[[Zawgyi/Unicode]]
ရခိုင်ပြည်နယ်၊ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်တွင်း ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့တဲ့ မွတ်ဆလင် အမျိုးသား ၈ ဦးကို ရက္ခိုင့်တပ်တော် (အေအေ) က ပြန်လွှတ်ပေးတာက ရခိုင် မွတ်စလင်ကြား ချစ်ကြည် ရင်းနှီးမှုရှိအောင်လုပ်တာဖြစ်တယ်လို့ အေအေ ပြောခွင့်ရကပြောပါတယ်။ မွတ်ဆလင်တတ်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေဘက်က ဒီလုပ်ရပ်ကို ကြိုဆိုလိုက်သလို လေ့လာသူတွေကတော့ ဒေသတွင်း လူမှုသဟဇာတဖြစ်လာစေဖို့ AA ရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုဖြစ်တယ်လို့ ပြောကြပါတယ်။ ရန်ကုန်က ပေးပို့ထားတဲ့ သတင်းကို မဆုမွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်မှာကျရောက်တဲ့ အစ္စလာမ်ဘာသာရေးပွဲတော် အိဒ်နေ့ မတိုင်ခင်မှာ ရခိုင်-မွတ်ဆလင် ချစ်ကြည်ရေးအနေနဲ့ အေအေက အခုလို ပြန်လွှတ်ပေးလိုက်တာဖြစ်တယ် လို့ အေအေ ပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
“အဓိက ပြန်လွှတ်ပေးရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကတော့ အခုလိုမွတ်စလင်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ နေ့ထူးနေ့မြတ် အခါကြီးရက်တွေမှာ သူတို့မိသားစုတွေနဲ့ ပျော်ပျော် ရွှင်ရွှင် ပြန်ဆုံနိုင်ဖို့ ကျနော်တို့ ရည်ရွယ်လွှတ်ပေးတာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်ပြီးရခိုင်နဲ့ မွတ်ဆလင်ကြား ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှု ခိုင်မာလာစေဖို့ ရည်ရွယ်တာဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့က ဘူးသီးတောင်မြို့နယ်ထဲကပါ။ အဲဒီမှာ တချို့ဆိုမူးယစ်ဆေးဝါးရောင်းဝယ်မှုနဲ့ ဖမ်းခံရတာရှိတယ်။ နောက် တချို့ကတော့ လူသတ်ဖို့ ကြံစည်မှုမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်သူတွေ ပါပါတယ်။ အဲလိုပါပဲ။ တယောက်နဲ့တယောက် ပြစ်မှုတော့မတူဘူးပေါ့။ ပြစ်မှုအမျိုးမျိုးနဲ့ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတဲ့သူတွေဖြစ်ပါတယ်။”
အဲဒီအမျိုးသားတွေဟာ ဘူးသီးတောင်မြို့နယ် ဘုရားပြင်အောက်ဘရွာ၊ ဖုံညိုလိပ် ရွာ၊ ရေချမ်းပြင်ရွာတို့က ဖြစ်ပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ အေအေဟာ အစ္စလာမ် ဘာသာရေးပွဲတော် အိဒ်နေ့အတွက်ဆိုကာ မွတ်ဆလင်ရွာပေါင်း ၂၂ ရွာက အမျိုးသား အမျိုးသမီး ၄၅၀ ကိုလည်း အဝတ်အထည်တွေ လှူဒါန်းခဲ့တယ်လို့ ခိုင်သုခကပြောပါတယ်။
