(Zawgyi / Unicode)
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အိန္ဒိနယ်စပ်ကနေ တကျော့ပြန် တိုးလာတဲ့ ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်မှုတွေဟာ တတိယလှိုင်းအစအဖြစ် သတိထားဖို့ ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာန တာဝန်ရှိသူတဦးက သတိပေးလိုက်ပါတယ်။ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ စတင်တွေ့ရှိခဲ့ရတဲ့ ကူးစက်မြန် Delta ပိုးမျိုးကွဲသစ်ကြောင့် တကမ္ဘာလုံးမှာ ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာနေချိန်မှာ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း မေလကုန်မှာ ပိုးသစ်တွေ့နှုန်း ၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေရာကနေ အခုဆိုရင် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းနား ကပ်လာနေပြီလို့လည်း ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ကူးစက်မြန် ပိုးသစ်အန္တရာယ်ကို ထိန်းချုပ်နိုင်အောင် ဘာတွေလုပ်ဖို့ လိုနေပါသလဲ၊ ဘယ်လိုစိန်ခေါ်မှုတွေ ရှိနေသလဲ ဆိုတာကိုတော့ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးကို မနေ့ညက ဆက်သွယ်မေးမြန်းပြီး ကိုဝင်းမင်းက ပြောပြပေးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒီ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်း စတက်လာတာ တရားဝင်လက်ခံလိုက်ရပုံကို ကူးစက်ရောဂါ ကျွမ်းကျင်သူလည်းဖြစ်တဲ့ ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ဒါကတော့ အခု ကျေနာ်တို့က Officially Third Wave လို့ သတ်မှတ်လိုက်ရပြီပေါ့။ ပြီးခဲ့တဲ့ တပတ်လောက်က စပြီးတော့။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အစကတော့ Cluster of Case တွေ တွေ့ခဲ့တယ်ဆိုတော့ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ပြန်ပြီးတော့ ပိုးတွေ့နှုန်း ကျဖို့လည်း မျှော်လင့်တာပေါ့။ တဖက်ကလည်း ကျေနာ်တို့ လုပ်ငန်းတွေလည်း ဆောင်ရွက်နေတဲ့အခါကြတော့ တဖက်က လုပ်ငန်းတွေလည်း ထိခိုက်မှာ စိုးရိမ်တာပေါ့။ ဒါပေမယ့်လည်း အခုကတော့ အခြေအနေအရတော့ Third Wave ဆိုပြီး သတ်မှတ်လိုက်ရတဲ့ အနေအထားပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ဘယ်လိုအချက်တွေကြောင့် အခုလို စသတ်မှတ်လိုက်ရတာလဲ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “Third Wave ရဲ့အစလို့ ပြောရမယ်ဆိုရင်တော့ ချင်းပြည်နယ်၊ တွန်းဇံမြို့နယ်၊ ကျီခါးမြို့ပေါ့၊ အဲဒီမှာ ပြန်ပြီးတော့ Cluster အလိုက် တွေ့ခဲ့တဲ့ အနေအထားပေါ့။ ၂၇-၅-၂၀၂၁ ပေါ့၊ အရင်တုန်းကဆိုရင် ဖေဖော်ဝါရီ၊ မတ်၊ ဧပြီမှာလည်း ပိုးတွေ့နှုန်းတွေကလည်း သိပ်မဆိုးဘူးပေါ့။ ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ အလွန်ဆုံး တက်လာမှ ၂ ရာခိုင်နှုန်း၊ ဒါပေမယ့် ခုနပြောတဲ့ ၂၇ ရက် ၅ လမှာ စပြီး ပိုးတွေ့နှုန်းက ၅ ရာခိုင်နှုန်းအထက်ကို ကျော်သွားခဲ့တယ်။ အဲဒါပြီးတော့ ၅ ကနေ ၃ တို့ ၄ တို့ ပြန်ကျပေမယ့် ၄ ရက် ၆ လမှာ ပိုးတွေ့နှုန်းသည် ၁၁ ဒသမ ၉၂ ဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒီကနေ တခါ ပြန်ပြီး နည်းနည်းကျသွားတယ်။ နောက် ပြန်တက်လာတယ်။ ၁၃ ရက် ၆ လမှာ ပိုးတွေ့နှုန်းက ၁၂ ဒသမ ၈၅ ဖြစ်လာတယ်။ ၁၉ ရက် ၆ လမှာ ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထက်ကို တက်သွားတာပေါ့။ အဲဒီကနေ တက်လာလိုက်တဲ့ အနေအထားက ၂၅ ရက်နေ့ ထုတ်ပြန်တဲ့အထဲမှာ ၅,၈၅၄ ယောက် စစ်တဲ့အထဲမှာ ၈၅၉ ယောက်တွေ့တယ်။ အဲတော့ ပိုးတွေ့နှုန်းက ၁၄ ဒသမ ၆၇ ပေါ့။ ဒီနေ့လည်း ၅,၅၅၅ ယောက်ပေါ့ စစ်တဲ့အထဲမှာ ၇၈၃ ယောက် တွေ့သေးတယ်ဆိုတော့ ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း အထက်မှာပဲ ရှိသေးတယ်။ အဲ့တော့ အရှိန်အဟုန်နဲ့ တက်လို့ကောင်းတုန်းဆိုတဲ့ အနေအထားကို ပြနေတာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ အခု တတိယလှိုင်းရဲ့ လက်ရှိအနေအထားကိုရော ဘယ်လိုသုံးသပ်မိလဲ ဆရာ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “အားလုံးပေါ့ ၂၇ ရက် ၅ လကနေပြီးတော့ ဒီနေ့ ၂၆ ရက် ၆ လ ည ၈ နာရီ ထုတ်ပြန်ချက်အရဆိုရင် Test ပေါင်းကတော့ ၉၂,၂၇၇ စစ်ပြီးပြီ။ Positive ပေါင်းကလည်း ၉,၀၀၀ ကျော်ဆိုတော့ ဒီ Third Wave ကလည်း အရှိန်အဟုန်နဲ့ ကိန်းဂဏန်းအရရော Positive Rate အရရော လူ တသိန်းလောက် စစ်ပြီးတဲ့အခါမှာ တသောင်းလောက်တွေ့ပြီး ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအထက်မှာရှိတယ်။ နောက်ဆုံးတွေ့တဲ့ အနေအထားကလည်း ၁၄ ရာခိုင်နှုန်း အထက်မှာဆိုတော့ ဒါ တော်တော်ကြီးကို မြင့်မားနေတဲ့ အနေအထားပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ပိုးတွေ့တဲ့ နေရာတွေအရ ဆိုရင်ရော ကျယ်ပြန့်မှုအနေအထားက။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ဒီနေ့ထွက်တဲ့ Data ပေါ့ မနေ့ကဆို ၈၅၉ ယောက်ကို Breakdown ချပေးထားတာပေါ့။ ပြည်နယ် တိုင်းဒေသကြီး ၁၂ ကနေပြီးတော့ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၀၂ ခုကနေပြီးတော့ ပိုးတွေ့လူနာပေါင်း ၈၅၉ ယောက်ရှိတဲ့ အနေအထားပေါ့။ အဲဒီတော့ ပထမဆုံးတွေ့ခဲ့တဲ့ တွန်းဇံ၊ ကျီခါးနဲ့ တမူးပေါ့ စတွေ့တာ နှစ်နေရာပေါ့၊ ဒီ Third Wave ရဲ့ အစပေါ့။ အခု ပြည်နယ် တိုင်းဒေသကြီး ၁၂ ခု၊ မြို့နယ်ပေါင်း ၁၀၂ ခုအထိ ရောက်သွားတဲ့ အနေအထားပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ Third Wave ရဲ့အစက ပြင်းပြင်းထန်ထန်နဲ့ ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အနေအထားကို ကျနော်တို့ ရင်ဆိုင်နေရပြီ ဆိုတာကို တင်ပြလိုပါတယ်။”
