(Zawgyi / Unicode)
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ပျံ့နှံ့မှုက အခုဆိုရင် အရှေ့ဘက်ခြမ်း နယူးယောက်၊ မေရီလန်းပြည်နယ်တွေအထိ ရောက်ရှိလာပြီ ဖြစ်တဲ့အတွက် အာဏာပိုင်တွေ အရေးတကြီး ကိုင်တွယ်ဆောင်ရွက်လာကြသလို ဒီပြည်နယ်တွေမှာ နေထိုင်ကြတဲ့ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း ကြားမှာလည်း စိုးရိမ်မှုတွေ တိုးလာနေပါတယ်။ အကြောင်းစုံကိုတော့ ကိုဉာဏ်ဝင်းအောင်က ပြောပြမှာပါ။
စနေနေ့ နေ့လယ်ပိုင်းအထိ စာရင်းအရ နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ ဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူအသစ် ၂၁ ဦး ထပ်တိုးလာတယ်လို့ နယူးယောက် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Andrew Cuomo က သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ပြောသွားပါတယ်။
“ကျနော်တို့ဆီမှာ နောက်ထပ် ရောဂါကူးစက်ခံရသူ ၂၁ ဦး ရှိလာတဲ့အတွက် နယူးယောက်ပြည်နယ်မှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူပေါင်း အခုချိန်ထိ ၇၆ ယောက် ရှိသွားပြီဖြစ်ပါတယ်။ ၂၁ ဦးထဲက ၁၁ ဦးကတော့ နယူးယောက်မြို့က ဖြစ်ပါတယ်။”
လူနေထူထပ်လွန်းတဲ့ နယူးယောက်မြို့ကို အခုလို ရောဂါကူးစက် ပျံ့နှံ့လာတာကြောင့် မြို့ခံတွေ စိုးရိမ်စိတ်ဝင်လာကြပြီး မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်း ကြားမှာလည်း အသွားအလာ အနေအထိုင် ဆင်ခြင်နေရတယ်လို့ နယူးယောက်မြို့ခံ ဦးကိုမြင့်က ပြောပါတယ်။
“နယူးယောက်ကလူတွေကတော့ အားလုံးလည်း အတွေ့အကြုံ ရှိထားကြတဲ့ လူတွေဆိုတော့ ကိုယ့်ဟာကိုယ် ကျန်းမာရေးအတွက်ကတော့ ဂရုစိုက်ကြတယ်။ နောက်ပြီးတော့ အစိုးရပိုင်းကလည်း ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်နဲ့ ထိထိရောက်ရောက် လုပ်တယ်။ အများအားဖြင့် သတင်းထဲမှာ ကြားတာတော့ ဂျူးလူမျိုးတွေ ဖြစ်တာများတယ်။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့လူမျိုးတွေက ဘုရားကျောင်းမှာ လူစုလူဝေးနဲ့ နောက် သူတို့ဘာသာရေးအရ ဖွင့်ထားတဲ့ အထက်တန်းကျောင်းတွေ ရှိတယ်။ ဒါကြောင့် အဲဒီကျောင်းတွေကို ပိတ်လိုက်တယ်။
“ဈေးဝယ်တဲ့ အပိုင်းတွေမှာ အဓိကတော့ ကျနော်တို့ အာရှလူမျိုးတွေ များပါတယ်၊ ဝယ်ကြတာ။ ဆန်တွေဝယ်ကြ၊ ခေါက်ဆွဲခြောက်တွေ၊ အခြောက်အခြမ်းလေးတွေ အဲဒါတွေ ဝယ်ကြတာပဲ။ အရင်အပတ်ကတော့ ကုန်သလောက် ရှိသွားပြီ၊ ဆန်တွေက မရှိတော့ဘူး။ မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကတော့ ထုံးစံအတိုင်း ဆန်တွေဝယ်ကြ၊ ပစ္စည်းတွေ လှောင်ထားကြ၊ တယောက်တယောက် လှမ်းတော့ သတိပေးကြတာပေါ့။ ဒီလိုပဲ ဝယ်ကြပါတယ်။ ဖြစ်ခဲ့သည်ရှိသော်ပေါ့ဗျာ။”