အခုဖမ်းဆီးခံရသူတွေကို ဘယ်တုန်းက ဖမ်းဆီးခဲ့သလဲဆိုတာကိုတော့ AA ဘက် က မပြောပါဘူး။ ဒါ့အပြင် အခုလို ဖမ်းဆီးထိမ်းသိမ်းထားတဲ့ မွတ်ဆလင်အရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိတယ်ဆိုတာလည်း မပြောပါဘူး။
မွတ်ဆလင် အသိုင်းအဝိုင်းဘက်ကတော့ အခုလို လွှတ်ပေးတာကို ကောင်းတဲ့ လုပ်ရပ်တခုဖြစ်တယ်ဆိုပြီး ကြိုဆိုကြပါတယ်။ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တွေအရေး လှုပ်ရှားနေတဲ့ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတဦးကတော့ အေအေရဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေက ရခိုင် ပြည်သူတွေအပေါ်သက်ရောက်မှုကြီးတာမို့ ဒီလုပ်ရပ်က ရခိုင်ဒေသတွင်းရှိနေတဲ့ ရခိုင်မွတ်ဆလင်ကြားက အမြင်ယူဆမှုတွေမှာ သက်ရောက်မှု ရှိတယ်လို့ သုံးသပ်ပါတယ်။
“အေအေဩဇာက ရခိုင်တပြည်လုံး သက်ရောက်တယ်လေ။ သူ့ဩဇာက ရခိုင်နိုင် ငံရေးပြု ပြင်ပြောင်းလဲရေးမှာ တော်တော်ဩဇာကြီးတယ်။ ဒီလိုလုပ်တာက နှစ်ဘက်ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေး၊ နောက်ပြီးတော့ သဟဇာတဖြစ်ရေးအတွက်လုပ်သင့်လုပ်ထိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ နောက်တဘက်လေး စဉ်းစားရမှာက ULA/AA ကပေါ့နော်။ နောက်ထပ်လည်း အများကြီးဖမ်းထားတာ ရှိတယ်။ ဘာအကြောင်းပြချက် မရှိဘူးပေါ့နော်။ နောက်မင်းပြားက၊ ဘူးသီးတောင်က အဲဒါတွေကိုလည်း လွှတ်ပေးဖို့ ရည်ရွယ်စေချင်တယ်။ နောက်တခုက တကယ်လို့ လူတယောက်ကိုဖမ်းတယ်ဆိုရင် သူ့ရဲ့အိမ်ကိုအကြောင်းကြားစေချင်တယ်။ ခင်ဗျားရဲ့မိသားစုဝင်ကို ဘယ်ပြစ်မှုကြောင့် ဘယ်နှစ်နှစ်ချတယ်ဆိုတာမျိုးပြောပြဖို့ အဲလို လိုလားပါတယ်။”
မွတ်ဆလင် အသိုင်းအဝိုင်းဘက်ကလည်း အေအေဘက်က ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အရေအတွက် ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတာကို လက်ရှိမှာ စာရင်းကောက်ယူနိုင်ဖို့ပြင်ဆင်နေဆဲဖြစ်တာမို့ သူတို့အနေနဲ့ ဖမ်းဆီးခံစာရင်း တိတိကျကျပြောဆိုဖို့ ခက်ခဲနေဆဲဖြစ်ပါတယ်။