ကိုဝင်းမင်း - အဲဒီတော့ အရင် ရခိုင်ကစခဲ့တဲ့ ဒုတိယလှိုင်းနဲ့ ယှဉ်လိုက်ရင် အခု တတိယလှိုင်းက ဘယ်လိုအနေအထားကို ရောက်နေတယ်လို့ သုံးသပ်နိုင်မလဲ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ပုံစံကတော့ ဒုတိယလှိုင်းပုံစံနဲ့ ဆင်တာပေါ့။ ဒုတိယလှိုင်းတုန်းကလည်း သြဂုတ် ၁၈ ရက်လောက်မှာ ဖြစ်ပြီးတော့ ၉ လပိုင်း၊ ၁၀ လပိုင်းမှာ တက်လာတယ်။ သိသိသာသာတက်လာပြီး ကျနော်တို့ တော်တော်လေးကို ခံလိုက်ရတာပေါ့။ အဲဒီလို ဒုတိယလှိုင်းတုန်းက ရခဲ့တဲ့ အတွေ့အကြုံတွေကို အခြေခံပြီး ကြည့်ရင် ဒါသည်လည်း ပြင်းထန်တဲ့လှိုင်းတလှိုင်း ဖြစ်လာနိုင်တဲ့ အနေအထားမှာရှိတယ်။ ဒါကြောင့်မို့ အခုအချိန် သူ စတက်နေတဲ့ အချိန်ကတည်းက ဦးချိုးဖို့ လိုတာပေါ့။ Epidemiology စကားလုံးအရတော့ အဖူးလေး အငုံလေးဘဝမှာ ချိုးလိုက်ရင် ဒီအပင်ကြီးက ကြီးမလာတော့ဘူးပေါ့။ ဒါကို ကျနော်တို့က နေရာတိုင်းမှာ ရောဂါကွင်းဆက် ပြတ်တောက်ပြီးတော့ ကူးစက်မှုတွေ လျော့ကျသွားဖို့ ဦးစားပေးပြီး ဆောင်ရွက်ရတာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ဒီနေရာမှာ တတိယလှိုင်းကို ရင်ဆိုင် ကျော်လွှားနိုင်ဖို့ ဘယ်လို အားသာချက်တွေနဲ့ စိန်ခေါ်ချက်တွေကို ကြုံနေရလဲ။
ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုး - “ဒုတိယလှိုင်းတုန်းက လေ့လာ သင်ကြားခဲ့ရတာတွေ ပြန်ပြီးတော့ အသုံးချနိုင်တဲ့ အချက်ကတော့ ကျနော်တို့ရဲ့ အားသာချက်ပေါ့။ ဒုတိယလှိုင်းတုန်းကရှိတဲ့ ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းတွေ Test Kit တွေပေ့ါ ဒီဟာတွေကလည်း တော်တော် လုံလုံလောက်လောက်ရှိတဲ့ အနေအထားပေါ့။ ဒါပေမယ့် တဖက်မှာ HR ပိုင်း ဒီဟာတော့ Challenges ရှိတယ်။ ဒီဟာလည်း ပူးပေါင်းပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ဖို့ ကြိုးစားတယ်။ တချို့ ညီအစ်ကို မောင်နှမတွေလည်း ပြန်ဝင်လာတာ ရှိတယ်ပေါ့။ နောက် ပုဂ္ဂလိက ကျန်းမာရေးအသင်းတွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကြက်ခြေနီအသင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံ ကျန်းမာရေးမှူးအသင်း၊ ဒီလိုမျိုး အသင်းအဖွဲ့တွေ၊ နောက်တခုက ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ လူမှုရေးအသင်းအဖွဲ့တွေ ဒီဟာတွေ ဝိုင်းဝန်းဆောင်ရွက်မယ်ဆိုရင်၊ Quarantine ကိစ္စတွေ၊ Transport ကိစ္စတွေ၊ Referal ကိစ္စတွေ အဆင်ပြေသွားမယ်ဆိုရင် စောစော လူနာကို ဆေးရုံရောက်အောင် ပို့ဆောင်နိုင်တဲ့ အပိုင်းတွေ၊ တဖက်က Quarantine စင်တာတွေမှာ ကူညီပံ့ပိုးပြီး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ပေးတဲ့ အပိုင်းတွေ ဒါတွေ ကောင်းလာမယ်ဆိုရင်လည်း ရောဂါ ကွင်းဆက်တွေကို ဖြတ်တောက်နိုင်မှာပေါ့။”
