Zawgyi/Unicode
တရုတ် မြန်မာနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ကုန်ကားတွေ ဝင်ထွက်နေတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ဖက်က လွယ်ဂျယ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို တရုတ်အစိုးရက ဒီနေ့ ဂျူလိုင် ၅ ရက်နေ့ စပြီး ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကိုဗစ်အတည်ပြုလူနာ မြင့်တက်နေတဲ့အတွက် တရုတ်ဖက်က ခုလို ပိတ်လိုက်တာပါ။ မြန်မာနိုင်ငံက ဆန်တင်ကုန်ကားတွေ အဓိကသွားတဲ့ လွယ်ဂျယ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို ပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် ဆန်ကုန်သည်တွေအတွက် ဘယ်လောက်ထိခိုက်နေလဲဆိုတဲ့အကြောင်း ရန်ကုန်ကလာတဲ့သတင်း မခွာညို ပြောပြပါမယ်။
မြန်မာပြည်ကနေ တရုတ်ပြည်ထဲကို ဆန်၊ ဆန်ကွဲအိတ်ရေ ၂၀,၀၀၀ လောက် နေ့စဉ်တင်ပို့နေရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်၊ ဗန်းမော်မြို့က လွယ်ဂျယ်နယ်စပ်ဂိတ်ကို တရုတ်ဘက်က ဒီကနေ့စပြီး ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် တရုတ်နယ်စပ် ဆန်တင်ပို့တဲ့လုပ်ငန်းဟာ ရာခိုင်နှုန်းအတော်များများ ကျဆင်းသွားတယ်လို့ မူဆယ် ဆန်ကုန်စည်ဒိုင်ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက ပြောပါတယ်။
“လွယ်ဂျယ်ကနေ တရုတ်ပြည်အဝင်ကို ပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် ဆန်နဲ့ဆန်ကွဲရောင်းဝယ်ရေးဟာ ၈၀ % လောက် ကျဆင်းသွားပြီ။ မနေ့ကမှ ၆၀ % ရှိသေးတာ။ အဲဒီ (ကျန်တဲ့) ၂၀ % က ဘယ်ကသွားရလဲဆိုတော့ ဝမ်တိန်၊ ကျင်စန်းကျော့က သွားနေရတယ်။ ဝမ်တိန်၊ ကျင်စန်းကျော့ပါ ပိတ်လိုက်ရင်တော့ ၁၀၀ % လုံးဝ ရပ်တန့်သွားမယ့်သဘော ရှိတယ်။”
မြန်မာပြည်တွင်းကိုဗစ်ရောဂါစတွေ့တဲ့ ၂၀၂၀ ဧပြီလ ၁ ရက်ကစလို့ မြန်မာနဲ့ အဓိက ကုန်သွယ်နေတဲ့ ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း မူဆယ်မြို့က ဂိတ်တွေကို တရုတ်ဘက်က ပိတ်ထားတာပါ။ ဒီကြားထဲမှာ တချို့ဂိတ်တွေကို ယာယီပြန်ဖွင့်ပေးခဲ့ပေမဲ့ အခု မြန်မာပြည်မှာ ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေ တိုးလာတဲ့အတွက် တရုတ် မြန်မာ ၂ နိုင်ငံ နယ်စပ်ဂိတ်တွေကို တဖြည်းဖြည်းပိတ်ဖို့ ကြိုးစားနေပုံရပါတယ်။