နယူးယောက်မှာလိုပဲ အမေရိကန် အရှေ့ဘက်ခြမ်းက မေရီလန်းမှာလည်း ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ကူးစက်ခံရသူ ၃ ဦး ရှိနေလာတာကြောင့် ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Larry Hogan က မေရီလန်းပြည်နယ်ကို အရေးပေါ်အခြေအနေ ကြေညာထားပါတယ်။ အဲဒီ ၃ ဦးဟာ အသက် ၇၀ ကျော် ဇနီးမောင်နှံနဲ့ အသက် ၅၀ အရွယ် အမျိုးသမီးတဦးဖြစ်ပြီး နိုင်ငံခြားခရီးက ပြန်လာသူတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ သူတို့ကို သီးခြားစီခွဲပြီး စောင့်ကြည့် ကုသနေပါတယ်။
ဒီလို ဗိုင်းရပ်စ်ကူးစက်မှုကြောင့် မေရီလန်းက မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းကြားမှာလည်း အခြေခံစားသောက်ကုန်တွေ ဝယ်ယူစုဆောင်းကြတဲ့အထိ စိုးရိမ်မှု တိုးလာနေတယ်လို့ မေရီလန်း Rockville မြို့မှာနေတဲ့ ဒေါ်နီလာက ပြောပါတယ်။
“ရောဂါကူးမှာကတော့ လူတိုင်း ကြောက်ကြတာပဲလေ။ ကြောက်တော့ ရှောင်ရမှာပေါ့။ လူတောထဲကို မသွားဘူး၊ ကိုယ့်အိမ်မှာ ကိုယ်နေမယ်၊ အစားအသောက်တွေ ဝယ်ထားမယ်၊ တော်တော်များများ ထွက်စရာ မလိုတော့ဘူးပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခုက ကိုယ့်လိုလူတွေ အများကြီးဖြစ်နေတော့ ဝယ်စရာလည်း ဆန်တောင်ပြတ်တယ်၊ ရေပြတ်တယ်၊ အခုတော့ အထူးသဖြင့် ပြတ်တာက Sanitizer ကအစ ဘယ်မှာမှ ဝယ်လို့မရတော့ဘူး။ နှာခေါင်းစည်းကတော့ ဝယ်လို့မရတာကို တော်တော်လေးကြာပြီ။ တရုတ်ပြည်မှာ စပြီး ဝူဟန်ဖြစ်တယ် ဆိုကတည်းက ဝယ်လို့မရတော့ဘူး။
“ဒီရောဂါကလည်း ချက်ချင်း ရောဂါလက္ခဏာပြတာ မဟုတ်ဘူးဆိုတော့ လူတွေက အရမ်းကြောက်ကြတော့ တယောက်နဲ့တယောက် သတိထားကြတော့ပေါ့နော်။ အတတ်နိုင်ဆုံးတော့ အပြင်ကို မသွားရအောင်၊ လူများတဲ့နေရာ မသွားကြအောင် အချင်းချင်း ပြောကြတဲ့အခါကြတော့ ဆန်တွေဘာတွေ ဝယ်ထားကြဆိုတော့ လိုက်ဝယ်တာပဲ။ တချို့လည်း ဝယ်လို့ရတဲ့လူရှိတယ်၊ တချို့လည်း ဝယ်လို့မရကြတော့ဘူး။ အခုဆိုရင် တော်တော်လေးကို မရကြတော့ဘူးလို့ ပြောတယ်။”
လက်ရှိအချိန်ထိ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအတွင်းမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့် သေဆုံးသူ ၁၉ ဦး ရှိသွားပြီဖြစ်ပြီး ၁၃ ဦးက ဝါရှင်တန်ပြည်နယ်ကနဲ့ တဦးက ကာလီဖိုးနီးယားပြည်နယ်ကဖြစ်ကာ ကျန်သူတွေက အခြားပြည်နယ်က ဖြစ်ပါတယ်။
