[Zawgyi/Unicode]
မြန်မာနိုင်ငံထဲမှာ ရိုဟင်ဂျာနဲ့ ရခိုင်တိုင်းရင်းသားတွေအပါအဝင် လူနည်းစုလူမျိုးတွေဟာ နိုင်ငံရေးမှာ ပါဝင်ပတ်သက်ခွင့်ဆုံးရှုံးနေပြီး ဒါဟာ အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုဖြစ်တယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂက ဝေဖန်လိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် လူ့အခွင့်အရေးအခြေအနေတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အလွန်တရာစိုးရိမ်မိတယ်လို့ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂမဟာမင်းကြီးရုံး ပြောခွင့်ရသူက ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့တာပါ။
ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက် အလွန်တရာအရေးကြီးတယ်လို့လည်း သူ့ကြေညာချက်မှာ ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း လွတ်လပ်စွာပြောဆိုထုတ်ဖော်ခွင့်နဲ့ လွတ်လပ်စွာ သတင်းအချက်အလက်ရယူခွင့်တွေ ကန့်သတ်ခံရတာကြောင့် အရပ်ဘက်အခွင့်အရေးတွေ ထိခိုက်သလို၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုတွေ ရန်စမှုတွေနဲ့ အကြမ်းဖက်မှုတွေဖြစ်အောင် လှုံဆော်ပြောဆိုမှုတွေလည်း ရှိနေတယ်လို့ ထောက်ပြခဲ့ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ နိုင်ငံသားဖြစ်မှု ဥပဒေတွေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေတွေကြောင့် မွတ်ဆလင်လူနည်းစုတွေအပေါ် ထိခိုက်သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သလို မကြာခင်တုန်းက ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ကနေ အောက်တိုဘာ ၁၆ ရက် ရက်စွဲနဲ့ထုတ်ပြန်ချက်တွေကြောင့် ရခိုင်အပါအဝင် တိုင်းရင်းသားဒေသတချို့မှာ တိုင်းရင်းသားတွေ နိုင်ငံရေးအရ ပါဝင်ခွင့်ဆုံးရှုံးရတယ်လို့လည်း ဝေဖန်ထားပါတယ်။
ပြည်ထောင်စုကော်မရှင်အနေနဲ့ ရခိုင်နဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်က မြို့နယ်တချို့အပါအဝင် ကချင် ကရင်၊ မွန်၊ ပဲခူးဒေသတွေက ကျေးရွာတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ဖျက်သိမ်းလိုက်တာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဝေဖန်တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီမတိုင်ခင်မှာ မွတ်ဆလင်ကိုယ်စားလှယ်အတော်များများကို နိုင်ငံသားဖြစ်မှုဥပဒေနဲ့ ညှိစွန်းတယ်ဆိုပြီးတော့လည်း ကော်မရှင်က ဝင်ရောက်ရွေးချယ်ပိုင်ခွင့် ပိတ်ခဲ့ပါတယ်။
မြန်မာအစိုးရအနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာအသုံးအနှုန်းကို လက်မခံပေမဲ့လည်း၊ ရခိုင်ပြည်နယ်က မွတ်ဆလင်တွေအနေနဲ့ နိုင်ငံသားလျှောက်ထားပိုင်ခွင့်ရှိအောင် အဆင့်ဆင့်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ဂတိပေးထားပါတယ်။ ဒါ့အပြင် တိုင်းရင်းသားနယ်မြေတချို့မှာ ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပနိုင်တာဟာလည်း လုံခြုံရေးနဲ့ အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အကြံပြုချက်အရ ဆောင်ရွက်ရတာလို့ ရှင်းလင်းထားပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ဖို့ လုံခြုံရေးထိထိရောက်ရောက်မပေးနိုင်တဲ့နေရာတွေဖြစ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။ လတ်တလောအားဖြင့်တော့ ရခိုင်ပြည်နယ်မြောက်ပိုင်းနဲ့ ရှမ်းပြည်နေရာတချို့မှာ တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွားမှု ရှိနေတာပါ။
