စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန့်ဘလူမြို့နယ်ထဲက ကျီစုကျေးရွာကို ဇူလိုင် ၁၈ ရက်နေ့က စစ်ရဟတ်ယာဉ် ၅ စီးနဲ့ လာရောက် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို၊ အဲဒီရဟတ်ယာဉ်မှာပါတဲ့ စစ်ကောင်စီတပ်သားတချို့က ကျေးရွာထဲ ဝင်ရောက်မီးရှို့တာကြောင့် နေအိမ် ၄၀၀ ကျော် မီးလောင်ပျက်စီးခဲ့တယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ လက်ရှိမှာ ရွာသား ၂၀ ကျော်ရဲ့ ရုပ်အလောင်းတွေကို တွေ့ခဲ့ရပြီး၊ ရွာသား ၅၀ ကျော် ပျောက်ဆုံးနေတယ်လို့လည်း ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန် သတင်းပေးပို့ထားတာကို မခင်ဖြူထွေးပြောပြပါမယ်။
ကန့်ဘလူမြို့နယ်ထဲက ကျီစုကျေးရွာအပါအဝင် ကျေးရွာအတော်များများကို စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ဇူလိုင် ၁၈ ရက် မနက်ပိုင်းက ရဟတ်ယာဉ်တွေနဲ့ လာရောက် တိုက်ခိုက်ခဲ့သလို၊ စစ်ကောင်စီတပ်တွေက ရွာထဲ ဝင်ရောက်ပြီး နေအိမ်တွေကို မီးရှို့ ရွာသားအများအပြားကို ဖမ်းဆီးမှုတွေ လုပ်ခဲ့တဲ့အကြောင်း ကျီစုကျေးရွာက ရပ်မိရပ်ဖတဦးက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“၁၈ ရက်နေ့က လေယာဉ်နဲ့ ကျဲတယ်။ လေယာဉ် ၅ စီးလာတယ်။ လေယာဉ်နဲ့ အယင် ကျဲပြီးတော့မှ လေယာဉ်ပေါ်ကနေပြီးတော့ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့လည်းပစ်တယ်။ လက်နက်ကြီးတွေနဲ့ပစ်ပြီးတော့ လေယာဉ် ၃ စီးက အောက်ဆင်းပြီး ရွာထောင် ၃ ထောင့်ကို(စကစတပ်သားတွေ) ချပြီးတော့မှ စစ်သားတွေက အောက်ကနေ ကျွန်တော်တို့ ရွာရဲ့ တောင်ဖက်က တပ်တွေပေါ့ အင်အား ၁၀၀ လောက်ရှိတယ်၊ မြောက်ဖက်က တပ်ကလည်း ၁၀၀ လောက်ရှိတယ် တပ်ထိုင်ထားတာလေ။ အဲ့မှာ ကျွန်တော်တို့ကို လေယာဉ်နဲ့ ပစ်တော့ ထွက်ပြေးကြတော့ ထွက်ပြေးပြီးတဲ့ အချိန်မှာ ကျွန်တော်တို့ အဲ့မှာ လူ ၄၀၊ ၅၀ လောက် အဖမ်းခံလိုက်ရတယ်။ အဲ့ လူ ၄၀၊ ၅၀ လောက်ကို ဘုန်းကြီးကျောင်းထဲမှာ ထားတယ်။ ပြီးရင်တော့ သူတို့ကို ပြန်လွတ်လိုက်တယ်။”
သူအပါအဝင် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ထွက်ပြေးသွားရတဲ့ ရွာသားတွေဟာ ဒီမနက်ပိုင်းလောက်မှာ ရွာကို ပြန်ဝင်ကြပြီး မီးလောင်နေတဲ့အိမ်တွေကို မီးငြိမ်းသတ်ပြီး ရှင်းလင်းမှုတွေ လုပ်ကြရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။ မီးရှို့ခံထားရတဲ့ အိမ်တွေထဲမှာ ကြိုးတုတ်ပြီး သတ်ခံထားရတဲ့ မီးလောင်နေတဲ့ အလောင်းတွေကို တွေ့ရပြီး လက်ရှိအချိန်ထိ အလောင်း ၂၀ ကျော် တွေ့ရပြီလို့ ကျေးရွာက ရပ်မိရပ်ဖတစ်ဦးက VOA ကို ခုလိုပြောပါတယ်။