----------------------------
(Unicode)
ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျမှုကွောင့ျ အမရေိကနျရောကျ မွနျမာတှေ စိုးရိမျ
အမရေိကနျပွညျထောငျစုအတှငျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျပြံ့နှံ့မှုက အခုဆိုရငျ အရှေ့ဘကျခွမျး နယူးယောကျ၊ မရေီလနျးပွညျနယျတှအေထိ ရောကျရှိလာပွီ ဖွဈတဲ့အတှကျ အာဏာပိုငျတှေ အရေးတကွီး ကိုငျတှယျဆောငျရှကျလာကွသလို ဒီပွညျနယျတှမှော နထေိုငျကွတဲ့ မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျး ကွားမှာလညျး စိုးရိမျမှုတှေ တိုးလာနပေါတယျ။ အကွောငျးစုံကိုတော့ ကိုဉာဏျဝငျးအောငျက ပွောပွမှာပါ။
စနနေေ့ နေ့လယျပိုငျးအထိ စာရငျးအရ နယူးယောကျပွညျနယျမှာ ဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူအသဈ ၂၁ ဦး ထပျတိုးလာတယျလို့ နယူးယောကျ ပွညျနယျအုပျခြုပျရေးမှူး Andrew Cuomo က သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ပွောသှားပါတယျ။
“ကနြောျတို့ဆီမှာ နောကျထပျ ရောဂါကူးစကျခံရသူ ၂၁ ဦး ရှိလာတဲ့အတှကျ နယူးယောကျပွညျနယျမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူပေါငျး အခုခြိနျထိ ၇၆ ယောကျ ရှိသှားပွီဖွဈပါတယျ။ ၂၁ ဦးထဲက ၁၁ ဦးကတော့ နယူးယောကျမွို့က ဖွဈပါတယျ။”
လူနထေူထပျလှနျးတဲ့ နယူးယောကျမွို့ကို အခုလို ရောဂါကူးစကျ ပြံ့နှံ့လာတာကွောင့ျ မွို့ခံတှေ စိုးရိမျစိတျဝငျလာကွပွီး မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျး ကွားမှာလညျး အသှားအလာ အနအေထိုငျ ဆငျခွငျနရေတယျလို့ နယူးယောကျမွို့ခံ ဦးကိုမွင့ျက ပွောပါတယျ။
“နယူးယောကျကလူတှကေတော့ အားလုံးလညျး အတှေ့အကွုံ ရှိထားကွတဲ့ လူတှဆေိုတော့ ကိုယ့ျဟာကိုယျ ကနြျးမာရေးအတှကျကတော့ ဂရုစိုကျကွတယျ။ နောကျပွီးတော့ အစိုးရပိုငျးကလညျး ကွပျကွပျမတျမတျနဲ့ ထိထိရောကျရောကျ လုပျတယျ။ အမြားအားဖွင့ျ သတငျးထဲမှာ ကွားတာတော့ ဂြူးလူမြိုးတှေ ဖွဈတာမြားတယျ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သူတို့လူမြိုးတှကေ ဘုရားကြောငျးမှာ လူစုလူဝေးနဲ့ နောကျ သူတို့ဘာသာရေးအရ ဖှင့ျထားတဲ့ အထကျတနျးကြောငျးတှေ ရှိတယျ။ ဒါကွောင့ျ အဲဒီကြောငျးတှကေို ပိတျလိုကျတယျ။
