(Zawgyi / Unicode)
ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ကူးစက်ပြန့်ပွားမှု အန္တရာယ် ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပြန်လာသူတွေ အပါအဝင် ကူးစက်သူတွေနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေကို ဆေးရုံတွေ နေအိမ်တွေမှာ သီးသန့်ထား Quarantine စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုတွေကို ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ဗဟိုကူးစက်မှုတိုက်ဖျက်ရေးဌာန တာဝန်ရှိသူက ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် အများပြည်သူ သွားလာလှုပ်ရှားတဲ့ နေရာတွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းတာ၊ လူတဦးချင်းစီခြား အကွာအဝေးသတ်မှတ်တာ အပါအဝင် လက်ဆေးနိုင်တဲ့နေရာတွေ ဖန်တီးပေးထားတာတွေကိုလည်း ကြိုတင်ကာကွယ် ကျန်းမာရေး ပညာပေးနေတယ်လို့ ဦးဆောင်လှုပ်ရှားနေတဲ့ ဆရာဝန်တွေက ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကမ္ဘာ့လုံးဆိုင်ရာ အရေးပေါ် ကျန်းမာရေးအခြေအနေ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကြောင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အပါအဝင် ကမ္ဘာတဝှမ်း နိုင်ငံအများစု ကူးစက်ပြန့်ပွားသူပေါင်း သုံးသိန်းကျော်နဲ့ သေဆုံးသူပေါင်းက တသောင်းသုံးထောင်နီးပါးအထိ ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာတော့ ကူးစက်ခံရသူ တရားဝင်စာရင်း မရှိသေးပေမယ့်လို့ ကမ္ဘာ့ကပ်ရောဂါ COVID-19 ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုအန္တရာယ် ကြိုတင်ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပြန်လာသူတွေ အပါအဝင် ကူးစက်သူတွေနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေ အပါအဝင် စောင့်ကြည့်သူတွေကို ဆေးရုံတွေ နေအိမ်တွေမှာ သီးသန့်ထား Quarantine စောင့်ကြည့်စစ်ဆေးမှုတွေ လုပ်ဆောင်နေပါတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက ကြေညာထားပါတယ်။
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အပါအဝင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၆ နိုင်ငံက ရောက်လာတဲ့ နိုင်ငံခြားသားနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား အပါအဝင် ၁၄ ရက်အထိ နေအိမ်တွေမှာရော ဆေးရုံတွေမှာပါ သီးသန့် Quarantine လုပ်ပြီး စောင့်ကြည့်သူပေါင်း ၁၀၀ ကျော်အထိ ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ကန့်သတ်မှုတွေ စောင့်ကြည့်မှုတွေ သီးသန့်ခွဲထားပြီး စစ်ဆေးမှုတွေကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့အညီ ဆောင်ရွက်နေပါတယ်လို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ဗဟိုကူးစက်မှု တိုက်ဖျက်ရေးဌာန ဒုညွှန်ကြားရေးမှူး ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောပါတယ်။
