[Zawgyi/Unicode]
အမေရိကန်အစိုးရက မြန်မာလူထုအတွက် လူသားစာနာမှုအကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ကျော်ပေးမယ်လို့ ကြေညာထားပြီး အဲဒီအကူအညီပေးရေးကိစ္စ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ အမေရိကန်သံအမတ်ကြီး Linda Thomas-Greenfield ဟာ ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ် မယ်တော်ဆေးခန်းက ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်နဲ့လည်း မနေ့က တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ပါတယ်။ သံအမတ်ကြီး Greenfield ဟာ ထိုင်းနိုင်ငံခရီးစဉ်အတွင်း ဒီအကူအညီပေးရေးကိစ္စ ကြေညာခဲ့တာဖြစ်ပြီး ဒီခရီးစဉ်အတွင်းမှာပဲ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်နဲ့ အွန်လိုင်းကတဆင့် ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးတာပါ။ ဒီအကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မအေးအေးမာက သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
အမေရိကန်ကပေးမယ့် လူသားစာနာမှုအကူအညီ ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ကျော်ကို ဘယ်လိုကိစ္စရပ်တွေအတွက် အသုံးပြုမယ်ဆိုတာ ဆက်သွယ်ဆွေးနွေးချိန်အတွင်း သံအမတ်ကြီး Greenfield က ပြောခဲ့တယ်လို့ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"သူတို့ပေးမယ့်အကူညီကတော့ ကျန်းမာရေးလည်းပါတယ်။ စားနပ်ရိက္ခာပိုင်းတွေလည်း ပါတယ်။ အကာကွယ်ပေးရေးတွေ ပါတယ်။ အထူးသဖြင့်ကလေးတွေ၊ အမျိုးသမီးတွေအကာကွယ်ပေးရေးတွေ နိုင်ငံရေးကြောင့် ထိုင်းနိုင်ငံထဲမှာခိုလှုံနေထိုင်ရသူတွေ တိုင်းရင်းသားဒေသတွေမှာ နေထိုင်ရသူတွေ ရွှေ့ပြောင်းလူထုတွေဆိုတော့ အားလုံးပါတယ်။ ဌာနပေါင်းစုံ ပညာရေး ကျန်းမာရေးပေါ့ USAID က ပေးတဲ့အတိုင်းလိုမျိုး ဒါတော့ NGO တွေနဲ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့တွေ လူထုအခြေပြုအဖွဲ့တွေ ညှိနှိုင်းပြီးတော့ ထိထိရောက်ရောက်ဖြစ်အောင် ရရှိတဲ့ ရန်ပုံငွေကိုပဲဖြစ်ဖြစ် ဆေးဝါးကိစ္စတွေဖြစ်ဖြစ် လူနာလွဲှပြောင်းတဲ့ကိစ္စဖြစ်ဖြစ်ပေါ့။"
သံအမတ်ကြီး Greenfield ဟာ ဒီကနေ့မှာလည်း ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ မြန်မာနိုင်ငံတွင်းမှာ လုပ်ကိုင်နေကြတဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အစိုးရမဟုတ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး မြန်မာလူထု ရင်ဆိုင်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ လူသားစာနာမှုဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်တွေ၊ စိန်ခေါ်မှုအခက်အခဲတွေ၊ အခွင့်အလမ်းတွေအကြောင်းနဲ့ ဒေသတွင်း ပိုမိုလုံခြုံရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်တွေကို ဆွေးနွေးခဲ့တယ်လို့ ရန်ကုန်မြို့၊ အမေရိကန်သံရုံးက သူတို့ဖေ့စ်ဘုတ်မှာ ရေးထားပါတယ်။
ဒေါ်လာ သန်း ၅၀ ကျော် ရန်ပုံငွေအကူအညီကို နိုင်ငံတကာ တရားဝင်အဖွဲ့အစည်းတွေကနေတဆင့် ပေးအပ်သွားမှာဖြစ်ပြီး ဒေါက်တာစင်သီယာမောင် အကြံပေးအဖွဲ့ဝင်အဖြစ်ပါဝင်တဲ့ အမျိုးသားကျန်းမာရေးကော်မတီကနေတဆင့် ပေးမှာမျိုး မဟုတ်ဘူးလို့ ဒေါက်တာစင်သီယာမောင်ကပြောပါတယ်။
