မြန်မာ့တပ်မတော်နဲ့ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AA အဖွဲ့တို့အကြားဖြစ်ပွါးနေတဲ့ စစ်ရေးတင်းမာမှုကြောင့် ချင်းပြည်နယ် ပလက်၀ မြို့နယ်နဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် မြို့နယ်တချို့မှာ လုံခြုံရေး တင်းကြပ်လာနေပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်နယ် အမ်းမြို့နယ်မှာ လုံခြုံရေးကို ပိုပြီး တင်းတင်းကြပ်ကြပ် လုပ်ဆောင်လာသလို ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့မှာတော့ လုံခြုံရေးအတွက် ညမထွက်ရ အမိန့် ထုတ်ပြန်ထားတာ ဖြစ်ပြီး ဒေသခံ ခရစ်ယန်တွေ အတွက်တော့ ခရစ္စမတ်ပွဲ ကျင်းပဖို့ပါ အခက်အခဲတွေ ဖြစ်နေ တာပါ။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်း သတင်းထောက် နိုင်ကွန်းအိန်ကနေ သတင်းပေးပို့ ထားပါတယ်။
ယခင်က ခရစ်စမတ်ပွဲ ကျင်းပနေတဲ့ ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့အတွင်း ဒီနှစ်မှာတော့ လုံံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် ညဖက်ကျင်းပခွင့် မရတော့ဘူးလို့ ပလက်ဝမြို့က ခရစ်ယာန် ဘာသာရေးဓမ္မဆရာ မောဆက်ကပြောပါတယ်။
“ခရစ်စမတ်ပွဲကိုတော့ ညရောနေ့ရော တရက်တာကျင်းပမှ စည်စည်ကားကား ကျင်းပနေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ညဖက်မှာ လုပ်ခွင့်မရှိတော့ အဆင်မပြေတော့ဘူး။ အခုက ဒီလိုမျိုး ကန့်သတ်ထားလိုက်တော့ သိပ်ပြီးတော့ အဆင်မပြေ တော့ဘူး ပေါ့။ ပုံမှန်အားဖြင့်တော့ Carol ထွက်တာပေါ့နော် အိမ်တိုင်ယာရောက် သီချင်းတွေ လိုက်ဆိုပေးတယ်။ ကျွန်တော်တို့ ဒီနှစ် ကျတော့ ညမထွက်ရအမိန့်ထွက်တော့ အသင်းတော် အသီးသီးက ကျွန်တော်တို့ မသွားနိုင်ဘူး။ ပလက်ဝမြို့ပေါ်မှာ ဆိုရင် အသင်းတော်(၂) ပါးဘဲ သွားနိုင်တယ်။ အဲတာတောင်မှ ညမှာမဟုတ်ဘူး။ နေ့လယ်မှာဘဲ သွားရတယ်။ လုံခြုံရေးအခြေ အနေ အရတော့ ကျွန်တော်တို့ကတော့ မလုံခြုံဘူးလို့ပြောရမယ်။”
ပလက်ဝမြို့နယ် ဒေသခံ ချင်းလူမျိုးအများစုဟာ ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တွေ ဖြစ်ကြပြီး အသင်းတော်ပေါင်း (၁၅) ခုကျော် ရှိတဲ့အနက်က (၂) သင်းသာ နေ့ခင်းပိုင်းမှာ သီချင်း လိုက်လံဆိုနေတာ ရှိတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