“စောင့်ကြည့်နေတဲ့ အနေအထားကတော့ ဘယ်နိုင်ငံတွေကို စောင့်ကြည့်မလဲဆိုတာ မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့ကတည်းက ၁၆ နိုင်ငံဆိုပြီးတော့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားတယ်။ အဲဒီနိုင်ငံက လာတဲ့သူတွေကို ကျမတို့က ပိုပြီးတော့ အလေးအနက်ထား စောင့်ကြည့်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံသားဖြစ်ပါစေ နိုင်ငံခြားသားဖြစ်ပါစေ လာတဲ့သူတွေကို Quarantine ၁၄ ရက် သူတို့ကို ရောဂါနဲ့ပတ်သက်ပြီး စောင့်ကြည့်ပါတယ်။ ၁၄ ရက် စောင့်ကြည့်ပြီးချိန်မှာတော့ လက္ခဏာပေါ်မူတည်ပြီး သံသယလူနာ စောင့်ကြည့်လူနာ သတ်မှတ်ပြီး ကုသမှာပေါ့။ အခု ကျမတို့ Quarantine ထားပြီး စောင့်ကြည့်တဲ့ကိစ္စကတော့ ကျမတို့ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန တခုတည်းက လုပ်တာမဟုတ်ပါဘူး။ နိုင်ငံတော်အစိုးရကနေ သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ် အစိုးရတွေကနေ ကာကွယ်ကုသရေး ကိစ္စတွေကို စနစ်တကျ စီမံဆောင်ရွက်ပါတယ်။ ဘယ်နေရာမှာ ထားမလဲ။ ဘယ်လောက်အထိ ထားမယ်ဆိုတာကအစ။”
ရန်ကုန်မှာတော့ ဝေဘာဂီဆေးရုံ၊ တောင်ဥက္ကလာပ အမျိုးသမီးနဲ့ ကလေးဆေးရုံ၊ လှည်းကူးမှာရှိတဲ့ လျှပ်စစ်သင်တန်းကျောင်း၊ လိုအပ်ရင် သိမ်ဖြူကွင်းနဲ့ မှော်ဘီက ဘုန်းကြီးကျောင်းတိုက်မှာပါ ထားရှိနိုင်ဖို့ ပြင်ဆင်နေပြီး မန္တလေးတိုင်း ကန်တော်နဒီဆေးရုံ အပါအဝင် စောင့်ကြည့်လူနာတွေကို ပြည်နယ်နဲ့ တိုင်း ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ထားရှိဖို့ ပြင်ဆင်ထားတဲ့အကြောင်း ဒေါက်တာခင်ခင်ကြီးက ပြောသွားတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အခုလို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ဖြစ်ပွားနေတဲ့ နိုင်ငံတွေက ပြန်လာသူတွေ အပါအဝင် ကူးစက်သူတွေနဲ့ ထိတွေ့ခဲ့သူတွေ စောင့်ကြည့်သူတွေကို ထားရှိတဲ့ ဆေးရုံ သီးခြားခွဲထားတဲ့ အဆောက်အဦ နေထိုင်မှုတွေ ပုံစံတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကာယကံရှင်တွေ မိသားစုတွေနဲ့ ပြည်သူတွေဘက်က စိုးရိမ်မှုတွေလည်း ရှိနေတာပါ။ ဒီအပေါ် လူထုကို ကျန်းမာရေးပညာပေးနေတဲ့ အထွေထွေရောဂါကုဆရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာကျော်စွာဦးက အခုလိုသုံးသပ်ပါတယ်။
