၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံကို အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု နယူးယောက်မြို့ ကုလသမဂ္ဂ ဌာနချုပ်မှာ စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့ အင်္ဂါနေ့မှာ စတင်ကျင်းပမှာပါ။ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံရုံး ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေ ဦးဆောင်တဲ့ ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ တက်ရောက်မှာ ဖြစ်ပြီး လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခြေအနေ စိန်ခေါ်ချက်တွေကို အဓိက ထားတင်ပြဖို့ ရှိနေပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ အတွင်း မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံက သံအမတ်ကြီးတွေ သီးခြားတွေ့ဆုံပြီး ရိုဟင်ဂျာ အရေး ဆွေးနွေးကြမယ်လို့လည်း သတင်းတွေ ထွက်နေပါတယ်။ မသိင်္ဂ ီထိုက် စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံကို အင်္ဂါနေ့မှာ စတင်တော့မှာပါ။ ကုလသမဂ္ဂ အတွင်းရေးမှူးချုပ် Antonio Guterres က ၇၃ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ အပြီးသတ် မိန့်ခွန်းကို နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ ဌာနချုပ်မှာ တနလာၤနေ့မှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“ ၇၃ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ အတွက် ညီလာခံ သဘာပတိ မစ္စ Espinosa Garcés ရဲ့ ဦးဆောင်မှုနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အတွက် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။ သဘာပတိသစ် အဖြစ် တင်မြှောက်ခံထားရသူ နိုင်ဂျီးရီးယား နိုင်ငံက ပါမောက္ခ Tijjani Muhammad-Bande နဲ့ ဆက်လက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားပါမယ်။ ပိုပြီး ငြိမ်းချမ်းသာယာ ကြွယ်ဝတဲ့ ကမ္ဘာကြီး ဖြစ်လာရေး အတူတကွ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်သွားကြပါစို့။”
အခု ၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ ဥက္ကဌ အဖြစ် ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ နိုင်ဂျီးရီးယား သံအမတ်ကြီး Tijjani Muhammad-Bande က ဆောင်ရွက်မှာပါ။ စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့ကနေ စတင်မှာ ဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာ ၂၄ ရက်နေ့ကနေ စက်တင်ဘာလ ၃၀ ရက်နေ့ အထိ နိုင်ငံတခုချင်းစီက မိန့်ခွန်းပြောမှာပါ။ နိုင်ငံ အကြီးအကဲ ၁၁၂ ဦး၊ အစိုးရ ခေါင်းဆောင် ၄၈ ဦး နီးပါးနဲ့ နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ၃၀ ကျော်တို့ တက်ရောက်မယ့် အထဲ အမေရိကန် သမ္မတ Donald Trump၊ အိန္ဒိယ ဝန်ကြီးချုပ် Narandra Modi၊ ပါကစ္စတန် ဝန်ကြီးချုပ် Irman Khan တို့လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဘက်ကတော့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံရုံး ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေဦးဆောင် တက်ရောက်မှာဖြစ်ပြီး စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့မှာ မြန်မာက မိန့်ခွန်းပြောမှာပါ။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ အတွင်း မြန်မာ၊ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်နဲ့ တရုတ်နိုင်ငံတို့က သံတမန်တွေ သီးသန့် တွေ့ဆုံပြီး ရိုဟင်ဂျာ အရေး ဆွေးနွေးဖို့ ရှိတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂ သံတမန် သတင်းရပ်ကွက်မှာ ပြောဆိုနေကြပါတယ်။ တရုတ်အစိုးရဘက်က ကမကထ လုပ်တဲ့ ဒီဆွေးနွေးပွဲမှာတော့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်က ရိုဟင်ဂျာတွေ ဌာနေပြန်ရေး စတင်နိုင်ဖို့ နည်းလမ်းရှာဖို့ ဖြစ်တယ်လို့လည်း သံတမန် သတင်းရင်းမြစ်တွေက ပြောဆိုကြပါတယ်။၂၀၁၈ ခုနှစ်တုန်းက ၇၃ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံမှာတော့ အခုလို သုံးနိုင်ငံ ဆွေးနွေးပွဲ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ အတွင်း သီးသန့်ဆွေးနွေးပွဲတွေ လုပ်ဖို့ စီစဉ်နေတာတွေ ရှိနေကြောင်း နယူးယောက် ကုလသမဂ္ဂ ဆိုင်ရာ မြန်မာ သံအမတ်ကြီး ဦးဟောက်ဒိုဆွမ်းက အတည်ပြုပေမယ့် အတိအကျ ဘယ်သူတွေနဲ့ တွေ့ဖို့ ရှိလဲ ဆိုတာကိုတော့ မပြောပါဘူး။
“ အသေးစိတ်တော့ ကျနော်တို့ပြောလို့မရသေးပါဘူး။ ကျနော်တို့ တောင်းထားတာတော့ရှိပါတယ်။ ကျနေ်ာတို့ဘက်ကလည်း တွေ့ဆုံဖို့ တောင်းထားတာတွေလည်းရှိတယ်။ ကျနော်တို့လည်း စီစဉ်နေတာတော့ရှိပါတယ်။ အခုလောလောဆည်တော့ ပြောလို့တော့ မရသေးပါဘူး။”
ဒါပေမယ့် ရိုဟင်ဂျာတွေ သိန်းချီ ထွက်ပြေးခဲ့ရတဲ့ ရခိုင် ပဋိပက္ခနဲ့ ပတ်သက်လို့ကတော့ ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံ ဆွေးနွေးချက်မှာ ပါရှိမှာ ဖြစ်တယ်လို့ သံအမတ်ကြီး ဦးဟောက်ဒိုဆွမ်းက ပြောပါတယ်။
“ရခိုင်ကိစ္စကတော့ ကျနော်တို့ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေ အများကြီးထဲက တခုကို ဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ အဓိက ပြောမယ့်အထဲမှာ ပါသလို ကျန်တာကတော့ သူ့ကော်မတီအလိုက် လုပ်ရမှာတွေ ရှိတယ်လေ။ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ကိစ္စဆိုရင် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ တတိယ ကော်မတီရှိတာကို အဲဒီ တတိယကော်မတီထဲမှာ နှစ်တိုင်း တင်သွင်းနေကြ resolution အဲဒီအထဲ မြန်မာနိုငံ လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ resolution မှာ ကျနော်တို့ ဒီနှစ်လည်း ရှိလာဖို့အလားအလာရှိပါတယ်။ ဒါတွေကျရင်တော့ သီးခြား သူ့ကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ဟာတွေ ဖြစ်လာတော့ ထဲထဲဝင်ဝင်ပြောဆိုရမှာတော့ ရှိလာမှာပေါ့။ အခုလည်း ကျနော်တို့ လူ့အခွင့်အရေးကောင်စီ Geneva မှာ ဒီကိစ္စပဲ အဓိက ပြောဆိုနေကြတာကို FFM report ကိစ္စတို့ ယန်ဟီးလီ report ကိစ္စတို့ Geneva မှာဆွေးနွေးနေတာရှိတယ်။ အဲဒါတွေ ဒီ New York ဘက်ကို ရောက်လာမှာလေ ။ အဲဒါတွေအဆက် ကျနော်တို့ ဒီဘက်က ကော်မတီလိုင်း လူ့အခွင့်အရေးကိစ္စနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးကြမယ့်အထဲမှာလည်း ဒါက သူ့သီးခြားဘာသာရပ်အနေနဲ့ ပြောဆိုရမယ့် ဟာတွေ ရှိလာမှာပါ။”
ဒါ့အပြင် မြန်မာဘက်က အဓိက တင်ပြမယ့် အကြောင်းအရာတွေကိုလည်း သံအမတ်ကြီးက အခုလို ပြောပါတယ်။