ပလက်ဝမြို့နယ်မှာ ည (၆) နာရီကနေ မနက် (၆) နာရီအထိ အပြင်မထွက်ရနဲ့ လူ(၅) ဦးထက်ပိုပြီး စုမနေရဆိုတဲ့ ပုဒ်မ (၁၄၄) အမိန့် ထုတ်ပြန်ထားကြောင့် ဒီနှစ်ခရစ္စမတ်ပွဲ ကျင်းပဖို့ အခက်တွေ့နေတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။
ချင်းပြည်နယ် အစိုးရအဖွဲ့ လူမှုရေးဝန်ကြီး ပေါင်လွန်မင်းထန် ကတော့ ဒေသအတွင်း လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် ညမ ထွက်ရအမိန့် ထုတ်ပြန်ထားတာလို့ ဆိုပါတယ်။
“ပလက်ဝကိစ္စကျ သူကလုံခြုံရေး အခြေခံဖြစ်နေတော့လေ လက်ရှိ အခြေအနေရဲ့လုံခြုံရေးအပေါ်မှာ သူတို့တောင်းဆိုခ ျက်အရပေါ့။ ကာဖြူး (Curfew) ကြေညာလိုက်တာ ပေါ့နော်။ ခုတော့ ဒီခရစ္စမတ် ရာသီမှာလည်းဘဲ သူ့နယ်မြေရဲ့အခြေအနေအရ သူက နည်းနည်း လျှော့ပေါ့တာတို့ လုပ်လို့ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ လက်ရှိအခြေအနေတော့ ဘယ်လောက်အထိ လုပ်တာဆိုတာတော့ ကျွန်တော်အနေနဲ့ မသိဘူး။”
အလားတူ ရခိုင်ပြည်နယ် အတွင်းမှာလည်း မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ AAအဖွဲ့တို့ အကြား တိုက်ပွဲတွေ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွါးနေသလို လုံခြုံရေး တင်းကြပ်လာနေတာပါ။
အထူးသဖြင့် အနောက်ပိုင်းတိုင်း စစ်ဌာနချုပ် တည်ရှိရာ အမ်းမြို့နယ်အတွင်း လုံခြုံရေး တင်းကြပ်ထားတယ်လို့ မြို့ခံ ကိုစိုးအောင်က ပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ (၆) နာရီကျော်ရင် အပြင်မထွက်ကြတော့ဘူး။ သူတို့ လုံခြုံရေး အင်အားချထားတယ်။ ကျွန်တော်တို့တော့ ခါတိုင်း အနေအထားနဲ့တော့ သွားရလာရတာတော့ အဆင်မပြေဘူးပေါ့။ တချို့နေရာမှာလည်း စစ်တာဆေးတာ ရှိတယ် ဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့လည်း မသွားရဲမလာရဲကြဘူးပေါ့။ ညမထွက်ရ အမိန့်ထုတ်ပြန်ထားတာတော့ မရှိဘူး။”
ဒီဇင်ဘာ (၁၇) ရက်နေ့ညနေက အမ်းမြို့နယ် ကံ့ကော်မြိုင် ကျေးရွာအနီး လုံခြုံရေး ဆောင်ရွက်နေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ် ကနေ မိုင်းဖေါက်ခွဲ ဖို့လုပ်ဆောင်နေဆဲ AA အဖွဲ့ဝင် ၂ဦးကို ရီမုမိုင်းလေးလုံးနှင့်အတူ အသေဖမ်းဆီး ရမိခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော်ဘက်က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
