(Zawgyi/Unicode)
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အများစု အလုပ်လုပ်ကြတဲ့ နေရာတွေမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေ ခပ်စိပ်စိပ်တေ့ွလာတာကြောင့် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားတွေ၊ လူမှောင်ခို ကူးသူတွေကို ငွေဒဏ် အများအပြားနဲ့ ဒဏ်ရိုက်မှာဖြစ်တယ်လို့ ထိုင်းအစိုးရက မေလ ၁၀ ရက် တနင်္လာနေ့ က ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီသတင်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မအေးအေးမာက ပြောပြပေးမှာပါ။
ကိုဗစ် တတိယလှိုင်းကို ထိန်းချုပ်ဖို့ကြိုးစားနေတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမူတွေ မြင့်တက် လာနေသလို၊ အတည်ပြုလူနာသစ်တွေလည်း တိုးနေပါတယ်။
အတည်ပြုလူနာသစ်တွေ တိုးတဲ့နေရာတွေဟာ ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေ အများစု အလုပ်လုပ်ကြတဲ့ နေရာတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့် တရားမဝင် နိုင်ငံထဲ ဝင်ရောက်သူ၊ လူကုန်ကူးမှု လက်ခံထားတဲ့အလုပ်ရှင်တွေကို ပြင်းထန်တဲ့အရေးယူမူ အသစ်တွေကို ထိုင်းအစိုးရက ထုတ်ပြန်လိုက်တယ်လို့ ထိုင်းတောင်ပိုင်းအခြေစိုက် ပညာရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးဖောင်ဒေးရှင်းက အလုပ်သမားရေးလှုပ်ရှားသူ ဦးမင်းဦးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“အခု ဒဏ်ကြေးကတော့ ဘတ်ငွေ ၄သောင်းအထိ လို့ပြောတယ်။ ခိုးဝင်တဲ့ အလုပ်သမားတွေ တရားမဝင် အလုပ်သမားတွေ ကိုပေါ့၊ အလုပ်ရှင်ကတော့ တယောက်ကို တသောင်း ၁၀ ယောက်ဆိုရင် တသိန်းပေါ့။ နောက်တကြိမ် ထပ်ကျူးလွန်ရင်တော့ အလုပ်သမားဌားရမ်းခွင့် ပိတ်တာတို့ ဒဏ်ငွေကို နှစ်ဆတိုးတာတို့ ဒုတိယအကြိမ်ဆိုရင်တော့ တနှစ်မကျော်တဲ့ အချုပ်ကျမှာတို့ပေါ့။ အလုပ်ရှင်တွေ အတွက် ပြောတာ အလုပ်သမားတွေ အတွက်ကတော့ နောက်တကြိမ်တိုင်းပြည်ထဲကို ပြန်ဝင်လို့ မရအောင် ကိုယ်ရေးအချက်အလက်တွေကို မှတ်တမ်းထားမယ်ဆိုတာတွေပါတယ်။”
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ စတင်ခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ မတ်လထဲက ထိုင်းနိုင်ငံက နယ်စပ်အဝင်အထွက်တွေ အားလုံးကို တင်းကြပ် ကန့်သတ်ထားပါတယ်။ ဒီကြားထဲကပဲ မြန်မာနိုင်ငံဘက်က ခိုးဝင်လာသူ တပတ်အတွင်း ၄၀၀ ကျော် ဖမ်းမိခဲ့ပါတယ်။ မေလ ၉ ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ကလည်း မြန်မာဘက်က ခိုးဝင်လာသူ ၆၀ ကျော် ကို ဖမ်းမိပါတယ်။ ဒီလိုအခြေအနေတွေကြောင့် ပြင်းထန်တဲ့အရေးယူမှုတွေလုပ်မယ်လို့ ထိုင်းအစိုးရက ထုတ်ပြန်တာဖြစ်ပါတယ်။
“ပကျွတ်မှာလည်း ၃၂ ယောက်တွေ့တယ်။ ကန်ချနဘူရီဘက်မှာလည်း ၃၀ ကျော်တယ်။ အဲဒါ တောက်လျောက်လို ဖြစ်နေတယ်။ အိန္ဒိယ၊ ဘရာဇီးနဲ့ ကူးစက်မြန် ကိုဗစ်ရောဂါကူးစက်မယ်ဆိုရင် တရားမဝင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမားတွေကနေ တဆင့်သူတို့ဆီ ကူးစက်လာနိုင်မယ်။ စတုတ္ထလှိုင်းဖြစ်လာနိုင်မယ်တို့ အဲဒီလို ဖြစ်လာနိုင်မယ်တို့ ၊ အဲဒီလိုမဖြစ်လာအောင် တရားမဝင်အလုပ်သမား ခိုးဝင်ခိုးထွက် တာတွေ အလုပ်ရှင်တွေကတော့တရားမဝင်အလုပ်သမားခန့်တဲ့ အလုပ်ရှင်တွေနဲ့ နယ်စပ်အပေါက်တွေ စီစစ်ဖို့ ထုတ်ပြန်ချက် ဒီနေ့ထုတ်ပြန်တာပေါ့။ ပြင်းပြင်းထန်ထန် အရေးယူမယ်ပေါ့၊ ဖြစ်လာရင် မိလာရင် သတ်မှတ်ထားတဲ့ တရားမဝင် ခိုးဝင်လာရင် လဝက ဥပဒေနဲ့ အရေးယူမယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါ ထိမ်းချုပ်ရေးနဲ့လည်း အရေးယူမယ်။ အခုကာလမှာ အရေးပေါ် အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားတာ ဖောက်ဖျက်ကျူးလွန်တဲ့အတွက်လည်း အဲဒါနဲ့လည်း အရေးယူမယ်ပြောတယ်။”
ထိုင်းနိုင်ငံ ၊ စမုတ်ပရကန်ပြည်နယ်၊ ပကျွတ်ကရိန်ကန်ပြည်နယ်ထဲက မြို့တွေအပြင်၊ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နယ်စပ်မြို့ဖြစ်တဲ့ ရနောင်းမြို့တွေမှာ အလုပ်လုပ်နေကြတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား စုစုပေါင်း ၁၀၀ ထက်မနည်း ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်နေကြပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံထဲ တရားမဝင် ဝင်လာလို့ ဖမ်းမိ တဲ့မြန်မာနိုင်ငံသားတွေအနေနဲ့ နယ်စပ်နဲ့ ၁၀ကီလိုမီတာအတွင်း ဝင်ရောက်လာမယ်ဆိုရင်တော့ ထိုင်းနိုင်ငံကချက်ချင်း ပြန်ပို့နေသလို ၁၀ ကီလိုမီတာ အထက်ကျော်လွန်ပြီး အတွင်းပိုင်း ကို ဝင်လာရင်တော့ ဥပဒေနဲ့ အရေးယူနေတဲ့ကြားကပဲ ကလးငယ်တွေပါ ခေါ်လာပြီး မိသားစုလိုက် တောလမ်းတွေကနေ ဆက်တိုက်ဝင်ရောက်လာနေကြတာပါ။ ဒါဟာ မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မူ အလုပ်အကိုင် ရှားပါးမှု၊ စီးပွားရေး အဆင်မပြေမှုတွေကြောင့် ဖြစ်ကြောင်း ဖမ်းဆီးခံရသူတွေရဲ့ ထွက်ဆိုချက်တွေကို ကိုးကားပြီး ထိုင်းသတင်းတွေမှာ ဖော်ပြကြပါတယ်။
..........
လူမှောငျခိုသှငျးသူတှအေပေါျ ထိုငျး ပွဈဒဏျတိုး ခမြှတျမညျ
(Unicode)
ထိုငျးနိုငျငံမှာ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှေ အမြားစု အလုပျလုပျကွတဲ့ နရောတှမှော ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုတှေ ခပျစိပျစိပျတှေ့လာတာကွောင့ျ တရားမဝငျ ရှှေ့ပွောငျးလုပျသားတှေ၊ လူမှောငျခို ကူးသူတှကေို ငှဒေဏျ အမြားအပွားနဲ့ ဒဏျရိုကျမှာဖွဈတယျလို့ ထိုငျးအစိုးရက မလေ ၁၀ ရကျ တနငျ်လာနေ့ က ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။ ဒီသတငျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မအေးအေးမာက ပွောပွပေးမှာပါ။
ကိုဗဈ တတိယလှိုငျးကို ထိနျးခြုပျဖို့ကွိုးစားနတေဲ့ ထိုငျးနိုငျငံမှာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမူတှေ မွင့ျတကျ လာနသေလို၊ အတညျပွုလူနာသဈတှလေညျး တိုးနပေါတယျ။ အတညျပွုလူနာသဈတှေ တိုးတဲ့နရောတှဟော ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှေ အမြားစု အလုပျလုပျကွတဲ့ နရောတှေ ဖွဈနတောကွောင့ျ တရားမဝငျ နိုငျငံထဲ ဝငျရောကျသူ၊ လူကုနျကူးမှု လကျခံထားတဲ့အလုပျရှငျတှကေို ပွငျးထနျတဲ့အရေးယူမူ အသဈတှကေို ထိုငျးအစိုးရက ထုတျပွနျလိုကျတယျလို့ ထိုငျးတောငျပိုငျးအခွစေိုကျ ပညာရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးရေးဖောငျဒေးရှငျးက အလုပျသမားရေးလှုပျရှားသူ ဦးမငျးဦးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“အခု ဒဏျကွေးကတော့ ဘတျငှေ ၄သောငျးအထိ လို့ပွောတယျ။ ခိုးဝငျတဲ့ အလုပျသမားတှေ တရားမဝငျ အလုပျသမားတှေ ကိုပေါ့၊ အလုပျရှငျကတော့ တယောကျကို တသောငျး ၁၀ ယောကျဆိုရငျ တသိနျးပေါ့။ နောကျတကွိမျ ထပျကြူးလှနျရငျတော့ အလုပျသမားဌားရမျးခှင့ျ ပိတျတာတို့ ဒဏျငှကေို နှဈဆတိုးတာတို့ ဒုတိယအကွိမျဆိုရငျတော့ တနှဈမကြောျတဲ့ အခြုပျကမြှာတို့ပေါ့။ အလုပျရှငျတှေ အတှကျ ပွောတာ အလုပျသမားတှေ အတှကျကတော့ နောကျတကွိမျတိုငျးပွညျထဲကို ပွနျဝငျလို့ မရအောငျ ကိုယျရေးအခကြျအလကျတှကေို မှတျတမျးထားမယျဆိုတာတှပေါတယျ။”
ကိုဗဈကပျရောဂါ စတငျခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ မတျလထဲက ထိုငျးနိုငျငံက နယျစပျအဝငျအထှကျတှေ အားလုံးကို တငျးကွပျ ကန့ျသတျထားပါတယျ။ ဒီကွားထဲကပဲ မွနျမာနိုငျငံဘကျက ခိုးဝငျလာသူ တပတျအတှငျး ၄၀၀ ကြောျ ဖမျးမိခဲ့ပါတယျ။ မလေ ၉ ရကျ တနငျ်ဂနှနေေ့ကလညျး မွနျမာဘကျက ခိုးဝငျလာသူ ၆၀ ကြောျ ကို ဖမျးမိပါတယျ။ ဒီလိုအခွအေနတှေကွေောင့ျ ပွငျးထနျတဲ့အရေးယူမှုတှလေုပျမယျလို့ ထိုငျးအစိုးရက ထုတျပွနျတာဖွဈပါတယျ။
“ပကြှတျမှာလညျး ၃၂ ယောကျတှေ့တယျ။ ကနျခနြဘူရီဘကျမှာလညျး ၃၀ ကြောျတယျ။ အဲဒါ တောကျလြောကျလို ဖွဈနတေယျ။ အိန်ဒိယ၊ ဘရာဇီးနဲ့ ကူးစကျမွနျ ကိုဗဈရောဂါကူးစကျမယျဆိုရငျ တရားမဝငျ ရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမားတှကေနေ တဆင့ျသူတို့ဆီ ကူးစကျလာနိုငျမယျ။ စတုတ်ထလှိုငျးဖွဈလာနိုငျမယျတို့ အဲဒီလို ဖွဈလာနိုငျမယျတို့ ၊ အဲဒီလိုမဖွဈလာအောငျ တရားမဝငျအလုပျသမား ခိုးဝငျခိုးထှကျ တာတှေ အလုပျရှငျတှကေတော့တရားမဝငျအလုပျသမားခန့ျတဲ့ အလုပျရှငျတှနေဲ့ နယျစပျအပေါကျတှေ စီစဈဖို့ ထုတျပွနျခကြျ ဒီနေ့ထုတျပွနျတာပေါ့။ ပွငျးပွငျးထနျထနျ အရေးယူမယျပေါ့၊ ဖွဈလာရငျ မိလာရငျ သတျမှတျထားတဲ့ တရားမဝငျ ခိုးဝငျလာရငျ လဝက ဥပဒနေဲ့ အရေးယူမယျ။ ကိုဗဈရောဂါ ထိမျးခြုပျရေးနဲ့လညျး အရေးယူမယျ။ အခုကာလမှာ အရေးပေါျ အမိန့ျထုတျပွနျထားတာ ဖောကျဖကြျကြူးလှနျတဲ့အတှကျလညျး အဲဒါနဲ့လညျး အရေးယူမယျပွောတယျ။”
ထိုငျးနိုငျငံ ၊ စမုတျပရကနျပွညျနယျ၊ ပကြှတျကရိနျကနျပွညျနယျထဲက မွို့တှအေပွငျ၊ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ နယျစပျမွို့ဖွဈတဲ့ ရနောငျးမွို့တှမှော အလုပျလုပျနကွေတဲ့ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလုပျသား စုစုပေါငျး ၁၀၀ ထကျမနညျး ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျနကွေပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံထဲ တရားမဝငျ ဝငျလာလို့ ဖမျးမိ တဲ့မွနျမာနိုငျငံသားတှအေနနေဲ့ နယျစပျနဲ့ ၁၀ကီလိုမီတာအတှငျး ဝငျရောကျလာမယျဆိုရငျတော့ ထိုငျးနိုငျငံကခကြျခငြျး ပွနျပို့နသေလို ၁၀ ကီလိုမီတာ အထကျကြောျလှနျပွီး အတှငျးပိုငျး ကို ဝငျလာရငျတော့ ဥပဒနေဲ့ အရေးယူနတေဲ့ကွားကပဲ ကလးငယျတှပေါ ခေါျလာပွီး မိသားစုလိုကျ တောလမျးတှကေနေ ဆကျတိုကျဝငျရောကျလာနကွေတာပါ။ ဒါဟာ မွနျမာနိုငျငံအတှငျး နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမူ အလုပျအကိုငျ ရှားပါးမှု၊ စီးပှားရေး အဆငျမပွမှေုတှကွေောင့ျ ဖွဈကွောငျး ဖမျးဆီးခံရသူတှရေဲ့ ထှကျဆိုခကြျတှကေို ကိုးကားပွီး ထိုငျးသတငျးတှမှော ဖောျပွကွပါတယျ။
