ပုလောမြို့နယ်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီတပ် အင်အားများများနဲ့ စစ်ကြောင်းထိုးလာတာကြောင့် စစ်ပြေးဒုက္ခသည်တွေ နေရာထပ်မံ ပြောင်းရွှေ့ ပြေးကြရတယ်လို့ စစ်ရှောင်တွေက VOA ကို ပြောပါတယ်။ စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ သူတို့ အုပ်ချုပ်လို့မရတဲ့ နယ်မြေဒေသတွေကို ပိုမိုနှိပ်ကွပ်လာတာလို့ ပုလော PDF က ပြောဆိုပါတယ်။ ဒီအကြောင်း သတင်းပေးပို့ထားတာကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးပါမယ်။
ပုလောမြို့နယ် သင်္ကန်းတောကျေးရွာဖက်ကို ပြီးခဲ့တဲ့ ဖေဖော်ရီလ ၁၃ ရက်နေ့ နေ့ခင်းပိုင်းက
စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်အား ၆၀ ကျော်လောက် ခြေလျင်နဲ့ စစ်ကြောင်းထိုးလာပြီး ဒီနေ့အထိ ရွာထဲမှာ တပ်စွဲ နေရာယူထားတယ်လို့ ရွာခံတွေက VOA ကို ပြောပါတယ်။ စစ်ကြောင်းလာစဉ် အဝေးကနေ လှမ်းမြင်တဲ့အချိန် ချက်ချင်းဆိုသလို အသက်ဘေးလွတ်အောင် ပြေးလွှားကြတာလို့ ရွာခံတစ်ဦးက ခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ပြေးလက်စနဲ့ ကျနော်တို့ ဒီဖက်ကို စစ်ကောင်စီတပ်သားတွေ စစ်ကြောင်းတွေထပ်ထိုးလာလို့ အခုကျနော်တို့ ပြေးရင်းတန်းလန်းနဲ့ ဆုတ်ပြေးလာတဲ့နေရာကနေ နောက်ထပ် ပေ ၅၀၀ လောက်အကွာ အဲ့လောက်အကွာကို ထပ်ရွှေ့ကြရတယ်ဗျာ အခုချိန်ထိ ရွာထဲကို ပြန်သွားလို့မရဲသေးဘူး၊ ဓနိတောတွေ လယ်တွေထဲမှာပဲ ပိတ်မိနေကြတုန်။း”
လက်နက်ကြီးတွေ ပစ်ခတ်မှုကြောင့် ဒေသခံအတော်များများက သင်္ကန်းတောရွာ ပတ်ဝန်းကျင်တွေမှာ ယာယီတဲထိုးပြီး စစ်ဘေးရှောင်နေခဲ့ကြတာပါ။ အဲ့ဒီနေရာမှာ တိုကျေးရွာ၊ ကဒဲကျေးရွာ၊ တန်းရှင်းကျေးရွာ သင်္ကန်းတောရွာစတဲ့ ဒေသခံ ရာချီရှိပါတယ်။
အခုလို စစ်ကြောင်းထိုးလာတာကြောင့် ဘေးကင်းတဲ့နေရာတွေဆီ နေရာထပ်မံ ပြောင်းရွှေ့ ကြရတာပါ။နောက်ထပ်ရွာခံတစ်ဦးကတော့ သူတို့ ခိုလှုံခဲ့ကြတဲ့ ယာယီတဲနေရာမှာ ကျန်နေတဲ့ စားရိက္ခာတွေကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေ ယူဆောင်သွားကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃ ရက်နေ့ကတည်းကလေ စစ်ကြောင်းလာတာ ညီမလေးတို့ ရွာဘက်ကို အဲ့ဒီရက်ကနေပြီး ညီမလေးတို့ စပြေးရတာပဲ၊ ပြေးရ ထပ်ရွှေ့ပြေးရတယ်။(ပြီးတော့)ညနေ ၅နာရီလောက် ညီမလေး(အရင်)စစ်ရှောင်တဲ့ နေရာတဲလေမှာ(စစ်တပ်တွေ)သူတို့လာပြီး အဲ့ထဲမှာ ရိက္ခာတွေလာယူဆောင်သွားတာ။”