အမ်းနဲ့ စစ်တွေသွားတဲ့ ကားလမ်းပေါ် မသင်္ကာဖွယ် လူ ၂ ဦး တွေ့ရှိရလို့ ခေါ်ယူစဉ်မှာထွက်ပြေးသွားလို့ ပစ်ခတ်မှု ကြောင့် သေဆုံးသွားပြီး ၎င်းဝန်းကျင်တစ်ဝိုက်ကို စစ်ဆေးရှာဖွေရာ ချုံပုတ်အတွင်း ဝှက်ထားတဲ့ ဆိုင်ကယ်တစီးကို တွေ့ရှိရာကနေ စစ်ဆေးရာမှာ ကွန်ကြူပိုက်နဲ့ ပြုလုပ်ထားတဲ့ ရီမုမိုင်းနှစ်လုံးအပြင် ကားလမ်း ဝဲ/ယာဘက်မှာ အသင့်ထောင်ထားတဲ့ ရီမုမိုင်းနှစ်လုံးကို ထပ်မံဖော်ထုတ် တွေ့ရှိခဲ့တယ်လို့ တပ်မတော် ကာကွယ်ရေး ဦးစီးချုပ်ရုံး ကနေ သတင်းထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။ ဖြစ်စဉ် အခြေအနေကို အသေးစိတ် သိရှိဖို့ တပ်မတော် ပြောရေးဆိုခွင့် ရှိသူတွေကို ဆက်သွယ်ခဲ့ပေမယ့် ဆက်သွယ်လို့ မရခဲ့ပါဘူး။ ရခိုင်လက်နက်ကိုင် AAပြောခွင့်ရ ခိုင်သုခကတော့ သေဆုံးသူ ၂ ်ဦးဟာ AA အဖွဲ့ဝင်မဟုတ်ဘဲ အရပ်သားတွေဖြစ်နိုင် ကြောင်းပြောပါတယ်။
“ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိတာကတော့ ဗမာစစ်တပ်ဖက်က သူတို့ဒီ အရပ်သားတွေကို မတရားပစ်သတ်ပြီ ဆိုလို့ရှိရင် အဲဒီလို အကြောင်း ပြချက်ပေးတဲ့ ဟာတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အခု ပစ်သတ်ခံရတာ လည်းဘဲ အရပ်သားတွေဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ကျွန်တော်ကတော့ အဲဒီလိုသုံးသပ်တယ်။”
ချင်းပြည်နယ် ပလက်ဝမြို့နယ် နုံးဘူးကျေးရွာနဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် မင်းပြား၊ မြောက်ဦး၊ ရသေ့တောင်မြို့နယ်ဖက်မှာ ဒီဇင်ဘာ (၉) ရက်နေ့ကနေ (၁၄) ရက်နေ့အထိ တိုက်ပွဲပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွါးနေခဲ့ပါတယ်။ ဒီဖြစ်ပွါးနေတဲ့ တိုက်ပွဲနဲ့ ပစ်ခတ်မှုအတွင်း အရပ်သားတွေလည်း ထိခိုက်သေဆုံးမှုတွေ ရှိနေပါတယ်။
(Unicode)
ညမထှကျရအမိန့ျကွောင့ျ ပလကျဝ ခရစ်စမတျ အခကျကွုံနိုငျ
မွနျမာ့တပျမတောျနဲ့ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AA အဖှဲ့တို့အကွားဖွဈပှါးနတေဲ့ စဈရေးတငျးမာမှုကွောင့ျ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျ၀ မွို့နယျနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ မွို့နယျတခြို့မှာ လုံခွုံရေး တငျးကွပျလာနပေါတယျ။ ရခိုငျပွညျနယျ အမျးမွို့နယျမှာ လုံခွုံရေးကို ပိုပွီး တငျးတငျးကွပျကွပျ လုပျဆောငျလာသလို ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့မှာတော့ လုံခွုံရေးအတှကျ ညမထှကျရ အမိန့ျ ထုတျပွနျထားတာ ဖွဈပွီး ဒသေခံ ခရဈယနျတှေ အတှကျတော့ ခရစ်စမတျပှဲ ကငြျးပဖို့ပါ အခကျအခဲတှေ ဖွဈနေ တာပါ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး သတငျးထောကျ နိုငျကှနျးအိနျကနေ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ယခငျက ခရဈစမတျပှဲ ကငြျးပနတေဲ့ ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့အတှငျး ဒီနှဈမှာတော့ လုံံခွုံရေးအခွအေနကွေောင့ျ ညဖကျကငြျးပခှင့ျ မရတော့ဘူးလို့ ပလကျဝမွို့က ခရဈယာနျ ဘာသာရေးဓမ်မဆရာ မောဆကျကပွောပါတယျ။
“ခရဈစမတျပှဲကိုတော့ ညရောနေ့ရော တရကျတာကငြျးပမှ စညျစညျကားကား ကငြျးပနကွေတာဖွဈပါတယျ။ ညဖကျမှာ လုပျခှင့ျမရှိတော့ အဆငျမပွတေော့ဘူး။ အခုက ဒီလိုမြိုး ကန့ျသတျထားလိုကျတော့ သိပျပွီးတော့ အဆငျမပွေ တော့ဘူး ပေါ့။ ပုံမှနျအားဖွင့ျတော့ Carol ထှကျတာပေါ့နောျ အိမျတိုငျယာရောကျ သီခငြျးတှေ လိုကျဆိုပေးတယျ။ ကြှနျတောျတို့ ဒီနှဈ ကတြော့ ညမထှကျရအမိန့ျထှကျတော့ အသငျးတောျ အသီးသီးက ကြှနျတောျတို့ မသှားနိုငျဘူး။ ပလကျဝမွို့ပေါျမှာ ဆိုရငျ အသငျးတောျ(၂) ပါးဘဲ သှားနိုငျတယျ။ အဲတာတောငျမှ ညမှာမဟုတျဘူး။ နေ့လယျမှာဘဲ သှားရတယျ။ လုံခွုံရေးအခွေ အနေ အရတော့ ကြှနျတောျတို့ကတော့ မလုံခွုံဘူးလို့ပွောရမယျ။”
ပလကျဝမွို့နယျ ဒသေခံ ခငြျးလူမြိုးအမြားစုဟာ ခရဈယာနျဘာသာဝငျတှေ ဖွဈကွပွီး အသငျးတောျပေါငျး (၁၅) ခုကြောျ ရှိတဲ့အနကျက (၂) သငျးသာ နေ့ခငျးပိုငျးမှာ သီခငြျး လိုကျလံဆိုနတော ရှိတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။
ပလကျဝမွို့နယျမှာ ည (၆) နာရီကနေ မနကျ (၆) နာရီအထိ အပွငျမထှကျရနဲ့ လူ(၅) ဦးထကျပိုပွီး စုမနရေဆိုတဲ့ ပုဒျမ (၁၄၄) အမိန့ျ ထုတျပွနျထားကွောင့ျ ဒီနှဈခရစ်စမတျပှဲ ကငြျးပဖို့ အခကျတှေ့နတေယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။
ခငြျးပွညျနယျ အစိုးရအဖှဲ့ လူမှုရေးဝနျကွီး ပေါငျလှနျမငျးထနျ ကတော့ ဒသေအတှငျး လုံခွုံရေးအခွအေနကွေောင့ျ ညမ ထှကျရအမိန့ျ ထုတျပွနျထားတာလို့ ဆိုပါတယျ။
“ပလကျဝကိစ်စကြ သူကလုံခွုံရေး အခွခေံဖွဈနတေော့လေ လကျရှိ အခွအေနရေဲ့လုံခွုံရေးအပေါျမှာ သူတို့တောငျးဆိုခ ကြျအရပေါ့။ ကာဖွူး (Curfew) ကွညောလိုကျတာ ပေါ့နောျ။ ခုတော့ ဒီခရစ်စမတျ ရာသီမှာလညျးဘဲ သူ့နယျမွရေဲ့အခွအေနအေရ သူက နညျးနညျး လြှော့ပေါ့တာတို့ လုပျလို့ရတယျ။ ဒါပမေဲ့ လကျရှိအခွအေနတေော့ ဘယျလောကျအထိ လုပျတာဆိုတာတော့ ကြှနျတောျအနနေဲ့ မသိဘူး။”
အလားတူ ရခိုငျပွညျနယျ အတှငျးမှာလညျး မွနျမာစဈတပျနဲ့ AAအဖှဲ့တို့ အကွား တိုကျပှဲတှေ ပွငျးထနျစှာ ဖွဈပှါးနသေလို လုံခွုံရေး တငျးကွပျလာနတောပါ။