လက်ရှိမှာ မူဆယ်မြို့က ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်တခုကိုပဲ တရုတ်ဘက်က ဖွင့်ပေးထားတာပါ။ ဒါကြောင့် ဆန်ကုန်သည်တချို့က ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကတဆင့် တရုတ်နိုင်ငံဖက် ပို့နိုင်အောင် ကြိုးစားနေကြပါတယ်။ အဲဒီလမ်းဘက်မှာလည်း ရေနဲ့ ရေထွက်ပစ္စည်းတွေအပြင် ကုန်စိမ်း ကုန်ခြောက်တင်ပို့တဲ့ကားရာနဲ့ချီ တရုတ်နိုင်ငံထဲ ဝင်ဖို့ နှောင့်နှေးနေပြီး ကုန်တင်ကားတွေရာနဲ့ချီပြီး ပိတ်ဆို့နေပါတယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါစစ်ဆေး တင်းကျပ်မှုတွေကြောင့် တရုတ်ပြည်ထဲကို ရောက်ဖို့ဆိုရင် အချိန်တလလောက် စောင့်ဆိုင်းရပါတယ်။
“၁၀၅ မိုင်နဲ့ ကျင်စန်းကျော့ကြားထဲမှာ ကား ၁,၀၀၀ ကျော်ရှိသေးတယ်။ ၁,၀၀၀ ကျော်တနေ့မှ ဘယ်လောက်ဝင်ရလဲဆိုတော့ ကားမျိုးစုံ ဆန်၊ ဆန်ကွဲ၊ ကြက်သွန်၊ ငရုပ်သီး၊ တနေ့မှ အစီး ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကြားပဲဝင်နေတာ တွေ့ရတယ်။ ကား ၁,၂၀၀ လောက်ဖြေရှင်းဖို့က လနဲ့ချီစောင့်ရဦးမယ်၊ ဘယ်သူမှ ထပ်မသွားတော့ဘူး။ အဲဒီလမ်းကိုတော့။”
ကျန်းမာရေးနဲ့ အားကစားဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဒီနေ့ ဂျူလိုင် ၅ ရက် ညနေ ၅ နာရီထုတ်ပြန်ချက်အရ မူဆယ်မှာ အတည်ပြုလူနာသစ် ၃၄ ယောက်ရှိပါတယ်။
မူဆယ်မြို့တဖက်ကမ်း တရုတ်ဘက်မှာလည်း ကိုဗစ်ကူးစက်မှုတွေရှိနေလို့ ရွှေလီနဲ့ ကျယ်ဂေါင်ကို ဂျူလိုင်လ ၄ ရက်နေ့ ကစပြီး အသွားအလာ ပိတ်ထားပါတယ်။ ယူနန်ပြည်နယ်နဲ့ တရုတ်ပြည်မကြီး အဓိကကုန်သွယ်နေတဲ့ မန်စီလမ်းမကြီးကိုလည်း တရုတ်ဘက်က မနေ့က ပိတ်လိုက်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် လက်ရှိတခုတည်းကျန်နေတဲ့ ကျင်စန်းကျော့- ဝမ်တိန် ဂိတ်ကိုလည်း တရုတ်ဘက်က ပိတ်လိုက်မှာကို ကုန်သည်တွေ စိုးရိမ်နေကြပါတယ်။
“ဝမ်တိန်ဂိတ်ပဲ အခုအားထားနေရတာဆိုတော့ ပြည်တွင်းထဲက ကူးစက်မှုတွေ များလာရင်လည်း အဲဒီကောင်လည်းပိတ်ဖို့ စိုးရိမ်ရတဲ့ အနေအထားတော့ ရှိတယ်။ အခုဟာက ကျင်စန်းကျော့ ( - ဝမ်တိန်) နဲ့ ပန်ဆိုင်း ( - ဝမ်တိန်) ပေါ့။”
မူဆယ် သစ်သီးဝလံကုန်စည်ဒိုင် ဒုဥက္ကဋ္ဌ စိုင်းခင်မောင်ပြောသွားတာပါ။
တရုတ် မြန်မာနယ်စပ်ဂိတ်တွေကနေ မြန်မာဘက်က ကုန်ကားတွေကို တရုတ်က ဝင်ခွင့်ပြုထားပေမဲ့ လူအဝင်ကိုတော့ ပိတ်ထားတာ တနှစ်လောက်ရှိပါပြီ။ ကပ်ရောဂါနဲ့ နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှုကြားမှာ တရုတ်- မြန်မာ နယ်စပ် ကုန်သွယ်ရေးဟာ စိန်ခေါ်မှု အများအပြားရှိနေတယ်လို့ ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ တရုတ်ရဲ့ အကန့်အသတ်တွေကြောင့် မြန်မာ့ရေထွက်ကုန် တင်ပို့တဲ့နှုန်း အခုနှစ်မှာ သိသိသာသာကျဆင်းသွားသလို လမ်းခရီး အချိန်ကြန့်ကြာမှုတွေကြောင့် သစ်သီးဝလံတွေလည်း ပျက်စီးဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယ်။