“လက်ရှိ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရယ်၊ အကုန် နှီးနွယ်နေတဲ့ ဌာနဆိုင်ရာတွေ ပေါင်းစပ်ပြီးတော့ အကောင်းဆုံးတော့ ကျနော်တို့ ပြင်ဆင်ထားကြတယ်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ (WHO) ရဲ့ Guideline အတိုင်းပဲ ကျနော်တို့က သွားနေတယ်၊ ကာကွယ်တယ်၊ ထိန်းချုပ်တယ်၊ ကုသနေတယ် ဆိုတဲ့ အပိုင်းတွေ အကုန်လုံးက သွားနေကြတယ်။ ပြီးတော့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ စံချိန်စံညွှန်းနဲ့ သွားတာပေါ့။ သို့သော်လည်း ကိုယ်တွေပြန်လာတဲ့ တိုင်းပြည်ရဲ့ စံချိန်စံညွှန်းက ကုတင်တွေ၊ Facility တွေ၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေ၊ နေတာထိုင်တာတွေနဲ့တော့ တူချင်မှလည်း တူမယ်။ ဟိုတယ်တလုံးလိုတော့ နေချင်မှလည်း နေရမယ်။ မျိုးစုံတော့ ပြောပြတာပေါ့။
“သို့သော်လည်း ကျနော်တို့က ကိုယ့်တိုင်းပြည်ရဲ့ အနေအထားနဲ့ တတ်နိုင်သလောက်တော့ တာဝန်ရှိသူတွေက ဆောင်ရွက်နေကြတယ်။ ကျနော် ပြောနေကြလိုပဲ ကိစ္စရပ်တိုင်းကတော့ အားသာချက် အားနည်းချက်တွေကတော့ အမြဲတမ်းရှိတာပဲ။ အားလုံးကတော့ ပြည့်စုံတဲ့ဟာ မရှိကြပါဘူး။ စီမံခန့်ခွဲမှုအပိုင်းကလည်း အားသာတာတွေ အားနည်းတာတွေ ရှိတယ်။ သို့သော်လည်း ဒီမှာ ကိုယ့်တိုင်းပြည်အတွက် ဘယ်လောက်များ အကောင်းဆုံးပါဝင်ပြီး နေကြမလဲပေါ့။”
အခုဆိုရင်တော့ အများပြည်သူ သွားလာတဲ့နေရာတွေ၊ ဈေးတွေ၊ အများပြည်သူသုံး ယာဉ်တွေမှာ ပိုးသတ်ဆေးဖျန်းတာ၊ လက်ဆေးကန်တွေ ပြုလုပ်ပေးတာနဲ့ လူတဦးနဲ့တဦးကြား အကွာအဝေး သတ်မှတ်ချက်တွေ ထားရှိတာတွေကိုလည်း စတင်လုပ်ဆောင်နေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ တတ်နိုင်ရင်တော့ ပြည်သူတွေအနေနဲ့ ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ လူထူထပ်တဲ့နေရာတွေ မသွားဖို့နဲ့ နေအိမ်တွေမှာ နေကြဖို့ ဒေါက်တာကျော်စွာဦးကလည်း တိုက်တွန်းပါတယ်။
“အထူးသဖြင့်တော့ လူထူထပ်တဲ့နေရာတွေမှာ ကျနော်တို့ကို ဝိုင်းကူပေးနေတဲ့ Hand Sanitizer တို့ ဆေးတို့ လိုက်ဝေတာပဲဖြစ်ဖြစ်၊ လိုက်ဆေးခိုင်းတာ ပညာပေးတာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒါတခုကောင်းသလို ပြည်သူလူထု တဦးချင်းဆီကနေ ကိစ္စကြီးငယ် မရှိဘူးဆိုရင် တတ်နိုင်သလောက် အိမ်မှာပဲနေပြီးတော့ မိမိတဦးချင်းဆီကနေပြီးတော့ ကာကွယ်ဖို့၊ မိမိတဦးချင်းအသိနဲ့ လိုက်နာပေးရင်တော့ ပိုကောင်းတာပေါ့။”
အခုလက်ရှိမှာတော့ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုကို ကြိုတင်ကာကွယ် ထိန်းချုပ်တဲ့အနေနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်မယ့် ခရီးသွားတွေအပေါ် ထပ်တိုးကန့်သတ်ချက်တွေ ထုတ်ပြန်ထားပြီး မြန်မာနိုင်ငံ အစိုးရဘက်က နိုင်ငံအားလုံးအတွက် ဆိုက်ရောက်ဗီဇာနဲ့ အီလက်ထရောနစ်ဗီဇာ ထုတ်ပေးခြင်းကို မတ်လ ၂၀ ရက်နေ့ကစတင်ပြီး ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့အထိ ယာယီရပ်ဆိုင်းလိုက်ကြောင်းကိုလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနက သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