အေအေဘက်က ရခိုင်ဒေသတွင်းနေထိုင်သူတွေအကြား လူမှုသဟဇာတဖြစ်ရေးကို ခုနောက်ပိုင်းမှာ ဦးတည်လုပ်ဆောင်လာတယ်လို့ လေ့လာသူတွေက ယူဆပါတယ်။ ရခိုင်ဒေသတွင်း လူမှုသဟာဇာတဖြစ်မှုဟာ နိုင်ငံရေးအပေါ်မှာပါ သက်ရောက်မှုရှိတယ်လို့ ရခိုင်အရေးတက်ကြွလှုပ်ရှားသူတဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်ကတော့ နိုင်ငံရေးအရ သုံးသပ်တယ်ဆိုတာထက် လူမှုရေးပိုင်းအရ အပြုသဘောဆောင်ပါ တယ်။ ၂၀၁၇ နောက်ပိုင်းမှာ ကျနော်တို့ ရခိုင်နဲ့မွတ်ဆလင်ကြားမှာ တော်တော်လေး ဆိုးဆိုးဝါးဝါးဖြစ်ခဲ့ကြတယ်။ တဘက်နဲ့တဘက် မျက်နှာချင်းဆိုင်စကားပြောဖို့တောင် ခက်ခဲကြတယ်။ လောလောဆယ်ဆယ် တယောက် နဲ့တယောက် စကားပြောလာနိုင်ပြီဆိုထဲကိုက ကျနော်တို့ဘက်က လူမှုရေးပိုင်းမှာ တော်တော်လေး အပြုသဘောဆောင်လာပြီပေါ့။ လူမှုရေးကနေ နိုင်ငံရေးပေါ့ နိုင်ငံရေးကတော့ ဒီထပ်နည်းနည်း ပိုကျယ်ပြန့်မယ်။”
ရခိုင်ဒေသမှာ လူမျိုးရေးပဋ္ဋိပက္ခတွေ ဖြစ်ပြီးနောက်ပိုင်း လူမျိုးရေးပြဿနာတွေ ထပ်မဖြစ်ဖို့ရည်ရွယ်ပြီး တဘက်န့တဘက် သဟဇာတဖြစ်အောင် နေထိုင်နိုင်ရေးအတွက် အေအေဘက်ကလည်းကြိုးပမ်းလာသလို တဘက်မှာလည်း လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေဘက်က ကြိုးစားလုပ်ဆောင်မှုတွေရှိလာပါတယ်။ မနေ့က မူဆလင်တက္ကသိုလ်ကျောင်းသားတွေဦးဆောင်ပြီး ရခိုင်လူမှုအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ပေါင်းကာ အီဒုလ်အဿွဟာ(ကုရ်ဘာနီအီးဒ်)"ဆိုတဲ့ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တို့ရဲ့ပွဲကို ပထမဆုံးအကြိမ်အနေနဲ့ ပူးပေါင်းကျင်းပခဲ့တာမျိုးတွေလည်း လုပ်ခဲ့ပါတယ်ရှင်။
============
[[Unicode]]
ဖမျးဆီးထားတဲ့ မှတျဆလငျ ၈ ဦးကို အိဒျနေ့မတိုငျခငျ AA ပွနျလှှတျ
ရခိုငျပွညျနယျ၊ ဘူးသီးတောငျမွို့နယျတှငျး ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခဲ့တဲ့ မှတျဆလငျ အမြိုးသား ၈ ဦးကို ရက်ခိုင့ျတပျတောျ (အအေေ) က ပွနျလှှတျပေးတာက ရခိုငျ မှတျစလငျကွား ခစြျကွညျ ရငျးနှီးမှုရှိအောငျလုပျတာဖွဈတယျလို့ အအေေ ပွောခှင့ျရကပွောပါတယျ။ မှတျဆလငျတတျကွှလှုပျရှားသူတှဘေကျက ဒီလုပျရပျကို ကွိုဆိုလိုကျသလို လေ့လာသူတှကေတော့ ဒသေတှငျး လူမှုသဟဇာတဖွဈလာစဖေို့ AA ရဲ့ ကွိုးပမျးမှုဖွဈတယျလို့ ပွောကွပါတယျ။ ရနျကုနျက ပေးပို့ထားတဲ့ သတငျးကို မဆုမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ဇူလိုငျလ ၁၀ ရကျမှာကရြောကျတဲ့ အစ်စလာမျဘာသာရေးပှဲတောျ အိဒျနေ့ မတိုငျခငျမှာ ရခိုငျ-မှတျဆလငျ ခစြျကွညျရေးအနနေဲ့ အအေကေ အခုလို ပွနျလှှတျပေးလိုကျတာဖွဈတယျ လို့ အအေေ ပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
