(Zawgyi / Unicode)
အခုအခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံ ကျေးလက်ဒေသတွေမှာ ခိုင်းနွားတွေ ရှားပါးနေတဲ့အတွက် လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း အကြီးအကျယ် ထိခိုက်နေကြရပါတယ်။ ဒါ့အပြင် ခိုင်းနွားတွေနေရာမှာ အစားထိုးလုပ်ကိုင်လို့ရတဲ့ လယ်ယာသုံး ထွန်စက်တွေကလည်း လောင်စာဆီဈေး ကြီးမြင့်လွန်းတဲ့အတွက် အသုံးပြုနိုင်ခြင်း မရှိကြတော့ပါဘူး။ အဲဒီလိုအခြေအနေတွေကို စုစည်းပြီး ကိုခင်မောင်စိုးမင်းက တင်ပြထားပါတယ်။
လယ်ယာသုံးလုပ်ငန်းမှာ အဓိကဖြစ်ကြတဲ့ ခိုင်းနွားတွေ ရှားပါးလာကြရတဲ့ အချက်တခုကတော့ တောင်သူလယ်သမားတွေ ကိုယ်တိုင်က ဆင်းရဲလာကြတဲ့ အတွက်ကြောင့် ဖြစ်တယ်လို့ မကွေးတိုင်းအတွင်းက တောင်သူတဦးက ပြောပါတယ်။
"လူတွေက စားစရာမရှိကြတော့ နွားတွေကိုပဲ ရောင်းစားကြရတာလေ၊ နွားမတွေနဲ့တောင် တွဲခိုင်းနေကြရတယ်။ တရှဉ်းလုံး နွားမတွေနဲ့ ခိုင်းတဲ့သူက ခိုင်းပေါ့။ နွားရှဉ်းနဲ့ရှိတဲ့လူ သိပ်မရှိကြတော့ဘူး။ လယ်ထွန်စက်တွေကြတော့လည်း အခု ဒီဇယ်ဈေးနဲ့ကြတော့ မသုံးနိုင်ကြတော့ဘူးလေ။ ထွန်စက်တွေကလည်း သူတို့တောင်းမယ့်ဈေးနဲ့ကြ တောင်သူတွေက မကိုက်ကြတော့ ထွန်စက်တွေ ထိုးရပ်ထားကြရတယ်။ တဧက ၂ သောင်းခွဲ ၃ သောင်းမရရင် မထွန်နိုင်ကြတော့ဘူးလေ။ အခါတိုင်းက မိုးရွာပြီဆိုတော့ တခါတည်း ဝုန်းဒိုင်းနဲ့ အပြိုင်ကြဲကြတယ်။ အခုကြတော့ လှည်းနွားမရှိသူတွေကလည်း မရှိကြတော့ အဲလို မကြဲနိုင်ကြတော့ဘူး။"
အရင်ကဆိုရင် တောင်သူတွေဟာ ပုံမှန်စိုက်ပျိုးရာသီပြီးဆုံးရင် နွားစာအတွက် ထပ်မံစိုက်ပျိုးတာတွေ လုပ်လေ့ရှိကြပေမယ့် အခုနောက်ပိုင်းကျ အဲဒီလို စိုက်ပျိုးကြတာ မရှိတဲ့အတွက် နွားစာတွေလည်း ရှားပါးပြီး ဈေးကြီးနေတယ်လို့ သိရပါတယ်။ တချို့ဒေသတွေမှာဆိုရင် အထူးသဖြင့် မြေလတ်ဒေသတွေမှာ အရင်ကလို နွားတရှဉ်းခေါ် နွား ၂ ကောင် မရှိကြတော့ဘဲ တကောင်စီပိုင်တဲ့ နွားပိုင်ရှင်အချင်းချင်း တရှဉ်း ၂ ကောင်ပြည့်အောင် တွဲဖက်ခိုင်းနေကြရတယ်လို့လည်း မကွေးတိုင်း နတ်မောက်မြို့မှာ ကျေးလက်ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးတွေ လုပ်ကိုင်နေသူတဦးက ပြောပါတယ်။
