(Zawgyi / Unicode)
အမေရိကန်စစ်စခန်းတွေကို အီရန်နိုင်ငံက တိုက်ခိုက်မှုနဲ့ ပတ်သက်လို့ သမ္မတ Donald Trump ရဲ့ မိန့်ခွန်းကို စီစဉ်ထားတဲ့ အချိန်ထက် နာရီဝက်လောက် နောက်ကျပြီးမှ စတင်ခဲ့ပါတယ်။ စုစုပေါင်း ၈ မိနစ်လောက်ကြာ မိန့်ခွန်း အစမှာတော့ သူ့သမ္မတသက်တမ်းတလျှောက် အီရန်ကို နျူကလီးယား လက်နက် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် လုံးဝပေးမှာ မဟုတ်ကြောင်း အလေးထား ပြောခဲ့ပါတယ်။
အိမ်ဖြူတော်မှာ ဒုသမ္မတ၊ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးနဲ့ စစ်ဦးစီးဗိုလ်ချုပ်ကြီးတွေ ခြံရံပြီး ပြောဆိုခဲ့တဲ့ မိန့်ခွန်းမှာတာ့ အီရန်က မစ်ဇိုင်းဒုံးတွေနဲ့ တိုက်ခိုက်မှုအပေါ် ပြစ်တင်ရှုတ်ချခဲ့တာပါ။ အမေရိကန်စစ်တပ်ရဲ့ ကြိုတင်အသိပေး ကာကွယ်ရေး စနစ်တွေကြောင့် အမေရိကန်နဲ့ အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေ အသေအပျောက်မရှိခဲ့သလို ထိခိုက်ပျက်စီးမှုလည်း အနည်းဆုံးဖြစ်ခဲ့ကြောင်း ပြောပါတယ်။
အီရန်နိုင်ငံက Quds အထူးတပ်ဖွဲ့ရဲ့ တပ်မှူး Qassem Soleimani ကို အမေရိကန်က အီရတ်နိုင်ငံ ဘဂ္ဂဒက်မြို့တော်မှာ သုတ်သင်ရှင်းလင်းခဲ့တဲ့အကြောင်း ရှင်းပြရာမှာတော့ ဟဇ်ဘူလာ အကြမ်းဖက်သမားတွေကို လေ့ကျင့်ပေးတာ၊ အရှေ့အလယ်ပိုင်းမှာ ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်အောင်လုပ်တာ၊ အီရတ်နဲ့ အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့တွေကို သတ်ဖြတ်တာ မကြာသေးခင်တုန်းက ဘဂ္ဂဒက်မြို့တော်မှာရှိတဲ့ အမေရိကန် သံရုံးကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့တာတွေကို လက်တုံ့ပြန်ခဲ့တာဖြစ်ကြောင်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။ အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ ကိုယ့်အသက်ကို တန်ဖိုးထားရင် တခြားလူတွေကို မခြိမ်းခြောက်ဖို့လည်း သတိပေးခဲ့တာပါ။
တချိန်တည်းမှာပဲ အရင်သမ္မတ Barack Obama အစိုးရ လက်ထက်တုန်းက အမေရိကန် အပါအဝင် ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး ၅ နိုင်ငံနဲ့ ချုပ်ဆိုခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ အီရန်နျူကလီးယား လက်နက်ဖျက်သိမ်းရေး အစီအစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့လည်း ဝေဖန်ခဲ့ပါတယ်။ အမေရိကန်က ၁.၈ ဘီလီယံဒေါ်လာ သုံးပြီး သဘောတူညီချက်မှာ ပါဝင်ခဲ့ပေမဲ့ အီရန်က ဒါကို တန်ဘိုးမထားခဲ့ဘဲ အမေရိကန်ကျဆုံးဖို့ အကြမ်းဖက်လုပ်ရပ်တွေကို ဆက်လက် ကျုးလွန်ခဲ့ကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။ သဘောတူညီချက်မှာ ပါဝင်ကြတဲ့ တရုတ်၊ ရုရှားနိုင်ငံတွေ အနေနဲ့လည်း အီရန်နဲ့ မပူးပေါင်းဖို့လည်း တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