"တရားဝင်မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့ အဖွဲ့အစည်းတွေ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေကို ဖြတ်သန်းသွားမှာပေါ့။ ဥပမာ USAID လိုမျိုးလား၊ IRC တို့လိုမျိုးလား။ ထိုင်းနိုင်ငံမှာအ ခြေစိုက်ပြီး လုပ်နေတဲ့ မှတ်ပုံတင်ထားတဲ့အဖွဲ့တွေကို အခြေပြုပြီး အလုပ်လုပ်သွားနိုင်ဖို့၊ National Health Committee ကတော့ တိုင်းရင်းသားအရေး မြန်မာနိုင်ငံအရေးတို့နဲ့ ပတ်သက်လို့ ရံပုံငွေတွေ ရရှိဖို့တို့ နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်တဲ့အကူညီတွေ ရဖို့တော့ကြိုးစားသွားမှာပေါ့နော်။ အကယ်လို့များ တိုင်းရင်းသား တဖွဲ့ချင်းအလိုက်ကလည်း သူတို့ဒေသအလိုက်လိုအပ်တဲ့နည်းပညာပိုင်းတွေ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေ ကျန်းမာရေးအရဖြစ်စေ ကုသရေးအရဖြစ်စေ၊ ကာကွယ်ရေးပိုင်းဖြစ်စေ ဒေသအလိုက်လိုအပ်တဲ့အကူညီတွေတော့ သူတို့ပံ့ပိုးပေးသွားမှာပေါ့။"
အမျိုးသားကျန်းမာရေးကော်မတီဆိုတာကတော့ ကြားကာလ အမျိုးသားညီညွတ်ရေးအစိုးရ (NUG)၊ တိုင်းရင်းသားကျန်းမာရေးအဖွဲ့အစည်းတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာပညာရှင်တွေ ပူးပေါင်းပြီး မကြာသေးခင်က ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။
သံအမတ်ကြီး Greenfield သြဂုတ်လ ၁၀ ရက်နေ့က ထိုင်းနိုင်ငံမှာ ရောက်နေချိန်အတွင်း ကြေညာခဲ့တဲ့ လူသားစာနာမှုအကူအညီကို မြန်မာနိုင်ငံကနေ ထွက်ပြေးသွားရသူတွေ၊ နိုင်ငံတွင်း အိုးအိမ်စွန့် ထွက်ပြေးနေရသူတွေအတွက် အရေးပေါ် စားနပ်ရိက္ခာအကူအညီ၊ အသက်ကယ် အကာအကွယ်၊ အမိုးအကာ၊ အခြေခံ ကျန်းမာရေးစောင့်ရှောက်မှု၊ ရေနဲ့ သန့်ရှင်းရေးတို့အတွက် အသုံးပြုသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ကြေညာထားပါတယ်။
[Unicode Version]
မွနျမာလူထု အကူအညီပေးရေးကိစ်စ ကနျသံအမတျကွီးနဲ့ ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျ ဆှေးနှေး
အမရေိကနျအစိုးရက မွနျမာလူထုအတှကျ လူသားစာနာမှုအကူအညီ ဒေါျလာ သနျး ၅၀ ကြောျပေးမယျလို့ ကွညောထားပွီး အဲဒီအကူအညီပေးရေးကိစ်စ ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ အမရေိကနျသံအမတျကွီး Linda Thomas-Greenfield ဟာ ထိုငျး-မွနျမာနယျစပျ မယျတောျဆေးခနျးက ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျနဲ့လညျး မနေ့က တှေ့ဆုံဆှေးနှေးခဲ့ပါတယျ။ သံအမတျကွီး Greenfield ဟာ ထိုငျးနိုငျငံခရီးစဉျအတှငျး ဒီအကူအညီပေးရေးကိစ်စ ကွညောခဲ့တာဖွဈပွီး ဒီခရီးစဉျအတှငျးမှာပဲ ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျနဲ့ အှနျလိုငျးကတဆင့ျ ဆကျသှယျဆှေးနှေးတာပါ။ ဒီအကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မအေးအေးမာက သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
