လက်ရှိ စစ်အာဏာသိမ်းထားတဲ့မြန်မာနိုင်ငံမှာရင်ဆိုင်နေရတဲ့ ဆိုးဝါးလှတဲ့အခြေအနေတွေကို ဝင်ရောက်ကိုင်တွယ်ဖို့ ကုလသမဂ္ဂကနေ ဘက်ပေါင်းစုံကနေ ချင့်ချိန်စဉ်းစားနေကြောင်း ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ မြန်မာအမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းက ပြောပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က သံအမတ်ကြီးဦးကျော်မိုးထွန်းကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ သံအမတ်ကြီးအနေနဲ့အခုလိုဆုံးဖြတ်လိုက်ပြီးတဲ့နောက် မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ပတ်သက်လို့ ဘယ်လို ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားဖို့ရှိလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ဟုတ်ကဲ့။ မအင်ကြင်းနိုင်၊ ကျနော့်ကိုအချိန်ပေးပြီးခေါ်တဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါ။ ဒီလိုပြောခွင့်ရတဲ့အတွက်လည်း ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။ မိန့်ခွန်းထဲမှာတော့ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းပြောရရင် ကျနော့်ရင်ထဲက ခံစားချက်၊ အထူးသဖြင့်ပေါ့နော်- မြန်မာနိုင်ငံမှာ အခုရက်ပိုင်းတွေမှာ ပြည်သူပြည်သားတွေ တွေ့ကြုံခံစားနေရတာတွေ၊ အဲဒါလေးတွေက ဘာပဲပြောပြော ကျနော့်မိန့်ခွန်းထဲမှာပါသွားတဲ့ စာသားတွေက အဲဒါတွေက အဓိကဖြစ်ပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒါကြောင့် ကျနော် နယူးယောက်ကို မရောက်ခင်ပေါ့နော်-ဂျနီဗာမှာ ၂၀၁၈ က စရောက်တယ်။ ဂျနီဗာမှာ ၂ နှစ်ကျော်လောက် တာဝန်ထမ်းဆောင်ပြီးတော့ အခု ဒီ နယူးယောက်ကို အောက်တိုဘာကရောက်တယ်ဆို အခု လေးလကျော်လောက်ရှိပါပြီခင်ဗျ။ …ဆိုတော့ ကျနော့်ကို ခန့်ခဲ့တာလည်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ဦးဆောင်တဲ့ NLD အစိုးရက ခန့်ခဲ့တာ။ NLD အစိုးရဆိုတာကလည်း ပြည်သူရွေးချယ်ထားတဲ့အစိုးရ။ ဒါကြောင့် ဒီမှာ နိုင်ငံကိုယ်စားပြု ပြောရတဲ့မိန့်ခွန်းတွေကတော့ တကယ့်ကို လက်တွေ့ ဖြစ်နေတဲ့ဥစ္စာတွေနဲ့ ထင်ဟပ်ပြီးတော့ပဲ ပြောချင်ပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒါကြောင့်လည်း ဒီနေ့ ကျနော် မြန်မာနိုင်ငံမှာဖြစ်နေတဲ့ဥစ္စာ-အထူးသဖြင့် ကျနော်တို့နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေ အဖမ်းခံနေရတာ၊ နောက် အခြားအခြားသောသူတွေ မတရားအဖမ်းခံထားရတာတွေကိုလည်း အမြန်ဆုံးလွှတ်ပေးဖို့ ကျနော်တို့အမြဲတမ်း ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံကိုသွားချင်တယ်ဆိုတာကို တောက်လျှောက်ပဲကျနော်တို့ တောင်းဆိုလာတဲ့အချိန်မှာ ဒီလိုမျိုး စစ်အာဏာသိမ်းမှုဖြစ်တယ်ဆိုတာကတော့ မြန်မာပြည်တွင်းမှာသာ လက်မခံတာမဟုတ်ဘူးပေါ့နော်။ ပြည်ပမှာရှိတဲ့မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ အကုန်လုံးကလည်း လက်မခံဘူးပေါ့နော်။ နောက်ပြီးတော့ အရွေးချယ်ခံအစိုးရကို အာဏာပြန်ပေးဖို့၊ အထူးသဖြင့် ပြည်သူ့ထံအာဏာပြန်ပေးဖို့။ နောက်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံ ထူထောင်သွားနိုင်ဖို့ အဲဒါတွေကို ပြည်သူပြည်သားအားလုံး ဆက်လုပ်သွားရမှာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ကျနော်လည်း ပြည်သူထဲကပြည်သူတယောက်ဖြစ်တဲ့အတွက် အခု ဒီမှာနေတဲ့အချိန်မှာလည်း ကျနော်ဆက်လုပ်သွားပါမယ်ခင်ဗျ။ အခုလောလောဆယ် အမြဲတမ်းကိုယ်စားလှယ်အနေနဲ့ပဲ ဆက်လုပ်သွားပါမယ်။