“ဈေးဝယျတဲ့ အပိုငျးတှမှော အဓိကတော့ ကနြောျတို့ အာရှလူမြိုးတှေ မြားပါတယျ၊ ဝယျကွတာ။ ဆနျတှဝေယျကွ၊ ခေါကျဆှဲခွောကျတှေ၊ အခွောကျအခွမျးလေးတှေ အဲဒါတှေ ဝယျကွတာပဲ။ အရငျအပတျကတော့ ကုနျသလောကျ ရှိသှားပွီ၊ ဆနျတှကေ မရှိတော့ဘူး။ မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျးကတော့ ထုံးစံအတိုငျး ဆနျတှဝေယျကွ၊ ပစ်စညျးတှေ လှောငျထားကွ၊ တယောကျတယောကျ လှမျးတော့ သတိပေးကွတာပေါ့။ ဒီလိုပဲ ဝယျကွပါတယျ။ ဖွဈခဲ့သညျရှိသောျပေါ့ဗြာ။”
နယူးယောကျမှာလိုပဲ အမရေိကနျ အရှေ့ဘကျခွမျးက မရေီလနျးမှာလညျး ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ ကူးစကျခံရသူ ၃ ဦး ရှိနလောတာကွောင့ျ ပွညျနယျအုပျခြုပျရေးမှူး Larry Hogan က မရေီလနျးပွညျနယျကို အရေးပေါျအခွအေနေ ကွညောထားပါတယျ။ အဲဒီ ၃ ဦးဟာ အသကျ ၇၀ ကြောျ ဇနီးမောငျနှံနဲ့ အသကျ ၅၀ အရှယျ အမြိုးသမီးတဦးဖွဈပွီး နိုငျငံခွားခရီးက ပွနျလာသူတှေ ဖွဈပါတယျ။ သူတို့ကို သီးခွားစီခှဲပွီး စောင့ျကွည့ျ ကုသနပေါတယျ။
ဒီလို ဗိုငျးရပျဈကူးစကျမှုကွောင့ျ မရေီလနျးက မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျးကွားမှာလညျး အခွခေံစားသောကျကုနျတှေ ဝယျယူစုဆောငျးကွတဲ့အထိ စိုးရိမျမှု တိုးလာနတေယျလို့ မရေီလနျး Rockville မွို့မှာနတေဲ့ ဒေါျနီလာက ပွောပါတယျ။
“ရောဂါကူးမှာကတော့ လူတိုငျး ကွောကျကွတာပဲလေ။ ကွောကျတော့ ရှောငျရမှာပေါ့။ လူတောထဲကို မသှားဘူး၊ ကိုယ့ျအိမျမှာ ကိုယျနမေယျ၊ အစားအသောကျတှေ ဝယျထားမယျ၊ တောျတောျမြားမြား ထှကျစရာ မလိုတော့ဘူးပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ အခုက ကိုယ့ျလိုလူတှေ အမြားကွီးဖွဈနတေော့ ဝယျစရာလညျး ဆနျတောငျပွတျတယျ၊ ရပွေတျတယျ၊ အခုတော့ အထူးသဖွင့ျ ပွတျတာက Sanitizer ကအစ ဘယျမှာမှ ဝယျလို့မရတော့ဘူး။ နှာခေါငျးစညျးကတော့ ဝယျလို့မရတာကို တောျတောျလေးကွာပွီ။ တရုတျပွညျမှာ စပွီး ဝူဟနျဖွဈတယျ ဆိုကတညျးက ဝယျလို့မရတော့ဘူး။
“ဒီရောဂါကလညျး ခကြျခငြျး ရောဂါလက်ခဏာပွတာ မဟုတျဘူးဆိုတော့ လူတှကေ အရမျးကွောကျကွတော့ တယောကျနဲ့တယောကျ သတိထားကွတော့ပေါ့နောျ။ အတတျနိုငျဆုံးတော့ အပွငျကို မသှားရအောငျ၊ လူမြားတဲ့နရော မသှားကွအောငျ အခငြျးခငြျး ပွောကွတဲ့အခါကွတော့ ဆနျတှဘောတှေ ဝယျထားကွဆိုတော့ လိုကျဝယျတာပဲ။ တခြို့လညျး ဝယျလို့ရတဲ့လူရှိတယျ၊ တခြို့လညျး ဝယျလို့မရကွတော့ဘူး။ အခုဆိုရငျ တောျတောျလေးကို မရကွတော့ဘူးလို့ ပွောတယျ။”
လကျရှိအခြိနျထိ အမရေိကနျပွညျထောငျစုအတှငျးမှာ ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈကွောင့ျ သဆေုံးသူ ၁၉ ဦး ရှိသှားပွီဖွဈပွီး ၁၃ ဦးက ဝါရှငျတနျပွညျနယျကနဲ့ တဦးက ကာလီဖိုးနီးယားပွညျနယျကဖွဈကာ ကနြျသူတှကေ အခွားပွညျနယျက ဖွဈပါတယျ။
