(Zawgyi / Unicode)
ရသေ့တောင်မြို့နယ်၊ ကျောက်တန်းကျေးရွာ အနီးတဝိုက်မှာ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ညွှန်ကြားချက်ကို ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရကနေ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို နိုင်ကွန်းအိန် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းကျေးရွာ အနီးတဝိုက်မှာ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ ဝင်ရောက်လှုပ်ရှားနေလို့ တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ပြုလုပ်မှာမို့ ဒေသခံပြည်သူတွေ တိမ်းရှောင်ကြဖို့ ရခိုင်ပြည်နယ်အစိုးရအဖွဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ နယ်စပ်ရေးရာ ဝန်ကြီးက ဇွန်လ ၂၅ ရက်နေ့က ထုတ်ပြန်ထားတဲ့ ညွှန်ကြားချက်ကို ရုပ်သိမ်းလိုက်တာပါ။
ညွှန်ကြားချက်ကို ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်တဲ့ အကြောင်းကိုတော့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ လုံခြုံရေးနဲ့ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းသန်းက ဗွီအိုအေကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ပယ်ဖျက်တဲ့ အကြောင်းရင်းက အဲဒီမြို့နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးက ကျောက်တန်းနားက ရွာလေးငါးရွာကိုပဲ ရည်ရွယ်ပြီးတော့ လုပ်ခိုင်းတာ။ သူက ရွာ ၄၀ ကျော်ကို ထုတ်လိုက်တယ် စာ။ အဲဒီတော့ မလိုတဲ့နေရာတွေပါ သွားပြီးတော့ ထိခိုက်သွားတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ပြည်သူတွေက စိုးရိမ်တာပေါ့။ အဲဒီစာ မှားသွားတယ်။ ပြည်နယ်ကလည်း ညွှန်ကြားတဲ့အထဲမှာ ကျောက်တန်းရွာတဝိုက်ပဲ ပါတယ်။ အဲဒါကို ပယ်ဖျက်လိုက်တော့ ဆိုပြီးတော့ ဒီကနေ့ ပယ်ဖျက်လိုက်တယ် စာကို။ နောက်တခုကတော့ စကားရပ်ကလေးတခုပဲ အဲဒီမှာ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးအတွက်ဆိုတဲ့ စာလေး မှားပြီး လုပ်ထားတာရှိတယ်။ အဲဒီဟာလေးကလည်း တကယ်တော့ International နဲ့ ပတ်သက်လာလို့ရှိရင် ပုံကြီးချဲ့တတ်တယ်။ ဒါကြောင့်မို့ ဒါကိုလည်း ပယ်လိုက်တာဖြစ်တယ်။”
ရသေ့တောင်မြို့နယ် ကျောက်တန်းကျေးရွာအုပ်စုမှာ တပ်မတော်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေအပေါ် စိုးရိမ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် အမေရိကန်၊ ကနေဒါ၊ ယူကေနဲ့ သြစတြေးလျနိုင်ငံ သံရုံးတွေက ကြေညာချက် ထုတ်ပြန်အပြီးမှာပဲ အခုလို ရုပ်သိမ်းလိုက်တာလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ သံရုံးတွေရဲ့ ပူးတွဲထုတ်ပြန်ချက်မှာတော့ အရင်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေအတွင်း အရပ်သားတွေ ထိခိုက်မှုတွေ ကြုံခဲ့ဖူးတာကိုလည်း သတိပေးထားတာပါ။