အီရန်နိုင်ငံအနေနဲ့ နျူကလီးယားရည်မှန်းချက်နဲ့ အကြမ်းဖက်မှုကို စွန့်လွှတ်ဖို့နဲ့ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသ တည်ငြိမ်ရေးမှာ အရေးကြီးတဲ့ အခန်းကဏ္ဍမှာ ရှိနေကြောင်းလည်း သတိပေးခဲ့ပါတယ်။ အီရန်ရဲ့ အပြုအမူတွေ ပြောင်းလဲလာစေဖို့ မြောက်အတ္တလန်တိတ်စာချုပ်အဖွဲ့ (NATO) က ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်အောင် တောင်းဆိုမှာဖြစ်ကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့တာပါ။
အီရန်နိုင်ငံအပေါ် အမေရိကန်က ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှု အသစ်တွေ စတင်မှာဖြစ်ကြောင်းလည်း ကြေညာသွားပါတယ်။ အမေရိကန် အနေနဲ့ စီးပွားရေး တောင့်တင်းပြီး ခေတ်မီဒုံးလက်နက်တွေ အပါအဝင် စစ်လက်နက် အင်အားတောင့်တင်းပေမဲ့ ဒီအင်အားတွေကို စစ်မဖြစ်အောင် ဟန့်တားရာမှာ အသုံးပြုဖို့ ရည်ရွယ်ထားကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
အီရန်ပြည်သူတွေနဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေ အီရန်နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်ကောင်းဖို့ နိုင်ငံတကာနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့သလို ကုလသမဂ္ဂ အနေနဲ့လည်း ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်မှာ ပူးပေါင်းနိုင်တာတွေ ရှိကြောင်းလည်း ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
.........................
အီရနျအရေး သမ်မတ Trump မိန့ျခှနျး ကောကျနှုတျခကြျ
(Unicode)
အမရေိကနျစဈစခနျးတှကေို အီရနျနိုငျငံက တိုကျခိုကျမှုနဲ့ ပတျသကျလို့ သမ်မတ Donald Trump ရဲ့ မိန့ျခှနျးကို စီစဉျထားတဲ့ အခြိနျထကျ နာရီဝကျလောကျ နောကျကပြွီးမှ စတငျခဲ့ပါတယျ။ စုစုပေါငျး ၈ မိနဈလောကျကွာ မိန့ျခှနျး အစမှာတော့ သူ့သမ်မတသကျတမျးတလြှောကျ အီရနျကို နြူကလီးယား လကျနကျ ပိုငျဆိုငျခှင့ျ လုံးဝပေးမှာ မဟုတျကွောငျး အလေးထား ပွောခဲ့ပါတယျ။
အိမျဖွူတောျမှာ ဒုသမ်မတ၊ ကာကှယျရေးဝနျကွီးနဲ့ စဈဦးစီးဗိုလျခြုပျကွီးတှေ ခွံရံပွီး ပွောဆိုခဲ့တဲ့ မိန့ျခှနျးမှာတာ့ အီရနျက မဈဇိုငျးဒုံးတှနေဲ့ တိုကျခိုကျမှုအပေါျ ပွဈတငျရှုတျခခြဲ့တာပါ။ အမရေိကနျစဈတပျရဲ့ ကွိုတငျအသိပေး ကာကှယျရေး စနဈတှကွေောင့ျ အမရေိကနျနဲ့ အီရတျတပျဖှဲ့ဝငျတှေ အသအေပြောကျမရှိခဲ့သလို ထိခိုကျပကြျစီးမှုလညျး အနညျးဆုံးဖွဈခဲ့ကွောငျး ပွောပါတယျ။
