီးတွေကနေ တာဝန်ယူပြီးတော့ ပထမဦးဆုံးကတော့ စောင့်ရှောက်ထားတယ်ပေါ့နော်။ ပြီးမှ ရပ်ရွာအစိုးရတွေကနေပြီးတော့ ပြန်ပြီး ကြည့်ရှုပေးတာပေါ့နော်။ အဲဒီနေရာ ၃ နေရာကို အဓိကသွားခဲ့ပါတယ် ဒီနေ့။
မဆုမွန်။ ။ ဒီလိုစစ်ရှောင်လာတဲ့ ပြည်သူတွေက အဓိက ဒီရခိုင် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်တပ် AA နဲ့ မြန်မာစစ်တပ်အကြားမှာဖြစ်တဲ့ တိုက်ပွဲတွေကြောင့် တိမ်းရှောင်ခဲ့တဲ့ ပြည်သူတွေပေါ့နော်။ ဆိုတော့ လက်ရှိ သူတို့အခက်အခဲ နောက်ပြီးတော့ သူတို့ကြုံနေရတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေပေါ့နော် ဘာတွေများ လက်တလောမှာ အရေးတကြီးလိုအပ်နေတာတွေ တွေ့ခဲ့ရပါသလဲ။
ဒေါ်ခင်မျိုးသက်။ ။ ပထမဦးဆုံးကတော့ အခမဲ့ပညာဒါနကျောင်းမှာ တွေ့ရတာဆိုရင် ကျောင်းသားကျောင်းသူ ၉ တန်း ၁၀ တန်းတွေပေါ့နော် သူတို့ဟာ စစ်ပွဲတွေကြောင့် အင်မတန် ပညာရေးမှာ ဒုက္ခရောက်နေကြတာတွေ့ရပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ နေရေး၊ ထိုင်ရေးကအစ အဆင်မပြေကြပါဘူး။ နောက်တနေရာကျတော့ အိမ်ယာတွေတော့ ဘုန်းကြီးကျောင်းနဲ့ စေတနာရှိတဲ့လူတွေ စုပေါင်းပြီးတော့ အိမ်လေးတွေ ဆောက်ပေးထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း အဲဒီမှာ အဓိကတော့ အမျိုးမျိုးပေါ့နော် ဒီစစ်ရှောင်စခန်းမှာ နေရတာ သူတို့အတွက် စိတ်မလုံမခြုံဖြစ်နေတာတွေ တွေ့ရပါတယ်။ ဘုန်းတော်ကြီးတွေကတော့ စစ်ရှောင်တွေအတွက်ကို သေချာလုပ်ပေးပါတယ်။ လုပ်ပေးပေမယ့် သူဆို့ဆီမှာက တနေ့ကို စားစရာသောက်စရာတွေလည်း အဆင်မပြေဘူးပေါ့နော်။ ဆန်ပဲ ရှိပြီးတော့ တခြားအသုံးအဆောင်တွေကျတော့ ဝယ်သုံးရတယ်ပေါ့နော် ။ နောက်အဆင်မပြေကြဘူး အလုပ်အကိုင်ကလည်း ရှာလို့မရဘူးဆိုတော့ သူတို့တွေက အဓိကတော့ သူတို့ရွာကိုပဲ သူတို့ ပြန်ချင်နေတယ် စစ်ပွဲကို မြန်မြန်ပြီးစေချင်နေတယ်လို့ အကုန်လုံးက ပြောကြပါတယ်။
မဆုမွန်။ ။ အခုလက်တလော သူတို့ နေရပ်ရင်းပြန်ဖို့ အခြေအနေတွေကိုရော ဘယ်လိုမြင်ခဲ့ပါသလဲ။
ဒေါ်ခင်မျိုးသက်။ ။ သူတို့ နေရပါရင်းပြန်ဖို့ကျတော့ အထူးသဖြင့် တချို့ဆိုရင် ရွာတွေက လုံး၀ ပျက်စီးနေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီမှာလည်း တိုက်ပွဲတွေကဆက်ဖြစ်နေတော့ တချို့ဆိုရင် ၂ ရက် ၃ ရက်လောက်ကြာတာလေ။ အခုအထိလည်း မပြန်နိုင်ကြသေးဘူး ။ စစ်ပွဲတွေ မပြီးမချင်းတော့ မပြန်နိုင်ဘူးဆိုတော့ စစ်ကလည်း ဘယ်တော့မှ ပြီးမယ်မှန်းမသိဘူး ဖြစ်နေတော့ သူတို့အတွက် နောင်ရေးကတော့ စိတ်မအေးစရာပါပဲ။
မဆုမွန်။ ။ ဟုတ်ကဲ့ပါ။ မနက်ဖြန်အတွက်ရော ဘာများ အစီအစဉ်တွေ ရှိပါသလဲ။ ဘယ်တွေများ ဆက်ပြီးတော့ သွားလေ့လာဖို့ ရှိပါသလဲ။
ဒေါ်ခင်မျိုးသက်။ ။ မနက်ဖြန်တော့ မောင်တောကနေ အငူမော်ဘက်ကို ဆက်ပြီးတော့ နောက်ပြီး စစ်တွေ သွားမှာပါ။ စစ်တွေမှာ သက္ကယ်ပြင်ဆိုတဲ့ ဒုက္ခသည်စခန်းရှိပါတယ်။ အထူသဖြင့် ဒီဒုက္ခသည်စခန်းက နှစ်တွေကြာကြာ မပိတ်သိမ်းနိုင်သေးဘူးပေါ့နော် ဒါကိုသွားပြီးတော့ လေ့လာဖို့ ရှိပါတယ်။”
ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရောက်နေတဲ့ ဒေါ်ခင်မျိုးသက်ကို ဝါရှင်တန် ဒီစီ ဗွီအိုအေရုံးချုပ်ကနေ မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားတာဖြစ်ပါတယ်။
....................