၂၀၁၇ ခုနှစ်တုန်းက ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ လုံခြုံရေး ကင်းစခန်းတွေကို စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟင်ဂျာ အစွန်းရောက်အုပ်စုက တုံ့ပြန်တဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်ရေးတွေမှာတုန်းက လူ့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုတွေ အကြီးအကျယ် ရှိခဲ့တယ်လို့လည်း နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းက စွပ်စွဲထားတာ ဖြစ်ပါတယ်။
သမ္မတရုံး ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် ဦးဇော်ဌေးကလည်း နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်း ပါဝင်မှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး နားလည်မှု လွဲမှားနိုင်လို့ သုံးစွဲခြင်းမပြုဖို့ တပ်မတော်ကိုရော၊ ရဲတပ်ဖွဲ့ကိုပါ နိုင်ငံတော်အစိုးရက ယခင်ကပင် ပြောကြားထားပြီးဖြစ်သလို ယခုလည်း သုံးစွဲခြင်းမပြုဖို့ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်သို့ လုံနယ်ဝန်ကြီးကတဆင့် ထပ်မံပြောထားပြီးဖြစ်ကြောင်း လူမှုကွန်ရက် စာမျက်နှာကနေ ဖော်ပြထားပါတယ်။
နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ညွှန်ကြားချက်ကို ပယ်ဖျက်တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဇော်မင်းထွန်းက အခုလိုပြောပါတယ်။
“သောင်းကျန်းသူသတင်း ရရှိတဲ့အတွက် လုံခြုံရေးအရ ကျနော်တို့ စိစစ်ဆောင်ရွက်တာ ဖြစ်တယ်။ နယ်မြေရှင်းလင်းရေးဆိုတဲ့ အဓိပ္ပာယ်သုံးတာ မှားယွင်းတာပါ။ နယ်မြေရှင်းလင်းရေး ဆောင်ရွက်တဲ့မို့လို့ သူတို့အနေနဲ့လည်း အဲဒါကို ပြန်ပြီးတော့ ပယ်ဖျက်ခိုင်းတယ်လို့ သိရတယ်။ ရွာသူရွာသားတွေ အနေနဲ့ ကြောက်လန့်ပြီး ထွက်ပြေးတယ်။”
ညွှန်ကြားချက်ထုတ်ပြန်ပြီးနောက်ပိုင်း ကျောက်တန်းနဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာက ရွာသားတွေ နယ်မြေကနေ တိမ်းရှောင်မှုရှိခဲ့တယ်လို့ လုံနယ်ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းသန်းက ဆိုပါတယ်။
“ရသေ့တောင်မှာ ဒီနေ့ရောက် ဒီနေ့ နေရာချ ဒီနေ့ရိက္ခာပေး လုပ်ထားပြီးသား။ မနေ့ကအထိကို လူ ၈၀ ရောက်တယ်။ ရောက်တဲ့ဟာကို နေရာချထားပေး လုပ်ထားပြီးပါပြီ။ တချို့တွေက ချဲ့ကားပြီးတော့ တိုးချဲ့ပြီး လျှောက်ပြောနေတယ်လေ။ တကယ်တော့ စစ်တပ်ဆိုတဲ့ တပ်အလုပ်ကတော့ သူ့ရန်သူကိုတော့ တိုက်ရမှာပဲ။ ရန်သူက နေရာယူထားတယ်၊ မတိုက်လို့မရဘူး တိုက်ရမှာပဲ။ တိုက်တဲ့အခါမှာတော့ ရွာသားတွေ ဘေးကင်းအောင်လို့ ကျနော်တို့လည်း စီစဉ်ရတာပါ။”
တိမ်းရှောင်လာတဲ့ စစ်ရှောင်ရွာသားစာရင်းဟာ လုံခြုံရေးနဲ့ နယ်စပ်ရေးရာဝန်ကြီး ပြောဆိုတာနဲ့ ကွဲလွဲမှုရှိနေတယ်လို့ ရသေ့တောင်မြို့ ပရဟိတ အကူအညီပေးရေးအဖွဲ့ဝင် ကိုဘက္ကာက ပြောပါတယ်။
