မြန်မာနိုင်ငံကို ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်မရှိတဲ့အတွက် အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံအဖြစ် အမေရိကန်က ဆက်လက် သတ်မှတ်ထားရလောက်တဲ့ ဖိနှိပ်မှုအခြေအနေတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံက လူနည်းစု ဘာသာဝင်တွေရဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေက ပြောဆိုလိုက်ကြပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့် အားနည်းနေတဲ့အပြင်၊ ဘာသာမတူသူတွေအပေါ် အမုန်းပွားအောင် လှုံ့ဆော်မှုတွေကို အစိုးရက ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းနိုင်မှသာ နိုင်ငံတကာရဲ့ အမြင်တွေကို ပြောင်းလဲနိုင်လိမ့်မယ်လို့လည်း သတိပေးခဲ့ကြတာပါ။ အပြည့်အစုံကိုတော့ မဆုမွန် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကမ္ဘာတဝန်း ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်နဲ့ စနစ်တကျ ဖိနှိပ်နေတဲ့အတွက် အထူူးစိုးရိမ်ရတဲ့ ဆယ်နိုင်ငံ စာရင်းထဲမှာ မြန်မာနိုင်ငံကို ဆက်လက် ထည့်သွားထားဖို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးဌာနက ဆုံးဖြတ်လိုက်တဲ့အပေါ် မြန်မာနိုင်ငံက လူနည်းစုဘာသာဝင် ခေါင်းဆောင်တွေက ကြိုဆိုခဲ့ကြတာပါ။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင် အများစုဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူနည်းစု ဘာသာဝင်တွေအပေါ် အကြမ်းဖက် တိုက်ခိုက်မှု၊ ဘာသာရေး အဆောက်အဦးတွေ ဖျက်စီးခံရမှု၊ ဘာသာရေး မုန်းတီးအောင် လှုံဆော်မှုတွေ ရှိနေတာတွေကို ထောက်ပြပြီး အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံစာရင်းမှာ ထည့်သွင်းခဲ့တာပါ။ ကချင်နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ်ရဲ့ အထွေထွေအတွင်းရေးမှူး သိက္ခာတော်ရဆရာတော် ဒေါက်တာခလမ်ဆန်ဆွမ်ကတော့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်အတွက် စိုးရိမ်လောက်စရာ အခြေအနေတွေ ရှိနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောပါတယ်။
“ဘာသာရေး ခွဲခြားမှု ဆိုတဲ့အပိုင်းမှာ ကျနော်တို့ ခရစ်ယာန်ဆိုရင်လည်း ခရစ်ယာန်ဘက်က ပြုလုပ်တဲ့ အစီအစဉ်တွေမှာပေါ့ ပွဲအမိန့်တောင်းတာတို့ ခွင့်ပြုချက်ရယူတာတို့က အဆောက်အဦးတွေ ဆောက်လုပ်ခွင့်တွေပေါ့ဆက်ပြီးရှိနေသေးတယ်။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဒါက ဒီလို ဒီမိုကရေစီသွားတဲ့ နိုင်ငံမှာ အရင်တုန်းကအတိုင်း ပုံစံပဲ ဖြစ်နေတာဆိုတော့ နားမလည်ဘူး။”
မြန်မာနိုင်ငံက အဓိကဘာသာတခုဖြစ်တဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာဝင်တွေ အနေနဲ့တော့ ဖိနှိပ်ချုပ်ခြယ်မှုတွေ မကြုံဖူးသလောက်ပဲလို့ မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ဟိန္ဒူသာသနာရေးအဖွဲ့ချုပ်ဗဟိုရဲ့ အတွင်းရေးမှူး ဦးကျော်သူက ပြောပါတယ်။ ဒီအတွက်လည်း အမေရိကန်ရဲ့ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့် အစီရင်ခံစာဟာ လက်တွေ့ အခြေအနေကို ထင်ဟပ်မှု မရှိဘူးလို့ ဆိုပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဘာသာဝင်တွေအနေနဲ့က လွတ်လပ်မှုတွေ ရှိနေတယ်။ စိုးရိမ်ရတဲ့အနေအထားမျိုးမရှိဘူး သူတို့ပြောသလောက်လည်း အမေရိကန်ကပြောတဲ့အတိုင်း ဘာသာရေး အခက်အခဲဖြစ်တယ်၊ လူတိုင်းမှာ ဘာသာဝင်တွေမှာ ဒုက္ခရှိတယ်ဆိုတာမျိုး ကျနော်တို့ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာလည်း မတွေ့ဘူး ဟိန္ဒူဘာသာမှာလည်း မတွေ့ဘူး။ ဘုရားပွဲတွေမှာလည်းပေးတာပဲ ဆယ်တန်းစာမေးပွဲဖြေနေတဲ့ အချိန်မျိုးတောင်ကျနော်တို့ကိုပေးတယ်။ အဲဒါကြောင့် ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ သူတို့ရဲ့ လွတ်လပ်တဲ့ ပြောဆိုမှုကို နားထောင်သင့်တယ်။”