---------------------------------------
(Unicode)
သီးသန့ျထား စောင့ျကွည့ျမှု WHO သတျမှတျခကြျနဲ့အညီ မွနျမာလုပျဆောငျနေ
ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ကူးစကျပွန့ျပှားမှု အန်တရာယျ ကွိုတငျကာကှယျတဲ့အနနေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျဖွဈပှားနတေဲ့ နိုငျငံတှကေ ပွနျလာသူတှေ အပါအဝငျ ကူးစကျသူတှနေဲ့ ထိတှေ့ခဲ့သူတှကေို ဆေးရုံတှေ နအေိမျတှမှော သီးသန့ျထား Quarantine စောင့ျကွည့ျစဈဆေးမှုတှကေို ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ရဲ့ သတျမှတျခကြျနဲ့အညီ ဆောငျရှကျနပေါတယျလို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ဗဟိုကူးစကျမှုတိုကျဖကြျရေးဌာန တာဝနျရှိသူက ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ အခုဆိုရငျ အမြားပွညျသူ သှားလာလှုပျရှားတဲ့ နရောတှမှော ပိုးသတျဆေးဖနြျးတာ၊ လူတဦးခငြျးစီခွား အကှာအဝေးသတျမှတျတာ အပါအဝငျ လကျဆေးနိုငျတဲ့နရောတှေ ဖနျတီးပေးထားတာတှကေိုလညျး ကွိုတငျကာကှယျ ကနြျးမာရေး ပညာပေးနတေယျလို့ ဦးဆောငျလှုပျရှားနတေဲ့ ဆရာဝနျတှကေ ပွောပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို မဆုမှနျက ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး တငျပွပေးထားပါတယျ။
ကမ်ဘာ့လုံးဆိုငျရာ အရေးပေါျ ကနြျးမာရေးအခွအေနေ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈပိုးကွောင့ျ အမရေိကနျပွညျထောငျစု အပါအဝငျ ကမ်ဘာတဝှမျး နိုငျငံအမြားစု ကူးစကျပွန့ျပှားသူပေါငျး သုံးသိနျးကြောျနဲ့ သဆေုံးသူပေါငျးက တသောငျးသုံးထောငျနီးပါးအထိ ရှိသှားပွီဖွဈပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာတော့ ကူးစကျခံရသူ တရားဝငျစာရငျး မရှိသေးပမေယ့ျလို့ ကမ်ဘာ့ကပျရောဂါ COVID-19 ကူးစကျပွန့ျပှားမှုအန်တရာယျ ကွိုတငျကာကှယျတဲ့အနနေဲ့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျဖွဈပှားနတေဲ့ နိုငျငံတှကေ ပွနျလာသူတှေ အပါအဝငျ ကူးစကျသူတှနေဲ့ ထိတှေ့ခဲ့သူတှေ အပါအဝငျ စောင့ျကွည့ျသူတှကေို ဆေးရုံတှေ နအေိမျတှမှော သီးသန့ျထား Quarantine စောင့ျကွည့ျစဈဆေးမှုတှေ လုပျဆောငျနပေါတယျလို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနက ကွညောထားပါတယျ။