Unicode
လှယျဂယြျနယျစပျဂိတျ တရုတျဘကျခွမျး ယာယီပိတျပငျ
တရုတျ မွနျမာနယျစပျကုနျသှယျရေးမှာ ကုနျကားတှေ ဝငျထှကျနတေဲ့ ကခငြျပွညျနယျဖကျက လှယျဂယြျနယျစပျဂိတျကို တရုတျအစိုးရက ဒီနေ့ ဂြူလိုငျ ၅ ရကျနေ့ စပွီး ပိတျလိုကျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာ ကိုဗဈအတညျပွုလူနာ မွင့ျတကျနတေဲ့အတှကျ တရုတျဖကျက ခုလို ပိတျလိုကျတာပါ။ မွနျမာနိုငျငံက ဆနျတငျကုနျကားတှေ အဓိကသှားတဲ့ လှယျဂယြျနယျစပျဂိတျကို ပိတျလိုကျတဲ့အတှကျ ဆနျကုနျသညျတှအေတှကျ ဘယျလောကျထိခိုကျနလေဲဆိုတဲ့အကွောငျး ရနျကုနျကလာတဲ့သတငျး မခှာညို ပွောပွပါမယျ
မွနျမာပွညျကနေ တရုတျပွညျထဲကို ဆနျ၊ ဆနျကှဲအိတျရေ ၂၀,၀၀၀ လောကျ နေ့စဉျတငျပို့နရေတဲ့ ကခငြျပွညျနယျ၊ ဗနျးမောျမွို့က လှယျဂယြျနယျစပျဂိတျကို တရုတျဘကျက ဒီကနေ့စပွီး ပိတျလိုကျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ တရုတျနယျစပျ ဆနျတငျပို့တဲ့လုပျငနျးဟာ ရာခိုငျနှုနျးအတောျမြားမြား ကဆြငျးသှားတယျလို့ မူဆယျ ဆနျကုနျစညျဒိုငျဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးမငျးသိနျးက ပွောပါတယျ။
“လှယျဂယြျကနေ တရုတျပွညျအဝငျကို ပိတျလိုကျတဲ့အတှကျ ဆနျနဲ့ဆနျကှဲရောငျးဝယျရေးဟာ ၈၀ % လောကျ ကဆြငျးသှားပွီ။ မနေ့ကမှ ၆၀ % ရှိသေးတာ။ အဲဒီ (ကနြျတဲ့) ၂၀ % က ဘယျကသှားရလဲဆိုတော့ ဝမျတိနျ၊ ကငြျစနျးကြော့က သှားနရေတယျ။ ဝမျတိနျ၊ ကငြျစနျးကြော့ပါ ပိတျလိုကျရငျတော့ ၁၀၀ % လုံးဝ ရပျတန့ျသှားမယ့ျသဘော ရှိတယျ။”
မွနျမာပွညျတှငျးကိုဗဈရောဂါစတှေ့တဲ့ ၂၀၂၀ ဧပွီလ ၁ ရကျကစလို့ မွနျမာနဲ့ အဓိက ကုနျသှယျနတေဲ့ ရှမျးပွညျနယျမွောကျပိုငျး မူဆယျမွို့က ဂိတျတှကေို တရုတျဘကျက ပိတျထားတာပါ။ ဒီကွားထဲမှာ တခြို့ဂိတျတှကေို ယာယီပွနျဖှင့ျပေးခဲ့ပမေဲ့ အခု မွနျမာပွညျမှာ ကိုဗဈကူးစကျမှုတှေ တိုးလာတဲ့အတှကျ တရုတျ မွနျမာ ၂ နိုငျငံ နယျစပျဂိတျတှကေို တဖွညျးဖွညျးပိတျဖို့ ကွိုးစားနပေုံရပါတယျ။