“အဓိက ပွနျလှှတျပေးရတဲ့ အကွောငျးအရငျးကတော့ အခုလိုမှတျစလငျဘာသာဝငျတှရေဲ့ နေ့ထူးနေ့မွတျ အခါကွီးရကျတှမှော သူတို့မိသားစုတှနေဲ့ ပြောျပြောျ ရှှငျရှှငျ ပွနျဆုံနိုငျဖို့ ကနြောျတို့ ရညျရှယျလှှတျပေးတာဖွဈပါတယျ။ နောကျပွီးရခိုငျနဲ့ မှတျဆလငျကွား ခစြျကွညျရငျးနှီးမှု ခိုငျမာလာစဖေို့ ရညျရှယျတာဖွဈပါတယျ။ သူတို့က ဘူးသီးတောငျမွို့နယျထဲကပါ။ အဲဒီမှာ တခြို့ဆိုမူးယဈဆေးဝါးရောငျးဝယျမှုနဲ့ ဖမျးခံရတာရှိတယျ။ နောကျ တခြို့ကတော့ လူသတျဖို့ ကွံစညျမှုမှာ ပူးပေါငျးပါဝငျသူတှေ ပါပါတယျ။ အဲလိုပါပဲ။ တယောကျနဲ့တယောကျ ပွဈမှုတော့မတူဘူးပေါ့။ ပွဈမှုအမြိုးမြိုးနဲ့ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးထားတဲ့သူတှဖွေဈပါတယျ။”
အဲဒီအမြိုးသားတှဟော ဘူးသီးတောငျမွို့နယျ ဘုရားပွငျအောကျဘရှာ၊ ဖုံညိုလိပျ ရှာ၊ ရခေမြျးပွငျရှာတို့က ဖွဈပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ အအေဟော အစ်စလာမျ ဘာသာရေးပှဲတောျ အိဒျနေ့အတှကျဆိုကာ မှတျဆလငျရှာပေါငျး ၂၂ ရှာက အမြိုးသား အမြိုးသမီး ၄၅၀ ကိုလညျး အဝတျအထညျတှေ လှူဒါနျးခဲ့တယျလို့ ခိုငျသုခကပွောပါတယျ။
အခုဖမျးဆီးခံရသူတှကေို ဘယျတုနျးက ဖမျးဆီးခဲ့သလဲဆိုတာကိုတော့ AA ဘကျ က မပွောပါဘူး။ ဒါ့အပွငျ အခုလို ဖမျးဆီးထိမျးသိမျးထားတဲ့ မှတျဆလငျအရအေတှကျ ဘယျလောကျရှိတယျဆိုတာလညျး မပွောပါဘူး။
မှတျဆလငျ အသိုငျးအဝိုငျးဘကျကတော့ အခုလို လှှတျပေးတာကို ကောငျးတဲ့ လုပျရပျတခုဖွဈတယျဆိုပွီး ကွိုဆိုကွပါတယျ။ အစ်စလမျဘာသာဝငျတှအေရေး လှုပျရှားနတေဲ့ အစ်စလမျဘာသာဝငျတကျကွှလှုပျရှားသူတဦးကတော့ အအေရေဲ့လုပျဆောငျခကြျတှကေ ရခိုငျ ပွညျသူတှအေပေါျသကျရောကျမှုကွီးတာမို့ ဒီလုပျရပျက ရခိုငျဒသေတှငျးရှိနတေဲ့ ရခိုငျမှတျဆလငျကွားက အမွငျယူဆမှုတှမှော သကျရောကျမှု ရှိတယျလို့ သုံးသပျပါတယျ။