အမရေိကနျပွညျထောငျစု အပါအဝငျ နိုငျငံပေါငျး ၁၆ နိုငျငံက ရောကျလာတဲ့ နိုငျငံခွားသားနဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား အပါအဝငျ ၁၄ ရကျအထိ နအေိမျတှမှောရော ဆေးရုံတှမှောပါ သီးသန့ျ Quarantine လုပျပွီး စောင့ျကွည့ျသူပေါငျး ၁၀၀ ကြောျအထိ ရှိသှားပွီဖွဈပါတယျ။ ကန့ျသတျမှုတှေ စောင့ျကွည့ျမှုတှေ သီးသန့ျခှဲထားပွီး စဈဆေးမှုတှကေို ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာနအနနေဲ့ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ရဲ့ သတျမှတျခကြျနဲ့အညီ ဆောငျရှကျနပေါတယျလို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ဗဟိုကူးစကျမှု တိုကျဖကြျရေးဌာန ဒုညှှနျကွားရေးမှူး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောပါတယျ။
“စောင့ျကွည့ျနတေဲ့ အနအေထားကတော့ ဘယျနိုငျငံတှကေို စောင့ျကွည့ျမလဲဆိုတာ မတျလ ၂၀ ရကျနေ့ကတညျးက ၁၆ နိုငျငံဆိုပွီးတော့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက သတငျးထုတျပွနျထားတယျ။ အဲဒီနိုငျငံက လာတဲ့သူတှကေို ကမြတို့က ပိုပွီးတော့ အလေးအနကျထား စောင့ျကွည့ျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံသားဖွဈပါစေ နိုငျငံခွားသားဖွဈပါစေ လာတဲ့သူတှကေို Quarantine ၁၄ ရကျ သူတို့ကို ရောဂါနဲ့ပတျသကျပွီး စောင့ျကွည့ျပါတယျ။ ၁၄ ရကျ စောင့ျကွည့ျပွီးခြိနျမှာတော့ လက်ခဏာပေါျမူတညျပွီး သံသယလူနာ စောင့ျကွည့ျလူနာ သတျမှတျပွီး ကုသမှာပေါ့။ အခု ကမြတို့ Quarantine ထားပွီး စောင့ျကွည့ျတဲ့ကိစ်စကတော့ ကမြတို့ ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန တခုတညျးက လုပျတာမဟုတျပါဘူး။ နိုငျငံတောျအစိုးရကနေ သကျဆိုငျရာ တိုငျးဒသေကွီး ပွညျနယျ အစိုးရတှကေနေ ကာကှယျကုသရေး ကိစ်စတှကေို စနဈတကြ စီမံဆောငျရှကျပါတယျ။ ဘယျနရောမှာ ထားမလဲ။ ဘယျလောကျအထိ ထားမယျဆိုတာကအစ။”
ရနျကုနျမှာတော့ ဝဘောဂီဆေးရုံ၊ တောငျဥက်ကလာပ အမြိုးသမီးနဲ့ ကလေးဆေးရုံ၊ လှညျးကူးမှာရှိတဲ့ လြှပျစဈသငျတနျးကြောငျး၊ လိုအပျရငျ သိမျဖွူကှငျးနဲ့ မှောျဘီက ဘုနျးကွီးကြောငျးတိုကျမှာပါ ထားရှိနိုငျဖို့ ပွငျဆငျနပွေီး မန်တလေးတိုငျး ကနျတောျနဒီဆေးရုံ အပါအဝငျ စောင့ျကွည့ျလူနာတှကေို ပွညျနယျနဲ့ တိုငျး ဆေးရုံဆေးခနျးတှမှော ထားရှိဖို့ ပွငျဆငျထားတဲ့အကွောငျး ဒေါကျတာခငျခငျကွီးက ပွောသှားတာဖွဈပါတယျ။
ဒါပမေယ့ျ အခုလို ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျဖွဈပှားနတေဲ့ နိုငျငံတှကေ ပွနျလာသူတှေ အပါအဝငျ ကူးစကျသူတှနေဲ့ ထိတှေ့ခဲ့သူတှေ စောင့ျကွည့ျသူတှကေို ထားရှိတဲ့ ဆေးရုံ သီးခွားခှဲထားတဲ့ အဆောကျအဦ နထေိုငျမှုတှေ ပုံစံတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကာယကံရှငျတှေ မိသားစုတှနေဲ့ ပွညျသူတှဘေကျက စိုးရိမျမှုတှလေညျး ရှိနတောပါ။ ဒီအပေါျ လူထုကို ကနြျးမာရေးပညာပေးနတေဲ့ အထှထှေရေောဂါကုဆရာဝနျကွီး ဒေါကျတာကြောျစှာဦးက အခုလိုသုံးသပျပါတယျ။
