(Zawgyi/Unicode)
နိုင်ငံတော်က လာမယ့် ၁၀ ရက် နေ့က စပြီး အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ဆန်၊ဆီ ထောက်ပံ့မယ့်အစီအစဉ် အတွက် အခြေခံ ဝင်ငွေမရှိတဲ့ သူတွေစာရင်း ကို တိုင်း နဲ့ ပြည်နယ် တွေမှာ ၂ရက်အတွင်း ကောက်ခံပြီး ဗဟိုအစိုးရဆီပို့ဖို့ စီစဉ်ထားတာကို ဗွီအိူအေသတင်းထောက်မေခက တင်ပြပေးမှာပါ။
နိုင်ငံတော်က လာမယ့် ၁၀ ရက် နေ့က စပြီး အခြေခံလူတန်းစားတွေကို ဆန်၊ဆီ ထောက်ပံ့သွားမယ်လို့ မနေ့က ထုတ်ပြန်ကြေညာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလို ကြေညာခဲ့ပြီးနောက် တိုင်းအစိုးရတွေ၊ လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ပရဟိတ အဖွဲ့တွေနဲ့ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်ခဲ့ကြောင်း ပဲခူးတိုင်းဒေသကြီး စီမံကိန်းနဲ့ ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီး ဦးညွှန့်ရွေက ပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် ဝင်ငွေနည်းတဲ့ လက်လုပ်လက်စားတွေကို ကူညီဖို့ ရည်ရွယ်ထားကြောင်းလည်း သူကပြောပါတယ်။
“ ပုံမှန်ဝင်ငွေမရှိသူကိုဘဲစာရင်းကောက်မယ်။ ဝင်ငွေမရှိတဲ့ ဝန်ထမ်းတွေပါမယ်။ စက်ရုံလုပ်သားတွေဆိုသူတို့ပိတ် ရက်တွေအတွက် စက်ရုံတွေက နေ့တွက်ခ အပိုပေးထားတာရှိတယ်။ ဒီလူတွေ ကျနော်တို့ ချန်ခဲ့မယ်။ တကယ့်လက်လုပ်လက်စားပေါ့ ၊ ဆိုက်ကားသမားတို့ပါမယ်၊ ပန်းရံတို့ ဘာတို့ ဆိုင်ကယ် carry ဆွဲတဲ့လူတွေ တနေ့လုပ် မှတနေ့စားရမှာတွေပါတယ်။ အိမ်ထောင်စုရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မရှိသည်ဖြစ်စေ၊ မကျန်ရအောင် ရပ်ကွက်ထဲမှာ ကောက်ဖို့ ညွှန်ကြားထားပါတယ်။”
အိမ်ထောင်စုတစ်စုကို ဆန်၈ ပြည်၊ ဆီငါးဆယ်သား၊ ပဲတစ်ပိသာ အပါအဝင် စားသောက်ကုန် ငါးမျိုးကို ထောက်ပံ့ပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အခြေခံလူတန်းစား လက်လုပ်လက်စား ဆိုတဲ့ စံကိုတော့ တနိုင်ငံလုံး အတိုင်းအတာနဲ့ ဘယ်လိုသတ်မှတ်မလဲ ဆိုတာကတော့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရှိပါဘူး။ လတ်တလော အစီအစဉ်မှာတော့ လက်လုပ်လက်စားတွေ ပုံမှန်ဝင်ငွေမရှိသူ ကျပန်း အလုပ်သမားတွေကို ထောက်ပံ့သွားမှာဖြစ်ပြီး ပုံမှန်ဝင်ငွေရှိသူ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်းနဲ့ ပုဂ္ဂလိကဝန်ထမ်းတွေ မပါဘူးလို့ အစိုးရတာဝန်ရှိသူတွေက ပြောဆိုထား ပါတယ်။
လက်ရှိမှာတော့ ရပ်ကျေး/အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေကတဆင့်ကောက်ယူဖို့ စီစဉ်ထားတယ် လို့ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး အင်းစိန်တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ် ကိုဝေဖြိုးဟန် ကပြောပါတယ်။
