[Zawgyi/Unicode]
နိုင်ငံတစ်ဝန်းမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ကန့်ကွက်တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဆက်ရှိနေရာမှာ စစ်ကောင်စီလက်ထက် ပြန်ဖွင့်တဲ့ အခြေခံပညာကျောင်းတွေမှာ ကျောင်းသားတွေရော၊ ဆရာတွေပါ ကျောင်းမတတ်ကြဖို့ တိုက်တွန်း တောင်းဆိုဆန္ဒပြနေကြပါတယ်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းဆန္ဒပြပွဲတွေအခြေအနေ ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်းကို မဆုမွန်က ပြောပြပါမယ်။
တန့်ဆည်မြို့နယ်မှာ ပြည်သူလူထုနဲ့ ကျောင်းသားကျောင်းသူအပါအဝင် အင်အား ၂၅၀ လောက် ဒီကနေ့ ဆန္ဒပြကြရာမှာ ကျောင်းသားလူငယ်တွေက အဖြူအစိမ်း ဝတ်စုံတွေနဲ့ ကျောင်းမတက်လှုပ်ရှားမှု ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်။
စစ်ကောင်စီတပ်ရဲ့ ဖိနှိပ်ညှဉ်းပန်းမှုကြားကပဲ တန့်ဆည်မြို့နယ် လူထုတွေက နေ့စဉ်မပျက် လူအများအပြားနဲ့ ချီတက်ဆန္ဒပြနေကြတာပါ။ ကျေးရွာချင်းဆက်ကို ဆိုင်ကယ်သပိတ်ပုံစံနဲ့ ထွက်ခွာကြပြီး ကျေးရွာအတွင်းမှာတော့ လမ်းလျှောက်သပိတ် ထိုင်သပိတ်ကို တစ်ရွာဝင်တစ်ရွာထွက် ဆန္ဒပြခဲ့ကြပါတယ်လို့ သပိတ်ခေါင်းဆောင်တဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဒီနေ့သပိတ်ကတော့ ဒီနေ့အင်အားမှာက ကျောင်းသားကျောင်းသူလေးတွေ အများဆုံးပါတာပေါ့။ အင်အားကတော့ ၂၅၀ ဝန်းကျင်လောက်ရှိမယ်။ စစ်အာဏာရှင်ကျဆုံးရေးနဲ့ ကျောင်းမတက်သပိတ်ပုံစံမျိုးပေါ့။ ကျောင်းသားကျောင်းသူလေးတွေရော၊ အကုန်လုံးကျောင်းဝတ်စုံ အဖြူအစိမ်းဝတ်စုံဝတ်ပြီးတော့ ဝန်ရံပြီးတော့ လိုက်ကြတယ်။ ဒီရွာတွေမှာတော့ ဒီနားတဲ့နေရာမှာဆိုရင်တော့ အဲ့ဒီလိုမျိုးပေါ့ အထိုင်သပိတ်တော့ လုပ်တယ်။ အထိုင်သပိတ်လုပ်ပြီးတော့ ဒီစစ်ကျွန်းပညာရေးအလိုမရှိနဲ့ စစ်အာဏာရှင်တော်လှန်ဖို့ရယ်၊ ကျနော်တို့ လူကိုယ်တိုင်း မလိုက်နိုင်ရင်တောင်မှ အကုန်လုံးနောက်ကွယ်ကနေ ပံ့ပိုးဖို့ ဘာညာအဲ့ဒီလိုမျိုး ဟောပြောတာမျိုးတော့ ရှိပါတယ်။”
ရန်ကုန်မြို့မှာတော့ စစ်တပ်က လုံခြုံရေး အင်အားတိုးမြှင့်ထားတာနဲ့ နေရာတချို့မှာ စစ်ဆေးမှုတွေ ရှိနေတာကြောင့် ကြီးကြီးမားမားဆန္ဒပြချီတက်တာမျိုး မရှိပါဘူး။ ရပ်ကွက်နဲ့ မြို့နယ်အလိုက် သပိတ်တချို့ကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းထွက်ခဲ့ကြပါတယ်။