“အအေေဩဇာက ရခိုငျတပွညျလုံး သကျရောကျတယျလေ။ သူ့ဩဇာက ရခိုငျနိုငျ ငံရေးပွု ပွငျပွောငျးလဲရေးမှာ တောျတောျဩဇာကွီးတယျ။ ဒီလိုလုပျတာက နှဈဘကျပွနျလညျသင့ျမွတျရေး၊ နောကျပွီးတော့ သဟဇာတဖွဈရေးအတှကျလုပျသင့ျလုပျထိုကျတာဖွဈပါတယျ။ နောကျတဘကျလေး စဉျးစားရမှာက ULA/AA ကပေါ့နောျ။ နောကျထပျလညျး အမြားကွီးဖမျးထားတာ ရှိတယျ။ ဘာအကွောငျးပွခကြျ မရှိဘူးပေါ့နောျ။ နောကျမငျးပွားက၊ ဘူးသီးတောငျက အဲဒါတှကေိုလညျး လှှတျပေးဖို့ ရညျရှယျစခေငြျတယျ။ နောကျတခုက တကယျလို့ လူတယောကျကိုဖမျးတယျဆိုရငျ သူ့ရဲ့အိမျကိုအကွောငျးကွားစခေငြျတယျ။ ခငျဗြားရဲ့မိသားစုဝငျကို ဘယျပွဈမှုကွောင့ျ ဘယျနှဈနှဈခတြယျဆိုတာမြိုးပွောပွဖို့ အဲလို လိုလားပါတယျ။”
မှတျဆလငျ အသိုငျးအဝိုငျးဘကျကလညျး အအေဘေကျက ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးထားတဲ့ အရအေတှကျ ဘယျလောကျရှိသလဲဆိုတာကို လကျရှိမှာ စာရငျးကောကျယူနိုငျဖို့ပွငျဆငျနဆေဲဖွဈတာမို့ သူတို့အနနေဲ့ ဖမျးဆီးခံစာရငျး တိတိကကြပြွောဆိုဖို့ ခကျခဲနဆေဲဖွဈပါတယျ။
အအေဘေကျက ရခိုငျဒသေတှငျးနထေိုငျသူတှအေကွား လူမှုသဟဇာတဖွဈရေးကို ခုနောကျပိုငျးမှာ ဦးတညျလုပျဆောငျလာတယျလို့ လေ့လာသူတှကေ ယူဆပါတယျ။ ရခိုငျဒသေတှငျး လူမှုသဟာဇာတဖွဈမှုဟာ နိုငျငံရေးအပေါျမှာပါ သကျရောကျမှုရှိတယျလို့ ရခိုငျအရေးတကျကွှလှုပျရှားသူတဦးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျကတော့ နိုငျငံရေးအရ သုံးသပျတယျဆိုတာထကျ လူမှုရေးပိုငျးအရ အပွုသဘောဆောငျပါ တယျ။ ၂၀၁၇ နောကျပိုငျးမှာ ကနြောျတို့ ရခိုငျနဲ့မှတျဆလငျကွားမှာ တောျတောျလေး ဆိုးဆိုးဝါးဝါးဖွဈခဲ့ကွတယျ။ တဘကျနဲ့တဘကျ မကြျနှာခငြျးဆိုငျစကားပွောဖို့တောငျ ခကျခဲကွတယျ။ လောလောဆယျဆယျ တယောကျ နဲ့တယောကျ စကားပွောလာနိုငျပွီဆိုထဲကိုက ကနြောျတို့ဘကျက လူမှုရေးပိုငျးမှာ တောျတောျလေး အပွုသဘောဆောငျလာပွီပေါ့။ လူမှုရေးကနေ နိုငျငံရေးပေါ့ နိုငျငံရေးကတော့ ဒီထပျနညျးနညျး ပိုကယြျပွန့ျမယျ။”
ရခိုငျဒသေမှာ လူမြိုးရေးပဋ်ဋိပက်ခတှေ ဖွဈပွီးနောကျပိုငျး လူမြိုးရေးပွူနာတှေ ထပျမဖွဈဖို့ရညျရှယျပွီး တဘကျန့တဘကျ သဟဇာတဖွဈအောငျ နထေိုငျနိုငျရေးအတှကျ အအေဘေကျကလညျးကွိုးပမျးလာသလို တဘကျမှာလညျး လူမှုအဖှဲ့အစညျးတှဘေကျက ကွိုးစားလုပျဆောငျမှုတှရှေိလာပါတယျ။ မနေ့က မူဆလငျတက်ကသိုလျကြောငျးသားတှေဦးဆောငျပွီး ရခိုငျလူမှုအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ ပေါငျးကာ အီဒုလျအူှဟာ(ကုရျဘာနီအီးဒျ)"ဆိုတဲ့ အစ်စလမျဘာသာဝငျတို့ရဲ့ပှဲကို ပထမဆုံးအကွိမျအနနေဲ့ ပူးပေါငျးကငြျးပခဲ့တာမြိုးတှလေညျး လုပျခဲ့ပါတယျရှငျ။