ဒါပေမဲ့လည်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဖွား တိုင်းရင်းသား ဖြစ်တာတောင်မှ ကိုးကွယ်ရာဘာသာ ကွဲပြားမှုကြောင့် နှိမ်ချဆက်ဆံတာ ခွဲခြားဖိနှိပ်တာတွေဟာ အခုချိန်အထိ ရှိနေတုန်းပဲလို့ ကမန်အဖွဲ့ချုပ် ဗဟိုကော်မတီဝင် အစ္စလာမ်ဘာသာဝင် ကမန်တိုင်းရင်းသားတဦးဖြစ်တဲ့ ဦးတင်ငွေက ပြောပါတယ်။
" ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်မရှိတာကတော့ အမှန်ပါပဲဗျ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ၂၀၁၂ အရေးအခင်းမှာ တိုင်းရင်းသားဖြစ်ပေမဲ့လို့ အစ္စလာမ်ကို ကိုးကွယ်တဲ့အပေါ်မှာ နေအိမ်တွေ မီးရှို့ခံရတယ် ပြီးတော့ အခု ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတွေနဲ့ပတ်သက်လို့လည်း ရေရေရာရာ ဟုတ်တိပတ်တိ မရှိသေးဘူး။ ဒီအပေါ်မှာ တိုင်းပြည်ကို ဒီမိုကရေစီနစ်ကို တကယ့်ကို ထူထောင်တော့မယ်ဆိုရင် ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ပေးရပါလိမ့်မယ်။ အစ္စလာမ်ရယ်လို့မဟုတ်ဘူး ခရစ်ယာန်လည်း ဒီအတိုင်းပဲ။ NLD အစိုးရလည်း တဖြေးဖြေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲသွားလိမ့်မယ်လို့ ကျနော့်အနေနဲ့ ယူဆပါတယ်ခင်ဗျ။"
မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ ဘာသာမတူသူအချင်းချင်းကြား အမုန်းပွားအောင် သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုတွေနဲ့ မသမာသူတွေရဲ့ ဘာသာရေးမှိုင်းတိုက်မှုတွေကို ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့တာဝန်ရှိသူတွေဘက်က အလေးအနက်ထား ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသင့်တယ်လို့လည်း ဘာသာပေါင်းစုံငြိမ်းချမ်းရေးအဖွဲ့ ( Religions for Peace ) တည်ထောင်သူလည်းဖြစ် အမြုတေအဖွဲ့ဝင် အစ္စလာမ်ဗိမာန် (Chief Convener, The Islamic Centre of Myanmar) က ဓမ္မကထိက ဟာ့ဂျ်ဦးအေးလွင်က ပြောပါတယ်။
" မသမာသူတွေက သွေးထိုးလှုံ့ဆော်တာလေ Half -True တွေနဲ့ လှုံ့ဆော်တယ်ခင်ဗျ ဟုတ်မယောင်ယောင် ဘာယောင်ယောင်နဲ့ အဲ့ဒီ့လိုလူတွေက အထင်လွဲအောင်လို့ မသမာသူ အဓမ္မဝါဒီတွေက သွေးထိုးလှုံ့ဆော်တဲ့အခါမှာ နားယောင်ပြီး ပါသွားတဲ့သူတွေရှိတယ် အဲ့တော့ ကျနော်တို့ကတော့ လုပ်ငန်း ၂ခုပေါ့နော် ဘာသာပေါင်းစုံကသူတွေ ထိတွေ့မှုပိုများလာရင် နားမလည်တာတွေ အဆင်မပြေတာတွေက လျော့နည်းသွားမယ်။"
အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုရဲ့ ၁၉၉၈ ခုနှစ် နိုင်ငံတကာ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့် ဥပဒေအရ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ၁၉၉၉ ခုနှစ်မှာ ဘာသာရေး လွတ်လပ်ခွင့်အတွက် အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံအဖြစ် စတင်သတ်မှတ်ခံခဲ့ရတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် လက်နက်ရောင်းချမှုပိတ်ပင်တဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုနဲ့အတူ မြန်မာနိုင်ငံကို ဘာသာရေး အရ အထူးစိုးရိမ်ရတဲ့ နိုင်ငံစာရင်းမှာ ပြန်လည် ထည့်သွင်းသတ်မှတ်ခဲ့တာပါ။ အခုနောက်ဆုံး ဆုံးဖြတ်ချက်မှာတော့ အထူးသဖြင့် ရခိုင်ပြည်နယ်က ရိုဟင်ဂျာမွတ်စလင်တွေအပေါ် ဖိနှိပ်မှုတွေကို အလေးထား ဖော်ပြထားပါတယ်။