“ ဒီနေ့ကျနော်တို့မြို့နယ်မှာ စကောက်နေပါပြီ။ တက်လာတဲ့လူဦးရေစာရင်းပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ မနက်ဖြန် ညနေနောက်ဆုံး ရုံးဖွင့်ချိန်ကို နောက်ဆုံးထားပြီးသက်ဆိုင်ရာ ခရိုင်အဆင့်ကနေ အထက်ကို တင်ပါမယ်။ ဒါကိုနိုင်ငံတော်ကဆက်ပြီးစီမံခန့်ခွဲမှာပါ။ ကျန်တဲ့အပိုင်းကတော့ နိုင်ငံတော်ကနေ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ပို့မလဲဆိုတာကတော့ ကျနော်တို့မသိဘူး။ လောလောဆည် ညွန်ကြားချက်အရတော့ ပုံမှန်ဝင်ငွေမရှိသူတွေ ကို စာရင်းပြုစုပါဆိုတော့ ကျနော်တို့ချပေးထားတဲ့ ခေါင်းစဉ်အလိုက် အကျုံးဝင်သူတွေကိုတော့ ဦးစားပေးပြီး ကောက်နေတာမျိုးတွေ ကျနော်တို့ လုပ်နေပါပြီ။”
အိမ်ထောင်စုတွေမှာ ဝင်ငွေရှိမရှိကိုတော့ ရပ်ကျေး/အုပ်ချုပ်ရေးမှူးတွေက စိစစ်ရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီလိုထောက်ပံ့ရာမှာ မသမာမှုတွေ မဖြစ်အောင်လည်း စိစစ်သွားမယ်လို့လည်း တာဝန်ရှိသူတွေက ပြောဆိုထားပါတယ်။
အခြေခံလူတန်းစား တွေကိုစားနပ်ရိက္ခာ ကူညီဆောင်ရွက်ပေးဖို့ H2M ပရဟိတ အဖွဲ့ က ကိုညီညီကတော့ တိကျတဲ့ သတ်မှတ်ချက်နဲ့ အစိုးရဘက်က နေပံ့ပိုးကူညီဖို့ လုပ်ဆောင်ပေးစေချင်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
“ အခုအစိုးရ စီစဉ်ပေးတာက စည်းကမ်းသတ်မှတ်ချက်တွေ များတယ်။ လက်လုပ်လက်စားရဲ့ အဓိပ္ပါယ် ဖွင့်ဆိုမှုမှာကိုက ဝိဟရကွဲပြားနေပါတယ်။ ရန်ကုန်မှာက စီးပွားရေး အချက်အချာမြို့တော်ဆိုတော့ စက်ရုံ၊ အလုပ်ရုံ ဈေးဆိုင် ကုမပ္ပဏီတွေမှာ အလုပ်လာလုပ်သူတွေများတယ်။ အများကြီးရှိတဲ့အခါကျတော့ အဲဒီအချက်တွေနဲ့ ခုနက သတ်မှတ်ထားတဲ့ အချက်တွေက သိပ်ပြီးတော့ လိုက်လျောညီထွေမှု မရှိဘူးပေါ့နော်။ လူတန်းစားအစုံရှိတယ် တချို့မှာ မသန်စွမ်းတွေရှိတယ်၊ ကျန်းမာရေး မကောင်းသူတွေ ရှိတယ်။ သက်ကြီး ရွယ်အိုတွေ ရှိတယ်။ အဲလိုလူတွေက အစိုးရသတ်မှတ်ချက်ထဲမှာ တချို့အကျုံးဝင်တယ် ၊ တချို့ အကျုံးမဝင်ဘူး။”
လာမယ့် ဧပြီ ၁၀ ရက်ကနေ ၁၉ ရက်အတွင်း ကျန်းမာရေးကိစ္စနဲ့ စားနပ်ရိက္ခာဝယ် ယူတဲ့ ကိစ္စကလွဲပြီး အပြင်မထွက်ဖို့ ၊ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း နေရပ် မပြန်ဖို့ အစိုးရက ညွှန်ကြားထားပါတယ်။
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ကတော့ COVID-19 ရောဂါကြောင့် ကြုံလာရမယ့် စီးပွားရေး ထိခိုက်မှုတွေကို အနည်းဆုံးဖြစ်အောင် စီစဉ်ထားပြီး အလိုအပ်ဆုံး လုပ်ငန်းတွေကို ချေးငွေပေးတာမျိုး၊ အလုပ်သမားတွေကို လုပ်ခပေးနိုင်အောင် စီစဉ်ထားကြောင်းလည်း မကြာသေးခင်ကပဲ ပြောဆိုထားပါတယ်။
................