[Unicode Version]
တိုငျးရငျးသားမဲဆန်ဒနယျတခြို့ပယျဖကြျမှု ကုလဝဖေနျ
မွနျမာနိုငျငံထဲမှာ ရိုဟငျဂြာနဲ့ ရခိုငျတိုငျးရငျးသားတှအေပါအဝငျ လူနညျးစုလူမြိုးတှဟော နိုငျငံရေးမှာ ပါဝငျပတျသကျခှင့ျဆုံးရှုံးနပွေီး ဒါဟာ အခှင့ျအရေး ခြိုးဖောကျမှုဖွဈတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂက ဝဖေနျလိုကျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျး နိုဝငျဘာ ၈ ရကျနေ့ အထှထှေရှေေးကောကျပှဲမတိုငျခငျ လူ့အခှင့ျအရေးအခွအေနတှေနေဲ့ ပတျသကျလို့ အလှနျတရာစိုးရိမျမိတယျလို့ လူ့အခှင့ျအရေးဆိုငျရာ ကုလသမဂ်ဂမဟာမငျးကွီးရုံး ပွောခှင့ျရသူက ကွညောခကြျထုတျခဲ့တာပါ။
ရှေးကောကျပှဲတှဟော မွနျမာ့ဒီမိုကရစေီအသှငျကူးပွောငျးရေးအတှကျ အလှနျတရာအရေးကွီးတယျလို့လညျး သူ့ကွညောခကြျမှာ ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့လညျး လှတျလပျစှာပွောဆိုထုတျဖောျခှင့ျနဲ့ လှတျလပျစှာ သတငျးအခကြျအလကျရယူခှင့ျတှေ ကန့ျသတျခံရတာကွောင့ျ အရပျဘကျအခှင့ျအရေးတှေ ထိခိုကျသလို၊ ခှဲခွားဆကျဆံမှုတှေ ရနျစမှုတှနေဲ့ အကွမျးဖကျမှုတှဖွေဈအောငျ လှုံဆောျပွောဆိုမှုတှလေညျး ရှိနတေယျလို့ ထောကျပွခဲ့ပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ နိုငျငံသားဖွဈမှု ဥပဒတှေနေဲ့ ရှေးကောကျပှဲဥပဒတှေကွေောင့ျ မှတျဆလငျလူနညျးစုတှအေပေါျ ထိခိုကျသကျရောကျမှုရှိခဲ့သလို မကွာခငျတုနျးက ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျကနေ အောကျတိုဘာ ၁၆ ရကျ ရကျစှဲနဲ့ထုတျပွနျခကြျတှကွေောင့ျ ရခိုငျအပါအဝငျ တိုငျးရငျးသားဒသေတခြို့မှာ တိုငျးရငျးသားတှေ နိုငျငံရေးအရ ပါဝငျခှင့ျဆုံးရှုံးရတယျလို့လညျး ဝဖေနျထားပါတယျ။
ပွညျထောငျစုကောျမရှငျအနနေဲ့ ရခိုငျနဲ့ ရှမျးပွညျနယျက မွို့နယျတခြို့အပါအဝငျ ကခငြျ ကရငျ၊ မှနျ၊ ပဲခူးဒသေတှကေ ကြေးရှာတခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲ ဖကြျသိမျးလိုကျတာနဲ့ ပတျသကျလို့ ဝဖေနျတာဖွဈပါတယျ။ ဒီမတိုငျခငျမှာ မှတျဆလငျကိုယျစားလှယျအတောျမြားမြားကို နိုငျငံသားဖွဈမှုဥပဒနေဲ့ ညှိစှနျးတယျဆိုပွီးတော့လညျး ကောျမရှငျက ဝငျရောကျရှေးခယြျပိုငျခှင့ျ ပိတျခဲ့ပါတယျ။
မွနျမာအစိုးရအနနေဲ့ ရိုဟငျဂြာအသုံးအနှုနျးကို လကျမခံပမေဲ့လညျး၊ ရခိုငျပွညျနယျက မှတျဆလငျတှအေနနေဲ့ နိုငျငံသားလြှောကျထားပိုငျခှင့ျရှိအောငျ အဆင့ျဆင့ျဆောငျရှကျမယျလို့ ဂတိပေးထားပါတယျ။ ဒါ့အပွငျ တိုငျးရငျးသားနယျမွတေခြို့မှာ ရှေးကောကျပှဲမကငြျးပနိုငျတာဟာလညျး လုံခွုံရေးနဲ့ အုပျခြုပျရေး အဖှဲ့အစညျးတှရေဲ့ အကွံပွုခကြျအရ ဆောငျရှကျရတာလို့ ရှငျးလငျးထားပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ရှေးကောကျပှဲလုပျဖို့ လုံခွုံရေးထိထိရောကျရောကျမပေးနိုငျတဲ့နရောတှဖွေဈတယျလို့ ပွောပါတယျ။ လတျတလောအားဖွင့ျတော့ ရခိုငျပွညျနယျမွောကျပိုငျးနဲ့ ရှမျးပွညျနရောတခြို့မှာ တိုကျပှဲတှဖွေဈပှားမှု ရှိနတောပါ။