“လကျရှိ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရယျ၊ အကုနျ နှီးနှယျနတေဲ့ ဌာနဆိုငျရာတှေ ပေါငျးစပျပွီးတော့ အကောငျးဆုံးတော့ ကနြောျတို့ ပွငျဆငျထားကွတယျ။ ကမ်ဘာ့ကနြျးမာရေးအဖှဲ့ (WHO) ရဲ့ Guideline အတိုငျးပဲ ကနြောျတို့က သှားနတေယျ၊ ကာကှယျတယျ၊ ထိနျးခြုပျတယျ၊ ကုသနတေယျ ဆိုတဲ့ အပိုငျးတှေ အကုနျလုံးက သှားနကွေတယျ။ ပွီးတော့ သတျမှတျထားတဲ့ စံခြိနျစံညှှနျးနဲ့ သှားတာပေါ့။ သို့သောျလညျး ကိုယျတှပွေနျလာတဲ့ တိုငျးပွညျရဲ့ စံခြိနျစံညှှနျးက ကုတငျတှေ၊ Facility တှေ၊ အသုံးအဆောငျပစ်စညျးတှေ၊ နတောထိုငျတာတှနေဲ့တော့ တူခငြျမှလညျး တူမယျ။ ဟိုတယျတလုံးလိုတော့ နခေငြျမှလညျး နရေမယျ။ မြိုးစုံတော့ ပွောပွတာပေါ့။
“သို့သောျလညျး ကနြောျတို့က ကိုယ့ျတိုငျးပွညျရဲ့ အနအေထားနဲ့ တတျနိုငျသလောကျတော့ တာဝနျရှိသူတှကေ ဆောငျရှကျနကွေတယျ။ ကနြောျ ပွောနကွေလိုပဲ ကိစ်စရပျတိုငျးကတော့ အားသာခကြျ အားနညျးခကြျတှကေတော့ အမွဲတမျးရှိတာပဲ။ အားလုံးကတော့ ပွည့ျစုံတဲ့ဟာ မရှိကွပါဘူး။ စီမံခန့ျခှဲမှုအပိုငျးကလညျး အားသာတာတှေ အားနညျးတာတှေ ရှိတယျ။ သို့သောျလညျး ဒီမှာ ကိုယ့ျတိုငျးပွညျအတှကျ ဘယျလောကျမြား အကောငျးဆုံးပါဝငျပွီး နကွေမလဲပေါ့။”
အခုဆိုရငျတော့ အမြားပွညျသူ သှားလာတဲ့နရောတှေ၊ ဈေးတှေ၊ အမြားပွညျသူသုံး ယာဉျတှမှော ပိုးသတျဆေးဖနြျးတာ၊ လကျဆေးကနျတှေ ပွုလုပျပေးတာနဲ့ လူတဦးနဲ့တဦးကွား အကှာအဝေး သတျမှတျခကြျတှေ ထားရှိတာတှကေိုလညျး စတငျလုပျဆောငျနကွေပွီ ဖွဈပါတယျ။ တတျနိုငျရငျတော့ ပွညျသူတှအေနနေဲ့ ကူးစကျပွန့ျပှားမှုကို ကာကှယျတဲ့အနနေဲ့ လူထူထပျတဲ့နရောတှေ မသှားဖို့နဲ့ နအေိမျတှမှော နကွေဖို့ ဒေါကျတာကြောျစှာဦးကလညျး တိုကျတှနျးပါတယျ။
“အထူးသဖွင့ျတော့ လူထူထပျတဲ့နရောတှမှော ကနြောျတို့ကို ဝိုငျးကူပေးနတေဲ့ Hand Sanitizer တို့ ဆေးတို့ လိုကျဝတောပဲဖွဈဖွဈ၊ လိုကျဆေးခိုငျးတာ ပညာပေးတာပဲဖွဈဖွဈ ဒါတခုကောငျးသလို ပွညျသူလူထု တဦးခငြျးဆီကနေ ကိစ်စကွီးငယျ မရှိဘူးဆိုရငျ တတျနိုငျသလောကျ အိမျမှာပဲနပွေီးတော့ မိမိတဦးခငြျးဆီကနပွေီးတော့ ကာကှယျဖို့၊ မိမိတဦးခငြျးအသိနဲ့ လိုကျနာပေးရငျတော့ ပိုကောငျးတာပေါ့။”
အခုလကျရှိမှာတော့ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုကို ကွိုတငျကာကှယျ ထိနျးခြုပျတဲ့အနနေဲ့ မွနျမာနိုငျငံကို လာရောကျမယ့ျ ခရီးသှားတှအေပေါျ ထပျတိုးကန့ျသတျခကြျတှေ ထုတျပွနျထားပွီး မွနျမာနိုငျငံ အစိုးရဘကျက နိုငျငံအားလုံးအတှကျ ဆိုကျရောကျဗီဇာနဲ့ အီလကျထရောနဈဗီဇာ ထုတျပေးခွငျးကို မတျလ ၂၀ ရကျနေ့ကစတငျပွီး ဧပွီလ ၃၀ ရကျနေ့အထိ ယာယီရပျဆိုငျးလိုကျကွောငျးကိုလညျး နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနက သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။
