{{Zawgyi/Unicode}}
ရခိုင်ပြည်နယ်က ကျေးရွာတချို့နဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတချို့မှာ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါ ဖြစ်နေကြပါတယ်။ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ထဲက ကျေးရွာတော်တော်များများမှာဆို ရွာအလိုက် တုပ်ကွေးဖြစ်နေကြတယ်လို့ ကျေးရွာမှာ ဆေးလိုက်ကုပေးနေသူက ပြောပါတယ်။ ချင်းပြည်နယ်ပလက်ဝ မြို့ပေါ်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာလည်း အလားတူ ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်သူတွေ များနေပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းကို ကိုငြိမ်းချမ်းက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ရခိုင်ပြည်နယ် ကျောက်ဖြူမြို့နယ်ထဲက လိပ်ခမော်အုပ်စု၊ အုန်းတောအုပ်စု၊ ချောင်းဝအုပ်စုတို့မှာရှိတဲ့ ကျေးရွာတွေမှာ ရာသီတုပ်ကွေးကူးစက်ခံရသူတွေ အများအပြားရှိနေတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ မိသားစုဝင်အများစု ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်နေတာကို တွေ့ရတယ်လို့ အဲဒီကျေးရွာတွေကို သွားရောက်ပြီး ဆေးလိုက် ကုပေးနေတဲ့ ဆေးဆရာ ဦးမောင်လှယဉ်ကပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ကျောက်ဖြူမြို့နယ်က လိပ်ခမော်၊ အုန်းတောအုပ်စု၊ ဂုံးချွိန်ကျေးရွာတွေ ဆိုရင်တော့ အပူချိန်များပြီး ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲတဲ့ ရောဂါတွေ ဖြစ်နေတာတွေ့ရတယ်။ ကျနော်တို့အခေါ်နဲ့ဆိုရင်တော့ မိုးအကုန် ဆောင်းအကူး ရာသီအကူးအပြောင်းဖြစ်တဲ့အတွက် ရာသီတုပ်ကွေးဆိုပြီးတော့ တွေ့ရတယ်။ တချို့အိမ်တွေမှာဆိုရင် လူကြီးက စဖြစ်ပြီးတော့ နောက်ကလေးတွေရော ဖြစ်တယ်။ ဥပမာ တအိမ်မှာ လူငါးယောက် ရှိတယ်ဆိုရင် သုံးယောက်အနည်းဆုံးဖြစ်တယ်။ ကလေးတွေ ဖြစ်တာလည်းတွေ့ရပါတယ်။”
ဖျားနာကြသူတွေဟာ နှာစေးချောင်းဆိုးတာ၊ နှာရည်ယိုတာနဲ့ ကိုယ်လက်ကိုက်ခဲပြီး အပူချိန်တက်တဲ့လက္ခဏာတွေ တွေ့ရတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ လက္ခဏာတွေဖြစ်တဲ့ အနံ့ပျောက်တာ၊ ဝမ်းလျှောတာမျိုးတွေတော့ မဖြစ်ကြဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။ မိုးအကုန်ဆောင်းအကူး ရာသီအကူးအပြောင်းကာလမှာ ဒီလို ရာသီတုပ်ကွေး ဖြစ်လေ့ရှိတယ်ဆိုပေမယ့် ဒီနှစ်မှာတော့ ခါတိုင်းထက် ပိုများနေတာတွေ့ရတယ်လို့လည်း ဆေးဆရာဦးမောင်လှယဉ်ကပြောပါတယ်။