"ဟာ ရှားတာပေါ့။ အခု ခိုင်းနွားတွေကလည်း အဖြစ်တွေလေ။ သူတကောင် ကိုယ်တကောင်နဲ့ တွဲလုပ်နေကြရတာလေ။ တရှဉ်းလုံး မရှိတဲ့သူက သူ့ဘက်ကတကောင် ကိုယ့်ဘက်ကတကောင် ပေါင်းစပ်ခိုင်းနွား လုပ်ခိုင်းနေကြတာက များတယ်။ ပြုတ်တာက နှစ်တိုင်း ပြုတ်နေကြတာလေ။ ခိုင်းနွားက မရှိသလောက်ကို ဖြစ်ကုန်တာ။ လှည်းတွေလည်း အသွားသိပ်မရှိကြတော့ဘူး။"
ဒါ့အပြင် သက်ဆိုင်ရာ တိ၊ မွေး၊ ကု ဌာနက ဒေသဆိုင်ရာ အကြီးအကဲတချို့နဲ့ ဒေသအာဏာပိုင်တွေက အဂတိလိုက်စားပြီး ခိုင်းနွားတွေကို ဟင်းစားနွားခေါ် အသားစားနွားအဖြစ် အလွယ်တကူ ခွင့်ပြုစာ ထုတ်ပေးတာကလည်း နွားမှောင်ခိုလုပ်ငန်းကို အားပေးရာရောက်နေတယ်လို့ စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ ကနီမြို့နယ် အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်က ရွေးကောက်ခံ တိုင်းဒေသကြီး လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ဦးထွန်းထွန်းဝင်းက ပြောပါတယ်။ အဲဒီအတွက် နွားမှောင်ခိုသမားတွေက တရုတ်နယ်စပ်ကို ကားကြီးတွေနဲ့ ခိုင်းနွားတွေ အများအပြား နေ့စဉ် တင်ပို့နေကြတာကို တားဆီးပေးဖို့ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကို သူ့အနေနဲ့ တင်ပြခဲ့ဖူးတယ်လို့လည်း ပြောပါတယ်။
"နွားတွေဝယ်ခွင့် ရောင်းချခွင့်တွေ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ပေမယ့် အဲဒီဥပဒေနဲ့အညီ မဟုတ်ဘဲနဲ့ နွားမှောင်ခိုဈေးကွက်တွေ အများကြီး ဖြစ်သွားရော၊ နွားတကောင်က သာမန် ၇ သိန်း ၈ သိန်းကနေ သိန်း ၃ဝ လောက်အထိ မကြားဘူးတဲ့ဈေးတွေ ပေါက်သွားတယ်။ ချောပေ့ဆိုတဲ့ ကောင်းပေ့ဆိုတဲ့ နွားတွေကို ဈေးကြီးပေးပြီး ဝယ်တာပေါ့။ နွားဝယ်သူတွေက ဒေသမှာပေါက်တဲ့ဈေးထက် များပြီးတော့ ဝယ်တယ်။ တောင်သူတွေက ရောင်းကြတယ်။ တချို့ရောင်းပြီးတော့ ထွန်စက်တွေ ဝယ်ကြတယ်။ ထွန်စက်က အကြွေးဝယ်လို့ရတယ်။ အရစ်ကျနဲ့။ နွားဆိုရင်တဲ့ နောင်တချိန်မှာ အရုပ်ရေးကြည့်ရတော့မယ်တဲ့။"
ခိုင်းနွားတွေ ရှားပါးသွားရတဲ့ အကြောင်းအရင်းထဲမှာ လယ်ထွန်စက်တွေကို အစားထိုးလာကြတာကလည်း အကြောင်းတခု ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အခုလို လောင်စာဆီဈေးတွေ ထိုးတက်သွားတဲ့ အခါမှာတော့ လယ်ယာသုံး ထွန်စက်တွေကိုလည်း မသုံးနိုင်၊ ခိုင်းနွားတွေကလည်း ရှားလာတဲ့အတွက် တောင်သူလယ်သမားတွေမှာ မကြာခင် စတော့မယ့် စိုက်ပျိုးရာသီအမီ ထွန်ယက်နိုင်ဖို့ အခက်အခဲတွေ ရှိနေကြတယ်လို့ သိရပါတယ်။