ရန်ကုန်မှာ ဆန္ဒပြသပိတ်စစ်ကြောင်းတွေဟာ စစ်တပ် အာဏာသိမ်းထားသ၍ ဆက်ရှိနေကြမှာဖြစ်ပြီး စစ်အာဏာရှင်ကို အမြစ်ပြတ် ဖြုတ်ချနိုင်ဖို့အတွက် တစ်ခြားနည်းလမ်းတွေကိုလည်း အသုံးပြုသွာမှာဖြစ်တယ်လို့ ရန်ကုန်သပိတ်ခေါင်းဆောင် တစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ ဒီ ဆန္ဒပြတာတွေကတော့ ရပ်တန့်လိုက်လို့ မရဘူးလေ။ ဆန္ဒပြတဲ့သူတွေကလည်း ဆန္ဒပြနေလိမ့်မယ်။ နောက်ပြီး မြေအောက်လှုပ်ရှားမှုတွေကလည်း သူ့ဟာသူ ဆက်လုပ်နေလိမ့်မယ်။ ဒါပေမဲ့ ကျနော်တို့က ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ လုပ်ရလဲဆိုတော့ ဆန္ဒပြတာက လူလုံးထွက်ပြတာဖြစ်တဲ့အတွက် အနည်းနဲ့ အများတော့ စိုးရိမ်စရာ ရှိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ခုလိုမျိုး PDF တွေ၊ ပြည်သူ့ ကာကွယ်ရေးတပ်တွေက သူ့ဟာသူ ဆက်လှုပ်ရှားနေတာကတော့ ကျနောတို့ အတွက် ပိုပြိး ထိရောက်တယ်ပေါ့ဗျာ။”
ရန်ကုန်မြို့ စမ်းချောင်းမြို့ထဲမှာတော့ လူငယ်တွေ ဦးဆောင်တဲ့ ပြောက်ကျားသပိတ်ကို ဒီကနေ့မနက်ပိုင်းမှာ လုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။ လုံခြုံရေးတင်းကြပ်နေတဲ့ကြား မိနစ်ပိုင်းဆင်နွဲတဲ့ လျှပ်တပြက်သပိတ်တွေ ရန်ကုန်မြို့မှာ နေ့စဉ်နေ့တိုင်းပြုလုပ်နေတာပါ။
မန္တလေးတိုင်း စဉ့်ကိုင်မြို့နယ် ပလိပ်မြို့မှာတော့ စစ်ကောင်စီတပ်တွေ အင်အားဖြည့်ထားတာမို့ ဒီကနေ့မှာ သပိတ်မဆင်နွှဲနိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒီကနေ့မှာ ဆန္ဒပြပွဲမလုပ်ဖြစ်ပေမဲ့ အချိန်ရရင် ရသလို စစ်အာဏာရှင်ကို ဆက်လက်တော်လှန်သွားမယ်လို့ ဆန္ဒပြပွဲမှာ အမြဲတမ်းပါဝင်သူတစ်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ဒီမှာက သူတို့ (စစ်ကောင်စီတပ်)က ဒီရဲကင်းမှာ အင်အားအပြည့်ရှိတယ်ဗျ။ အင်အားအပြည့်ရှိတော့ ဒီတိုင်းတော့ ထွက်လို့ အဆင်မပြေဘူး။ ပလိပ်မှာတော့ သပိတ်ကို အခါလျော်စွာ ရရင်ရသလို သပိတ် ထွက်တယ်။ ပြီးတော့ ဒီပလိပ်ရဲကင်းမှာ အင်အားဖြည့်ထားတာတွေရှိမယ်။ နောက်တစ်ခါ ကျောင်းဖွင့်ပြီဆိုတော့ ကျောင်းမှာလည်း အစောင့်ချထားတာရှိတယ်ပေါ့။ နေ့စဉ်(ဆန္ဒပြ)သွားရင် အဆင်မပြေဘူးလေ၊ အဆင်မပြေတော့ အဲ့ဒီလိုအဆင်ပြေတဲ့ ရက်မျိုး ကောက်ပြီးတော့ လုပ်လိုက်တာပေါ့... ရရင်ရသလိုချတာပဲ။”
ပလိပ်မြို့မှာ ဒီကနေ့ ဆန္ဒမပြဖြစ်ပေမဲ့ ကျောင်းမဖွင့်ခင် အစောပိုင်းမှာ ကျောင်းမတက်ရေးလှုပ်ရှားမှု တွေ ကျောင်းရှေ့မှာ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်တဲ့ စာသားတွေ ဆေးမှုတ်ရေးတာမျိုး၊ စာကပ်တာမျိုးတွေရှိခဲ့ပါတယ်။
ဖိနှိပ်မှု ဖြိုခွဲမှုတွေကြားမှာပဲ ဖားကန့်၊ မန္တလေး၊ ထားဝယ်၊ ကလေး၊ တန့်ဆည်မြို့တွေမှာ နေ့စဉ် ဆန္ဒပြပွဲဆက်ရှိနေသေးသလို နမ့်ခမ်း၊ ဆားလင်းကြီး၊ ဘုရားသုံးဆူ၊ မြိုင်၊ မုံရွာနဲ့ မိုးကောင်းမြို့တွေမှာလည်း ပျောက်ကြားသပိတ်၊ လူမဲ့သပိတ်၊ ရွာတွင်းသပိတ်တွေနဲ့ စစ်အာဏာရှင်ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပုံစံမျိုးစုံနဲ့ ဆက်ရှိနေပါသေးတယ်။