“ဒီနှစ်ကတော့ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ တိုက်ရိုက် သုံးသပ်တဲ့ summit တွေရှိမယ်။ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာပေါ့ Climate summit ရှိမယ်။ ဒါတွေကတော့ အရေးကြီးတဲ့ ဘာသာရပ်တွေဖြစ်တော့ ဒါနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ပြောဆိုမယ့်ဟာတွေ ကျနော်တို့ ရပ်တည်ချက်တွေ ပြောဆိုမှာတွေ ရှိမှာပေါ့ဗျာ အဓိကတော့ ဒါပေါ့။ ဆိုတော့ ကျန်တဲ့အပိုင်းမှာတော့ ကျနော်တို့ နိုင်ငံနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လောလောဆည် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စီးပွားရေးဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဆိုင်ရာ ဆောင်ရွက်မှုတွေ ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ တိုင်းရင်းသား စည်းလုံးညီညွှတ်မှု ဆိုင်ရာတွေ နောက် ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ စိန်ခေါ်မှုတွေပေါ့ဗျာ။ ဒါတွေကို ကျနော်တို့ တင်ပြဖို့တွေ ရှိမှာပေါ့။”
စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့ စတင်မယ့် ၇၄ ကြိမ်မြောက် ကုလသမဂ္ဂ အထွေထွေ ညီလာခံကိုတော့ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံရုံး ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင့်ဆွေက ခေါင်းဆောင်မှာ ဖြစ်ပြီး အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေး ဝန်ကြီး ဦးကျော်တင်လည်း ပါဝင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်က ကုလသမဂ္ဂမှာ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ပုဂ္ဂိုလ် လည်းဖြစ် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး လည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က တက်ရောက် မိန့်ခွန်းပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
...........
(UNICODE)
ကုလအထှထှေညေီလာခံ အကဲစမျးမှုမြားရငျဆိုငျဖို့ မွနျမာပွငျဆငျ
၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံကို အမရေိကနျ ပွညျထောငျစု နယူးယောကျမွို့ ကုလသမဂ်ဂ ဌာနခြုပျမှာ စကျတငျဘာလ ၁၇ ရကျနေ့ အငျ်ဂါနေ့မှာ စတငျကငြျးပမှာပါ။ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံရုံး ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှေ ဦးဆောငျတဲ့ ကိုယျစားလှယျ အဖှဲ့ တကျရောကျမှာ ဖွဈပွီး လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံတှငျး ကွုံတှေ့နရေတဲ့ အခွအေနေ စိနျခေါျခကြျတှကေို အဓိက ထားတငျပွဖို့ ရှိနပေါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ အတှငျး မွနျမာ၊ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျနဲ့ တရုတျနိုငျငံက သံအမတျကွီးတှေ သီးခွားတှေ့ဆုံပွီး ရိုဟငျဂြာ အရေး ဆှေးနှေးကွမယျလို့လညျး သတငျးတှေ ထှကျနပေါတယျ။ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံကို အငျ်ဂါနေ့မှာ စတငျတော့မှာပါ။ ကုလသမဂ်ဂ အတှငျးရေးမှူးခြုပျ Antonio Guterres က ၇၃ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ အပွီးသတျ မိန့ျခှနျးကို နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂ ဌာနခြုပျမှာ တနလာၤနေ့မှာ ပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