----------------------------
(Unicode)
လယျယာသုံးခိုငျးနှား ရှားပါးမှု စိုကျပြိုးရေး အခကျကွုံနိုငျ
အခုအခါမှာ မွနျမာနိုငျငံ ကြေးလကျဒသေတှမှော ခိုငျးနှားတှေ ရှားပါးနတေဲ့အတှကျ လယျယာစိုကျပြိုးရေးလုပျငနျး အကွီးအကယြျ ထိခိုကျနကွေရပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ ခိုငျးနှားတှနေရောမှာ အစားထိုးလုပျကိုငျလို့ရတဲ့ လယျယာသုံး ထှနျစကျတှကေလညျး လောငျစာဆီဈေး ကွီးမွင့ျလှနျးတဲ့အတှကျ အသုံးပွုနိုငျခွငျး မရှိကွတော့ပါဘူး။ အဲဒီလိုအခွအေနတှေကေို စုစညျးပွီး ကိုခငျမောငျစိုးမငျးက တငျပွထားပါတယျ။
လယျယာသုံးလုပျငနျးမှာ အဓိကဖွဈကွတဲ့ ခိုငျးနှားတှေ ရှားပါးလာကွရတဲ့ အခကြျတခုကတော့ တောငျသူလယျသမားတှေ ကိုယျတိုငျက ဆငျးရဲလာကွတဲ့ အတှကျကွောင့ျ ဖွဈတယျလို့ မကှေးတိုငျးအတှငျးက တောငျသူတဦးက ပွောပါတယျ။
"လူတှကေ စားစရာမရှိကွတော့ နှားတှကေိုပဲ ရောငျးစားကွရတာလေ၊ နှားမတှနေဲ့တောငျ တှဲခိုငျးနကွေရတယျ။ တရှဉျးလုံး နှားမတှနေဲ့ ခိုငျးတဲ့သူက ခိုငျးပေါ့။ နှားရှဉျးနဲ့ရှိတဲ့လူ သိပျမရှိကွတော့ဘူး။ လယျထှနျစကျတှကွေတော့လညျး အခု ဒီဇယျဈေးနဲ့ကွတော့ မသုံးနိုငျကွတော့ဘူးလေ။ ထှနျစကျတှကေလညျး သူတို့တောငျးမယ့ျဈေးနဲ့ကွ တောငျသူတှကေ မကိုကျကွတော့ ထှနျစကျတှေ ထိုးရပျထားကွရတယျ။ တဧက ၂ သောငျးခှဲ ၃ သောငျးမရရငျ မထှနျနိုငျကွတော့ဘူးလေ။ အခါတိုငျးက မိုးရှာပွီဆိုတော့ တခါတညျး ဝုနျးဒိုငျးနဲ့ အပွိုငျကွဲကွတယျ။ အခုကွတော့ လှညျးနှားမရှိသူတှကေလညျး မရှိကွတော့ အဲလို မကွဲနိုငျကွတော့ဘူး။"
အရငျကဆိုရငျ တောငျသူတှဟော ပုံမှနျစိုကျပြိုးရာသီပွီးဆုံးရငျ နှားစာအတှကျ ထပျမံစိုကျပြိုးတာတှေ လုပျလေ့ရှိကွပမေယ့ျ အခုနောကျပိုငျးကြ အဲဒီလို စိုကျပြိုးကွတာ မရှိတဲ့အတှကျ နှားစာတှလေညျး ရှားပါးပွီး ဈေးကွီးနတေယျလို့ သိရပါတယျ။ တခြို့ဒသေတှမှောဆိုရငျ အထူးသဖွင့ျ မွလေတျဒသေတှမှော အရငျကလို နှားတရှဉျးခေါျ နှား ၂ ကောငျ မရှိကွတော့ဘဲ တကောငျစီပိုငျတဲ့ နှားပိုငျရှငျအခငြျးခငြျး တရှဉျး ၂ ကောငျပွည့ျအောငျ တှဲဖကျခိုငျးနကွေရတယျလို့လညျး မကှေးတိုငျး နတျမောကျမွို့မှာ ကြေးလကျဒသေ ဖှံ့ဖွိုးရေးတှေ လုပျကိုငျနသေူတဦးက ပွောပါတယျ။
