မြန်မာပြည် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်အောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် တိုင်းရင်းသားတွေရဲ့ သဘောထားအမြင်တွေကို နားထောင်ဖို့ အရေးကြီးတဲ့အကြောင်း MPC မြန်မာငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာကို တည်ထောင်ခဲ့သူ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအောင်မင်းက VOA ကို ပြောပါတယ်။ ဒီနေ့ Novotel Yangon Max ဟော်တယ်မှာ ကျင်းပတဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ အမှုဆောင် ညွန်ကြားရေးမှူး ဦးအောင်နိုင်ဦးရဲ့ စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲမှာ သူက အခုလို ပြောတာပါ။ ဦးသိန်းထိုက်ဦး သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်က သင်ခန်းစာတွေအကြောင်း ဦးအောင်နိုင်ဦးရဲ့ စာအုပ်ကို မြန်မာဘာသာနဲ့ ထုတ်ဝေပြီးသားဖြစ်ပါတယ်။ အခု အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ ထုတ်ဝေတဲ့ အခမ်းအနားကို Novotel Yangon Max ဟော်တယ်မှာ ကျင်းပတာပါ။ စာအုပ်နဲ့ ပတ်သက်လို့သူက အခုလို ပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့တွေ့ဆုံခဲ့တယ် ညှိခဲ့တယ်။ bilateral ပေါ့နော် ၂ ဦး ၂ဖက် တဖွဲ့ချင်းအပစ်ရပ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေ ညှိခဲ့တယ်။ ပြီးတော့ တနှစ်လုံးဆိုင်ရာ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ညှိခဲ့တာ်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့အတွေ့အကြုံတွေကို နောက်ပြီးတော့ ကျနော့်သင်ခန်းစာလို့ယူဆတဲ့ အချက်တွေကို ကျနော်တို့ဒီမှာ တင်ပြထားတာရှိပါတယ်။"
ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ကနေ ဘယ်လို သင်ခန်းစာတွေ ယူသင့်သလဲဆိုတဲ့မေးခွန်းကိုလည်း ဦးအောင်နိုင်ဦးက အခုလို ဖြေပါတယ်။
"အဲဒီတော့ အဓိက ၂ ချက်ပေါ့နော်။ ပထမဦးဆုံးတချက်ကဘာလဲဆိုတော့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်တာ ၇ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့အတွက် တချို့ဟာတွေကို ပြန်ပြီးတော့ သုံးသပ်ဖို့လိုတယ်။ နောက်တခုကတော့ ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်တဲ့အခါမှာ သေသေချာချာ ငြိမ်းချမ်းရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်အားလုံးကို သဘောပေါက်နားလည်ဖို့လိုတယ်။ holistic ပေါ့နော် တစုံလုံးကို ကြည့်တတ်ဖို့လိုတယ်။ နောက်အဓိကတော့ ကျနော်တို့က မှန်ကန်တိကျတဲ့ အလုပ်ဖြစ်နိုင်တဲ့ မဟာဗျူဟာတွေရှိဖို့လိုတယ်ဆိုတာကို ထောက်ပြထားတာဖြစ်ပါတယ်။"
ဒီအခမ်းအနားမှာ MPC မြန်မာငြိမ်းချမ်းရေးစင်တာကို တည်ထောင်ခဲ့သူ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအောင်မင်းလည်း တက်ရောက်ပါတယ်။ အရင်အစိုးရနဲ့ လက်ရှိ NLD အစိုးရအကြား ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်အပေါ် ချဉ်းကပ်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လို ကွဲလွဲမှုတွေ ရှိသလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းကို အခုလိုဖြေပါတယ်။
"ကျနော်တို့အရင်တုန်းကတော့ Peace Policy ဆိုတာရှိတယ်ခင်ဗျ။ အဲဒီ ပေါ်လစီကလည်း ကာလုံမှာအားလုံး လွှတ်တော်ရော၊ အစိုးရ၊ တပ်မတော် ဒီအဖွဲ့တွေအားလုံးတိုင်ပင်ပြီးတော့မှ စိတ်တူ သဘောတူ ချမှတ်ခဲ့တာဖြစ်တယ်။ အဲဒီအပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ implement လုပ်တဲ့အပိုင်းမှာလည်း ဒီပေါ်လစီကို လွတ်လို့မရဘူး ဒီအတိုင်းပဲ ဆက်ပြီးလုပ်တာပေါ့နော်။ အဲဒီတော့ Peace Policy ချပေးတဲ့ နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများကလည်း ဒီ implement လုပ်တဲ့သူတွေကို ယုံယုံကြည်ကြည်နဲ့ အပြည့်အ၀ အာဏာပေးပြီးတော့ ခိုင်းစေခဲ့တာပေါ့နော်။ အောက်က implement လုပ်တဲ့သူတွေကလည်း အားရတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ အဲလိုလုပ်ခဲ့တဲ့အတွက် အထက်နဲ့ အောက်နဲ့ ဟန်ချက်ညီတဲ့အတွက် ကျနော်တို့ ငြိမ်းချမ်းရေးတွေ အောင်မြင်မှုရတာဖြစ်ပါတယ်"
ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းအောင်မြင်ဖို့ဆိုရင် စစ်တပ်အပေါ် သြဇာသက်ရောက်မှု ဘယ်လောက်ရှိသလဲဆိုတဲ့ အချက်ကလည်း အဓိကအဖြစ် ပြောဆိုနေတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒါနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဦးအောင်မင်းက
"တပ်မတော်ရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးအပေါ်မှာထားတဲ့ သဘောထားက သိပ်အများကြီးမရှိဘူး။ နံပတ်၁ ကတော့ တို့တာဝန်အရေး၃ ပါးကို လိုက်နာရမယ်၊ နံပတ် ၂ ကတော့ NCA လမ်းကြောင်းအတိုင်းသွားမယ်။ နံပတ် ၃ ကတော့ တပ်မတော်ရဲ့ မူဝါဒ ၆ ချက်နဲ့အညီ ဆောင်ရွက်မယ်ဆိုပြီးတော့ ပြောထားတာရှိပါတယ်။ ဒီအချက်တွေကို ပြန်ကြည့်မယ်ဆိုရင်လည်း ဘာမှမခက်ဘူးခင်ဗျ။ ဒီအချက်တွေက လုပ်နိုင်တဲ့အချက်တွေဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီတော့ တပ်မတော်က ငြိမ်းချမ်းရေးကို မလိုလားဘူးလို့ ပြောလို့မရပါဘူး။ အစိုးရ၊ တပ်မတော်၊ လွှတ်တော်နဲ့ အကျေအလည်သဘောတူညီချက် ရယူဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ ကြိုတင်ရယူပြီးရင်တော့ သဘောထားတခုတည်းဖြစ်သွားပါမယ်။ အဲဒီသဘောထားတခုတည်းကို ကိုင်ပြီးတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ ဆက်ပြီးဆွေးနွေးမယ်ဆိုရင် ပိုပြီးတော့ ခရီးရောက်မယ်လို့ ကျနော်တွက်ပါတယ်။
မေး။ ။ ပြင်ပက အလွတ်သဘောဆွေးနွေးမှုတွေက ငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်ပေါ်မှာ ထိရောက်မှုရှိတယ်ဆိုပြီးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ညီလာခံမှာ ပြောတာရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုသုံးသပ်ပါသလဲခင်ဗျ။
ဖြေ။ ။ တကယ်တော့ ပြင်ပဆွေးနွေးပွဲတွေက သိပ်ပြီးတော့အရေးကြီးတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ ကျနော်တို့က ပြင်ပဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ အကြိတ်အနယ်ဆွေးနွေးခဲ့ရတာပါ။ ဆွေးနွေးပြီးတော့ ခင်ဗျားတို့အခု သတင်းလာယူတဲ့ တကယ့်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲကြီးတွေဆိုတာက ကျနော်တို့လက်ထက်တုန်းက Yes နဲ့ No ပဲပြောတော့တာ။ ဘာမှ ထပ်ပြီးတော့ အကြိတ်အနယ် ဆွေးနွေးစရာဘာမှမရှိပါဘူး။ တကယ်တော့ ကျနော်တို့ လက်မှတ်ထိုးတဲ့ပွဲ အစည်းအဝေးလုပ်တဲ့ပွဲ ဆိုတာ Yes နဲ့ No ပဲပြောတော့တာ။အပြင်မှာ တရားမဝင်ဆွေးနွေးပွဲတွေမှာ အကြိတ်အနယ်ဆွေးနွေးပြီးတဲ့အခါမှ အဲဒီဆွေးနွေးခဲ့တဲ့ အောင်မြင်မှုတွေကို ယူပြီးတော့မှလုပ်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျနော်တို့က ပြင်ပဆွေးနွေးပွဲက တကယ်ဆွေးနွေးပွဲထက်ပိုပြီးတော့ အရေးကြီးတယ်လို့ ပြောချင်ပါတယ်။”
မြန်မာပြည် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ် ၇ နှစ်အတွင်း အဓိက ရခဲ့တဲ့သင်ခန်းစာကို ဘာလိုပြောမလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းကိုလည်း ဦးအောင်မင်းက အခုလို ဖြေပါတယ်။
"တိုင်းရင်းသားတွေက နှစ်ပေါင်း ၆၀လုံးလုံး သူတို့စိတ်ထဲမှာရှိခဲ့တဲ့ အကြိတ်အခဲတွေပေါ့လေ ဒါကို ငြိမ်းချမ်းရေးစကားဝိုင်းမှာ ပြောဆိုခွင့်ရခဲ့တယ်။ အဲဒီတော့ သူတို့ပြောကြမှာပဲ။ နှစ်ပေါင်း ၆၀က ဖြစ်ခဲ့တဲ့ ပြဿနာ ကြီးကြီးသေးသေး အားလုံးသူတို့ပြောမှာပဲ။ သူတို့ပြောသမျှအားလုံးကို ကျနော်တို့ စိတ်ဆိုးလို့မရပါဘူး။ ကျနော်တို့က နားလည်ပေးရမယ် လက်ခံပေးရပါမယ်။ အဲဒါအဓိကအချက်ပဲ သူတို့ကို နိုင်ငံရေးအရ တန်ဖိုးထားရပါမယ်။ အဲလိုမျိုး နိုင်ငံရေးအရ တန်ဖိုးထားတယ်ဆိုရင် သူတို့ကလည်း ကိုယ့်ကိုပြန်ပြီးတော့ တန်ဖိုးထားမှာပဲလေ။ အဲဒီတော့ ငြိမ်းချမ်းရေးမြန်မြန်ပြီးမှာပေါ့။”
ဒီနေ့ ရန်ကုန်မှာကျင်းပတဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးဆိုင်ရာ ပူးတွဲစောင့်ကြည့်ရေးကော်မတီ အမှုဆောင် ညွန်ကြားရေးမှူး ဦးအောင်နိုင်ဦးရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်က ရခဲ့တဲ့ သင်ခန်းစာတွေအကြောင်း စာအုပ်မိတ်ဆက်ပွဲမှာ ပြည်ထောင်စုဝန်ကြီးဟောင်း ဦးအောင်မင်း ပြောပြသွားတာပါ။