ဆက်လုပ်လို့ရသမျှ ကျနော်ဆက်လုပ်သွားပါမယ်။ ကျနော်ပြောသလို “အရေးတော်ပုံအောင်ရမည်”လို့ပြောကြသလို ရည်မှန်းချက်တွေကို အောင်မြင်ဖို့အတွက် တတ်နိုင်တဲ့နည်းနဲ့ တတ်နိုင်တဲ့ဘက်ကနေ ဆက်လက်ဆောင်ရွက်သွားပါ့မယ်လို့တော့ ကျနော် အခုအနေအထားမှာ ပြောနိုင်ပါတယ်ခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ အဲဒီတော့ စစ်တပ်ကဖွဲ့စည်းထားတဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဘက်ကရော သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို သူတို့ ဆက်သွယ်လာတာရှိလားရှင့်။ သူတို့ဘက်က ဘယ်လိုတုံ့ပြန်ချက်တွေ တွေ့ရပါသလဲ။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ အခုထိတော့ ကျနော်နဲ့တော့ ဘာမှတော့ ပြောရတာမရှိသေးပါဘူးခင်ဗျ။ တခုခုတုံ့ပြန်လာမယ့်အနေအထားတော့ ရှိပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကျနော်ပြောခဲ့တဲ့ဥစ္စာက သူတို့ချထားတဲ့ Guide Lines တွေနဲ့တူမှမတူတာကို။ အထူးသဖြင့် ကျနော် ပြည်သူတွေရဲ့ခံစားချက်ကို ပြောတာဆိုတော့ တခုခုတော့ လာမယ့်အနေအထားတော့ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ NLD အစိုးရကကိုယ်စားပြုတဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေအကုန်လုံးကလည်း ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားခံရတဲ့အခါကျတော့ မြန်မာ့အရေးကို ကိုယ်စားပြုဆောင်ရွက်ရတဲ့ဟာမှန်သမျှကျတော့ သံအမတ်ကြီးကိုယ်တိုင်ပဲ ဆုံးဖြတ်ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ဖို့ရှိသလားပေါ့နော်-အဲဒီအခြေအနေကရော ဘယ်လိုဖြစ်လာမလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ဟုတ်ကဲ့။ လောလောဆယ်တော့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့ NLD အစိုးရကနေ ချမှတ်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံခြားရေးနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေခံမူတွေ ရှိထားပြီးသားပါ။ နောက်ပြီးတော့ လုပ်သွားရမယ့် Guide lines တွေ ရှိထားပြီးသားပါ။ ဆိုတော့ ကျနော်တို့ ဒီ နယူးယောက်ပလက်ဖောင်းမှာတော့ တချို့ဟာတွေက ရေရှည်လုပ်ခဲ့ရတဲ့ဟာတွေ- သုံး-လေး-ငါးနှစ်ကို ကြိုလုပ်ခဲ့ရတဲ့အရာတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် အဲဒီဥစ္စာတွေကိုတော့ …အရင်ပေါ်လစီက ရှိထားပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် အဲဒီအတိုင်း ဆက်လက် အကောင်အထည်ဖော်သွားပါမယ်ပေါ့နော်။ တချို့ဥစ္စာတွေမှာတော့ CRPH နဲ့ ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်ပြီးတော့ လုပ်သွားမယ့်ဟာလေးတွေလည်း ရှိလာမှာပါခင်ဗျ။ ဒီကြားထဲမှာလည်း CRPH က လူတွေ၊ နောက်ပြီးတော့ ဦးထင်လင်းအောင်တို့၊ ဒေါက်တာဆာဆာတို့နဲ့လည်း ထိတွေ့သွားဖို့ အစီအစဉ်တော့ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ သံအမတ်ကြီးအနေနဲ့အခုလို ရပ်တည်ဆောင်ရွက်လာတဲ့အခါမှာ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံမှာအာဏာသိမ်းထားတဲ့စစ်တပ်ကကျတော့ နိုင်ငံတကာမှာ သူတို့ရဲ့ရပ်တည်နေတဲ့အနေအထားကို ဘယ်လိုအကျိုးသက်ရောက်မှုတွေရှိသွားလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ကျနော် မိန့်ခွန်းထဲမှာလည်းပြောပါတယ်။ သူတို့ support လုပ်နေတာတွေရှိပါတယ်။ Condemn လုပ်တယ်၊ sanction ချတယ် ဘာညာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒါတွေကိုလည်း ကျနော် ကျေးဇူးတင်ကြောင်းပြောသလို ဒီထက် - ဘာလို့လဲဆို ကျနော် ကြားနေ၊ မြင်နေရတဲ့ဥစ္စာမှာ လက်နက်ရှိတဲ့သူနဲ့ လက်နက်မရှိတဲ့လူ။ ဓမ္မနဲ့အဓမ္မ ပေါ့နော်- အဲလိုဖြစ်နေတဲ့ဥစ္စာမှာ ပြည်သူအများအပြားကူညီရာမဲ့နေတယ်ဆိုတဲ့ စိတ်ခံစားမှုမျိုး တော်တော်များများမှာ ရှိလာကြတယ်ပေါ့နော်။ ရှိလာကြတဲ့အတွက် ဒါတွေကို အကူအညီပေးဖို့ဆိုတဲ့- message ကလေးကိုတော့ ဒီမှာရှိတဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကိုတော့ ကျနော် message ကလေး ပို့လိုက်နိုင်တယ်။ တခုကောင်းတာကတော့ ဒီနေ့အစည်းအဝေးလေးက live web cast ကနေပြနေတာဖြစ်တဲ့အတွက်ကြောင့် တချို့နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ အစိုးရမဟုတ်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေ-သူတို့လည်း အတိုင်းအတာတခုအထိ ကျနော်တို့ရဲ့အသံကို ကြားသွားတယ်လို့ ကျနော်ယူဆလို့ရပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ နိုင်ငံတကာမှာရှိတဲ့သံရုံးတွေကပေါ့နော်၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုမှာဆိုလို့ရှိရင်လည်း ပထမအတွင်းဝန် ဦးမောင်မောင်လတ်ကလည်း အာဏာသိမ်းတာကို သူကိုယ်တိုင်ဆန့်ကျင်တဲ့အနေနဲ့ ရာထူးကနေထွက်ပြီးတော့ CDM Campaign ထဲမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီလိုမျိုး လူထုနဲ့တသားတည်း CDM movement တို့ စစ်အာဏာသိမ်းဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပါဝင်မယ့်အနေအထားကိုရော ဘယ်လောက်အထိ မျှော်လင့်လို့ရမလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ကျနော်တခု သေချာပြောနိုင်တာကတော့ -ကျနော်တို့သံတမန်တွေလည်း နိုင်ငံခြားမှာရှိနေပေမယ့် ကျနော်တို့သံတမန်တွေလည်း ပြည်သူထဲက ပြည်သူတွေပါပဲပေါ့နော်။ ဘာပြောပြော ပြည်သူတွေအနေနဲ့ လွတ်လွတ်လပ်လပ်ပြောဆိုထုတ်ဖော်ခဲ့တာ၊ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဆောင်ရွက်ခဲ့တာတွေပေါ်မှာ အတိုင်းအတာတခုအထိ ရရှိခဲ့ပြီးပြီပေါ့နော်။ အခု အဲဒါတွေက ဖေဖေါ်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့ကစပြီး ဆုံးရှုံးသွားရတယ်လို့ အားလုံးက ခံစားရတယ်။ အနာဂတ်မှာလည်း အဲလို ဆက် ဆုံးရှုံးသွားနေမလားဆိုတာပေါ့၊ နောက်ပြီးတော့ ကြောက်စိတ်တို့၊ စိုးရိမ်စိတ်တို့ဆက်ပြီးတော့ ရှိလာတဲ့အပေါ်မှာ ဒါတွေကိုလူတွေက ပြန်မခံစားချင်ကြတော့ဘူးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် ဆန္ဒတွေပြကြတယ်။ ထုတ်ဖော်ပြောကြတယ်ပေါ့နော်။ တချို့တွေကျတော့ ထုတ်ဖော်မပြောပေမယ့်လို့ရင်ထဲက မကြိုက်တဲ့လူတွေလည်း အများကြီး ရှိကြပါမယ်ဗျ။ ဟုတ်ကဲ့။ ဒီဘက်သံတမန်တွေအနေအထားမှာလည်း အများစုကတော့ ကျနော်နဲ့ယှဉ်ပြီးပြောရရင် မကြိုက်တဲ့သူတွေအများကြီး ရှိမှာပါခင်ဗျ။ ဒါပေမယ့် ထုတ်ဖော်ပြောတာနဲ့မပြောတာပဲ ကွာသွားတဲ့အနေအထားရှိပါတယ်။ တချို့တွေက အကြောင်းကြောင်းကြောင့် ထုတ်ဖော်မပြောတာရှိပေမယ့်လည်း ရင်ထဲကလက်မခံတဲ့သူတွေက အများကြီးရှိနေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒိပြင်နိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ မြန်မာသံတမန်တွေရဲ့အခြေအနေကို ပြောလို့ကတော့ ခက်တာပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် Generalize လုပ်ပြီး ပြောရရင်တော့ ခုနက ကျနော်ပြောတဲ့အတိုင်းပါပဲ။ အများစုက ပြည်သူတွေနဲ့တသားတည်းပါပဲခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ ကုလသမဂ္ဂလို တကယ့်နေရာမှာ အဲလို ထုတ်ဖော်ပြောဆိုဖို့ပေါ့နော်-ဆုံးဖြတ်ချက်ချဖို့ ဖြစ်လာတဲ့အကြောင်းရင်းပေါ့နော်။ မျှော်လင့်မထားတဲ့အချိန်မှာ သံအမတ်ကြီးက အဲလိုမျိုး သတ္တိရှိရှိ အဲလိုမျိုး ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်ရတဲ့ အဓိကအကြောင်းရင်းကရော ဘာပါလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ကျနော်တို့ကို အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်အနေနဲ့ ပြောခဲ့၊ မှာကြားခဲ့တာတွေက “ပြည်သူသာအဓိက” ပါပေါ့နော်။ ကျနော်တို့တွေက နိုင်ငံခြားမှာရောက်ရင်လည်း ကျနော်တို့မြန်မာနိုင်ငံသားတွေ၊ မြန်မာနိုင်ငံသားဟောင်းတွေအတွက် ဘယ်လိုမျိုး service ပေးရမလဲဆိုတဲ့ဥစ္စာမျိုးပေါ့-အဲလိုမျိုးတွေကို ကျနော်တို့ကို (ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်က) လုပ်ပေးစေချင်တာပေါ့။ အဲဒါကိုလည်း ကျနော်တို့ အတိုင်းအတာတခုအထိ လုပ်ပေးနိုင်ခဲ့တဲ့ဥစ္စာလေးတွေရှိတယ်။ အတိုင်းတာတခုအထိ ထိတွေ့ပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့တာလေးတွေရှိတယ်။ ဥပမာ-ကျနော် ဒီမှာအရင်က ၂၀၀၅ တုန်းက တာဝန်ထမ်းဆောင်ဖူးတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ဒီမှာရှိတဲ့မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ ကျနော်ထိတွေ့ခဲ့ရတဲ့အနေအထားနဲ့ အခု ဒုတိယအကြိမ်ပြန်ရောက်တဲ့အခါမှာ ဒီမှာရှိတဲ့မြန်မာအသိုင်းအဝိုင်းနဲ့ထိတွေ့ရတဲ့ဥစ္စာ- တခြားစီပဲခင်ဗျ။ အရမ်းနွေးထွေးသွားတဲ့ဥစ္စာ။ ကျနော်တို့နဲ့ မြန်မာ community နဲ့က တထပ်တည်းဖြစ်သွားတဲ့ဟာ အဲလိုမျိုး ရှိပါတယ်။ ဆိုတော့- ဒီလိုမျိုးအနေအထားကနေပြီးတော့ အရင်လိုမျိုး ပြန်သွားရမယ်။ ဒါကတော့ ကျနော့ကိုယ်တွေ့နဲ့ သိနိုင်တဲ့ဥပမာလေးပေါ့နော်။ အဲလိုမျိုး ကိုယ့်ဗမာအချင်းချင်း၊ ကိုယ့်မြန်မာနိုင်ငံသားအချင်းချင်း ဒီလိုမျိုး အပြင်မှာတွေ့တဲ့ဥစ္စာတောင်မှ မျက်နှာလွှဲသွား(ခံရ)တဲ့ဥစ္စာမျိုး ခံစားရတဲ့အနေအထားမှာ အခုပြန်ပြီးတော့ ဟိုဘက်လမ်း၊ ဒီဘက်လမ်းမှာ ဗမာမှန်းသိရင်၊ သံရုံးကမှန်းသိရင် လှမ်းနှုတ်ဆက်တဲ့ဟာမျိုးပေါ့နော်။ အဲဒီ feeling က ကျနော်တို့ ဘာနဲ့မှ နှိုင်းလို့မရဘူး။ ဒါကြောင့် ဒီလိုမျိုးအခြေအနေကို ကျနော်တို့ ပြန်မသွားချင်တော့ဘူးပေါ့နော်။
ဒါကြောင့် အခုလက်ရှိရနေတဲ့ နွေးထွေးမှုအခြေအနေလေးတွေကို ဆက်ပြီးတော့ ထိန်းသိမ်းချင်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါကတော့ ကျနော့်ရဲ့ ကိုယ်တွေ့အပိုင်းလေးပေါ့။
နောက်တခုကတော့ ကျနော်တို့ ဒီ ၂၀၁၁ ရဲ့ ရှေ့ပိုင်းနဲ့နောက်ပိုင်း၊ အထူးသဖြင့် ၂၀၁၆ နောက်ပိုင်းမှာဖြစ်လာတဲ့ လူတွေရဲ့အခြေခံအခွင့်အရေးလေးတွေပေါ့နော်-ပိုပြီးတော့ တိုး-တိုး- တိုး-တိုး ရလာတဲ့ဥစ္စာလေးတွေကို ပြန်ပြီးတော့ မဆုံးရှုံးသွားစေချင်ဘူးပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် ၁ ရက်နေ့ စဖြစ်ကတည်းကတော့ အခုနကပြောသလို ပြည်သူထဲကပြည်သူတယောက်ဖြစ်တဲ့အတွက် စိတ်ထဲမှာတော့ လုံးဝမခံချင်ကြဘူးပေါ့နော်။ အဲဒီထဲမှာတော့ ကျနော်လည်း ပါဝင်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ကျနော် ဘာလုပ်ရမလဲဆိုတာလေးတွေ စဉ်းစားရင်း စဉ်းစားရင်းနဲ့ နိုင်ငံတကအသိုင်းအဝိုင်းကို message ရအောင် ကျနော်လုပ်နိုင်တာက ဒီနည်းက အခွင့်အရေးကောင်းတခုဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ ဒါကြောင့် ဒီနေ့မှာ ကျနော် မိန့်ခွန်းပြောရင်းနဲ့ ပြည်သူတွေရဲ့အသံကိုပေါ့နော်- “နိုင်ငံတကာကကြားရင် ပိုကောင်းမယ်”ဆိုတဲ့ဥစ္စာမျိုး စိတ်ကူးရတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီနေ့မှာ ဒီလိုမျိုး ထုတ်ပြောဖြစ်တာပါခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ လူထုကလည်း မျှော်လင့်ချက်က အရမ်းကြီးနေတဲ့အခါကျတော့ - လက်ရှိနိုင်ငံတွင်းမှာ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲနေတဲ့ကိစ္စတွေ၊ အကြမ်းဖက်နည်းကိုသုံးနေတာတွေကို နိုင်ငံတကာက မြင်နေရပေမယ့် လောလောဆယ်မှာ အကြမ်းဖက်ဖြိုခွဲတာတွေ မလုပ်နိုင်အောင် သံအမတ်ကြီးတို့ဘက်က နိုင်ငံတကာရဲ့ဖိအားကိုရော ဘယ်လို ထိထိရောက်ရောက် ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်မလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ကျနော့်မိန့်ခွန်းကိုပဲ ပြန် reffer လုပ်ရမယ်ဆိုရင်တော့ strongest possible ways ပေါ့နော်၊measures တွေနဲ့ actions တွေနဲ့ ယူပေးဖို့ပေါ့နော်။ ဒါကတော့ နိုင်ငံတနိုင်ငံက လုပ်နိုင်တဲ့၊ ကိုင်နိုင်တဲ့ အတိုင်းအတာတွေပေါ်မှာလည်း