“ ၇၃ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ အတှကျ ညီလာခံ သဘာပတိ မစ်စ Espinosa Garcés ရဲ့ ဦးဆောငျမှုနဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု အတှကျ ကြေးဇူးတငျပါတယျ။ သဘာပတိသဈ အဖွဈ တငျမွှောကျခံထားရသူ နိုငျဂြီးရီးယား နိုငျငံက ပါမောက်ခ Tijjani Muhammad-Bande နဲ့ ဆကျလကျ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားပါမယျ။ ပိုပွီး ငွိမျးခမြျးသာယာ ကွှယျဝတဲ့ ကမ်ဘာကွီး ဖွဈလာရေး အတူတကှ ဆကျလကျ ဆောငျရှကျသှားကွပါစို့။”
အခု ၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ ဥက်ကဌ အဖွဈ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ နိုငျဂြီးရီးယား သံအမတျကွီး Tijjani Muhammad-Bande က ဆောငျရှကျမှာပါ။ စကျတငျဘာလ ၁၇ ရကျနေ့ကနေ စတငျမှာ ဖွဈပွီး စကျတငျဘာ ၂၄ ရကျနေ့ကနေ စကျတငျဘာလ ၃၀ ရကျနေ့ အထိ နိုငျငံတခုခငြျးစီက မိန့ျခှနျးပွောမှာပါ။ နိုငျငံ အကွီးအကဲ ၁၁၂ ဦး၊ အစိုးရ ခေါငျးဆောငျ ၄၈ ဦး နီးပါးနဲ့ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး ၃၀ ကြောျတို့ တကျရောကျမယ့ျ အထဲ အမရေိကနျ သမ်မတ Donald Trump၊ အိန်ဒိယ ဝနျကွီးခြုပျ Narandra Modi၊ ပါကစ်စတနျ ဝနျကွီးခြုပျ Irman Khan တို့လညျး ပါဝငျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ ဘကျကတော့ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံရုံး ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှေဦးဆောငျ တကျရောကျမှာဖွဈပွီး စကျတငျဘာလ ၂၈ ရကျနေ့မှာ မွနျမာက မိန့ျခှနျးပွောမှာပါ။
ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ အတှငျး မွနျမာ၊ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျနဲ့ တရုတျနိုငျငံတို့က သံတမနျတှေ သီးသန့ျ တှေ့ဆုံပွီး ရိုဟငျဂြာ အရေး ဆှေးနှေးဖို့ ရှိတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂ သံတမနျ သတငျးရပျကှကျမှာ ပွောဆိုနကွေပါတယျ။ တရုတျအစိုးရဘကျက ကမကထ လုပျတဲ့ ဒီဆှေးနှေးပှဲမှာတော့ ဘငျ်ဂလားဒရှေ့ျက ရိုဟငျဂြာတှေ ဌာနပွေနျရေး စတငျနိုငျဖို့ နညျးလမျးရှာဖို့ ဖွဈတယျလို့လညျး သံတမနျ သတငျးရငျးမွဈတှကေ ပွောဆိုကွပါတယျ။၂၀၁၈ ခုနှဈတုနျးက ၇၃ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံမှာတော့ အခုလို သုံးနိုငျငံ ဆှေးနှေးပှဲ လုပျခဲ့ပါတယျ။
ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ အတှငျး သီးသန့ျဆှေးနှေးပှဲတှေ လုပျဖို့ စီစဉျနတောတှေ ရှိနကွေောငျး နယူးယောကျ ကုလသမဂ်ဂ ဆိုငျရာ မွနျမာ သံအမတျကွီး ဦးဟောကျဒိုဆှမျးက အတညျပွုပမေယ့ျ အတိအကြ ဘယျသူတှနေဲ့ တှေ့ဖို့ ရှိလဲ ဆိုတာကိုတော့ မပွောပါဘူး။
“ အသေးစိတျတော့ ကနြောျတို့ပွောလို့မရသေးပါဘူး။ ကနြောျတို့ တောငျးထားတာတော့ရှိပါတယျ။ ကနြေျာတို့ဘကျကလညျး တှေ့ဆုံဖို့ တောငျးထားတာတှလေညျးရှိတယျ။ ကနြောျတို့လညျး စီစဉျနတောတော့ရှိပါတယျ။ အခုလောလောဆညျတော့ ပွောလို့တော့ မရသေးပါဘူး။”