“ကျွန်တော်တို့ အခု ပြာပုံတွေထဲ ရွာထဲတွေမှာ လျှောက်ရှာတော့ အခုတော့ ၂၀ ခန့်လောက်တော့ ကျွန်တော်တို့ တွေ့ပြီပေါ့နှော်အလောင်း။ အလောင်းတွေက ကြိုးတွေနဲ့ တုတ်ပြီးတော့မှ မီးလောင်ထားတော့ ရုပ်တွေက ဘယ်သူမှန်းမသိကြတော့ဘူး။ ဝမ်းလျားတွေမှောက်ပြီးတော့ပေါ့။ ပြီးတော့ စိတ်မနှံတဲ့သူ ၂ ယောက်ရောပေါ့။ စိတ်မနှံသူတစ်ယောက်ကိုက ကြိုးနဲ့တုတ်ပြီးတော့မှ ပစ်သတ်ထားခဲ့တယ်။ နောက်တစ်ယောက်ကိုတော့ အလွတ်ပစ်သတ်ထားခဲ့တယ် ရွာရဲ့ နောက်ထိပ်မှာ။ အခုလောလောဆယ် ပျောက်နေတဲ့သူက ၅၀ ကျော်တယ်၊ ဘယ်လိုမှ သတင်းမရတဲ့သူက။ အလောင်းတွေ့တာက ၂၀ ကျော်နေပြီ။”
အိမ်ခြေ ၈၅၀ ရှိတဲ့ ကျီစုကျေးရွာမှာ လက်ရှိ ဒေသခံတွေ စာရင်းကောက်ပြီးသလောက်ကတော့ အိမ်ခြေ ၄၀၀ ကျော်လောက် မီးလောင်သွားပြီလို့ ဆိုပါတယ်။ မီးလောင်တဲ့အိမ်အရေအတွက်က ဒီထက် ပိုများနိုင်ပေမယ့် ရွာရဲ့ အခြေအနေအရ စာရင်းအတိအကျ မရနိုင်သေးတာကြောင့်လို့ ပြောပါတယ်။
“အိမ်တွေကလည်းကျွန်တော်တို့ စာရင်းကို ရသလောက်တော့ ကျွန်တော်တို့ ယူနေကြတယ်ပေါ့ အခု။ မီးလောင်သွားတာက အိမ်ခြေ ၄၀၀ ဝန်းကျင်လောက် မီးရှို့လိုက်ပြီ။ ၁၈ ရက်နေ့ ၁၁ နာရီကနေ စရှို့တာက နောက် ၁၉ ရက်နေ့ထပ်ရှို့တယ်။ ကျွန်တော်တို့ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်တွေရဲ့ အိမ်ကို ရွေးပြီးတော့ ရှို့တယ် အဲ့ဒီနေ့က။ အခုလဲ အဲ့လို ရွေးရှို့ထားတာ။ ဗလီကျောင်းတွေက ဗလီကျောင်း ၂ ကျောင်းရှိတာပေါ့၊ အဲ့ဗလီကျောင်း ၂ ကျောင်းကို သေနတ်တွေနဲ့ ပစ်တယ်။ မှန်တွေကွဲတယ်။ ကျွန်တော်တို့ အနောက်ဗလီက ကားဂိုတောင်ကို မီးရှို့သွားတယ်။ နည်းနည်းရှပ်သွားတယ်ပေါ့ ဗလီကိုလည်းနည်းနည်းရှပ်သွားတယ်။ မနက်အထိပေါ့ မနက် ၉ နာရီ ၁၀ နာရီအထိကို မီးရှို့ခံရတယ်။ (မီးရှို့ခံရတဲ့အိမ်က) များနိုင်တယ်၊ အစ္စလမ်ဘာသာဝင်အိမ်က နည်းနည်းပဲ ကျန်တာ။ အစွန်အဖျားလေးလောက်ပဲ ကျန်တယ်။”