မူတည်ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ သူတို့အနေနဲ့လည်း သူတို့သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရဲ့ မူဝါဒတွေ၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေ- အဲဒါတွေလည်းရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ အဲဒီအပေါ် မူတည်ပြီးမှ လုပ်ရမယ့်အနေအထား၊ နောက်ပြီးတော့ စိုးရိမ်ရတဲ့အနေအထား ဘယ်လောက်ရှိလဲဆိုတာပေါ်မှာ မူတည်ပြီးတော့ သူတို့ဆုံးဖြတ်ရတာဖြစ်လို့ သူတို့ရဲ့ဆုံးဖြတ်မှုလွယ်တဲ့အချိန်တခုရောက်အောင်တော့ သူတို့က စောင့်ရတဲ့အနေအထားမျိုးရှိတယ်လို့တော့ သိပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒါကြောင့်မို့လို့ တချို့ဥစ္စာတွေမှာကျတော့ “မလာသေးဘူးလား၊ ဝင်လိုက်ပါလား....”ဆိုတဲ့ ခံစားချက်တွေ ရှိတာကိုတော့ ကျနော် နားလည်ပါတယ်။ ဒါကတော့ ကိုယ့်လူတွေ အသက်မဆုံးရှုံးရလေအောင်-ပေါ့နော်။
တချိန်တည်းမှာလည်း တဘက်အနေနဲ့လည်း သူတို့မှာ သူတို့ constituent တွေရှိတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ သူတို့ရဲ့ ပေါ်လစီရှိတယ်။ သူတို့ရဲ့လုပ်ထုံးလုပ်နည်းတွေရှိတယ်ပေါ့နော်။ အဲဒါလေးတွေကို ပြည့်မီတော့မှပဲ သူတို့လုပ်ပေးနိုင်တာမျိုး ရှိတယ်ပေါ့နော်။ နောက်-တချို့ဥစ္စာတွေကလည်း အရင့်အရင်က ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ lesson လေးတွေလည်း ရှိတာပေါ့နော်။ အဲဒီ lesson တွေပေါ် မူတည်ပြီးတော့ပဲ ဘယ်အချိန်မှာသူတို့ဝင်ရမယ်၊ ထွက်ရမယ်ဆိုတဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်လေးတွေတော့ - အဲဒါတွေပေါ်မူတည်ပြီးချမယ်လို့တော့ ယူဆပါတယ်ခင်ဗျ။ ဒါကြောင့် ကျနော်တို့တွေအနေနဲ့တော့ လုံးဝကို မလျှော့ဘဲ ဆက်ဆက်ပြီး လုပ်သွားရမယ်လို့တော့ မြင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့လည်း ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့လူရော၊ ပြည်ပမှာရှိတဲ့လူရော အားလုံး “မအင်ကြင်းတို့လို...” ဘာပြောပြော - အရမ်းကို အသံကို transmit လုပ်ပေးနိုင်မယ့်လူတွေ အပါအဝင်ပေါ့နော်။ အားလုံး ဝိုင်းဝန်းပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ပေးသွားဖို့ကိုတော့ မေတ္တာရပ်ခံ တိုက်တွန်းလိုပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ ဟုတ်ကဲ့။ အခု လုံခြုံရေးကောင်စီရဲ့ အနေအထားကရော တရုတ်နဲ့ ရုရှားရဲ့ရပ်တည်ချက်ကို သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုခန့်မှန်းထားလဲ။ ဒါမှမဟုတ် သံအမတ်ကြီး ဘယ်လောက်အထိ ပြောပြလို့ရလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် ဒီနေ့က U.K ရဲ့ presidency ပေါ့နော်၊ ၂၈ ရက်နေ့တော့အပြီးပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့်လည်း working day က ဒီနေ့က Friday ဆိုတော့ သူတို့ ဒီနေ့ပြီးတယ်ပေါ့။ နောက် မတ်ချ်လ က US presidency ပေါ့နော်။ …ဆိုတော့ မြန်မာကိစ္စဆိုရင်တော့ Pen holder ကတော့ always U.K ပဲပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့်လည်း U.K နဲ့ U.S ဖြစ်တဲ့အတွက် အခု လိုမျိုး မြန်မာကိစ္စမှာ U.S အနေနဲ့ vocally ပြောလာတဲ့ကိစ္စတွေ၊ State Secretary ကလည်း သူ့ရဲ့ တွစ်တာမှာပြောတာလေးတွေ၊ ဗမာနိုင်ငံအပေါ် အမေရိကန်သမ္မတကြီးကစပြီးတော့ Down the lines ပေါ့နော်၊ ဗမာနိုင်ငံအပေါ် သူတို့အလေးထားတာ။ ရန်ကုန်မှာရှိတဲ့သံအမတ်ကြီး။ ဒီမှာရှိတဲ့ U.S အဖွဲ့ရုံးတွေရယ်။ အနေအထားရှိတယ်ဆိုရင် သူတို့ Presidency ကာလမှာလည်း မြန်မာအရေးက သူတို့အလေးထားလာမယ့် ကိစ္စတခုလို့တော့ ကျနော် မျှော်မှန်းပါတယ်။
ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ဆွေးနွေးမလဲဆိုတာတော့ သူတို့လုံခြုံရေးကောင်စီအဖွဲ့ဝင်တွေ ကြားထဲမှာ ဆွေးနွေးဖို့တော့ ရှိလာမယ်လို့ ထင်ရပါတယ်ခင်ဗျ။ ဘယ်အချိန်၊ ဘယ်လို format နဲ့ ဘယ်လို outcome မျိုး ထွက်မလဲဆိုတာတော့ ဒီအချိန်မှာ ကျနော့်အနေနဲ့ ပြောလို့တော့ ခက်ပါအုံးမယ်ခင်ဗျ။ မတ်ချ်လ ၁ ရက်နေ့ လာမယ့်တနင်္လာနေ့မှာတော့ U.S အနေနဲ့ Presidency အသစ် သူ့ရဲ့ဒီလအတွင်းလုပ်မယ့် ပရိုဂရမ်ကိုတော့ ချပြဖို့ ရှိပါလိမ့်မယ်ခင်ဗျ။ အဲဒီမှာ ဘယ်လိုပုံစံနဲ့ ထွက်လာမလဲဆိုတာတော့ ကျနော်တို့ နားစွင့်နေဖို့တော့လိုပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ အခု မြန်မာလက်ရှိရင်ဆိုင်နေရတဲ့အကြပ်အတည်းနဲ့ပတ်သက်လို့ အခုလို နိုင်ငံတကာ ဝင်ရောက်ဆောင်ရွက်လာတဲ့အပိုင်းမှာ သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုမြင်သလဲ။ ပြီးတော့ အခု အင်ဒိုနီးရှား ချဉ်းကပ်နေတဲ့လမ်းကြောင်း ပုံစံမျိုးနဲ့ ချဉ်းကပ်လာမယ်ဆိုရင် နိုင်ငံတကာရဲ့ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးမှုအပိုင်းကို သံအမတ်ကြီးအနေနဲ့ ဘယ်လို အကြံပေးချင်လဲ။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ဘယ်သူမဆို ကူညီတာကိုတော့ ကျနော်တို့ ကြိုဆိုပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲ ဒီဘက်က ပြည်သူတွေရဲ့လိုလားချက်ဆန္ဒ ကို သူတို့သိဖို့လိုတာပေါ့။ ခုနကပြောသလို ထိတွေ့တဲ့ဥစ္စာက recognize လုပ်တဲ့ပုံစံမျိုး ဖြစ်မလား ဆိုတာစဉ်းစားဖို့လိုတာပေါ့။ အဲလိုအချိန်မှာ ပွင့်ပွင့်လင်းလင်းနဲ့ သူတို့ရဲ့ရပ်တည်ချက်ကတော့ “ဒါ” ပေါ့နော်။ အဲလို recognize လုပ်တာမဟုတ်ဘူး၊ engage လုပ်တဲ့ဥစ္စာ။ ပြဿနာကိုဖြေရှင်းဖို့ ရည်ရွယ်တာဆိုပြီး အဲလိုမျိုးလေးတွေ ပြောနိုင်၊ အသိပေးနိုင်တယ်၊ ဒီဘက်က ပြည်သူတွေရဲ့ခံစားချက်ကိုသိတယ် - အဲလိုမျိုးလေးတွေ လုပ်နိုင်တယ်ဆိုရင်တော့ ကူညီမယ်ဆိုတဲ့ဥစ္စာကိုတော့ ကြိုဆိုပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ အခု အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံဆောင်ရွက်နေတဲ့အနေအထားကျတော့ သံအမတ်ကြီး ဘယ်လိုမြင်လဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ကျနော်လည်း စာတွေထဲမှာပဲဖတ်ရတဲ့အနေအထားဆိုတော့ - အင်ဒိုနီးရှားအနေနဲ့ အရှေ့တောင်အာရှမှာ Regional power တခုဖြစ်နေပြီပေါ့နော်။ ဖြစ်နေတယ်လို့လည်း ပြောလို့ရပါတယ်။ ဆိုတော့-သူတို့အနေနဲ့ အာဆီယံထဲမှာ အာဆီယံရဲ့အခန်းကဏ္ဍနဲ့ဒီပြဿနာကို ဖြေရှင်းချင်တယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အာဆီယံထဲမှာလည်း မိသားစုလိုပုံစံမျိုးနဲ့နေကြတာကိုး-။ တယောက်ပြဿနာရှိရင် တယောက်ကဝိုင်းကူညီတယ်ဆိုတဲ့ပုံစံမျိုးလေးရှိတော့ အဲလိုပုံစံနဲ့ကူညီတာလို့တော့ ကျနော် သုံးသပ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် သူတို့ ဘယ်လိုပဲ ဝင်ဝင်ပေါ့။ အခု သူပြန်ရှင်းပြတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။...ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ရှင်းလင်းပြချက်ကိုလည်း ပြည်သူပြည်သားတွေ အတိုင်းအတာတခုအထိ သိထားပြီးတာရှိတယ်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် တခုက ပြည်သူတွေပြောနေတဲ့ဥစ္စာက ၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာမှာလုပ်ခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို Respect လုပ်ဖို့ တောက်လျှောက်တောင်းဆိုနေတာ။ အဲဒါကိုတော့ compromise လုပ်လို့တော့မရဘူးလို့တော့ယူဆပါတယ်ခင်ဗျ။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ အခု သံအမတ်ကြီးတို့ မိသားစုအခြေအနေကရော လုံခြုံရေးအနေအထားရော ဘယ်လိုရှိလဲရှင့်။