ဒါပမေယ့ျ ရိုဟငျဂြာတှေ သိနျးခြီ ထှကျပွေးခဲ့ရတဲ့ ရခိုငျ ပဋိပက်ခနဲ့ ပတျသကျလို့ကတော့ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံ ဆှေးနှေးခကြျမှာ ပါရှိမှာ ဖွဈတယျလို့ သံအမတျကွီး ဦးဟောကျဒိုဆှမျးက ပွောပါတယျ။
“ရခိုငျကိစ်စကတော့ ကနြောျတို့ ကွုံတှေ့နရေတဲ့ စိနျခေါျမှုတှေ အမြားကွီးထဲက တခုကို ဒါကိုလညျး ကနြောျတို့ အဓိက ပွောမယ့ျအထဲမှာ ပါသလို ကနြျတာကတော့ သူ့ကောျမတီအလိုကျ လုပျရမှာတှေ ရှိတယျလေ။ အထူးသဖွင့ျ ရခိုငျကိစ်စဆိုရငျ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ ပတျသကျတဲ့ တတိယ ကောျမတီရှိတာကို အဲဒီ တတိယကောျမတီထဲမှာ နှဈတိုငျး တငျသှငျးနကွေ resolution အဲဒီအထဲ မွနျမာနိုငံ လူ့အခှင့ျအရေးအခွအေနနေဲ့ ပတျသကျတဲ့ resolution မှာ ကနြောျတို့ ဒီနှဈလညျး ရှိလာဖို့အလားအလာရှိပါတယျ။ ဒါတှကေရြငျတော့ သီးခွား သူ့ကိစ်စနဲ့ ပတျသကျတဲ့ဟာတှေ ဖွဈလာတော့ ထဲထဲဝငျဝငျပွောဆိုရမှာတော့ ရှိလာမှာပေါ့။ အခုလညျး ကနြောျတို့ လူ့အခှင့ျအရေးကောငျစီ Geneva မှာ ဒီကိစ်စပဲ အဓိက ပွောဆိုနကွေတာကို FFM report ကိစ်စတို့ ယနျဟီးလီ report ကိစ်စတို့ Geneva မှာဆှေးနှေးနတောရှိတယျ။ အဲဒါတှေ ဒီ New York ဘကျကို ရောကျလာမှာလေ ။ အဲဒါတှအေဆကျ ကနြောျတို့ ဒီဘကျက ကောျမတီလိုငျး လူ့အခှင့ျအရေးကိစ်စနဲ့ ပတျသကျပွီး ဆှေးနှေးကွမယ့ျအထဲမှာလညျး ဒါက သူ့သီးခွားဘာသာရပျအနနေဲ့ ပွောဆိုရမယ့ျ ဟာတှေ ရှိလာမှာပါ။”
ဒါ့အပွငျ မွနျမာဘကျက အဓိက တငျပွမယ့ျ အကွောငျးအရာတှကေိုလညျး သံအမတျကွီးက အခုလို ပွောပါတယျ။
“ဒီနှဈကတော့ ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ တိုကျရိုကျ သုံးသပျတဲ့ summit တှရှေိမယျ။ ပတျဝနျးကငြျထိနျးသိမျးရေးနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ရာသီဥတုပွောငျးလဲခွငျးဆိုငျရာပေါ့ Climate summit ရှိမယျ။ ဒါတှကေတော့ အရေးကွီးတဲ့ ဘာသာရပျတှဖွေဈတော့ ဒါနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ပွောဆိုမယ့ျဟာတှေ ကနြောျတို့ ရပျတညျခကြျတှေ ပွောဆိုမှာတှေ ရှိမှာပေါ့ဗြာ အဓိကတော့ ဒါပေါ့။ ဆိုတော့ ကနြျတဲ့အပိုငျးမှာတော့ ကနြောျတို့ နိုငျငံနဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လောလောဆညျ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ စီးပှားရေးဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျမှု ဆိုငျရာ ဆောငျရှကျမှုတှေ ၊ ငွိမျးခမြျးရေးနဲ့ တိုငျးရငျးသား စညျးလုံးညီညှှတျမှု ဆိုငျရာတှေ နောကျ ရငျဆိုငျနရေတဲ့ စိနျခေါျမှုတှပေေါ့ဗြာ။ ဒါတှကေို ကနြောျတို့ တငျပွဖို့တှေ ရှိမှာပေါ့။”
စကျတငျဘာလ ၁၇ ရကျနေ့ စတငျမယ့ျ ၇၄ ကွိမျမွောကျ ကုလသမဂ်ဂ အထှထှေေ ညီလာခံကိုတော့ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံရုံး ဝနျကွီး ဦးကြောျတင့ျဆှကေ ခေါငျးဆောငျမှာ ဖွဈပွီး အပွညျပွညျဆိုငျရာ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျရေး ဝနျကွီး ဦးကြောျတငျလညျး ပါဝငျမှာ ဖွဈပါတယျ။ ၂၀၁၆ ခုနှဈက ကုလသမဂ်ဂမှာ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံ ပုဂ်ဂိုလျ လညျးဖွဈ နိုငျငံခွားရေး ဝနျကွီး လညျးဖွဈတဲ့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက တကျရောကျ မိန့ျခှနျးပွောကွားခဲ့ပါတယျ။