စစ်ကောင်စီတပ်တွေဟာ အရပ်သားပြည်သူတွေကို တွေ့ရင် ဖမ်းဆီးနှိပ်စက်တာကြောင့် စိုးရိမ် ကြောက်လန့်ပြီး ပြေးနေရတာလို့ ပြောဆိုကြပါတယ်။ ပုလောမြို့နယ်မှာ စစ်အုပ်ချုပ်ရေး ကြေညာပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီတပ် အင်အားများများနဲ့ ပိုမို စစ်ကြောင်းဆင်းလာတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိမှာ တိုကျေးရွာ၊ သင်္ကန်းတောကျေးရွာ၊ ရှပ်ပုံကျေးရွာ စတဲ့ ပုလောနယ်တစ်ခုလုံးမှာ စစ်ကြောင်း တပ်စွဲနေရာယူထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
ရှပ်ပုံရွာခံတစ်ဦးကတော့ ရှပ်ပုံရွာဘက်မှာ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ မကြာမကြာပစ်ခတ်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ဒီနေ့လည်း စစ်ကောင်စီက လက်နက်ကြီးပစ်ခတ်နေတဲ့အကြောင်း ခုလို ပြောပါတယ်။
“ရှပ်ပုံရွာ ဗော်ဓိကျောင်းမှာ တပ်စွဲထားတာတွေရှိတယ်။ အခုနောက်ပိုင်းက ပိုဆိုးလာတာပဲရှိတယ် အဲ့မှာ အခုပစ်နေတာဆိုလို့ရှိရင် ၃ချက် ၄ချက်ရှိပြီးတဲ့ ရွာကသူတွေ ပြောတဲ့သတင်းအရ။ ပစ်တယ် မကြာမကြာပစ်တယ် ဒီပစ်တာတော့ ရွာထဲ ပစ်တာလည်းရှိတယ် ဟို…မြို့ပေါ် ပစ်လာတာလည်းရှိတယ် အဲ့လို။ ပြည်သူတွေက ဘာကိုကြောက်လဲဆိုလို့ လက်နက်ကြီးကိုပဲ ကြောက်နေရတယ် လက်နက်ငယ်ကျတော့ အဲ့လောက်ထိ အလေမထားဘူး လက်နက်ငယ်ကျတော့ လက်နက်ကြီးပဲ ကြောက်ကြတယ်။ တချို့မိသားစုတွေ ဆိုလို့ရှိရင်လေ လယ်ကွင်း ဓနိတောကြီးထဲမှာ နေရတဲ့ မိသားစုတွေဆို အများကြီးရှိတယ် အဲ့မှာ ပြည်သူတွေက ထိခိုက် နစ်နာလာကြတယ် ထိခိုက်လာဆိုလို့ ကျန်းမာရေးဆိုလည်း ထိခိုက်တယ် အသက်ကြီးရွယ်အိုတွေလည်း ပါတယ်လေ ရှောင်နေရတယ်ဆိုတော့ အဲ့လို။”
စစ်ကောင်စီတပ်တွေက သူတို့ အုပ်ချုပ်လို့မရတဲ့ဒေသတွေကို ပိုမို နှိပ်ကွပ်နေတာလို့ ပုလောပြည်သူ့ကာကွယ်ရေးတပ် သတင်းပြန်ကြားရေးက ပြောပါတယ်။
“သူတို့ နှိမ်နင်းလို့မရတဲ့ နယ်မြေဒေသတွေကို သူတို့ကနေပြီးတော့ အင်နဲ့အားနဲ့သုံးပြီးတော့ အဲ့လို ချေးမှုန်းမယ်ဆိုတဲ့ အဲ့ချေးမှုန်းခြင်းစီစဉ်တွေနဲ့ သူတို့လာတယ်လို့ပဲ ထင်တာပဲပေါ့နော်၊ အခုချိန်ထိတော့ နေရာယူထားတုန်းပဲရှိသေးတယ်၊ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ နေ့တိုင်း ပစ်နေတာတော့ ရှိတာပေါ့။ အခုက ထပ်ထပ်ပြီးတော့မှ ကားတွေနဲ့ လာတာ မြေလမ်းကတာတာ အဲ့ဒါတွေရှိနေတယ်။”
ပုလောနယ်ဘက်က လတ်တလော စစ်ရေးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က တစုံတရာ ထုတ်ပြန်တာမရှိသေးဘူး။