ရခိုင်မြောက်ပိုင်း ကျောက်တော်မြို့နယ်အတွင်းက ညောင်ချောင်း စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာလည်း နှာစေးချောင်းဆိုးပြီး နေမကောင်းဖြစ်နေသူတွေ အများအပြား ရှိနေတယ်လို့ ညောင်ချောင်းစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတာဝန်ခံ ကိုခိုင်မျိုးအောင်က ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ညောင်ချောင်းစစ်ရှောင်စခန်းမှာတော့ ဖျားနာသူတွေက သက်ကြီးပိုင်းတွေကော၊ ကလေးတွေရော အရွယ်စုံပေါ့။ တော်တေ်ာလေး နေမကောင်းဖြစ်နေကြတယ်။ စိုးရိမ်တော့ စိုးရိမ်တာပေါ့။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ဒီမှာ ကလေးတွေဖျားရင် တရက်နှစ်ရက်နဲ့ အဖျားမကျဘူး။ ချောင်းဆိုးတယ်။ နှာစေးတယ်။ တော်တော်လေးတော့ အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ်။ ဆေးရုံဆေးခန်းကို တော့ ကျနော်လှမ်းပြောထားပါတယ်။”
အဲဒီစစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းမှာရှိတဲ့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တွေအနေနဲ့လည်း ဆေးဝါးကုသ ဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေတယ်လို့ ကိုခိုင်မျိုးအောင်က ပြောပါတယ်။
“နေမကောင်းတဲ့သူတွေကိုတော့ ကျနော်တို့ ဆေးရုံကိုသွားဖို့ပဲ ကျနော်တို့ ညွှန်းရတယ်၊ တဘက်မှာလည်း ဒီစစ်ရှောင်တွေက စားဖို့ သောက်ဖို့တောင် အနိုင်နိုင်ဖြစ်နေကြတာ။ ဆေးရုံဆေးခန်းသွားဖို့ ဆိုတာကလည်း ပိုက်ဆံက တော်တော်လိုတာကို ဆိုတော့ တော်တော် လေး အခက်အခဲဖြစ်နေကြတယ် ဒီစခန်းမှာ။”
ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ ရာသီတုပ်ကွေး ကူးစက်မှုတွေရှိနေတာနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကျန်းမာရေးဌာနဘက်က အသိပေးထုတ်ပြန်တာမျိုး မရှိသေးပါဘူး။ ရာသီတုပ်ကွေး ကူးစက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မေးမြန်းဖို့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးဦးစီးဌာနပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာစိုးဝင်းပိုင်ကို ဗွီအိုအေက ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့်လည်း ဖုန်းလက်ခံဖြေဆိုခဲ့ခြင်း မရှိပါဘူး။
ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲက ဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာသာမကချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့ပေါ်က စစ်ဘေးဒုက္ခသည်စခန်းတွေမှာလည်း ရာသီတုပ်ကွေး ကူးစက်ခံရတာတွေရှိနေတယ်လို့ စစ်ဘေးဒုက္ခသည်တဦးဖြစ်တဲ့ ကိုတင်ဦးကပြောပါတယ်။
“စစ်ရှောင်စခန်းမှာတော့ ၂၀၊ ၃၀ လောက်ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ ပလက်ဝမှာတော့ စိုးရိမ် စရာတော့ မရှိပါဘူး။ နှာစေး အအေးမိ ဒီလောက်ပဲ ပြီးတော့ နှာရည်ယိုတယ်။”
ရန်ကုန်မြို့အပါအဝင် ဒေသတော်တော်များများမှာ ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပွားသူတွေ ရှိနေပြီး အရင် တုပ်ကွေးတွေထက် ပိုပြင်းထန်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာပြကြတယ်လို့ ဆရာဝန်တွေက ပြောပါတယ်။ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ဖြစ်ထားသူတွေ ရာသီတုပ်ကွေးကူးစက်တဲ့အခါ ရောဂါဒဏ်ကို ပိုပြီး ပြင်းပြင်းထန်ထန် ခံစားရတယ်လို့လည်း ပြောကြပါတယ်။