[Unicode Version]
ကြောငျးမတကျရေး လှုံ့ဆောျဆန်ဒပွမှုတခြို့ ဖွဈပှား
နိုငျငံတဈဝနျးမှာ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ကန့ျကှကျတဲ့ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဆကျရှိနရောမှာ စဈကောငျစီလကျထကျ ပွနျဖှင့ျတဲ့ အခွခေံပညာကြောငျးတှမှော ကြောငျးသားတှရေော၊ ဆရာတှပေါ ကြောငျးမတတျကွဖို့ တိုကျတှနျး တောငျးဆိုဆန်ဒပွနကွေပါတယျ။ နိုငျငံတဈဝနျးဆန်ဒပွပှဲတှအေခွအေနေ ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျးကို မဆုမှနျက ပွောပွပါမယျ။
တန့ျဆညျမွို့နယျမှာ ပွညျသူလူထုနဲ့ ကြောငျးသားကြောငျးသူအပါအဝငျ အငျအား ၂၅၀ လောကျ ဒီကနေ့ ဆန်ဒပွကွရာမှာ ကြောငျးသားလူငယျတှကေ အဖွူအစိမျး ဝတျစုံတှနေဲ့ ကြောငျးမတကျလှုပျရှားမှု ခြီတကျဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျ။
စဈကောငျစီတပျရဲ့ ဖိနှိပျညှဉျးပနျးမှုကွားကပဲ တန့ျဆညျမွို့နယျ လူထုတှကေ နေ့စဉျမပကြျ လူအမြားအပွားနဲ့ ခြီတကျဆန်ဒပွနကွေတာပါ။ ကြေးရှာခငြျးဆကျကို ဆိုငျကယျသပိတျပုံစံနဲ့ ထှကျခှာကွပွီး ကြေးရှာအတှငျးမှာတော့ လမျးလြှောကျသပိတျ ထိုငျသပိတျကို တဈရှာဝငျတဈရှာထှကျ ဆန်ဒပွခဲ့ကွပါတယျလို့ သပိတျခေါငျးဆောငျတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဒီနေ့သပိတျကတော့ ဒီနေ့အငျအားမှာက ကြောငျးသားကြောငျးသူလေးတှေ အမြားဆုံးပါတာပေါ့။ အငျအားကတော့ ၂၅၀ ဝနျးကငြျလောကျရှိမယျ။ စဈအာဏာရှငျကဆြုံးရေးနဲ့ ကြောငျးမတကျသပိတျပုံစံမြိုးပေါ့။ ကြောငျးသားကြောငျးသူလေးတှရေော၊ အကုနျလုံးကြောငျးဝတျစုံ အဖွူအစိမျးဝတျစုံဝတျပွီးတော့ ဝနျရံပွီးတော့ လိုကျကွတယျ။ ဒီရှာတှမှောတော့ ဒီနားတဲ့နရောမှာဆိုရငျတော့ အဲ့ဒီလိုမြိုးပေါ့ အထိုငျသပိတျတော့ လုပျတယျ။ အထိုငျသပိတျလုပျပွီးတော့ ဒီစဈကြှနျးပညာရေးအလိုမရှိနဲ့ စဈအာဏာရှငျတောျလှနျဖို့ရယျ၊ ကနြောျတို့ လူကိုယျတိုငျး မလိုကျနိုငျရငျတောငျမှ အကုနျလုံးနောကျကှယျကနေ ပံ့ပိုးဖို့ ဘာညာအဲ့ဒီလိုမြိုး ဟောပွောတာမြိုးတော့ ရှိပါတယျ။”
ရနျကုနျမွို့မှာတော့ စဈတပျက လုံခွုံရေး အငျအားတိုးမွှင့ျထားတာနဲ့ နရောတခြို့မှာ စဈဆေးမှုတှေ ရှိနတောကွောင့ျ ကွီးကွီးမားမားဆန်ဒပွခြီတကျတာမြိုး မရှိပါဘူး။ ရပျကှကျနဲ့ မွို့နယျအလိုကျ သပိတျတခြို့ကတော့ ပုံမှနျအတိုငျးထှကျခဲ့ကွပါတယျ။