{Unicode}
ပုလောမွို့နယျတှငျး စဈဆငျရေးပိုပွငျးထနျလာလို့ ဒုက်ခသညျတှနေရောပွောငျးရှေ့
ဖဖေောျဝါရီ ၁၅၊ ၂၀၂၃ (ဗှီအိုအေ၊မွနျမာ)
ပုလောမွို့နယျမှာ စဈအုပျခြုပျရေး ကွညောပွီးနောကျပိုငျး စဈကောငျစီတပျ အငျအားမြားမြားနဲ့ စဈကွောငျးထိုးလာတာကွောင့ျ စဈပွေးဒုက်ခသညျတှေ နရောထပျမံ ပွောငျးရှှေ့ ပွေးကွရတယျလို့ စဈရှောငျတှကေ VOA ကို ပွောပါတယျ။ စဈကောငျစီတပျတှဟော သူတို့ အုပျခြုပျလို့မရတဲ့ နယျမွဒေသေတှကေို ပိုမိုနှိပျကှပျလာတာလို့ ပုလော PDF က ပွောဆိုပါတယျ။ ဒီအကွောငျး သတငျးပေးပို့ထားတာကို မဆုမှနျက တငျပွပေးပါမယျ။
ပုလောမွို့နယျ သငျ်ကနျးတောကြေးရှာဖကျကို ပွီးခဲ့တဲ့ ဖဖေောျရီလ ၁၃ ရကျနေ့ နေ့ခငျးပိုငျးက
စဈကောငျစီတပျတှေ အငျအား ၆၀ ကြောျလောကျ ခွလေငြျနဲ့ စဈကွောငျးထိုးလာပွီး ဒီနေ့အထိ ရှာထဲမှာ တပျစှဲ နရောယူထားတယျလို့ ရှာခံတှကေ VOA ကို ပွောပါတယျ။ စဈကွောငျးလာစဉျ အဝေးကနေ လှမျးမွငျတဲ့အခြိနျ ခကြျခငြျးဆိုသလို အသကျဘေးလှတျအောငျ ပွေးလှှားကွတာလို့ ရှာခံတဈဦးက ခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ပွေးလကျစနဲ့ ကနြောျတို့ ဒီဖကျကို စဈကောငျစီတပျသားတှေ စဈကွောငျးတှထေပျထိုးလာလို့ အခုကနြောျတို့ ပွေးရငျးတနျးလနျးနဲ့ ဆုတျပွေးလာတဲ့နရောကနေ နောကျထပျ ပေ ၅၀၀ လောကျအကှာ အဲ့လောကျအကှာကို ထပျရှှေ့ကွရတယျဗြာ အခုခြိနျထိ ရှာထဲကို ပွနျသှားလို့မရဲသေးဘူး၊ ဓနိတောတှေ လယျတှထေဲမှာပဲ ပိတျမိနကွေတုနျ။း”
လကျနကျကွီးတှေ ပဈခတျမှုကွောင့ျ ဒသေခံအတောျမြားမြားက သငျ်ကနျးတောရှာ ပတျဝနျးကငြျတှမှော ယာယီတဲထိုးပွီး စဈဘေးရှောငျနခေဲ့ကွတာပါ။ အဲ့ဒီနရောမှာ တိုကြေးရှာ၊ ကဒဲကြေးရှာ၊ တနျးရှငျးကြေးရှာ သငျ်ကနျးတောရှာစတဲ့ ဒသေခံ ရာခြီရှိပါတယျ။
အခုလို စဈကွောငျးထိုးလာတာကွောင့ျ ဘေးကငျးတဲ့နရောတှဆေီ နရောထပျမံ ပွောငျးရှှေ့ ကွရတာပါ။နောကျထပျရှာခံတဈဦးကတော့ သူတို့ ခိုလှုံခဲ့ကွတဲ့ ယာယီတဲနရောမှာ ကနြျနတေဲ့ စားရိက်ခာတှကေို စဈကောငျစီတပျတှေ ယူဆောငျသှားကွတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“ဖဖေောျဝါရီ ၁၃ ရကျနေ့ကတညျးကလေ စဈကွောငျးလာတာ ညီမလေးတို့ ရှာဘကျကို အဲ့ဒီရကျကနပွေီး ညီမလေးတို့ စပွေးရတာပဲ၊ ပွေးရ ထပျရှှေ့ပွေးရတယျ။(ပွီးတော့)ညနေ ၅နာရီလောကျ ညီမလေး(အရငျ)စဈရှောငျတဲ့ နရောတဲလမှော(စဈတပျတှေ)သူတို့လာပွီး အဲ့ထဲမှာ ရိက်ခာတှလောယူဆောငျသှားတာ။”