"ဟာ ရှားတာပေါ့။ အခု ခိုငျးနှားတှကေလညျး အဖွဈတှလေေ။ သူတကောငျ ကိုယျတကောငျနဲ့ တှဲလုပျနကွေရတာလေ။ တရှဉျးလုံး မရှိတဲ့သူက သူ့ဘကျကတကောငျ ကိုယ့ျဘကျကတကောငျ ပေါငျးစပျခိုငျးနှား လုပျခိုငျးနကွေတာက မြားတယျ။ ပွုတျတာက နှဈတိုငျး ပွုတျနကွေတာလေ။ ခိုငျးနှားက မရှိသလောကျကို ဖွဈကုနျတာ။ လှညျးတှလေညျး အသှားသိပျမရှိကွတော့ဘူး။"
ဒါ့အပွငျ သကျဆိုငျရာ တိ၊ မှေး၊ ကု ဌာနက ဒသေဆိုငျရာ အကွီးအကဲတခြို့နဲ့ ဒသေအာဏာပိုငျတှကေ အဂတိလိုကျစားပွီး ခိုငျးနှားတှကေို ဟငျးစားနှားခေါျ အသားစားနှားအဖွဈ အလှယျတကူ ခှင့ျပွုစာ ထုတျပေးတာကလညျး နှားမှောငျခိုလုပျငနျးကို အားပေးရာရောကျနတေယျလို့ စဈကိုငျးတိုငျး၊ ကနီမွို့နယျ အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျက ရှေးကောကျခံ တိုငျးဒသေကွီး လှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ဦးထှနျးထှနျးဝငျးက ပွောပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ နှားမှောငျခိုသမားတှကေ တရုတျနယျစပျကို ကားကွီးတှနေဲ့ ခိုငျးနှားတှေ အမြားအပွား နေ့စဉျ တငျပို့နကွေတာကို တားဆီးပေးဖို့ တိုငျးဒသေကွီးလှှတျတောျကို သူ့အနနေဲ့ တငျပွခဲ့ဖူးတယျလို့လညျး ပွောပါတယျ။
"နှားတှဝေယျခှင့ျ ရောငျးခခြှင့ျတှေ ပွဋ်ဌာနျးခဲ့ပမေယ့ျ အဲဒီဥပဒနေဲ့အညီ မဟုတျဘဲနဲ့ နှားမှောငျခိုဈေးကှကျတှေ အမြားကွီး ဖွဈသှားရော၊ နှားတကောငျက သာမနျ ၇ သိနျး ၈ သိနျးကနေ သိနျး ၃ဝ လောကျအထိ မကွားဘူးတဲ့ဈေးတှေ ပေါကျသှားတယျ။ ခြောပေ့ဆိုတဲ့ ကောငျးပေ့ဆိုတဲ့ နှားတှကေို ဈေးကွီးပေးပွီး ဝယျတာပေါ့။ နှားဝယျသူတှကေ ဒသေမှာပေါကျတဲ့ဈေးထကျ မြားပွီးတော့ ဝယျတယျ။ တောငျသူတှကေ ရောငျးကွတယျ။ တခြို့ရောငျးပွီးတော့ ထှနျစကျတှေ ဝယျကွတယျ။ ထှနျစကျက အကွှေးဝယျလို့ရတယျ။ အရဈကနြဲ့။ နှားဆိုရငျတဲ့ နောငျတခြိနျမှာ အရုပျရေးကွည့ျရတော့မယျတဲ့။"
ခိုငျးနှားတှေ ရှားပါးသှားရတဲ့ အကွောငျးအရငျးထဲမှာ လယျထှနျစကျတှကေို အစားထိုးလာကွတာကလညျး အကွောငျးတခု ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုလို လောငျစာဆီဈေးတှေ ထိုးတကျသှားတဲ့ အခါမှာတော့ လယျယာသုံး ထှနျစကျတှကေိုလညျး မသုံးနိုငျ၊ ခိုငျးနှားတှကေလညျး ရှားလာတဲ့အတှကျ တောငျသူလယျသမားတှမှော မကွာခငျ စတော့မယ့ျ စိုကျပြိုးရာသီအမီ ထှနျယကျနိုငျဖို့ အခကျအခဲတှေ ရှိနကွေတယျလို့ သိရပါတယျ။