ကိုဝင်းမင်း - ဟုတ်ကဲ့၊ ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ် ဒေါက်တာသန်းနိုင်စိုးခင်ဗျား။
-----------------------
(Unicode)
ကိုဗဈတတိယလှိုငျး အန်တရာယျ မွနျမာကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန သတိပေး
မွနျမာနိုငျငံမှာ အိန်ဒိနယျစပျကနေ တကြော့ပွနျ တိုးလာတဲ့ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျမှုတှဟော တတိယလှိုငျးအစအဖွဈ သတိထားဖို့ ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာန တာဝနျရှိသူတဦးက သတိပေးလိုကျပါတယျ။ အိန်ဒိယနိုငျငံမှာ စတငျတှေ့ရှိခဲ့ရတဲ့ ကူးစကျမွနျ Delta ပိုးမြိုးကှဲသဈကွောင့ျ တကမ်ဘာလုံးမှာ ကူးစကျမှုတှေ တိုးလာနခြေိနျမှာ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး မလေကုနျမှာ ပိုးသဈတှေ့နှုနျး ၅ ရာခိုငျနှုနျး ရှိနရောကနေ အခုဆိုရငျ ၁၅ ရာခိုငျနှုနျးနား ကပျလာနပွေီလို့လညျး ကနြျးမာရေးဝနျကွီးဌာန ပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ကူးစကျမွနျ ပိုးသဈအန်တရာယျကို ထိနျးခြုပျနိုငျအောငျ ဘာတှလေုပျဖို့ လိုနပေါသလဲ၊ ဘယျလိုစိနျခေါျမှုတှေ ရှိနသေလဲ ဆိုတာကိုတော့ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးကို မနေ့ညက ဆကျသှယျမေးမွနျးပွီး ကိုဝငျးမငျးက ပွောပွပေးမှာ ဖွဈပါတယျ။
ဒီ ကိုဗဈတတိယလှိုငျး စတကျလာတာ တရားဝငျလကျခံလိုကျရပုံကို ကူးစကျရောဂါ ကြှမျးကငြျသူလညျးဖွဈတဲ့ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“ဒါကတော့ အခု ကြနောျတို့က Officially Third Wave လို့ သတျမှတျလိုကျရပွီပေါ့။ ပွီးခဲ့တဲ့ တပတျလောကျက စပွီးတော့။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ အစကတော့ Cluster of Case တှေ တှေ့ခဲ့တယျဆိုတော့ ကနြောျတို့အနနေဲ့ ပွနျပွီးတော့ ပိုးတှေ့နှုနျး ကဖြို့လညျး မြှောျလင့ျတာပေါ့။ တဖကျကလညျး ကြနောျတို့ လုပျငနျးတှလေညျး ဆောငျရှကျနတေဲ့အခါကွတော့ တဖကျက လုပျငနျးတှလေညျး ထိခိုကျမှာ စိုးရိမျတာပေါ့။ ဒါပမေယ့ျလညျး အခုကတော့ အခွအေနအေရတော့ Third Wave ဆိုပွီး သတျမှတျလိုကျရတဲ့ အနအေထားပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ဘယျလိုအခကြျတှကွေောင့ျ အခုလို စသတျမှတျလိုကျရတာလဲ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “Third Wave ရဲ့အစလို့ ပွောရမယျဆိုရငျတော့ ခငြျးပွညျနယျ၊ တှနျးဇံမွို့နယျ၊ ကြီခါးမွို့ပေါ့၊ အဲဒီမှာ ပွနျပွီးတော့ Cluster အလိုကျ တှေ့ခဲ့တဲ့ အနအေထားပေါ့။ ၂၇-၅-၂၀၂၁ ပေါ့၊ အရငျတုနျးကဆိုရငျ ဖဖေောျဝါရီ၊ မတျ၊ ဧပွီမှာလညျး ပိုးတှေ့နှုနျးတှကေလညျး သိပျမဆိုးဘူးပေါ့။ ၁ ရာခိုငျနှုနျး၊ အလှနျဆုံး တကျလာမှ ၂ ရာခိုငျနှုနျး၊ ဒါပမေယ့ျ ခုနပွောတဲ့ ၂၇ ရကျ ၅ လမှာ စပွီး ပိုးတှေ့နှုနျးက ၅ ရာခိုငျနှုနျးအထကျကို ကြောျသှားခဲ့တယျ။ အဲဒါပွီးတော့ ၅ ကနေ ၃ တို့ ၄ တို့ ပွနျကပြမေယ့ျ ၄ ရကျ ၆ လမှာ ပိုးတှေ့နှုနျးသညျ ၁၁ ဒသမ ၉၂ ဖွဈသှားတယျ။ အဲဒီကနေ တခါ ပွနျပွီး နညျးနညျးကသြှားတယျ။ နောကျ ပွနျတကျလာတယျ။ ၁၃ ရကျ ၆ လမှာ ပိုးတှေ့နှုနျးက ၁၂ ဒသမ ၈၅ ဖွဈလာတယျ။ ၁၉ ရကျ ၆ လမှာ ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးအထကျကို တကျသှားတာပေါ့။ အဲဒီကနေ တကျလာလိုကျတဲ့ အနအေထားက ၂၅ ရကျနေ့ ထုတျပွနျတဲ့အထဲမှာ ၅,၈၅၄ ယောကျ စဈတဲ့အထဲမှာ ၈၅၉ ယောကျတှေ့တယျ။ အဲတော့ ပိုးတှေ့နှုနျးက ၁၄ ဒသမ ၆၇ ပေါ့။ ဒီနေ့လညျး ၅,၅၅၅ ယောကျပေါ့ စဈတဲ့အထဲမှာ ၇၈၃ ယောကျ တှေ့သေးတယျဆိုတော့ ၁၄ ရာခိုငျနှုနျး အထကျမှာပဲ ရှိသေးတယျ။ အဲ့တော့ အရှိနျအဟုနျနဲ့ တကျလို့ကောငျးတုနျးဆိုတဲ့ အနအေထားကို ပွနတောပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ အခု တတိယလှိုငျးရဲ့ လကျရှိအနအေထားကိုရော ဘယျလိုသုံးသပျမိလဲ ဆရာ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “အားလုံးပေါ့ ၂၇ ရကျ ၅ လကနပွေီးတော့ ဒီနေ့ ၂၆ ရကျ ၆ လ ည ၈ နာရီ ထုတျပွနျခကြျအရဆိုရငျ Test ပေါငျးကတော့ ၉၂,၂၇၇ စဈပွီးပွီ။ Positive ပေါငျးကလညျး ၉,၀၀၀ ကြောျဆိုတော့ ဒီ Third Wave ကလညျး အရှိနျအဟုနျနဲ့ ကိနျးဂဏနျးအရရော Positive Rate အရရော လူ တသိနျးလောကျ စဈပွီးတဲ့အခါမှာ တသောငျးလောကျတှေ့ပွီး ၁၀ ရာခိုငျနှုနျးအထကျမှာရှိတယျ။ နောကျဆုံးတှေ့တဲ့ အနအေထားကလညျး ၁၄ ရာခိုငျနှုနျး အထကျမှာဆိုတော့ ဒါ တောျတောျကွီးကို မွင့ျမားနတေဲ့ အနအေထားပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ပိုးတှေ့တဲ့ နရောတှအေရ ဆိုရငျရော ကယြျပွန့ျမှုအနအေထားက။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ဒီနေ့ထှကျတဲ့ Data ပေါ့ မနေ့ကဆို ၈၅၉ ယောကျကို Breakdown ခပြေးထားတာပေါ့။ ပွညျနယျ တိုငျးဒသေကွီး ၁၂ ကနပွေီးတော့ မွို့နယျပေါငျး ၁၀၂ ခုကနပွေီးတော့ ပိုးတှေ့လူနာပေါငျး ၈၅၉ ယောကျရှိတဲ့ အနအေထားပေါ့။ အဲဒီတော့ ပထမဆုံးတှေ့ခဲ့တဲ့ တှနျးဇံ၊ ကြီခါးနဲ့ တမူးပေါ့ စတှေ့တာ နှဈနရောပေါ့၊ ဒီ Third Wave ရဲ့ အစပေါ့။ အခု ပွညျနယျ တိုငျးဒသေကွီး ၁၂ ခု၊ မွို့နယျပေါငျး ၁၀၂ ခုအထိ ရောကျသှားတဲ့ အနအေထားပေါ့။ အဲဒီတော့ ဒီ Third Wave ရဲ့အစက ပွငျးပွငျးထနျထနျနဲ့ ဖွဈလာနိုငျတဲ့ အနအေထားကို ကနြောျတို့ ရငျဆိုငျနရေပွီ ဆိုတာကို တငျပွလိုပါတယျ။”