စစ်ကောင်စီတပ်တွေရဲ့ နယ်မြေရှင်းလင်းမီးရှို့မှုကောင့် ကျီစုကျေးရွာသား ၄၀၀၀ လောက်ဟာ လက်ရှိမှာ လယ်ကွင်းလိုနေရာတွေမှာ စစ်ရှောင်နေကြရတာကြောင့် နေထိုင်ရေး စားသောက်ရေးနဲ့ ဆေးဝါးအတွက်ပါ အကူအညီလိုအပ်ပြီး အခက်အခဲတွေ ရှိနေကြတယ်လို့ ကျေးရွာ ရပ်မိရပ်ဖက ပြောပါတယ်။ ကျီစုကျေးရွာနဲ့ တစ်မိုင်လောက်ကွာဝေးတဲ့ အောင်သာယာရွာအနီးမှာ စစ်ကောင်စီတပ်စခန်းချထားသလို ကျီစုရွာနဲ့ ၂ မိုင်လောက်ဝေးတဲ့ ကာဘိုးမှာလည်း စစ်တပ်စခန်းရှိတာကြောင့် ရွာသားတွေအနေနဲ့ စားရေးရိက္ခာအတွက် သွားလာဖို့ အဆင်မပြေဖြစ်နေကြတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။ လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်လလောက်ကတည်းက ကျီစုကျေးရွာသားယောကျ်ားတွေ ကာဘိုးရွာဖက်ကိုသွားရင် ဖမ်းဆီးခံရတာတွေဖြစ်လေ့ရှိတယ်လို့ ဒေသခံတွေက ပြောပါတယ်။
ဒီကျီစုကျေးရွာရဲ့ အခြေအနေနဲ့ ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဖက်က တစုံတရာ ထုတ်ပြန်တာမျိုးမရှိသလို စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရကိုလည်း ဆက်သွယ်လို့ မရပါဘူး။
စစ်ကိုင်းတိုင်းအတွင်းမှာတော့ တိုင်းစစ်ဌာနချုပ်ထိုင်ရာ မုံရွာမြို့ ပတ်ပတ်လည်ဖြစ်တဲ့ ယင်းမာပင်၊ ပုလဲ၊ ချောင်းဦး၊ မြင်းမူ၊ အရာတော်၊ ဝက်လက်၊ ရွှေဘို စတဲ့ နေရာတွေမှာ ဒေသခံကာကွယ်ရေးတပ် တွေနဲ့စစ်ကောင်စီတပ်တွေအကြားတိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့တာတနှစ်ဝန်းကျင်ရှိနေပါပြီ။ PDF ကာကွယ်ရေးတပ်တွေဟာ ကျေးရွာတွေကို အခြေစိုက်ပြီး၊ အကြမ်းဖက်လုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတယ်ဆိုပြီး စစ်ကောင်စီဖက်က နယ်မြေရှင်းလင်းရေး စစ်ဆင်မှုတွေကို တိုးမြှင့်လုပ်ဆောင်နေပါတယ်။
----------------------------------------
ကန့ျဘလူ ကြီစုကြေးရှာ နအေိမျ၄၀၀ကြောျမီးရှို့ခံရပွီး လူ၂၀သဆေုံး
စဈကိုငျးတိုငျး ကနျ့ဘလူမွို့နယျထဲက ကြီစုကြေးရှာကို ဇူလိုငျ ၁၈ ရကျနေ့က စဈရဟတျယာဥျ ၅ စီးနဲ့ လာရောကျ ပဈခတျတိုကျခိုကျခဲ့သလို၊ အဲဒီရဟတျယာဉျမှာပါတဲ့ စဈကောငျစီတပျသားတခြို့က ကြေးရှာထဲ ဝငျရောကျမီးရှို့တာကွောင့ျ နအေိမျ ၄၀၀ ကြောျ မီးလောငျပကြျစီးခဲ့တယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ လကျရှိမှာ ရှာသား ၂၀ ကြောျရဲ့ ရုပျအလောငျးတှကေို တှေ့ခဲ့ရပွီး၊ ရှာသား ၅၀ ကြောျ ပြောကျဆုံးနတေယျလို့လညျး ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျ သတငျးပေးပို့ထားတာကို မခငျဖွူထှေးပွောပွပါမယျ။