ရနျကုနျမှာ ဆန်ဒပွသပိတျစဈကွောငျးတှဟော စဈတပျ အာဏာသိမျးထားသ၍ ဆကျရှိနကွေမှာဖွဈပွီး စဈအာဏာရှငျကို အမွဈပွတျ ဖွုတျခနြိုငျဖို့အတှကျ တဈခွားနညျးလမျးတှကေိုလညျး အသုံးပွုသှာမှာဖွဈတယျလို့ ရနျကုနျသပိတျခေါငျးဆောငျ တဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ ဒီ ဆန်ဒပွတာတှကေတော့ ရပျတန့ျလိုကျလို့ မရဘူးလေ။ ဆန်ဒပွတဲ့သူတှကေလညျး ဆန်ဒပွနလေိမ့ျမယျ။ နောကျပွီး မွအေောကျလှုပျရှားမှုတှကေလညျး သူ့ဟာသူ ဆကျလုပျနလေိမ့ျမယျ။ ဒါပမေဲ့ ကနြောျတို့က ဘယျလိုပုံစံနဲ့ လုပျရလဲဆိုတော့ ဆန်ဒပွတာက လူလုံးထှကျပွတာဖွဈတဲ့အတှကျ အနညျးနဲ့ အမြားတော့ စိုးရိမျစရာ ရှိတယျ။ ဒါပမေဲ့ ခုလိုမြိုး PDF တှေ၊ ပွညျသူ့ ကာကှယျရေးတပျတှကေ သူ့ဟာသူ ဆကျလှုပျရှားနတောကတော့ ကနြောတို့ အတှကျ ပိုပွိး ထိရောကျတယျပေါ့ဗြာ။”
ရနျကုနျမွို့ စမျးခြောငျးမွို့ထဲမှာတော့ လူငယျတှေ ဦးဆောငျတဲ့ ပွောကျကြားသပိတျကို ဒီကနေ့မနကျပိုငျးမှာ လုပျခဲ့ကွပါတယျ။ လုံခွုံရေးတငျးကွပျနတေဲ့ကွား မိနဈပိုငျးဆငျနှဲတဲ့ လြှပျတပွကျသပိတျတှေ ရနျကုနျမွို့မှာ နေ့စဉျနေ့တိုငျးပွုလုပျနတောပါ။
မန်တလေးတိုငျး စဉ့ျကိုငျမွို့နယျ ပလိပျမွို့မှာတော့ စဈကောငျစီတပျတှေ အငျအားဖွည့ျထားတာမို့ ဒီကနေ့မှာ သပိတျမဆငျနှှဲနိုငျခဲ့ပါဘူး။ ဒီကနေ့မှာ ဆန်ဒပွပှဲမလုပျဖွဈပမေဲ့ အခြိနျရရငျ ရသလို စဈအာဏာရှငျကို ဆကျလကျတောျလှနျသှားမယျလို့ ဆန်ဒပွပှဲမှာ အမွဲတမျးပါဝငျသူတဈဦးက ပွောပါတယျ။
“ဒီမှာက သူတို့ (စဈကောငျစီတပျ)က ဒီရဲကငျးမှာ အငျအားအပွည့ျရှိတယျဗြ။ အငျအားအပွည့ျရှိတော့ ဒီတိုငျးတော့ ထှကျလို့ အဆငျမပွဘေူး။ ပလိပျမှာတော့ သပိတျကို အခါလြောျစှာ ရရငျရသလို သပိတျ ထှကျတယျ။ ပွီးတော့ ဒီပလိပျရဲကငျးမှာ အငျအားဖွည့ျထားတာတှရှေိမယျ။ နောကျတဈခါ ကြောငျးဖှင့ျပွီဆိုတော့ ကြောငျးမှာလညျး အစောင့ျခထြားတာရှိတယျပေါ့။ နေ့စဉျ(ဆန်ဒပွ)သှားရငျ အဆငျမပွဘေူးလေ၊ အဆငျမပွတေော့ အဲ့ဒီလိုအဆငျပွတေဲ့ ရကျမြိုး ကောကျပွီးတော့ လုပျလိုကျတာပေါ့... ရရငျရသလိုခတြာပဲ။”
ပလိပျမွို့မှာ ဒီကနေ့ ဆန်ဒမပွဖွဈပမေဲ့ ကြောငျးမဖှင့ျခငျ အစောပိုငျးမှာ ကြောငျးမတကျရေးလှုပျရှားမှု တှေ ကြောငျးရှေ့မှာ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျတဲ့ စာသားတှေ ဆေးမှုတျရေးတာမြိုး၊ စာကပျတာမြိုးတှရှေိခဲ့ပါတယျ။
ဖိနှိပျမှု ဖွိုခှဲမှုတှကွေားမှာပဲ ဖားကန့ျ၊ မန်တလေး၊ ထားဝယျ၊ ကလေး၊ တန့ျဆညျမွို့တှမှော နေ့စဉျ ဆန်ဒပွပှဲဆကျရှိနသေေးသလို နမ့ျခမျး၊ ဆားလငျးကွီး၊ ဘုရားသုံးဆူ၊ မွိုငျ၊ မုံရှာနဲ့ မိုးကောငျးမွို့တှမှောလညျး ပြောကျကွားသပိတျ၊ လူမဲ့သပိတျ၊ ရှာတှငျးသပိတျတှနေဲ့ စဈအာဏာရှငျဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွပှဲတှေ ပုံစံမြိုးစုံနဲ့ ဆကျရှိနပေါသေးတယျ။