အီရနျနိုငျငံက Quds အထူးတပျဖှဲ့ရဲ့ တပျမှူး Qassem Soleimani ကို အမရေိကနျက အီရတျနိုငျငံ ဘဂ်ဂဒကျမွို့တောျမှာ သုတျသငျရှငျးလငျးခဲ့တဲ့အကွောငျး ရှငျးပွရာမှာတော့ ဟဇျဘူလာ အကွမျးဖကျသမားတှကေို လေ့ကငြ့ျပေးတာ၊ အရှေ့အလယျပိုငျးမှာ ပွညျတှငျးစဈဖွဈအောငျလုပျတာ၊ အီရတျနဲ့ အမရေိကနျ တပျဖှဲ့တှကေို သတျဖွတျတာ မကွာသေးခငျတုနျးက ဘဂ်ဂဒကျမွို့တောျမှာရှိတဲ့ အမရေိကနျ သံရုံးကိုတိုကျခိုကျခဲ့တာတှကေို လကျတုံ့ပွနျခဲ့တာဖွဈကွောငျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။ အီရနျနိုငျငံအနနေဲ့ ကိုယ့ျအသကျကို တနျဖိုးထားရငျ တခွားလူတှကေို မခွိမျးခွောကျဖို့လညျး သတိပေးခဲ့တာပါ။
တခြိနျတညျးမှာပဲ အရငျသမ်မတ Barack Obama အစိုးရ လကျထကျတုနျးက အမရေိကနျ အပါအဝငျ ကမ်ဘာ့အငျအားကွီး ၅ နိုငျငံနဲ့ ခြုပျဆိုခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ အီရနျနြူကလီးယား လကျနကျဖကြျသိမျးရေး အစီအစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့လညျး ဝဖေနျခဲ့ပါတယျ။ အမရေိကနျက ၁.၈ ဘီလီယံဒေါျလာ သုံးပွီး သဘောတူညီခကြျမှာ ပါဝငျခဲ့ပမေဲ့ အီရနျက ဒါကို တနျဘိုးမထားခဲ့ဘဲ အမရေိကနျကဆြုံးဖို့ အကွမျးဖကျလုပျရပျတှကေို ဆကျလကျ ကြုးလှနျခဲ့ကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။ သဘောတူညီခကြျမှာ ပါဝငျကွတဲ့ တရုတျ၊ ရုရှားနိုငျငံတှေ အနနေဲ့လညျး အီရနျနဲ့ မပူးပေါငျးဖို့လညျး တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
အီရနျနိုငျငံအနနေဲ့ နြူကလီးယားရညျမှနျးခကြျနဲ့ အကွမျးဖကျမှုကို စှန့ျလှှတျဖို့နဲ့ အရှေ့အလယျပိုငျးဒသေ တညျငွိမျရေးမှာ အရေးကွီးတဲ့ အခနျးကဏ်ဍမှာ ရှိနကွေောငျးလညျး သတိပေးခဲ့ပါတယျ။ အီရနျရဲ့ အပွုအမူတှေ ပွောငျးလဲလာစဖေို့ မွောကျအတ်တလနျတိတျစာခြုပျအဖှဲ့ (NATO) က ပူးပေါငျးဆောငျရှကျအောငျ တောငျးဆိုမှာဖွဈကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့တာပါ။
အီရနျနိုငျငံအပေါျ အမရေိကနျက ပိတျဆို့ဒဏျခတျမှု အသဈတှေ စတငျမှာဖွဈကွောငျးလညျး ကွညောသှားပါတယျ။ အမရေိကနျ အနနေဲ့ စီးပှားရေး တောင့ျတငျးပွီး ခတျေမီဒုံးလကျနကျတှေ အပါအဝငျ စဈလကျနကျ အငျအားတောင့ျတငျးပမေဲ့ ဒီအငျအားတှကေို စဈမဖွဈအောငျ ဟန့ျတားရာမှာ အသုံးပွုဖို့ ရညျရှယျထားကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
အီရနျပွညျသူတှနေဲ့ ခေါငျးဆောငျတှေ အီရနျနိုငျငံရဲ့ အနာဂတျကောငျးဖို့ နိုငျငံတကာနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးခဲ့သလို ကုလသမဂ်ဂ အနနေဲ့လညျး ငွိမျးခမြျးရေး လုပျငနျးစဉျမှာ ပူးပေါငျးနိုငျတာတှေ ရှိကွောငျးလညျး ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