စဈရှောငျစခနျးတှေ ရောကျခဲ့တဲ့ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ တှေ့မွငျခဲ့သမြှ
(Unicode)
ရခိုငျပွညျနယျ၊ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျဘကျက ဘုနျးတောျကွီးကြောငျးတှမှော စဈဘေးကနေ ထှကျပွေးလာသူ ဒုက်ခသညျတှေ ခိုလှုံနကွေရပါတယျ။ ကြောငျးနရှေယျတှအေတှကျ ပညာရေးနဲ့ တခွားလိုအပျတဲ့ အထောကျအပံ့တှကေို ဘုနျးတောျကွီးတှကေ ဦးစီး လုပျဆောငျပေးနရေတယျလို့ အဲဒီစခနျးတှကေို ဒီကနေ့ရောကျခဲ့တဲ့ ဗှီအိုအအေယျဒီတာ ဒေါျခငျမြိုးသကျကပွောပါတယျ။ ပွနျကွားရေးဌာနအစီအစဉျနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျမှာရောကျနတေဲ့ ဒေါျခငျမြိုးသကျကို ဝါရှငျတနျ ဒီစီ ဗှီအိုအရေုံးခြုပျကနေ မဆုမှနျက ဆကျသှယျမေးမွနျးတဲ့အခါ ဒီကနေ့ခရီးစဉျအကွောငျး အခုလို စရှငျးပွပါတယျ။
ဒေါျခငျမြိုးသကျ။ ။ ရခိုငျပွညျနယျ ပထမနေ့ကတော့ မောငျတောဒသေ ပတျဝနျးကငြျကို သှားရပါတယျ။ ဒီကနေ့ ဒုတိယနေ့ခရီးစဉျမှာ ဘူးသီးတောငျကို လာရပါတယျ။ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျထဲမှာ အဓိကတော့ စဈရှောငျစခနျးတှကေို လိုကျပွပါတယျ။ ဒီစဈရှောငျစခနျးတှကေ ပထမဦးဆုံးကတော့ ရှာမကြေးရှာပေါ့နောျ သီရိမငျ်ဂလာရှာမကြောငျးမှာ ဘုနျးတောျကွီးကနပွေီးတော့ စဈရှောငျတှကေို ပညာဒါနလုပျပေးနတေဲ့ အခွအေနကေို ရှငျးပွပါတယျ။ နောကျတနရောကတော့ "လမျးမ" ဘုနျးတောျကွီးကြောငျးပေါ့နောျ။ အဲဒီမှာတော့ စဈရှောငျက ၂၀၀၀ ကြောျလောကျရှိပါတယျ။ အဲဒီမှာလညျး ဘုနျးတောျကွီးက ကမကထလုပျပွီးတော့ ထှကျပွေးလာတဲ့ ရှာသားတှအေတှကျကို အကုနျလုံးအကူအညီတှပေေးနတေယျ။ အိမျတှဆေောကျပေးတာပေါ့နောျ အဲဒါတှေ အကူအညီပေးနပေါတယျ။ နောကျတနရောကတော့ ရနျအောငျမွေ ဘုနျးကွီးကြောငျး စဈရှောငျစခနျးပေါ့နောျ။ ဒီစဈရှောငျစခနျးကိုလညျး ဘုနျးတောျကွီးတှကေနေ တာဝနျယူပွီးတော့ ပထမဦးဆုံးကတော့ စောင့ျရှောကျထားတယျပေါ့နောျ။ ပွီးမှ ရပျရှာအစိုးရတှကေနပွေီးတော့ ပွနျပွီး ကွည့ျရှုပေးတာပေါ့နောျ။ အဲဒီနရော ၃ နရောကို အဓိကသှားခဲ့ပါတယျ ဒီနေ့။
မဆုမှနျ။ ။ ဒီလိုစဈရှောငျလာတဲ့ ပွညျသူတှကေ အဓိက ဒီရခိုငျ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျတပျ AA နဲ့ မွနျမာစဈတပျအကွားမှာဖွဈတဲ့ တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ တိမျးရှောငျခဲ့တဲ့ ပွညျသူတှပေေါ့နောျ။ ဆိုတော့ လကျရှိ သူတို့အခကျအခဲ နောကျပွီးတော့ သူတို့ကွုံနရေတဲ့ အတှေ့အကွုံတှပေေါ့နောျ ဘာတှမြေား လကျတလောမှာ အရေးတကွီးလိုအပျနတောတှေ တှေ့ခဲ့ရပါသလဲ။