အထူးသဖွင့ျ အနောကျပိုငျးတိုငျး စဈဌာနခြုပျ တညျရှိရာ အမျးမွို့နယျအတှငျး လုံခွုံရေး တငျးကွပျထားတယျလို့ မွို့ခံ ကိုစိုးအောငျက ပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ (၆) နာရီကြောျရငျ အပွငျမထှကျကွတော့ဘူး။ သူတို့ လုံခွုံရေး အငျအားခထြားတယျ။ ကြှနျတောျတို့တော့ ခါတိုငျး အနအေထားနဲ့တော့ သှားရလာရတာတော့ အဆငျမပွဘေူးပေါ့။ တခြို့နရောမှာလညျး စဈတာဆေးတာ ရှိတယျ ဆိုတော့ ကြှနျတောျတို့လညျး မသှားရဲမလာရဲကွဘူးပေါ့။ ညမထှကျရ အမိန့ျထုတျပွနျထားတာတော့ မရှိဘူး။”
ဒီဇငျဘာ (၁၇) ရကျနေ့ညနကေ အမျးမွို့နယျ ကံ့ကောျမွိုငျ ကြေးရှာအနီး လုံခွုံရေး ဆောငျရှကျနတေဲ့ မွနျမာစဈတပျ ကနေ မိုငျးဖေါကျခှဲ ဖို့လုပျဆောငျနဆေဲ AA အဖှဲ့ဝငျ ၂ဦးကို ရီမုမိုငျးလေးလုံးနှင့ျအတူ အသဖေမျးဆီး ရမိခဲ့တယျလို့ တပျမတောျဘကျက ထုတျပွနျထားပါတယျ။
အမျးနဲ့ စဈတှသှေားတဲ့ ကားလမျးပေါျ မသငျ်ကာဖှယျ လူ ၂ ဦး တှေ့ရှိရလို့ ခေါျယူစဉျမှာထှကျပွေးသှားလို့ ပဈခတျမှု ကွောင့ျ သဆေုံးသှားပွီး ၎င်းငျးဝနျးကငြျတဈဝိုကျကို စဈဆေးရှာဖှရော ခြုံပုတျအတှငျး ဝှကျထားတဲ့ ဆိုငျကယျတစီးကို တှေ့ရှိရာကနေ စဈဆေးရာမှာ ကှနျကွူပိုကျနဲ့ ပွုလုပျထားတဲ့ ရီမုမိုငျးနှဈလုံးအပွငျ ကားလမျး ဝဲ/ယာဘကျမှာ အသင့ျထောငျထားတဲ့ ရီမုမိုငျးနှဈလုံးကို ထပျမံဖောျထုတျ တှေ့ရှိခဲ့တယျလို့ တပျမတောျ ကာကှယျရေး ဦးစီးခြုပျရုံး ကနေ သတငျးထုတျပွနျထားပါတယျ။ ဖွဈစဉျ အခွအေနကေို အသေးစိတျ သိရှိဖို့ တပျမတောျ ပွောရေးဆိုခှင့ျ ရှိသူတှကေို ဆကျသှယျခဲ့ပမေယ့ျ ဆကျသှယျလို့ မရခဲ့ပါဘူး။ ရခိုငျလကျနကျကိုငျ AAပွောခှင့ျရ ခိုငျသုခကတော့ သဆေုံးသူ ၂ ျဦးဟာ AA အဖှဲ့ဝငျမဟုတျဘဲ အရပျသားတှဖွေဈနိုငျ ကွောငျးပွောပါတယျ။
“ဖွဈနိုငျခြေ ရှိတာကတော့ ဗမာစဈတပျဖကျက သူတို့ဒီ အရပျသားတှကေို မတရားပဈသတျပွီ ဆိုလို့ရှိရငျ အဲဒီလို အကွောငျး ပွခကြျပေးတဲ့ ဟာတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အခု ပဈသတျခံရတာ လညျးဘဲ အရပျသားတှဖွေဈနိုငျတယျလို့ ကြှနျတောျကတော့ အဲဒီလိုသုံးသပျတယျ။”
ခငြျးပွညျနယျ ပလကျဝမွို့နယျ နုံးဘူးကြေးရှာနဲ့ ရခိုငျပွညျနယျ မငျးပွား၊ မွောကျဦး၊ ရသေ့တောငျမွို့နယျဖကျမှာ ဒီဇငျဘာ (၉) ရကျနေ့ကနေ (၁၄) ရကျနေ့အထိ တိုကျပှဲပွငျးထနျစှာ ဖွဈပှါးနခေဲ့ပါတယျ။ ဒီဖွဈပှါးနတေဲ့ တိုကျပှဲနဲ့ ပဈခတျမှုအတှငျး အရပျသားတှလေညျး ထိခိုကျသဆေုံးမှုတှေ ရှိနပေါတယျ။