ဝငျငှမေရှိသူတှအေတှကျ သငျ်ကွနျကာလ အစိုးရက စားနပျရိက်ခာထောကျပံ့ပေးမညျ
(Unicode)
နိုငျငံတောျက လာမယ့ျ ၁၀ ရကျ နေ့က စပွီး အခွခေံလူတနျးစားတှကေို ဆနျ၊ဆီ ထောကျပံ့မယ့ျအစီအစဉျ အတှကျ အခွခေံ ဝငျငှမေရှိတဲ့ သူတှစောရငျး ကို တိုငျး နဲ့ ပွညျနယျ တှမှော ၂ရကျအတှငျး ကောကျခံပွီး ဗဟိုအစိုးရဆီပို့ဖို့ စီစဉျထားတာကို ဗှီအိူအသေတငျးထောကျမခေက တငျပွပေးမှာပါ။
နိုငျငံတောျက လာမယ့ျ ၁၀ ရကျ နေ့က စပွီး အခွခေံလူတနျးစားတှကေို ဆနျ၊ဆီ ထောကျပံ့သှားမယျလို့ မနေ့က ထုတျပွနျကွညောခဲ့တာဖွဈပါတယျ။ ဒီလို ကွညောခဲ့ပွီးနောကျ တိုငျးအစိုးရတှေ၊ လှှတျတောျ ကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ပရဟိတ အဖှဲ့တှနေဲ့ ဆှေးနှေးတိုငျပငျခဲ့ကွောငျး ပဲခူးတိုငျးဒသေကွီး စီမံကိနျးနဲ့ ဘဏ်ဍာရေး ဝနျကွီး ဦးညှှန့ျရှကေ ပွောပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ဝငျငှနေညျးတဲ့ လကျလုပျလကျစားတှကေို ကူညီဖို့ ရညျရှယျထားကွောငျးလညျး သူကပွောပါတယျ။
“ ပုံမှနျဝငျငှမေရှိသူကိုဘဲစာရငျးကောကျမယျ။ ဝငျငှမေရှိတဲ့ ဝနျထမျးတှပေါမယျ။ စကျရုံလုပျသားတှဆေိုသူတို့ပိတျ ရကျတှအေတှကျ စကျရုံတှကေ နေ့တှကျခ အပိုပေးထားတာရှိတယျ။ ဒီလူတှေ ကနြောျတို့ ခနြျခဲ့မယျ။ တကယ့ျလကျလုပျလကျစားပေါ့ ၊ ဆိုကျကားသမားတို့ပါမယျ၊ ပနျးရံတို့ ဘာတို့ ဆိုငျကယျ carry ဆှဲတဲ့လူတှေ တနေ့လုပျ မှတနေ့စားရမှာတှပေါတယျ။ အိမျထောငျစုရှိသညျဖွဈစေ၊ မရှိသညျဖွဈစေ၊ မကနြျရအောငျ ရပျကှကျထဲမှာ ကောကျဖို့ ညှှနျကွားထားပါတယျ။”
အိမျထောငျစုတဈစုကို ဆနျ၈ ပွညျ၊ ဆီငါးဆယျသား၊ ပဲတဈပိသာ အပါအဝငျ စားသောကျကုနျ ငါးမြိုးကို ထောကျပံ့ပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
အခွခေံလူတနျးစား လကျလုပျလကျစား ဆိုတဲ့ စံကိုတော့ တနိုငျငံလုံး အတိုငျးအတာနဲ့ ဘယျလိုသတျမှတျမလဲ ဆိုတာကတော့ ရှငျးရှငျးလငျးလငျး မရှိပါဘူး။ လတျတလော အစီအစဉျမှာတော့ လကျလုပျလကျစားတှေ ပုံမှနျဝငျငှမေရှိသူ ကပြနျး အလုပျသမားတှကေို ထောကျပံ့သှားမှာဖွဈပွီး ပုံမှနျဝငျငှရှေိသူ နိုငျငံ့ဝနျထမျးနဲ့ ပုဂ်ဂလိကဝနျထမျးတှေ မပါဘူးလို့ အစိုးရတာဝနျရှိသူတှကေ ပွောဆိုထား ပါတယျ။
လကျရှိမှာတော့ ရပျကြေး/အုပျခြုပျရေးမှူးတှကေတဆင့ျကောကျယူဖို့ စီစဉျထားတယျ လို့ ရနျကုနျတိုငျးဒသေကွီး အငျးစိနျတိုငျးဒသေကွီးလှှတျတောျကိုယျစားလှယျ ကိုဝဖွေိုးဟနျ ကပွောပါတယျ။