“နယ်မြေရှင်းလင်းရေးစာထုတ်တဲ့ အဲဒီ ၂၄ ရက်နေ့ကစပြီး ကျောက်တန်းတိုက်နယ်မှာရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေကလည်း ဒီမှာ ရသေ့တောင်မြို့ပေါ် သူတို့ထွက်တဲ့ ကျေးရွာတွေရော စစ်တွေကိုရော အသီးသီး ရှောင်တိမ်းနေရတယ်လေ။ အဲဒီစာထုတ်ပြီးမှ နောက်ထပ် ၁၀,၀၀၀ နီးပါး တိုးလာတယ်လေ။ ကျောက်တန်းတိုက်နယ်က အကုန် ၄၁ ရွာရှိတယ်။ အခု ကျနော်တို့ ဆောက်ခတ်ရွာသားသက်သက် ကျနော်တို့ ကယ်ထုတ်လာတာ ၇၉ ဦးလေ။ အဲဒါ ဆောက်ခတ်ရွာတရွာတည်းပဲနော်၊ ကျောက်တန်းတိုက်နယ်မှာ။ ကျနော်တို့ ရသေ့တောင်မြို့နယ် အရှေ့ဘက်ခြမ်းမှာရှိတဲ့ ပြင်ခေါင်ရွာဟောင်း၊ ပေါက်တောကြီး၊ ထွန်းရဝေရွာဟောင်း၊ ထွန်းရဝေရွာသစ်၊ ကြိမ်သာ၊ ဒီဘက်အခြမ်းမှာဆိုရင် ဘာတလေ။ အဲဒီ ဘာတလေတို့ ကြိမ်သာတို့ဆိုရင် လူဦးရေက နည်းတာမဟုတ်ဘူး။ နှစ်ထောင်သုံးထောင်လောက် ရှိတယ်။ ခန့်မှန်းကြည့်လေ ဘယ်ကမလဲ နယ်လုံကြီးပြောတာနဲ့။ အဲဒီလောက် အနေအထား ဖြစ်နေတာတောင် သူက လူပေါင်း ၈၀ လောက်ဆို ကျနော်အံ့သြတယ်။”
စစ်ရှောင်တွေအနေနဲ့ စားသောက်ရေးသာမက နေထိုင်ရေးမှာပါ အခက်တွေ့နေတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
လက်ရှိ ကျောက်တန်းကျေးရွာဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AA အဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားနေတယ်လို့ ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးကြီးမင်းသန်းက ပြောပါတယ်။
၂၀၁၈ နှစ်ကုန်ပိုင်းကစပြီး ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့ကနေ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းမှာ စတင်အခြေပြုလာပြီး မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားလာနေတာ လက်ရှိအချိန်မှာ ပိုပြီးတော့ တင်းမာလာနေတဲ့ အခြေအနေမှာ ရှိနေပါတယ်။
---------------------------
(Unicode)
ရသေ့တောငျမွို့နယျတှငျး နယျမွရှေငျးလငျးရေး ညှှနျကွားခကြျ ပွနျလညျရုပျသိမျး
ရသေ့တောငျမွို့နယျ၊ ကြောကျတနျးကြေးရှာ အနီးတဝိုကျမှာ နယျမွရှေငျးလငျးရေး ညှှနျကွားခကြျကို ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရကနေ ပွနျလညျရုပျသိမျးလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို နိုငျကှနျးအိနျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးကြေးရှာ အနီးတဝိုကျမှာ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ ဝငျရောကျလှုပျရှားနလေို့ တပျမတောျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး ပွုလုပျမှာမို့ ဒသေခံပွညျသူတှေ တိမျးရှောငျကွဖို့ ရခိုငျပွညျနယျအစိုးရအဖှဲ့ လုံခွုံရေးနဲ့ နယျစပျရေးရာ ဝနျကွီးက ဇှနျလ ၂၅ ရကျနေ့က ထုတျပွနျထားတဲ့ ညှှနျကွားခကြျကို ရုပျသိမျးလိုကျတာပါ။