==========
{{Unicode}}
ရခိုငျနဲ့ ခငြျး စဈရှောငျတှကွေား ရာသီတုပျကှေးဖွဈသူ မြားနေ
ရခိုငျပွညျနယျက ကြေးရှာတခြို့နဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတခြို့မှာ ရာသီတုပျကှေးရောဂါ ဖွဈနကွေပါတယျ။ ကြောကျဖွူမွို့နယျထဲက ကြေးရှာတောျတောျမြားမြားမှာဆို ရှာအလိုကျ တုပျကှေးဖွဈနကွေတယျလို့ ကြေးရှာမှာ ဆေးလိုကျကုပေးနသေူက ပွောပါတယျ။ ခငြျးပွညျနယျပလကျဝ မွို့ပေါျက စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောလညျး အလားတူ ရာသီတုပျကှေးဖွဈသူတှေ မြားနပေါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးကို ကိုငွိမျးခမြျးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ရခိုငျပွညျနယျ ကြောကျဖွူမွို့နယျထဲက လိပျခမောျအုပျစု၊ အုနျးတောအုပျစု၊ ခြောငျးဝအုပျစုတို့မှာရှိတဲ့ ကြေးရှာတှမှော ရာသီတုပျကှေးကူးစကျခံရသူတှေ အမြားအပွားရှိနတေယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ အဲဒီနရောတှမှော မိသားစုဝငျအမြားစု ရာသီတုပျကှေးဖွဈနတောကို တှေ့ရတယျလို့ အဲဒီကြေးရှာတှကေို သှားရောကျပွီး ဆေးလိုကျ ကုပေးနတေဲ့ ဆေးဆရာ ဦးမောငျလှယဉျကပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ကြောကျဖွူမွို့နယျက လိပျခမောျ၊ အုနျးတောအုပျစု၊ ဂုံးခြှိနျကြေးရှာတှေ ဆိုရငျတော့ အပူခြိနျမြားပွီး ကိုယျလကျကိုကျခဲတဲ့ ရောဂါတှေ ဖွဈနတောတှေ့ရတယျ။ ကနြောျတို့အခေါျနဲ့ဆိုရငျတော့ မိုးအကုနျ ဆောငျးအကူး ရာသီအကူးအပွောငျးဖွဈတဲ့အတှကျ ရာသီတုပျကှေးဆိုပွီးတော့ တှေ့ရတယျ။ တခြို့အိမျတှမှောဆိုရငျ လူကွီးက စဖွဈပွီးတော့ နောကျကလေးတှရေော ဖွဈတယျ။ ဥပမာ တအိမျမှာ လူငါးယောကျ ရှိတယျဆိုရငျ သုံးယောကျအနညျးဆုံးဖွဈတယျ။ ကလေးတှေ ဖွဈတာလညျးတှေ့ရပါတယျ။”
ဖြားနာကွသူတှဟော နှာစေးခြောငျးဆိုးတာ၊ နှာရညျယိုတာနဲ့ ကိုယျလကျကိုကျခဲပွီး အပူခြိနျတကျတဲ့လက်ခဏာတှေ တှေ့ရတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါ လက်ခဏာတှဖွေဈတဲ့ အနံ့ပြောကျတာ၊ ဝမျးလြှောတာမြိုးတှတေော့ မဖွဈကွဘူးလို့လညျး ပွောပါတယျ။ မိုးအကုနျဆောငျးအကူး ရာသီအကူးအပွောငျးကာလမှာ ဒီလို ရာသီတုပျကှေး ဖွဈလေ့ရှိတယျဆိုပမေယ့ျ ဒီနှဈမှာတော့ ခါတိုငျးထကျ ပိုမြားနတောတှေ့ရတယျလို့လညျး ဆေးဆရာဦးမောငျလှယဉျကပွောပါတယျ။