ဒေါျခငျမြိုးသကျ။ ။ ပထမဦးဆုံးကတော့ အခမဲ့ပညာဒါနကြောငျးမှာ တှေ့ရတာဆိုရငျ ကြောငျးသားကြောငျးသူ ၉ တနျး ၁၀ တနျးတှပေေါ့နောျ သူတို့ဟာ စဈပှဲတှကွေောင့ျ အငျမတနျ ပညာရေးမှာ ဒုက်ခရောကျနကွေတာတှေ့ရပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ နရေေး၊ ထိုငျရေးကအစ အဆငျမပွကွေပါဘူး။ နောကျတနရောကတြော့ အိမျယာတှတေော့ ဘုနျးကွီးကြောငျးနဲ့ စတေနာရှိတဲ့လူတှေ စုပေါငျးပွီးတော့ အိမျလေးတှေ ဆောကျပေးထားပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး အဲဒီမှာ အဓိကတော့ အမြိုးမြိုးပေါ့နောျ ဒီစဈရှောငျစခနျးမှာ နရေတာ သူတို့အတှကျ စိတျမလုံမခွုံဖွဈနတောတှေ တှေ့ရပါတယျ။ ဘုနျးတောျကွီးတှကေတော့ စဈရှောငျတှအေတှကျကို သခြောလုပျပေးပါတယျ။ လုပျပေးပမေယ့ျ သူဆို့ဆီမှာက တနေ့ကို စားစရာသောကျစရာတှလေညျး အဆငျမပွဘေူးပေါ့နောျ။ ဆနျပဲ ရှိပွီးတော့ တခွားအသုံးအဆောငျတှကေတြော့ ဝယျသုံးရတယျပေါ့နောျ ။ နောကျအဆငျမပွကွေဘူး အလုပျအကိုငျကလညျး ရှာလို့မရဘူးဆိုတော့ သူတို့တှကေ အဓိကတော့ သူတို့ရှာကိုပဲ သူတို့ ပွနျခငြျနတေယျ စဈပှဲကို မွနျမွနျပွီးစခေငြျနတေယျလို့ အကုနျလုံးက ပွောကွပါတယျ။
မဆုမှနျ။ ။ အခုလကျတလော သူတို့ နရေပျရငျးပွနျဖို့ အခွအေနတှေကေိုရော ဘယျလိုမွငျခဲ့ပါသလဲ။
ဒေါျခငျမြိုးသကျ။ ။ သူတို့ နရေပါရငျးပွနျဖို့ကတြော့ အထူးသဖွင့ျ တခြို့ဆိုရငျ ရှာတှကေ လုံး၀ ပကြျစီးနပေါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အဲဒီမှာလညျး တိုကျပှဲတှကေဆကျဖွဈနတေော့ တခြို့ဆိုရငျ ၂ ရကျ ၃ ရကျလောကျကွာတာလေ။ အခုအထိလညျး မပွနျနိုငျကွသေးဘူး ။ စဈပှဲတှေ မပွီးမခငြျးတော့ မပွနျနိုငျဘူးဆိုတော့ စဈကလညျး ဘယျတော့မှ ပွီးမယျမှနျးမသိဘူး ဖွဈနတေော့ သူတို့အတှကျ နောငျရေးကတော့ စိတျမအေးစရာပါပဲ။
မဆုမှနျ။ ။ ဟုတျကဲ့ပါ။ မနကျဖွနျအတှကျရော ဘာမြား အစီအစဉျတှေ ရှိပါသလဲ။ ဘယျတှမြေား ဆကျပွီးတော့ သှားလေ့လာဖို့ ရှိပါသလဲ။
ဒေါျခငျမြိုးသကျ။ ။ မနကျဖွနျတော့ မောငျတောကနေ အငူမောျဘကျကို ဆကျပွီးတော့ နောကျပွီး စဈတှေ သှားမှာပါ။ စဈတှမှော သက်ကယျပွငျဆိုတဲ့ ဒုက်ခသညျစခနျးရှိပါတယျ။ အထူသဖွင့ျ ဒီဒုက်ခသညျစခနျးက နှဈတှကွောကွာ မပိတျသိမျးနိုငျသေးဘူးပေါ့နောျ ဒါကိုသှားပွီးတော့ လေ့လာဖို့ ရှိပါတယျ။”
ရခိုငျပွညျနယျမှာရောကျနတေဲ့ ဒေါျခငျမြိုးသကျကို ဝါရှငျတနျ ဒီစီ ဗှီအိုအရေုံးခြုပျကနေ မဆုမှနျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားတာဖွဈပါတယျ။
