ထိုင်းနိုင်ငံမှာ လိပ်ကျွန်းလူသတ်မူနဲ့ သေဒဏ်ပေးခံရတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်း လူငယ် ၂ ဦးကို သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်ကနေ ထိုင်းဘုရင်းမင်းမြတ်က ခွင့်လွတ်ပေးပါရန် ဆိုတဲ့ အချက်အလက်တွေပါတဲ့ အသနားခံစာ မူကြမ်းကို ဘန်ကောက်မှာရှိတဲ့ ထိုင်းရှေနေများကောင်စီက တာဝန်ရှိသူတွေက အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့မှာ ဘန်ကောက်မြို့က မြန်မာသံရုံးကို ပေးပို့ခဲ့ပါတယ်။
ဒီအသနားခံထားတဲ့ အယူခံကို အောက်တိုဘာ ၂၁ ရက်နေ့မှာ အပြီးတင်နိုင်ရေး အတွက် မြန်မာဘက်ကလည်း လုပ်ဆောင်သွားမှာပါ။ ဒီအကြောင်းကိုတော့ ထိုင်းအခြေစိုက် ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ထိုင်းနိုင်ငံမှာ သေဒဏ် ချမှတ်ထားခြင်းခံရတဲ့ မြန်မာနိုင်ငံသား ကိုဇော်လင်းနဲ့ ကိုဝင်းဇော်ထွန်း တို့ ၂ဦးနဲ ပတ်သက်လို့ အသနားခံစာတင်ရေး လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ထိုင်းရှေနေများကောင်စီက ရေးသားထားတဲ့ အသနားခံစာ မူကြမ်းကို မြန်မာသံရုံးကို အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ ညနေပိုင်းမှာပေးပို့လာတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ ဒီစာထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ အဓိက အချက်အလက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး မြန်မာသံရုံးရဲ့ ဥပဒေအကြံပေး ဦးအောင်မျိုးသန့်က အခုလိုပြောပါတယ်။
"သဘောကတော့ နဂိုကတည်းကတော့ အပြစ်က သေဒဏ်ပေးပြီးပြီဆိုတော့ မလုပ်ပါဘူးလို့တော့ ပြောလို့ မရတော့ဘူး။ ဝန်လည်း ခံလို့မရဘူး။ တလျှောက်လုံး တရားရုံးမှာငြင်းလာတာလေ။ ဒါပေမဲ့ ဘယ်လိုရေးရသလဲ ဆိုတော့ တရားရုံးက အမိန့်ချမှတ်ထားတာကိုတော့ အထူးပြောစရာ မလိုတော့ပါဘူး ဆိုတာတော့ အဲဒီအချက်လေးပါတယ်။ သူတို့ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံမှ နေထိုင်စဉ် ကာလအတွင်းမှာ ထိုင်းဥပဒေကိုလည်း စည်းကမ်း ဖောက်ဖျက်တာတွေလည်း မရှိဘူးပေါ့။ ကိုယ့်နိုင်ငံမှာလည်း ရာဇဝတ်ပြစ်မူ လုပ်ခဲ့တာမရှိဘူးပေါ့။ အတန်းပညာ လေးတွေလည်းရှိတယ်။ နှစ်ယောက်လုံးကလည်း မိခင်မုဆိုးမကြီးတွေပဲ ရှိတယ်။ ဒါတွေကို အဓိကထားတယ်။ သေဒဏ်မှတပါး တခြားပြစ်ဒဏ် ပြောင်းလဲ သတ်မှတ်ပေးဖို့ပေါ့။ သေဒဏ်ပြစ်ဒဏ်ကနေ ခွင့်လွှတ်ပေးပါရန်။ အဲဒီလိုတွေရေးထားပါတယ်။ "
ထိုင်းဘုရင်မင်းမြတ်ကို အသနားခံစာ တင်ရတာဟာ မြန်မာလူငယ် လွတ်မြောက်နိုင်ရေးနဲ့ သေဒဏ်မှ တပါး တခြား ပြစ်ဒဏ်တွေ အထိ လျှော့ပေးနိုင်ရေး အလားအလာကောင်းတွေ ရလိ့မ်လို့ မျှော်လင့်ထားကြောင်း ဦးအောင်မျိုးသန့်က ဆက်ပြောပြပါတယ်။
" အခုဟာက ကျခံနေရတာက သေဒဏ်ပဲဖြစ်နေတာကိုး။ ဘုရင်ကြီးအနေနဲ့ သနားလို့ပဲလွှတ်ပေးပေး သေဒဏ်ကနေ တသက်တကျွန်းပဲကျကျ ထောင်ဒဏ်တွေပဲကျကျ နောက်ဆုံး နှစ်နိုင်ငံ အကျဉ်းသားလဲလှယ်ရေး ဆိုတာတွေလည်း ပေါ်လာနိုင်တယ်လေ။ ဒါဆို လွတ်နိုင်စရာ အကြောင်းတွေ ရနိုင်တယ်။ "
အောက်တိုဘာလ ၁၇ ရက်နေ့မှာတော့ မြန်မာသံရုံးက သံအမတ်ကြီးနဲ့ တကွ မြန်မာဘက်က ဥပဒေပိုင်းဆိုင်ရာ တာဝန်ရှိသူတွေနဲ့လည်း ဒီအသနာခံစာ မူကြမ်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ တွေ့ဆုံတိုင်ပင် ဆွေးနွေးမူတွေ လုပ်သွားမှာဖြစ်ပြီး အောက်တိုဘာလ ၂၁ ရက်နေ့ နောက်ဆုံးထားပြီး အသနားခံစာတင်နိုင်ရေးကို လုပ်သွားမယ်လို့လည်း ဆိုပါတယ်။
" တကယ်တန်း နောက်ဆုံးနေ့ကတော့ ၂၈ ရက်နေ့ နောက်ဆုံနေ့ရက်ထိ စောင့်လို့မရဘူး။ ဒီစာက အရေးပါတဲ့ အဓိက တာဝန်ရှိသူထံကို ပို့ရမှာကိုး။ ဒါကြောင့် အချိန်နည်းနည်းပိုယူထားရတယ်။ "
ဗြိတိန်လူငယ်၂ဦး ဖြစ်တဲ့ Hannah Witheridge နဲ့ David Miller တို့အသတ်ခံရတဲ့ လိပ်ကျွန်းလူသတ်မူနဲ့ ပတ်သက်လို့ သေဒဏ်ပေးခြင်း ခံထားရတဲ့ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလူငယ် ၂ ဦးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံ တရားလွှတ်တော်ချုပ်က အခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၉ ရက်နေ့က သေဒဏ်အမိန့်ကို ထပ်မံ အတည်ပြု ပေးလိုက်တာကြောင့် ဥပဒေလမ်းကြောင်းအရ နောက်ထပ် လုပ်ဆောင်စရာ နည်းလမ်း ကုန်ဆုံးသွားပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
အခု ထိုင်းဘုရင်ထံကို အသနားခံစာတင်ခြင်းဟာ သူတို့ ၂ ဦးအတွက်သေဒဏ်ကနေ ပြစ်ဒဏ် လျှော့ချ ပေးရေး နောက်ဆုံး ကြိုးစားချက် ဖြစ်ပါတယ်။ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းအလုပ်သမား ခန့်မှန်းချေ ၄,၀၀၀ လောက် အလုပ်လုပ်ကိုင်နေတဲ့ ကော့တောင် အပန်းဖြေကျွန်းဖြစ်တဲ့ လိပ်ကျွန်းမှာ ၂၀၁၄ခုနှစ် စက်တင်ဘာလမှာ ဗြိတိန်လူငယ်၂ ဦးသတ်ခံခဲ့ရတာပါ။
ဒီအမှုမှာ မြန်မာရွှေ့ပြောင်းလူငယ် ၂ ယောက်ဖြစ်တဲ့ ကိုဝင်းဇော်ထွန်းနဲ့ ကိုဇော်လင်းတို့ကို လူသတ်မှု၊ မုဒိမ်းမှု၊ ပစ္စည်းလူယူမှု အပါအဝင် အမှု ၇ မှုနဲ့တရားစွဲခဲ့ပါတယ်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ကော့စမွေ အကျဉ်းထောင်မှာ ဖမ်းဆီးခံထားရတဲ့ သူတို့ ၂ ယောက်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်ကုန်မှာ ထိုင်းနိုင်ငံ၊ ကော့စမွေ တရားရုံးကနေ အမြင့်ဆုံးပြစ်ဒဏ်အဖြစ် သေဒဏ်ပေးခဲ့ပြီး ဘန်ခွမ် အကျဉ်းထောင်မှာ ဆက်လက် ထိန်းသိမ်းထားပါတယ်။ မြန်မာရွှေပြောင်း လူငယ်၂ ဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ မြန်မာလူ့အခွင့်အရေးကော်မရှင်နဲ့ ဒေသတွင်း လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းတွေက တောင်းဆိုခဲ့ကြသလို မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း သူတို့ ၂ ဦးလွတ်မြောက်ရေးအတွက် တောင်းဆို ဆန္ဒပြပွဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ကြပါတယ်။
(unicode)
သဒေဏျခံ လူငယျ ၂ ဦးအတှကျ ထိုငျးဘုရငျထံ အယူခံရေး အလားအလာ
ထိုငျးနိုငျငံမှာ လိပျကြှနျးလူသတျမူနဲ့ သဒေဏျပေးခံရတဲ့ မွနျမာရှှေ့ပွောငျး လူငယျ ၂ ဦးကို သဒေဏျပွဈဒဏျကနေ ထိုငျးဘုရငျးမငျးမွတျက ခှင့ျလှတျပေးပါရနျ ဆိုတဲ့ အခကြျအလကျတှပေါတဲ့ အသနားခံစာ မူကွမျးကို ဘနျကောကျမှာရှိတဲ့ ထိုငျးရှနေမြေားကောငျစီက တာဝနျရှိသူတှကေ အောကျတိုဘာလ ၁၆ ရကျနေ့မှာ ဘနျကောကျမွို့က မွနျမာသံရုံးကို ပေးပို့ခဲ့ပါတယျ။
ဒီအသနားခံထားတဲ့ အယူခံကို အောကျတိုဘာ ၂၁ ရကျနေ့မှာ အပွီးတငျနိုငျရေး အတှကျ မွနျမာဘကျကလညျး လုပျဆောငျသှားမှာပါ။ ဒီအကွောငျးကိုတော့ ထိုငျးအခွစေိုကျ ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ထိုငျးနိုငျငံမှာ သဒေဏျ ခမြှတျထားခွငျးခံရတဲ့ မွနျမာနိုငျငံသား ကိုဇောျလငျးနဲ့ ကိုဝငျးဇောျထှနျး တို့ ၂ဦးနဲ ပတျသကျလို့ အသနားခံစာတငျရေး လုပျငနျးစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ ထိုငျးရှနေမြေားကောငျစီက ရေးသားထားတဲ့ အသနားခံစာ မူကွမျးကို မွနျမာသံရုံးကို အောကျတိုဘာလ ၁၆ ရကျနေ့ ညနပေိုငျးမှာပေးပို့လာတယျလို့ဆိုပါတယျ။ ဒီစာထဲမှာ ပါဝငျတဲ့ အဓိက အခကြျအလကျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး မွနျမာသံရုံးရဲ့ ဥပဒအေကွံပေး ဦးအောငျမြိုးသန့ျက အခုလိုပွောပါတယျ။
"သဘောကတော့ နဂိုကတညျးကတော့ အပွဈက သဒေဏျပေးပွီးပွီဆိုတော့ မလုပျပါဘူးလို့တော့ ပွောလို့ မရတော့ဘူး။ ဝနျလညျး ခံလို့မရဘူး။ တလြှောကျလုံး တရားရုံးမှာငွငျးလာတာလေ။ ဒါပမေဲ့ ဘယျလိုရေးရသလဲ ဆိုတော့ တရားရုံးက အမိန့ျခမြှတျထားတာကိုတော့ အထူးပွောစရာ မလိုတော့ပါဘူး ဆိုတာတော့ အဲဒီအခကြျလေးပါတယျ။ သူတို့ဟာ ထိုငျးနိုငျငံမှ နထေိုငျစဉျ ကာလအတှငျးမှာ ထိုငျးဥပဒကေိုလညျး စညျးကမျး ဖောကျဖကြျတာတှလေညျး မရှိဘူးပေါ့။ ကိုယ့ျနိုငျငံမှာလညျး ရာဇဝတျပွဈမူ လုပျခဲ့တာမရှိဘူးပေါ့။ အတနျးပညာ လေးတှလေညျးရှိတယျ။ နှဈယောကျလုံးကလညျး မိခငျမုဆိုးမကွီးတှပေဲ ရှိတယျ။ ဒါတှကေို အဓိကထားတယျ။ သဒေဏျမှတပါး တခွားပွဈဒဏျ ပွောငျးလဲ သတျမှတျပေးဖို့ပေါ့။ သဒေဏျပွဈဒဏျကနေ ခှင့ျလှှတျပေးပါရနျ။ အဲဒီလိုတှရေေးထားပါတယျ။ "
ထိုငျးဘုရငျမငျးမွတျကို အသနားခံစာ တငျရတာဟာ မွနျမာလူငယျ လှတျမွောကျနိုငျရေးနဲ့ သဒေဏျမှ တပါး တခွား ပွဈဒဏျတှေ အထိ လြှော့ပေးနိုငျရေး အလားအလာကောငျးတှေ ရလိ့မျလို့ မြှောျလင့ျထားကွောငျး ဦးအောငျမြိုးသန့ျက ဆကျပွောပွပါတယျ။