ရခိုငျမွောကျပိုငျး ကြောကျတောျမွို့နယျအတှငျးက ညောငျခြောငျး စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာလညျး နှာစေးခြောငျးဆိုးပွီး နမေကောငျးဖွဈနသေူတှေ အမြားအပွား ရှိနတေယျလို့ ညောငျခြောငျးစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတာဝနျခံ ကိုခိုငျမြိုးအောငျက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ညောငျခြောငျးစဈရှောငျစခနျးမှာတော့ ဖြားနာသူတှကေ သကျကွီးပိုငျးတှကေော၊ ကလေးတှရေော အရှယျစုံပေါ့။ တောျတျောလေး နမေကောငျးဖွဈနကွေတယျ။ စိုးရိမျတော့ စိုးရိမျတာပေါ့။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ ဒီမှာ ကလေးတှဖြေားရငျ တရကျနှဈရကျနဲ့ အဖြားမကဘြူး။ ခြောငျးဆိုးတယျ။ နှာစေးတယျ။ တောျတောျလေးတော့ အခကျအခဲဖွဈနကွေတယျ။ ဆေးရုံဆေးခနျးကို တော့ ကနြောျလှမျးပွောထားပါတယျ။”
အဲဒီစဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးမှာရှိတဲ့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတှအေနနေဲ့လညျး ဆေးဝါးကုသ ဖို့ အခကျအခဲတှေ ရှိနတေယျလို့ ကိုခိုငျမြိုးအောငျက ပွောပါတယျ။
“နမေကောငျးတဲ့သူတှကေိုတော့ ကနြောျတို့ ဆေးရုံကိုသှားဖို့ပဲ ကနြောျတို့ ညှှနျးရတယျ၊ တဘကျမှာလညျး ဒီစဈရှောငျတှကေ စားဖို့ သောကျဖို့တောငျ အနိုငျနိုငျဖွဈနကွေတာ။ ဆေးရုံဆေးခနျးသှားဖို့ ဆိုတာကလညျး ပိုကျဆံက တောျတောျလိုတာကို ဆိုတော့ တောျတောျ လေး အခကျအခဲဖွဈနကွေတယျ ဒီစခနျးမှာ။”
ရခိုငျပွညျနယျအတှငျးမှာ ရာသီတုပျကှေး ကူးစကျမှုတှရှေိနတောနဲ့ ပတျသကျပွီး ကနြျးမာရေးဌာနဘကျက အသိပေးထုတျပွနျတာမြိုး မရှိသေးပါဘူး။ ရာသီတုပျကှေး ကူးစကျမှုတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး မေးမွနျးဖို့ ပွညျသူ့ကနြျးမာရေးဦးစီးဌာနပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာစိုးဝငျးပိုငျကို ဗှီအိုအကေ ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျလညျး ဖုနျးလကျခံဖွဆေိုခဲ့ခွငျး မရှိပါဘူး။
ရခိုငျပွညျနယျထဲက ဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောသာမကခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့ပေါျက စဈဘေးဒုက်ခသညျစခနျးတှမှောလညျး ရာသီတုပျကှေး ကူးစကျခံရတာတှရှေိနတေယျလို့ စဈဘေးဒုက်ခသညျတဦးဖွဈတဲ့ ကိုတငျဦးကပွောပါတယျ။
“စဈရှောငျစခနျးမှာတော့ ၂၀၊ ၃၀ လောကျရှိတယျ။ ကနြောျတို့ ပလကျဝမှာတော့ စိုးရိမျ စရာတော့ မရှိပါဘူး။ နှာစေး အအေးမိ ဒီလောကျပဲ ပွီးတော့ နှာရညျယိုတယျ။”
ရနျကုနျမွို့အပါအဝငျ ဒသေတောျတောျမြားမြားမှာ ရာသီတုပျကှေးဖွဈပှားသူတှေ ရှိနပွေီး အရငျ တုပျကှေးတှထေကျ ပိုပွငျးထနျတဲ့ ရောဂါလက်ခဏာပွကွတယျလို့ ဆရာဝနျတှကေ ပွောပါတယျ။ ကိုဗဈကပျရောဂါ ဖွဈထားသူတှေ ရာသီတုပျကှေးကူးစကျတဲ့အခါ ရောဂါဒဏျကို ပိုပွီး ပွငျးပွငျးထနျထနျ ခံစားရတယျလို့လညျး ပွောကွပါတယျ။
#WhatIsHappeningInMyanmar #SeasonalFlu #voaburmese #ရာသီတုတျကှေး #စဈဘေးရှောငျ #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
=