စဈကောငျစီတပျတှဟော အရပျသားပွညျသူတှကေို တှေ့ရငျ ဖမျးဆီးနှိပျစကျတာကွောင့ျ စိုးရိမျ ကွောကျလန့ျပွီး ပွေးနရေတာလို့ ပွောဆိုကွပါတယျ။ ပုလောမွို့နယျမှာ စဈအုပျခြုပျရေး ကွညောပွီးနောကျပိုငျး စဈကောငျစီတပျ အငျအားမြားမြားနဲ့ ပိုမို စဈကွောငျးဆငျးလာတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ လကျရှိမှာ တိုကြေးရှာ၊ သငျ်ကနျးတောကြေးရှာ၊ ရှပျပုံကြေးရှာ စတဲ့ ပုလောနယျတဈခုလုံးမှာ စဈကွောငျး တပျစှဲနရောယူထားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။
ရှပျပုံရှာခံတဈဦးကတော့ ရှပျပုံရှာဘကျမှာ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ မကွာမကွာပဈခတျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။ ဒီနေ့လညျး စဈကောငျစီက လကျနကျကွီးပဈခတျနတေဲ့အကွောငျး ခုလို ပွောပါတယျ။
“ရှပျပုံရှာ ဗောျဓိကြောငျးမှာ တပျစှဲထားတာတှရှေိတယျ။ အခုနောကျပိုငျးက ပိုဆိုးလာတာပဲရှိတယျ အဲ့မှာ အခုပဈနတောဆိုလို့ရှိရငျ ၃ခကြျ ၄ခကြျရှိပွီးတဲ့ ရှာကသူတှေ ပွောတဲ့သတငျးအရ။ ပဈတယျ မကွာမကွာပဈတယျ ဒီပဈတာတော့ ရှာထဲ ပဈတာလညျးရှိတယျ ဟို…မွို့ပေါျ ပဈလာတာလညျးရှိတယျ အဲ့လို။ ပွညျသူတှကေ ဘာကိုကွောကျလဲဆိုလို့ လကျနကျကွီးကိုပဲ ကွောကျနရေတယျ လကျနကျငယျကတြော့ အဲ့လောကျထိ အလမေထားဘူး လကျနကျငယျကတြော့ လကျနကျကွီးပဲ ကွောကျကွတယျ။ တခြို့မိသားစုတှေ ဆိုလို့ရှိရငျလေ လယျကှငျး ဓနိတောကွီးထဲမှာ နရေတဲ့ မိသားစုတှဆေို အမြားကွီးရှိတယျ အဲ့မှာ ပွညျသူတှကေ ထိခိုကျ နဈနာလာကွတယျ ထိခိုကျလာဆိုလို့ ကနြျးမာရေးဆိုလညျး ထိခိုကျတယျ အသကျကွီးရှယျအိုတှလေညျး ပါတယျလေ ရှောငျနရေတယျဆိုတော့ အဲ့လို။”
စဈကောငျစီတပျတှကေ သူတို့ အုပျခြုပျလို့မရတဲ့ဒသေတှကေို ပိုမို နှိပျကှပျနတောလို့ ပုလောပွညျသူ့ကာကှယျရေးတပျ သတငျးပွနျကွားရေးက ပွောပါတယျ။
“သူတို့ နှိမျနငျးလို့မရတဲ့ နယျမွဒေသေတှကေို သူတို့ကနပွေီးတော့ အငျနဲ့အားနဲ့သုံးပွီးတော့ အဲ့လို ခြေးမှုနျးမယျဆိုတဲ့ အဲ့ခြေးမှုနျးခွငျးစီစဉျတှနေဲ့ သူတို့လာတယျလို့ပဲ ထငျတာပဲပေါ့နောျ၊ အခုခြိနျထိတော့ နရောယူထားတုနျးပဲရှိသေးတယျ၊ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ နေ့တိုငျး ပဈနတောတော့ ရှိတာပေါ့။ အခုက ထပျထပျပွီးတော့မှ ကားတှနေဲ့ လာတာ မွလေမျးကတာတာ အဲ့ဒါတှရှေိနတေယျ။”
ပုလောနယျဘကျက လတျတလော စဈရေးအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဘကျက တစုံတရာ ထုတျပွနျတာမရှိသေးဘူး။