ညှှနျကွားခကြျကို ပွနျလညျရုပျသိမျးလိုကျတဲ့ အကွောငျးကိုတော့ ရခိုငျပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ လုံခွုံရေးနဲ့ နယျစပျရေးရာဝနျကွီး ဗိုလျမှူးကွီးမငျးသနျးက ဗှီအိုအကေို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ပယျဖကြျတဲ့ အကွောငျးရငျးက အဲဒီမွို့နယျအုပျခြုပျရေးမှူးက ကြောကျတနျးနားက ရှာလေးငါးရှာကိုပဲ ရညျရှယျပွီးတော့ လုပျခိုငျးတာ။ သူက ရှာ ၄၀ ကြောျကို ထုတျလိုကျတယျ စာ။ အဲဒီတော့ မလိုတဲ့နရောတှပေါ သှားပွီးတော့ ထိခိုကျသှားတာပေါ့။ အဲဒီတော့ ပွညျသူတှကေ စိုးရိမျတာပေါ့။ အဲဒီစာ မှားသှားတယျ။ ပွညျနယျကလညျး ညှှနျကွားတဲ့အထဲမှာ ကြောကျတနျးရှာတဝိုကျပဲ ပါတယျ။ အဲဒါကို ပယျဖကြျလိုကျတော့ ဆိုပွီးတော့ ဒီကနေ့ ပယျဖကြျလိုကျတယျ စာကို။ နောကျတခုကတော့ စကားရပျကလေးတခုပဲ အဲဒီမှာ နယျမွရှေငျးလငျးရေးအတှကျဆိုတဲ့ စာလေး မှားပွီး လုပျထားတာရှိတယျ။ အဲဒီဟာလေးကလညျး တကယျတော့ International နဲ့ ပတျသကျလာလို့ရှိရငျ ပုံကွီးခြဲ့တတျတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ ဒါကိုလညျး ပယျလိုကျတာဖွဈတယျ။”
ရသေ့တောငျမွို့နယျ ကြောကျတနျးကြေးရှာအုပျစုမှာ တပျမတောျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈဆငျရေးတှအေပေါျ စိုးရိမျကွောငျး မွနျမာနိုငျငံအခွစေိုကျ အမရေိကနျ၊ ကနဒေါ၊ ယူကနေဲ့ သွစတွေးလနြိုငျငံ သံရုံးတှကေ ကွညောခကြျ ထုတျပွနျအပွီးမှာပဲ အခုလို ရုပျသိမျးလိုကျတာလညျး ဖွဈပါတယျ။ သံရုံးတှရေဲ့ ပူးတှဲထုတျပွနျခကြျမှာတော့ အရငျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈဆငျရေးတှအေတှငျး အရပျသားတှေ ထိခိုကျမှုတှေ ကွုံခဲ့ဖူးတာကိုလညျး သတိပေးထားတာပါ။
၂၀၁၇ ခုနှဈတုနျးက ရခိုငျပွညျနယျမှာ လုံခွုံရေး ကငျးစခနျးတှကေို စီးနငျးတိုကျခိုကျခဲ့တဲ့ ARSA ရိုဟငျဂြာ အစှနျးရောကျအုပျစုက တုံ့ပွနျတဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈဆငျရေးတှမှောတုနျးက လူ့အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုတှေ အကွီးအကယြျ ရှိခဲ့တယျလို့လညျး နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးက စှပျစှဲထားတာ ဖွဈပါတယျ။
သမ်မတရုံး ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ ညှှနျကွားရေးမှူးခြုပျ ဦးဇောျဌေးကလညျး နယျမွရှေငျးလငျးရေးဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျး ပါဝငျမှုနဲ့ ပတျသကျပွီး နားလညျမှု လှဲမှားနိုငျလို့ သုံးစှဲခွငျးမပွုဖို့ တပျမတောျကိုရော၊ ရဲတပျဖှဲ့ကိုပါ နိုငျငံတောျအစိုးရက ယခငျကပငျ ပွောကွားထားပွီးဖွဈသလို ယခုလညျး သုံးစှဲခွငျးမပွုဖို့ တိုငျးစဈဌာနခြုပျသို့ လုံနယျဝနျကွီးကတဆင့ျ ထပျမံပွောထားပွီးဖွဈကွောငျး လူမှုကှနျရကျ စာမကြျနှာကနေ ဖောျပွထားပါတယျ။
နယျမွရှေငျးလငျးရေး ညှှနျကွားခကြျကို ပယျဖကြျတာနဲ့ ပတျသကျလို့ တပျမတောျပွောခှင့ျရ ဗိုလျမှူးခြုပျ ဇောျမငျးထှနျးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“သောငျးကနြျးသူသတငျး ရရှိတဲ့အတှကျ လုံခွုံရေးအရ ကနြောျတို့ စိစဈဆောငျရှကျတာ ဖွဈတယျ။ နယျမွရှေငျးလငျးရေးဆိုတဲ့ အဓိပ်ပာယျသုံးတာ မှားယှငျးတာပါ။ နယျမွရှေငျးလငျးရေး ဆောငျရှကျတဲ့မို့လို့ သူတို့အနနေဲ့လညျး အဲဒါကို ပွနျပွီးတော့ ပယျဖကြျခိုငျးတယျလို့ သိရတယျ။ ရှာသူရှာသားတှေ အနနေဲ့ ကွောကျလန့ျပွီး ထှကျပွေးတယျ။”