အမရေိကနျကပေးမယ့ျ လူသားစာနာမှုအကူအညီ ဒေါျလာ သနျး ၅၀ ကြောျကို ဘယျလိုကိစ်စရပျတှအေတှကျ အသုံးပွုမယျဆိုတာ ဆကျသှယျဆှေးနှေးခြိနျအတှငျး သံအမတျကွီး Greenfield က ပွောခဲ့တယျလို့ ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"သူတို့ပေးမယ့ျအကူညီကတော့ ကနြျးမာရေးလညျးပါတယျ။ စားနပျရိက်ခာပိုငျးတှလေညျး ပါတယျ။ အကာကှယျပေးရေးတှေ ပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျကလေးတှေ၊ အမြိုးသမီးတှအေကာကှယျပေးရေးတှေ နိုငျငံရေးကွောင့ျ ထိုငျးနိုငျငံထဲမှာခိုလှုံနထေိုငျရသူတှေ တိုငျးရငျးသားဒသေတှမှော နထေိုငျရသူတှေ ရှှေ့ပွောငျးလူထုတှဆေိုတော့ အားလုံးပါတယျ။ ဌာနပေါငျးစုံ ပညာရေး ကနြျးမာရေးပေါ့ USAID က ပေးတဲ့အတိုငျးလိုမြိုး ဒါတော့ NGO တှနေဲ့ ကနြျးမာရေးအဖှဲ့တှေ လူထုအခွပွေုအဖှဲ့တှေ ညှိနှိုငျးပွီးတော့ ထိထိရောကျရောကျဖွဈအောငျ ရရှိတဲ့ ရနျပုံငှကေိုပဲဖွဈဖွဈ ဆေးဝါးကိစ်စတှဖွေဈဖွဈ လူနာလှဲှပွောငျးတဲ့ကိစ်စဖွဈဖွဈပေါ့။"
သံအမတျကွီး Greenfield ဟာ ဒီကနေ့မှာလညျး ထိုငျးနိုငျငံနဲ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျးမှာ လုပျကိုငျနကွေတဲ့ နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ အစိုးရမဟုတျတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ တှေ့ဆုံပွီး မွနျမာလူထု ရငျဆိုငျကွုံတှေ့နရေတဲ့ လူသားစာနာမှုဆိုငျရာ လိုအပျခကြျတှေ၊ စိနျခေါျမှုအခကျအခဲတှေ၊ အခှင့ျအလမျးတှအေကွောငျးနဲ့ ဒသေတှငျး ပိုမိုလုံခွုံရေးဆိုငျရာကိစ်စရပျတှကေို ဆှေးနှေးခဲ့တယျလို့ ရနျကုနျမွို့၊ အမရေိကနျသံရုံးက သူတို့ဖေ့ဈဘုတျမှာ ရေးထားပါတယျ။
ဒေါျလာ သနျး ၅၀ ကြောျ ရနျပုံငှအေကူအညီကို နိုငျငံတကာ တရားဝငျအဖှဲ့အစညျးတှကေနတေဆင့ျ ပေးအပျသှားမှာဖွဈပွီး ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျ အကွံပေးအဖှဲ့ဝငျအဖွဈပါဝငျတဲ့ အမြိုးသားကနြျးမာရေးကောျမတီကနတေဆင့ျ ပေးမှာမြိုး မဟုတျဘူးလို့ ဒေါကျတာစငျသီယာမောငျကပွောပါတယျ။
"တရားဝငျမှတျပုံတငျထားတဲ့ အဖှဲ့အစညျးတှေ နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှကေို ဖွတျသနျးသှားမှာပေါ့။ ဥပမာ USAID လိုမြိုးလား၊ IRC တို့လိုမြိုးလား။ ထိုငျးနိုငျငံမှာအ ခွစေိုကျပွီး လုပျနတေဲ့ မှတျပုံတငျထားတဲ့အဖှဲ့တှကေို အခွပွေုပွီး အလုပျလုပျသှားနိုငျဖို့၊ National Health Committee ကတော့ တိုငျးရငျးသားအရေး မွနျမာနိုငျငံအရေးတို့နဲ့ ပတျသကျလို့ ရံပုံငှတှေေ ရရှိဖို့တို့ နယျစပျဖွတျကြောျတဲ့အကူညီတှေ ရဖို့တော့ကွိုးစားသှားမှာပေါ့နောျ။ အကယျလို့မြား တိုငျးရငျးသား တဖှဲ့ခငြျးအလိုကျကလညျး သူတို့ဒသေအလိုကျလိုအပျတဲ့နညျးပညာပိုငျးတှေ လုပျထုံးလုပျနညျးတှေ ကနြျးမာရေးအရဖွဈစေ ကုသရေးအရဖွဈစေ၊ ကာကှယျရေးပိုငျးဖွဈစေ ဒသေအလိုကျလိုအပျတဲ့အကူညီတှတေော့ သူတို့ပံ့ပိုးပေးသှားမှာပေါ့။"
အမြိုးသားကနြျးမာရေးကောျမတီဆိုတာကတော့ ကွားကာလ အမြိုးသားညီညှတျရေးအစိုးရ (NUG)၊ တိုငျးရငျးသားကနြျးမာရေးအဖှဲ့အစညျးတှနေဲ့ နိုငျငံတကာပညာရှငျတှေ ပူးပေါငျးပွီး မကွာသေးခငျက ဖှဲ့စညျးထားတာပါ။
သံအမတျကွီး Greenfield သွဂုတျလ ၁၀ ရကျနေ့က ထိုငျးနိုငျငံမှာ ရောကျနခြေိနျအတှငျး ကွညောခဲ့တဲ့ လူသားစာနာမှုအကူအညီကို မွနျမာနိုငျငံကနေ ထှကျပွေးသှားရသူတှေ၊ နိုငျငံတှငျး အိုးအိမျစှန့ျ ထှကျပွေးနရေသူတှအေတှကျ အရေးပေါျ စားနပျရိက်ခာအကူအညီ၊ အသကျကယျ အကာအကှယျ၊ အမိုးအကာ၊ အခွခေံ ကနြျးမာရေးစောင့ျရှောကျမှု၊ ရနေဲ့ သန့ျရှငျးရေးတို့အတှကျ အသုံးပွုသှားမှာဖွဈတယျလို့ ကွညောထားပါတယျ။