ကန့ျဘလူမွို့နယျထဲက ကြီစုကြေးရှာအပါအဝငျ ကြေးရှာအတောျမြားမြားကို စဈကောငျစီတပျတှကေ ဇူလိုငျ ၁၈ ရကျ မနကျပိုငျးက ရဟတျယာဉျတှနေဲ့ လာရောကျ တိုကျခိုကျခဲ့သလို၊ စဈကောငျစီတပျတှကေ ရှာထဲ ဝငျရောကျပွီး နအေိမျတှကေို မီးရှို့ ရှာသားအမြားအပွားကို ဖမျးဆီးမှုတှေ လုပျခဲ့တဲ့အကွောငျး ကြီစုကြေးရှာက ရပျမိရပျဖတဦးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“၁၈ ရကျနေ့က လယောဉျနဲ့ ကြဲတယျ။ လယောဉျ ၅ စီးလာတယျ။ လယောဉျနဲ့ အယငျ ကြဲပွီးတော့မှ လယောဉျပေါျကနပွေီးတော့ လကျနကျကွီးတှနေဲ့လညျးပဈတယျ။ လကျနကျကွီးတှနေဲ့ပဈပွီးတော့ လယောဉျ ၃ စီးက အောကျဆငျးပွီး ရှာထောငျ ၃ ထောင့ျကို(စကစတပျသားတှေ) ခပြွီးတော့မှ စဈသားတှကေ အောကျကနေ ကြှနျတောျတို့ ရှာရဲ့ တောငျဖကျက တပျတှပေေါ့ အငျအား ၁၀၀ လောကျရှိတယျ၊ မွောကျဖကျက တပျကလညျး ၁၀၀ လောကျရှိတယျ တပျထိုငျထားတာလေ။ အဲ့မှာ ကြှနျတောျတို့ကို လယောဉျနဲ့ ပဈတော့ ထှကျပွေးကွတော့ ထှကျပွေးပွီးတဲ့ အခြိနျမှာ ကြှနျတောျတို့ အဲ့မှာ လူ ၄၀၊ ၅၀ လောကျ အဖမျးခံလိုကျရတယျ။ အဲ့ လူ ၄၀၊ ၅၀ လောကျကို ဘုနျးကွီးကြောငျးထဲမှာ ထားတယျ။ ပွီးရငျတော့ သူတို့ကို ပွနျလှတျလိုကျတယျ။”
သူအပါအဝငျ တိုကျခိုကျမှုကွောင့ျ ထှကျပွေးသှားရတဲ့ ရှာသားတှဟော ဒီမနကျပိုငျးလောကျမှာ ရှာကို ပွနျဝငျကွပွီး မီးလောငျနတေဲ့အိမျတှကေို မီးငွိမျးသတျပွီး ရှငျးလငျးမှုတှေ လုပျကွရတယျလို့ဆိုပါတယျ။ မီးရှို့ခံထားရတဲ့ အိမျတှထေဲမှာ ကွိုးတုတျပွီး သတျခံထားရတဲ့ မီးလောငျနတေဲ့ အလောငျးတှကေို တှေ့ရပွီး လကျရှိအခြိနျထိ အလောငျး ၂၀ ကြောျ တှေ့ရပွီလို့ ကြေးရှာက ရပျမိရပျဖတဈဦးက VOA ကို ခုလိုပွောပါတယျ။
“ကြှနျတောျတို့ အခု ပွာပုံတှထေဲ ရှာထဲတှမှော လြှောကျရှာတော့ အခုတော့ ၂၀ ခန့ျလောကျတော့ ကြှနျတောျတို့ တှေ့ပွီပေါ့နှောျအလောငျး။ အလောငျးတှကေ ကွိုးတှနေဲ့ တုတျပွီးတော့မှ မီးလောငျထားတော့ ရုပျတှကေ ဘယျသူမှနျးမသိကွတော့ဘူး။ ဝမျးလြားတှမှေောကျပွီးတော့ပေါ့။ ပွီးတော့ စိတျမနှံတဲ့သူ ၂ ယောကျရောပေါ့။ စိတျမနှံသူတဈယောကျကိုက ကွိုးနဲ့တုတျပွီးတော့မှ ပဈသတျထားခဲ့တယျ။ နောကျတဈယောကျကိုတော့ အလှတျပဈသတျထားခဲ့တယျ ရှာရဲ့ နောကျထိပျမှာ။ အခုလောလောဆယျ ပြောကျနတေဲ့သူက ၅၀ ကြောျတယျ၊ ဘယျလိုမှ သတငျးမရတဲ့သူက။ အလောငျးတှေ့တာက ၂၀ ကြောျနပွေီ။”
အိမျခွေ ၈၅၀ ရှိတဲ့ ကြီစုကြေးရှာမှာ လကျရှိ ဒသေခံတှေ စာရငျးကောကျပွီးသလောကျကတော့ အိမျခွေ ၄၀၀ ကြောျလောကျ မီးလောငျသှားပွီလို့ ဆိုပါတယျ။ မီးလောငျတဲ့အိမျအရအေတှကျက ဒီထကျ ပိုမြားနိုငျပမေယ့ျ ရှာရဲ့ အခွအေနအေရ စာရငျးအတိအကြ မရနိုငျသေးတာကွောင့ျလို့ ပွောပါတယျ။
“အိမျတှကေလညျးကြှနျတောျတို့ စာရငျးကို ရသလောကျတော့ ကြှနျတောျတို့ ယူနကွေတယျပေါ့ အခု။ မီးလောငျသှားတာက အိမျခွေ ၄၀၀ ဝနျးကငြျလောကျ မီးရှို့လိုကျပွီ။ ၁၈ ရကျနေ့ ၁၁ နာရီကနေ စရှို့တာက နောကျ ၁၉ ရကျနေ့ထပျရှို့တယျ။ ကြှနျတောျတို့ အစ်စလမျဘာသာဝငျတှရေဲ့ အိမျကို ရှေးပွီးတော့ ရှို့တယျ အဲ့ဒီနေ့က။ အခုလဲ အဲ့လို ရှေးရှို့ထားတာ။ ဗလီကြောငျးတှကေ ဗလီကြောငျး ၂ ကြောငျးရှိတာပေါ့၊ အဲ့ဗလီကြောငျး ၂ ကြောငျးကို သနေတျတှနေဲ့ ပဈတယျ။ မှနျတှကှေဲတယျ။ ကြှနျတောျတို့ အနောကျဗလီက ကားဂိုတောငျကို မီးရှို့သှားတယျ။ နညျးနညျးရှပျသှားတယျပေါ့ ဗလီကိုလညျးနညျးနညျးရှပျသှားတယျ။ မနကျအထိပေါ့ မနကျ ၉ နာရီ ၁၀ နာရီအထိကို မီးရှို့ခံရတယျ။ (မီးရှို့ခံရတဲ့အိမျက) မြားနိုငျတယျ၊ အစ်စလမျဘာသာဝငျအိမျက နညျးနညျးပဲ ကနြျတာ။ အစှနျအဖြားလေးလောကျပဲ ကနြျတယျ။”
စဈကောငျစီတပျတှရေဲ့ နယျမွရှေငျးလငျးမီးရှို့မှုကောင့ျ ကြီစုကြေးရှာသား ၄၀၀၀ လောကျဟာ လကျရှိမှာ လယျကှငျးလိုနရောတှမှော စဈရှောငျနကွေရတာကွောင့ျ နထေိုငျရေး စားသောကျရေးနဲ့ ဆေးဝါးအတှကျပါ အကူအညီလိုအပျပွီး အခကျအခဲတှေ ရှိနကွေတယျလို့ ကြေးရှာ ရပျမိရပျဖက ပွောပါတယျ။ ကြီစုကြေးရှာနဲ့ တဈမိုငျလောကျကှာဝေးတဲ့ အောငျသာယာရှာအနီးမှာ စဈကောငျစီတပျစခနျးခထြားသလို ကြီစုရှာနဲ့ ၂ မိုငျလောကျဝေးတဲ့ ကာဘိုးမှာလညျး စဈတပျစခနျးရှိတာကွောင့ျ ရှာသားတှအေနနေဲ့ စားရေးရိက်ခာအတှကျ သှားလာဖို့ အဆငျမပွဖွေဈနကွေတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။ လှနျခဲ့တဲ့ တဈလလောကျကတညျးက ကြီစုကြေးရှာသားယောကြျားတှေ ကာဘိုးရှာဖကျကိုသှားရငျ ဖမျးဆီးခံရတာတှဖွေဈလေ့ရှိတယျလို့ ဒသေခံတှကေ ပွောပါတယျ။
ဒီကြီစုကြေးရှာရဲ့ အခွအေနနေဲ့ ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဖကျက တစုံတရာ ထုတျပွနျတာမြိုးမရှိသလို စဈကောငျစီပွောခှင့ျရကိုလညျး ဆကျသှယျလို့ မရပါဘူး။
စဈကိုငျးတိုငျးအတှငျးမှာတော့ တိုငျးစဈဌာနခြုပျထိုငျရာ မုံရှာမွို့ ပတျပတျလညျဖွဈတဲ့ ယငျးမာပငျ၊ ပုလဲ၊ ခြောငျးဦး၊ မွငျးမူ၊ အရာတောျ၊ ဝကျလကျ၊ ရှှဘေို စတဲ့ နရောတှမှော ဒသေခံကာကှယျရေးတပျ တှနေဲ့စဈကောငျစီတပျတှအေကွားတိုကျပှဲဖွဈခဲ့တာတနှဈဝနျးကငြျရှိနပေါပွီ။ PDF ကာကှယျရေးတပျတှဟော ကြေးရှာတှကေို အခွစေိုကျပွီး၊ အကွမျးဖကျလုပျငနျးတှေ လုပျနတေယျဆိုပွီး စဈကောငျစီဖကျက နယျမွရှေငျးလငျးရေး စဈဆငျမှုတှကေို တိုးမွှင့ျလုပျဆောငျနပေါတယျ။