ညှှနျကွားခကြျထုတျပွနျပွီးနောကျပိုငျး ကြောကျတနျးနဲ့ ပတျဝနျးကငြျကြေးရှာက ရှာသားတှေ နယျမွကေနေ တိမျးရှောငျမှုရှိခဲ့တယျလို့ လုံနယျဝနျကွီး ဗိုလျမှူးကွီးမငျးသနျးက ဆိုပါတယျ။
“ရသေ့တောငျမှာ ဒီနေ့ရောကျ ဒီနေ့ နရောခြ ဒီနေ့ရိက်ခာပေး လုပျထားပွီးသား။ မနေ့ကအထိကို လူ ၈၀ ရောကျတယျ။ ရောကျတဲ့ဟာကို နရောခထြားပေး လုပျထားပွီးပါပွီ။ တခြို့တှကေ ခြဲ့ကားပွီးတော့ တိုးခြဲ့ပွီး လြှောကျပွောနတေယျလေ။ တကယျတော့ စဈတပျဆိုတဲ့ တပျအလုပျကတော့ သူ့ရနျသူကိုတော့ တိုကျရမှာပဲ။ ရနျသူက နရောယူထားတယျ၊ မတိုကျလို့မရဘူး တိုကျရမှာပဲ။ တိုကျတဲ့အခါမှာတော့ ရှာသားတှေ ဘေးကငျးအောငျလို့ ကနြောျတို့လညျး စီစဉျရတာပါ။”
တိမျးရှောငျလာတဲ့ စဈရှောငျရှာသားစာရငျးဟာ လုံခွုံရေးနဲ့ နယျစပျရေးရာဝနျကွီး ပွောဆိုတာနဲ့ ကှဲလှဲမှုရှိနတေယျလို့ ရသေ့တောငျမွို့ ပရဟိတ အကူအညီပေးရေးအဖှဲ့ဝငျ ကိုဘက်ကာက ပွောပါတယျ။
“နယျမွရှေငျးလငျးရေးစာထုတျတဲ့ အဲဒီ ၂၄ ရကျနေ့ကစပွီး ကြောကျတနျးတိုကျနယျမှာရှိတဲ့ ကြေးရှာတှကေလညျး ဒီမှာ ရသေ့တောငျမွို့ပေါျ သူတို့ထှကျတဲ့ ကြေးရှာတှရေော စဈတှကေိုရော အသီးသီး ရှောငျတိမျးနရေတယျလေ။ အဲဒီစာထုတျပွီးမှ နောကျထပျ ၁၀,၀၀၀ နီးပါး တိုးလာတယျလေ။ ကြောကျတနျးတိုကျနယျက အကုနျ ၄၁ ရှာရှိတယျ။ အခု ကနြောျတို့ ဆောကျခတျရှာသားသကျသကျ ကနြောျတို့ ကယျထုတျလာတာ ၇၉ ဦးလေ။ အဲဒါ ဆောကျခတျရှာတရှာတညျးပဲနောျ၊ ကြောကျတနျးတိုကျနယျမှာ။ ကနြောျတို့ ရသေ့တောငျမွို့နယျ အရှေ့ဘကျခွမျးမှာရှိတဲ့ ပွငျခေါငျရှာဟောငျး၊ ပေါကျတောကွီး၊ ထှနျးရဝရှောဟောငျး၊ ထှနျးရဝရှောသဈ၊ ကွိမျသာ၊ ဒီဘကျအခွမျးမှာဆိုရငျ ဘာတလေ။ အဲဒီ ဘာတလတေို့ ကွိမျသာတို့ဆိုရငျ လူဦးရကေ နညျးတာမဟုတျဘူး။ နှဈထောငျသုံးထောငျလောကျ ရှိတယျ။ ခန့ျမှနျးကွည့ျလေ ဘယျကမလဲ နယျလုံကွီးပွောတာနဲ့။ အဲဒီလောကျ အနအေထား ဖွဈနတောတောငျ သူက လူပေါငျး ၈၀ လောကျဆို ကနြောျအံ့သွတယျ။”
စဈရှောငျတှအေနနေဲ့ စားသောကျရေးသာမက နထေိုငျရေးမှာပါ အခကျတှေ့နတေယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။
လကျရှိ ကြောကျတနျးကြေးရှာဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ AA အဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှားနတေယျလို့ ဝနျကွီး ဗိုလျမှူးကွီးမငျးသနျးက ပွောပါတယျ။
၂၀၁၈ နှဈကုနျပိုငျးကစပွီး ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့ကနေ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးမှာ စတငျအခွပွေုလာပွီး မွနျမာစဈတပျနဲ့ တိုကျပှဲဖွဈပှားလာနတော လကျရှိအခြိနျမှာ ပိုပွီးတော့ တငျးမာလာနတေဲ့ အခွအေနမှော ရှိနပေါတယျ။