လကျရှိမှာ မူဆယျမွို့က ကငြျစနျးကြော့ဂိတျတခုကိုပဲ တရုတျဘကျက ဖှင့ျပေးထားတာပါ။ ဒါကွောင့ျ ဆနျကုနျသညျတခြို့က ကငြျစနျးကြော့ဂိတျကတဆင့ျ တရုတျနိုငျငံဖကျ ပို့နိုငျအောငျ ကွိုးစားနကွေပါတယျ။ အဲဒီလမျးဘကျမှာလညျး ရနေဲ့ ရထှေကျပစ်စညျးတှအေပွငျ ကုနျစိမျး ကုနျခွောကျတငျပို့တဲ့ကားရာနဲ့ခြီ တရုတျနိုငျငံထဲ ဝငျဖို့ နှောင့ျနှေးနပွေီး ကုနျတငျကားတှရောနဲ့ခြီပွီး ပိတျဆို့နပေါတယျ။ ကိုဗဈရောဂါစဈဆေး တငျးကပြျမှုတှကွေောင့ျ တရုတျပွညျထဲကို ရောကျဖို့ဆိုရငျ အခြိနျတလလောကျ စောင့ျဆိုငျးရပါတယျ။
“၁၀၅ မိုငျနဲ့ ကငြျစနျးကြော့ကွားထဲမှာ ကား ၁,၀၀၀ ကြောျရှိသေးတယျ။ ၁,၀၀၀ ကြောျတနေ့မှ ဘယျလောကျဝငျရလဲဆိုတော့ ကားမြိုးစုံ ဆနျ၊ ဆနျကှဲ၊ ကွကျသှနျ၊ ငရုပျသီး၊ တနေ့မှ အစီး ၃၀ နဲ့ ၄၀ ကွားပဲဝငျနတော တှေ့ရတယျ။ ကား ၁,၂၀၀ လောကျဖွရှေငျးဖို့က လနဲ့ခြီစောင့ျရဦးမယျ၊ ဘယျသူမှ ထပျမသှားတော့ဘူး။ အဲဒီလမျးကိုတော့။”
ကနြျးမာရေးနဲ့ အားကစားဝနျကွီးဌာနရဲ့ ဒီနေ့ ဂြူလိုငျ ၅ ရကျ ညနေ ၅ နာရီထုတျပွနျခကြျအရ မူဆယျမှာ အတညျပွုလူနာသဈ ၃၄ ယောကျရှိပါတယျ။
မူဆယျမွို့တဖကျကမျး တရုတျဘကျမှာလညျး ကိုဗဈကူးစကျမှုတှရှေိနလေို့ ရှှလေီနဲ့ ကယြျဂေါငျကို ဂြူလိုငျလ ၄ ရကျနေ့ ကစပွီး အသှားအလာ ပိတျထားပါတယျ။ ယူနနျပွညျနယျနဲ့ တရုတျပွညျမကွီး အဓိကကုနျသှယျနတေဲ့ မနျစီလမျးမကွီးကိုလညျး တရုတျဘကျက မနေ့က ပိတျလိုကျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ လကျရှိတခုတညျးကနြျနတေဲ့ ကငြျစနျးကြော့- ဝမျတိနျ ဂိတျကိုလညျး တရုတျဘကျက ပိတျလိုကျမှာကို ကုနျသညျတှေ စိုးရိမျနကွေပါတယျ။
“ဝမျတိနျဂိတျပဲ အခုအားထားနရေတာဆိုတော့ ပွညျတှငျးထဲက ကူးစကျမှုတှေ မြားလာရငျလညျး အဲဒီကောငျလညျးပိတျဖို့ စိုးရိမျရတဲ့ အနအေထားတော့ ရှိတယျ။ အခုဟာက ကငြျစနျးကြော့ ( - ဝမျတိနျ) နဲ့ ပနျဆိုငျး ( - ဝမျတိနျ) ပေါ့။”
မူဆယျ သဈသီးဝလံကုနျစညျဒိုငျ ဒုဥက်ကဋ်ဌ စိုငျးခငျမောငျပွောသှားတာပါ။
တရုတျ မွနျမာနယျစပျဂိတျတှကေနေ မွနျမာဘကျက ကုနျကားတှကေို တရုတျက ဝငျခှင့ျပွုထားပမေဲ့ လူအဝငျကိုတော့ ပိတျထားတာ တနှဈလောကျရှိပါပွီ။ ကပျရောဂါနဲ့ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှုကွားမှာ တရုတျ- မွနျမာ နယျစပျ ကုနျသှယျရေးဟာ စိနျခေါျမှု အမြားအပွားရှိနတေယျလို့ ကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ တရုတျရဲ့ အကန့ျအသတျတှကွေောင့ျ မွနျမာ့ရထှေကျကုနျ တငျပို့တဲ့နှုနျး အခုနှဈမှာ သိသိသာသာကဆြငျးသှားသလို လမျးခရီး အခြိနျကွန့ျကွာမှုတှကွေောင့ျ သဈသီးဝလံတှလေညျး ပကြျစီးဆုံးရှုံးခဲ့ပါတယျ။
#MyanmarChinaBorder #BorderTrade #Kachin #VOABurmese