ကိုဝငျးမငျး - အဲဒီတော့ အရငျ ရခိုငျကစခဲ့တဲ့ ဒုတိယလှိုငျးနဲ့ ယှဉျလိုကျရငျ အခု တတိယလှိုငျးက ဘယျလိုအနအေထားကို ရောကျနတေယျလို့ သုံးသပျနိုငျမလဲ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ပုံစံကတော့ ဒုတိယလှိုငျးပုံစံနဲ့ ဆငျတာပေါ့။ ဒုတိယလှိုငျးတုနျးကလညျး သွဂုတျ ၁၈ ရကျလောကျမှာ ဖွဈပွီးတော့ ၉ လပိုငျး၊ ၁၀ လပိုငျးမှာ တကျလာတယျ။ သိသိသာသာတကျလာပွီး ကနြောျတို့ တောျတောျလေးကို ခံလိုကျရတာပေါ့။ အဲဒီလို ဒုတိယလှိုငျးတုနျးက ရခဲ့တဲ့ အတှေ့အကွုံတှကေို အခွခေံပွီး ကွည့ျရငျ ဒါသညျလညျး ပွငျးထနျတဲ့လှိုငျးတလှိုငျး ဖွဈလာနိုငျတဲ့ အနအေထားမှာရှိတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့ အခုအခြိနျ သူ စတကျနတေဲ့ အခြိနျကတညျးက ဦးခြိုးဖို့ လိုတာပေါ့။ Epidemiology စကားလုံးအရတော့ အဖူးလေး အငုံလေးဘဝမှာ ခြိုးလိုကျရငျ ဒီအပငျကွီးက ကွီးမလာတော့ဘူးပေါ့။ ဒါကို ကနြောျတို့က နရောတိုငျးမှာ ရောဂါကှငျးဆကျ ပွတျတောကျပွီးတော့ ကူးစကျမှုတှေ လြော့ကသြှားဖို့ ဦးစားပေးပွီး ဆောငျရှကျရတာပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ဒီနရောမှာ တတိယလှိုငျးကို ရငျဆိုငျ ကြောျလှှားနိုငျဖို့ ဘယျလို အားသာခကြျတှနေဲ့ စိနျခေါျခကြျတှကေို ကွုံနရေလဲ။
ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုး - “ဒုတိယလှိုငျးတုနျးက လေ့လာ သငျကွားခဲ့ရတာတှေ ပွနျပွီးတော့ အသုံးခနြိုငျတဲ့ အခကြျကတော့ ကနြောျတို့ရဲ့ အားသာခကြျပေါ့။ ဒုတိယလှိုငျးတုနျးကရှိတဲ့ ကာကှယျရေးပစ်စညျးတှေ Test Kit တှပေေ့ါ ဒီဟာတှကေလညျး တောျတောျ လုံလုံလောကျလောကျရှိတဲ့ အနအေထားပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ တဖကျမှာ HR ပိုငျး ဒီဟာတော့ Challenges ရှိတယျ။ ဒီဟာလညျး ပူးပေါငျးပွီးတော့ ဆောငျရှကျဖို့ ကွိုးစားတယျ။ တခြို့ ညီအဈကို မောငျနှမတှလေညျး ပွနျဝငျလာတာ ရှိတယျပေါ့။ နောကျ ပုဂ်ဂလိက ကနြျးမာရေးအသငျးတှေ၊ မွနျမာနိုငျငံ ကွကျခွနေီအသငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ ကနြျးမာရေးမှူးအသငျး၊ ဒီလိုမြိုး အသငျးအဖှဲ့တှေ၊ နောကျတခုက ကနြျးမာရေးဆိုငျရာ လူမှုရေးအသငျးအဖှဲ့တှေ ဒီဟာတှေ ဝိုငျးဝနျးဆောငျရှကျမယျဆိုရငျ၊ Quarantine ကိစ်စတှေ၊ Transport ကိစ်စတှေ၊ Referal ကိစ်စတှေ အဆငျပွသှေားမယျဆိုရငျ စောစော လူနာကို ဆေးရုံရောကျအောငျ ပို့ဆောငျနိုငျတဲ့ အပိုငျးတှေ၊ တဖကျက Quarantine စငျတာတှမှော ကူညီပံ့ပိုးပွီး ထိနျးသိမျးစောင့ျရှောကျပေးတဲ့ အပိုငျးတှေ ဒါတှေ ကောငျးလာမယျဆိုရငျလညျး ရောဂါ ကှငျးဆကျတှကေို ဖွတျတောကျနိုငျမှာပေါ့။”
ကိုဝငျးမငျး - ဟုတျကဲ့၊ ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ ဒေါကျတာသနျးနိုငျစိုးခငျဗြား။