“ ဒီနေ့ကနြောျတို့မွို့နယျမှာ စကောကျနပေါပွီ။ တကျလာတဲ့လူဦးရစောရငျးပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ မနကျဖွနျ ညနနေောကျဆုံး ရုံးဖှင့ျခြိနျကို နောကျဆုံးထားပွီးသကျဆိုငျရာ ခရိုငျအဆင့ျကနေ အထကျကို တငျပါမယျ။ ဒါကိုနိုငျငံတောျကဆကျပွီးစီမံခန့ျခှဲမှာပါ။ ကနြျတဲ့အပိုငျးကတော့ နိုငျငံတောျကနေ ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ပို့မလဲဆိုတာကတော့ ကနြောျတို့မသိဘူး။ လောလောဆညျ ညှနျကွားခကြျအရတော့ ပုံမှနျဝငျငှမေရှိသူတှေ ကို စာရငျးပွုစုပါဆိုတော့ ကနြောျတို့ခပြေးထားတဲ့ ခေါငျးစဉျအလိုကျ အကြုံးဝငျသူတှကေိုတော့ ဦးစားပေးပွီး ကောကျနတောမြိုးတှေ ကနြောျတို့ လုပျနပေါပွီ။”
အိမျထောငျစုတှမှော ဝငျငှရှေိမရှိကိုတော့ ရပျကြေး/အုပျခြုပျရေးမှူးတှကေ စိစဈရမှာ ဖွဈပါတယျ။ ဒီလိုထောကျပံ့ရာမှာ မသမာမှုတှေ မဖွဈအောငျလညျး စိစဈသှားမယျလို့လညျး တာဝနျရှိသူတှကေ ပွောဆိုထားပါတယျ။
အခွခေံလူတနျးစား တှကေိုစားနပျရိက်ခာ ကူညီဆောငျရှကျပေးဖို့ H2M ပရဟိတ အဖှဲ့ က ကိုညီညီကတော့ တိကတြဲ့ သတျမှတျခကြျနဲ့ အစိုးရဘကျက နပေံ့ပိုးကူညီဖို့ လုပျဆောငျပေးစခေငြျတယျလို့ဆိုပါတယျ။
“ အခုအစိုးရ စီစဉျပေးတာက စညျးကမျးသတျမှတျခကြျတှေ မြားတယျ။ လကျလုပျလကျစားရဲ့ အဓိပ်ပါယျ ဖှင့ျဆိုမှုမှာကိုက ဝိဟရကှဲပွားနပေါတယျ။ ရနျကုနျမှာက စီးပှားရေး အခကြျအခြာမွို့တောျဆိုတော့ စကျရုံ၊ အလုပျရုံ ဈေးဆိုငျ ကုမပ်ပဏီတှမှော အလုပျလာလုပျသူတှမြေားတယျ။ အမြားကွီးရှိတဲ့အခါကတြော့ အဲဒီအခကြျတှနေဲ့ ခုနက သတျမှတျထားတဲ့ အခကြျတှကေ သိပျပွီးတော့ လိုကျလြောညီထှမှေု မရှိဘူးပေါ့နောျ။ လူတနျးစားအစုံရှိတယျ တခြို့မှာ မသနျစှမျးတှရှေိတယျ၊ ကနြျးမာရေး မကောငျးသူတှေ ရှိတယျ။ သကျကွီး ရှယျအိုတှေ ရှိတယျ။ အဲလိုလူတှကေ အစိုးရသတျမှတျခကြျထဲမှာ တခြို့အကြုံးဝငျတယျ ၊ တခြို့ အကြုံးမဝငျဘူး။”
လာမယ့ျ ဧပွီ ၁၀ ရကျကနေ ၁၉ ရကျအတှငျး ကနြျးမာရေးကိစ်စနဲ့ စားနပျရိက်ခာဝယျ ယူတဲ့ ကိစ်စကလှဲပွီး အပွငျမထှကျဖို့ ၊ဝနျထမျးတှကေိုလညျး နရေပျ မပွနျဖို့ အစိုးရက ညှှနျကွားထားပါတယျ။
နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ ကတော့ COVID-19 ရောဂါကွောင့ျ ကွုံလာရမယ့ျ စီးပှားရေး ထိခိုကျမှုတှကေို အနညျးဆုံးဖွဈအောငျ စီစဉျထားပွီး အလိုအပျဆုံး လုပျငနျးတှကေို ခြေးငှပေေးတာမြိုး၊ အလုပျသမားတှကေို လုပျခပေးနိုငျအောငျ စီစဉျထားကွောငျးလညျး မကွာသေးခငျကပဲ ပွောဆိုထားပါတယျ။