" အခုဟာက ကခြံနရေတာက သဒေဏျပဲဖွဈနတောကိုး။ ဘုရငျကွီးအနနေဲ့ သနားလို့ပဲလှှတျပေးပေး သဒေဏျကနေ တသကျတကြှနျးပဲကကြြ ထောငျဒဏျတှပေဲကကြြ နောကျဆုံး နှဈနိုငျငံ အကဉြျးသားလဲလှယျရေး ဆိုတာတှလေညျး ပေါျလာနိုငျတယျလေ။ ဒါဆို လှတျနိုငျစရာ အကွောငျးတှေ ရနိုငျတယျ။ "
အောကျတိုဘာလ ၁၇ ရကျနေ့မှာတော့ မွနျမာသံရုံးက သံအမတျကွီးနဲ့ တကှ မွနျမာဘကျက ဥပဒပေိုငျးဆိုငျရာ တာဝနျရှိသူတှနေဲ့လညျး ဒီအသနာခံစာ မူကွမျးနဲ့ ပတျသကျလို့ တှေ့ဆုံတိုငျပငျ ဆှေးနှေးမူတှေ လုပျသှားမှာဖွဈပွီး အောကျတိုဘာလ ၂၁ ရကျနေ့ နောကျဆုံးထားပွီး အသနားခံစာတငျနိုငျရေးကို လုပျသှားမယျလို့လညျး ဆိုပါတယျ။
" တကယျတနျး နောကျဆုံးနေ့ကတော့ ၂၈ ရကျနေ့ နောကျဆုံနေ့ရကျထိ စောင့ျလို့မရဘူး။ ဒီစာက အရေးပါတဲ့ အဓိက တာဝနျရှိသူထံကို ပို့ရမှာကိုး။ ဒါကွောင့ျ အခြိနျနညျးနညျးပိုယူထားရတယျ။ "
ဗွိတိနျလူငယျ၂ဦး ဖွဈတဲ့ Hannah Witheridge နဲ့ David Miller တို့အသတျခံရတဲ့ လိပျကြှနျးလူသတျမူနဲ့ ပတျသကျလို့ သဒေဏျပေးခွငျး ခံထားရတဲ့ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလူငယျ ၂ ဦးအတှကျ ထိုငျးနိုငျငံ တရားလှှတျတောျခြုပျက အခုနှဈ သွဂုတျလ ၂၉ ရကျနေ့က သဒေဏျအမိန့ျကို ထပျမံ အတညျပွု ပေးလိုကျတာကွောင့ျ ဥပဒလေမျးကွောငျးအရ နောကျထပျ လုပျဆောငျစရာ နညျးလမျး ကုနျဆုံးသှားပွီ ဖွဈပါတယျ။ အခု ထိုငျးဘုရငျထံကို အသနားခံစာတငျခွငျးဟာ သူတို့ ၂ ဦးအတှကျသဒေဏျကနေ ပွဈဒဏျ လြှော့ခြ ပေးရေး နောကျဆုံး ကွိုးစားခကြျ ဖွဈပါတယျ။
မွနျမာရှှေ့ပွောငျးအလုပျသမား ခန့ျမှနျးခြေ ၄,၀၀၀ လောကျ အလုပျလုပျကိုငျနတေဲ့ ကော့တောငျ အပနျးဖွကြှေနျးဖွဈတဲ့ လိပျကြှနျးမှာ ၂၀၁၄ခုနှဈ စကျတငျဘာလမှာ ဗွိတိနျလူငယျ၂ ဦးသတျခံခဲ့ရတာပါ။
ဒီအမှုမှာ မွနျမာရှှေ့ပွောငျးလူငယျ ၂ ယောကျဖွဈတဲ့ ကိုဝငျးဇောျထှနျးနဲ့ ကိုဇောျလငျးတို့ကို လူသတျမှု၊ မုဒိမျးမှု၊ ပစ်စညျးလူယူမှု အပါအဝငျ အမှု ၇ မှုနဲ့တရားစှဲခဲ့ပါတယျ။ ထိုငျးနိုငျငံ၊ ကော့စမှေ အကဉြျးထောငျမှာ ဖမျးဆီးခံထားရတဲ့ သူတို့ ၂ ယောကျကို ၂၀၁၅ ခုနှဈကုနျမှာ ထိုငျးနိုငျငံ၊ ကော့စမှေ တရားရုံးကနေ အမွင့ျဆုံးပွဈဒဏျအဖွဈ သဒေဏျပေးခဲ့ပွီး ဘနျခှမျ အကဉြျးထောငျမှာ ဆကျလကျ ထိနျးသိမျးထားပါတယျ။ မွနျမာရှှပွေောငျး လူငယျ၂ ဦးကို ပွနျလှှတျပေးဖို့ မွနျမာလူ့အခှင့ျအရေးကောျမရှငျနဲ့ ဒသေတှငျး လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့အစညျးတှကေ တောငျးဆိုခဲ့ကွသလို မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး သူတို့ ၂ ဦးလှတျမွောကျရေးအတှကျ တောငျးဆို ဆန်ဒပွပှဲတှေ ပွုလုပျခဲ့ကွပါတယျ။
