ဟာရီကိန်း အိုင်ဒါဟာ အန္တရာယ်ကြီးတဲ့ ပြင်းအား အဆင့် ၄ ဟာရီကိန်း အဖြစ်နဲ့ ပင်လယ်ကွေ့ကမ်းရိုးတန်း ပြည်နယ် Louisiana ကို တနင်္ဂနွေနေ့မှာဝင်ရောက်လာပါပြီ။ ဒါဟာ ပြည်နယ်တွင်း အပျက်အစီးများခဲ့ရတဲ့ Katrian ဟာရီကိန်း ဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့ ၁၆ နှစ်မြောက် နှစ်ပတ်လည် နေ့လည်း ဖြစ်ပါတယ်။
သမ္မတ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က တနင်္ဂနွေနေ့မှာပဲ ဒီဟာရီကိန်းအတွက် Louisiana နဲ့ Mississippi ပြည်နယ်တွေကို အရေးပေါ် အခြေနေကြေညာကြောင်း ဝါရှင်တန်ဒီစီက ဗဟိုအစိုးရ အရေးပေါ်စီမံခန့်ခွဲရေးဌာန FEMA ဌာနချုပ်မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။
ဟာရီကိန်း အိုင်ဒါဟာ လေတိုက်နှုန်း တနာရီကို မိုင် ၁၅၀ ဝန်းကျင်နဲ့ ဝင်ရောက်လာတာလို့ NHC အမေရိကန်အမျိုးသား ဟာရီကိန်းစင်တာက သတင်းထုတ်ပြန်ပါတယ်။ ဟာရီကိန်း သတိပေးချက်တွေကို Louisiana ပြည်နယ် Intracoastal City ကနေ ပုလဲမြစ်ဝနဲ့ New Orleans မြို့တွေမှာ ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
၂၀၀၅ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့ကဝင်ရောက်ခဲ့တဲ့ Katrina ဟာရီကိန်းတုန်းက ပြင်းအား အဆင့် ၃ ပဲ ရှိပြီး Louisiana ပြည်နယ်တွင်း လူပေါင်း ၁၈၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ရသလို၊ ရေကာတာကျိုးပေါက်ပြီး New Orleans မှာ ဆိုးဝါးတဲ့ ရေကြီးရေလျှံမှုတွေ ကြုံခဲံရတာပါ။
Louisiana ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှုး John Bel Edwards က ပြည်နယ်အတွက် အရေးပေါ် အခြေနေကြေညာခဲ့သလို ရှာဖွေရေးနဲ့ ကယ်ဆယ်ကူညီရေး အတွက် ကမ်းရိုးတန်းတလျှောက် ပြည်တွင်းကာကွယ်ရေးနဲ့ ရံတပ်ဖွဲ့ဝင် ၅၀၀၀ အသင့်ချထားတယ်လို့ ကြေညာထားပါတယ်။ မုန်တိုင်း ဖြတ်သွားပြီးနောက် လျှပ်စစ်မီး ပြတ်တောက်မှုတွေ အတွက် ပြင်ဆင်ဖို့ မီးသမား တသောင်းလည်း အသင့်ရှိနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဟာရီကိန်း အိုင်ဒါ မဝင်ရောက်ခင်မှာပဲ မုန်တိုင်းဝင်နိုင်ခြေရှိတဲ့ လမ်းကြောင်း တလျှောက်မှာ နေထိုင်သူတွေ ဘေးလွတ်ရာ ပြောင်းရွှေ့ကြဖို့လည်း သတိပေးထားတာပါ။
--------------
ဟာရီကိနျး အိုငျဒါ မိုငျ ၁၅၀ နှုနျးနဲ့ လူဝီစီယားနား ကုနျးတှငျးဝငျရောကျ
ဟာရီကိနျး အိုငျဒါဟာ အန်တရာယျကွီးတဲ့ ပွငျးအား အဆင့ျ ၄ ဟာရီကိနျး အဖွဈနဲ့ ပငျလယျကှေ့ကမျးရိုးတနျး ပွညျနယျ Louisiana ကို တနငျ်ဂနှနေေ့မှာဝငျရောကျလာပါပွီ။ ဒါဟာ ပွညျနယျတှငျး အပကြျအစီးမြားခဲ့ရတဲ့ Katrian ဟာရီကိနျး ဝငျရောကျခဲ့တဲ့ ၁၆ နှဈမွောကျ နှဈပတျလညျ နေ့လညျး ဖွဈပါတယျ။
သမ်မတ ဂြိုးဘိုငျဒနျက တနငျ်ဂနှနေေ့မှာပဲ ဒီဟာရီကိနျးအတှကျ Louisiana နဲ့ Mississippi ပွညျနယျတှကေို အရေးပေါျ အခွနေကွေညောကွောငျး ဝါရှငျတနျဒီစီက ဗဟိုအစိုးရ အရေးပေါျစီမံခန့ျခှဲရေးဌာန FEMA ဌာနခြုပျမှာ လကျမှတျရေးထိုးပွီး အမိန့ျထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။
ဟာရီကိနျး အိုငျဒါဟာ လတေိုကျနှုနျး တနာရီကို မိုငျ ၁၅၀ ဝနျးကငြျနဲ့ ဝငျရောကျလာတာလို့ NHC အမရေိကနျအမြိုးသား ဟာရီကိနျးစငျတာက သတငျးထုတျပွနျပါတယျ။ ဟာရီကိနျး သတိပေးခကြျတှကေို Louisiana ပွညျနယျ Intracoastal City ကနေ ပုလဲမွဈဝနဲ့ New Orleans မွို့တှမှော ထုတျပွနျထားပါတယျ။
၂၀၀၅ ခုနှဈ သွဂုတျလ ၂၉ ရကျနေ့ကဝငျရောကျခဲ့တဲ့ Katrina ဟာရီကိနျးတုနျးက ပွငျးအား အဆင့ျ ၃ ပဲ ရှိပွီး Louisiana ပွညျနယျတှငျး လူပေါငျး ၁၈၀၀ ကြောျ သဆေုံးခဲ့ရသလို၊ ရကောတာကြိုးပေါကျပွီး New Orleans မှာ ဆိုးဝါးတဲ့ ရကွေီးရလြှေံမှုတှေ ကွုံခဲံရတာပါ။
Louisiana ပွညျနယျအုပျခြုပျရေးမှုး John Bel Edwards က ပွညျနယျအတှကျ အရေးပေါျ အခွနေကွေညောခဲ့သလို ရှာဖှရေေးနဲ့ ကယျဆယျကူညီရေး အတှကျ ကမျးရိုးတနျးတလြှောကျ ပွညျတှငျးကာကှယျရေးနဲ့ ရံတပျဖှဲ့ဝငျ ၅၀၀၀ အသင့ျခထြားတယျလို့ ကွညောထားပါတယျ။ မုနျတိုငျး ဖွတျသှားပွီးနောကျ လြှပျစဈမီး ပွတျတောကျမှုတှေ အတှကျ ပွငျဆငျဖို့ မီးသမား တသောငျးလညျး အသင့ျရှိနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ ဟာရီကိနျး အိုငျဒါ မဝငျရောကျခငျမှာပဲ မုနျတိုငျးဝငျနိုငျခွရှေိတဲ့ လမျးကွောငျး တလြှောကျမှာ နထေိုငျသူတှေ ဘေးလှတျရာ ပွောငျးရှှေ့ကွဖို့လညျး သတိပေးထားတာပါ။