ဦးကျော်မိုးထွန်း။။ ဒီမှာတော့ ကျနော်တို့ U.S mission လည်း အမြဲတမ်း ထိတွေ့ပါတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီရဲ့ FBI တို့ရဲတို့လည်း အမြဲတမ်း ထိတွေ့မှုရှိပါတယ်။ ကျနော်တို့စိတ် suspicious ရှိတာ ဘာညာဆိုရင် ချက်ခြင်းအကြောင်းကြားဖို့ ကျနော်တို့ကို အမြဲပြောပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့ ၁ ရက်နေ့နောက်ပိုင်းကစပြီးတော့ ကျနော်တို့ကိုလာတွေ့တာတို့၊ လိုရင်လိုသလို အကူအညီတောင်းပါတို့-အဲလိုမျိုးလေးတွေ အခုဖေဖေါ်ဝါရီလထဲမှာတော့ နီးနီးကပ်ကပ် တောက်လျှောက်မေးမြန်းတာတော့ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။ သူတို့ကို ကျေးဇူးတင်လည်းတင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် အိမ်ရှင်နိုင်ငံဖြစ်တဲ့ အမေရိကန်အစိုးရကိုလည်း ကျနော် ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
မအင်ကြင်းနိုင်။။ အခုလို အချိန်အများကြီးပေးပြီး ပြောကြားပေးတဲ့အတွက် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းကို ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းက ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်ရှင့်။
Unicode
လကျရှိ စဈအာဏာသိမျးထားတဲ့မွနျမာနိုငျငံမှာရငျဆိုငျနရေတဲ့ ဆိုးဝါးလှတဲ့အခွအေနတှေကေို ဝငျရောကျကိုငျတှယျဖို့ ကုလသမဂ်ဂကနေ ဘကျပေါငျးစုံကနေ ခငြ့ျခြိနျစဉျးစားနကွေောငျး ကုလသမဂ်ဂဆိုငျရာ မွနျမာအမွဲတမျးကိုယျစားလှယျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးက ပွောပါတယျ။ မအငျကွငျးနိုငျက သံအမတျကွီးဦးကြောျမိုးထှနျးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ သံအမတျကွီးအနနေဲ့အခုလိုဆုံးဖွတျလိုကျပွီးတဲ့နောကျ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ပတျသကျလို့ ဘယျလို ဆကျလကျဆောငျရှကျသှားဖို့ရှိလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ဟုတျကဲ့။ မအငျကွငျးနိုငျ၊ ကနြော့ျကိုအခြိနျပေးပွီးခေါျတဲ့အတှကျ ကြေးဇူးပါ။ ဒီလိုပွောခှင့ျရတဲ့အတှကျလညျး ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျ။ မိန့ျခှနျးထဲမှာတော့ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးပွောရရငျ ကနြော့ျရငျထဲက ခံစားခကြျ၊ အထူးသဖွင့ျပေါ့နောျ- မွနျမာနိုငျငံမှာ အခုရကျပိုငျးတှမှော ပွညျသူပွညျသားတှေ တှေ့ကွုံခံစားနရေတာတှေ၊ အဲဒါလေးတှကေ ဘာပဲပွောပွော ကနြော့ျမိန့ျခှနျးထဲမှာပါသှားတဲ့ စာသားတှကေ အဲဒါတှကေ အဓိကဖွဈပါတယျခငျဗြ။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျ နယူးယောကျကို မရောကျခငျပေါ့နောျ-ဂနြီဗာမှာ ၂၀၁၈ က စရောကျတယျ။ ဂနြီဗာမှာ ၂ နှဈကြောျလောကျ တာဝနျထမျးဆောငျပွီးတော့ အခု ဒီ နယူးယောကျကို အောကျတိုဘာကရောကျတယျဆို အခု လေးလကြောျလောကျရှိပါပွီခငျဗြ။ …ဆိုတော့ ကနြော့ျကို ခန့ျခဲ့တာလညျး ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျဦးဆောငျတဲ့ NLD အစိုးရက ခန့ျခဲ့တာ။ NLD အစိုးရဆိုတာကလညျး ပွညျသူရှေးခယြျထားတဲ့အစိုးရ။ ဒါကွောင့ျ ဒီမှာ နိုငျငံကိုယျစားပွု ပွောရတဲ့မိန့ျခှနျးတှကေတော့ တကယ့ျကို လကျတှေ့ ဖွဈနတေဲ့ဥစ်စာတှနေဲ့ ထငျဟပျပွီးတော့ပဲ ပွောခငြျပါတယျခငျဗြ။ ဒါကွောင့ျလညျး ဒီနေ့ ကနြောျ မွနျမာနိုငျငံမှာဖွဈနတေဲ့ဥစ်စာ-အထူးသဖွင့ျ ကနြောျတို့နိုငျငံ့ခေါငျးဆောငျတှေ အဖမျးခံနရေတာ၊ နောကျ အခွားအခွားသောသူတှေ မတရားအဖမျးခံထားရတာတှကေိုလညျး အမွနျဆုံးလှှတျပေးဖို့ ကနြောျတို့အမွဲတမျး ဒီမိုကရစေီနိုငျငံကိုသှားခငြျတယျဆိုတာကို တောကျလြှောကျပဲကနြောျတို့ တောငျးဆိုလာတဲ့အခြိနျမှာ ဒီလိုမြိုး စဈအာဏာသိမျးမှုဖွဈတယျဆိုတာကတော့ မွနျမာပွညျတှငျးမှာသာ လကျမခံတာမဟုတျဘူးပေါ့နောျ။ ပွညျပမှာရှိတဲ့မွနျမာနိုငျငံသားတှေ အကုနျလုံးကလညျး လကျမခံဘူးပေါ့နောျ။ နောကျပွီးတော့ အရှေးခယြျခံအစိုးရကို အာဏာပွနျပေးဖို့၊ အထူးသဖွင့ျ ပွညျသူ့ထံအာဏာပွနျပေးဖို့။ နောကျပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဒီမိုကရစေီနိုငျငံ ထူထောငျသှားနိုငျဖို့ အဲဒါတှကေို ပွညျသူပွညျသားအားလုံး ဆကျလုပျသှားရမှာဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ ကနြောျလညျး ပွညျသူထဲကပွညျသူတယောကျဖွဈတဲ့အတှကျ အခု ဒီမှာနတေဲ့အခြိနျမှာလညျး ကနြောျဆကျလုပျသှားပါမယျခငျဗြ။ အခုလောလောဆယျ အမွဲတမျးကိုယျစားလှယျအနနေဲ့ပဲ ဆကျလုပျသှားပါမယျ။
ဆကျလုပျလို့ရသမြှ ကနြောျဆကျလုပျသှားပါမယျ။ ကနြောျပွောသလို “အရေးတောျပုံအောငျရမညျ”လို့ပွောကွသလို ရညျမှနျးခကြျတှကေို အောငျမွငျဖို့အတှကျ တတျနိုငျတဲ့နညျးနဲ့ တတျနိုငျတဲ့ဘကျကနေ ဆကျလကျဆောငျရှကျသှားပါ့မယျလို့တော့ ကနြောျ အခုအနအေထားမှာ ပွောနိုငျပါတယျခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ အဲဒီတော့ စဈတပျကဖှဲ့စညျးထားတဲ့ အုပျခြုပျရေးကောငျစီဘကျကရော သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးကို သူတို့ ဆကျသှယျလာတာရှိလားရှင့ျ။ သူတို့ဘကျက ဘယျလိုတုံ့ပွနျခကြျတှေ တှေ့ရပါသလဲ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ အခုထိတော့ ကနြောျနဲ့တော့ ဘာမှတော့ ပွောရတာမရှိသေးပါဘူးခငျဗြ။ တခုခုတုံ့ပွနျလာမယ့ျအနအေထားတော့ ရှိပါတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ ကနြောျပွောခဲ့တဲ့ဥစ်စာက သူတို့ခထြားတဲ့ Guide Lines တှနေဲ့တူမှမတူတာကို။ အထူးသဖွင့ျ ကနြောျ ပွညျသူတှရေဲ့ခံစားခကြျကို ပွောတာဆိုတော့ တခုခုတော့ လာမယ့ျအနအေထားတော့ ရှိပါတယျခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ NLD အစိုးရကကိုယျစားပွုတဲ့ ခေါငျးဆောငျတှအေကုနျလုံးကလညျး ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးထားခံရတဲ့အခါကတြော့ မွနျမာ့အရေးကို ကိုယျစားပွုဆောငျရှကျရတဲ့ဟာမှနျသမြှကတြော့ သံအမတျကွီးကိုယျတိုငျပဲ ဆုံးဖွတျပွီးတော့ ဆောငျရှကျဖို့ရှိသလားပေါ့နောျ-အဲဒီအခွအေနကေရော ဘယျလိုဖွဈလာမလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ဟုတျကဲ့။ လောလောဆယျတော့ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျတို့ NLD အစိုးရကနေ ခမြှတျခဲ့တဲ့ နိုငျငံခွားရေးနဲ့ပတျသကျတဲ့ အခွခေံမူတှေ ရှိထားပွီးသားပါ။ နောကျပွီးတော့ လုပျသှားရမယ့ျ Guide lines တှေ ရှိထားပွီးသားပါ။ ဆိုတော့ ကနြောျတို့ ဒီ နယူးယောကျပလကျဖောငျးမှာတော့ တခြို့ဟာတှကေ ရရှေညျလုပျခဲ့ရတဲ့ဟာတှေ- သုံး-လေး-ငါးနှဈကို ကွိုလုပျခဲ့ရတဲ့အရာတှေ ဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ အဲဒီဥစ်စာတှကေိုတော့ …အရငျပေါျလစီက ရှိထားပွီးဖွဈတဲ့အတှကျ အဲဒီအတိုငျး ဆကျလကျ အကောငျအထညျဖောျသှားပါမယျပေါ့နောျ။ တခြို့ဥစ်စာတှမှောတော့ CRPH နဲ့ ညှိနှိုငျးတိုငျပငျပွီးတော့ လုပျသှားမယ့ျဟာလေးတှလေညျး ရှိလာမှာပါခငျဗြ။ ဒီကွားထဲမှာလညျး CRPH က လူတှေ၊ နောကျပွီးတော့ ဦးထငျလငျးအောငျတို့၊ ဒေါကျတာဆာဆာတို့နဲ့လညျး ထိတှေ့သှားဖို့ အစီအစဉျတော့ ရှိပါတယျခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ သံအမတျကွီးအနနေဲ့အခုလို ရပျတညျဆောငျရှကျလာတဲ့အခါမှာ လကျရှိ မွနျမာနိုငျငံမှာအာဏာသိမျးထားတဲ့စဈတပျကကတြော့ နိုငျငံတကာမှာ သူတို့ရဲ့ရပျတညျနတေဲ့အနအေထားကို ဘယျလိုအကြိုးသကျရောကျမှုတှရှေိသှားလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ကနြောျ မိန့ျခှနျးထဲမှာလညျးပွောပါတယျ။ သူတို့ support လုပျနတောတှရှေိပါတယျ။ Condemn လုပျတယျ၊ sanction ခတြယျ ဘာညာတှေ ရှိပါတယျ။ အဲဒါတှကေိုလညျး ကနြောျ ကြေးဇူးတငျကွောငျးပွောသလို ဒီထကျ - ဘာလို့လဲဆို ကနြောျ ကွားနေ၊ မွငျနရေတဲ့ဥစ်စာမှာ လကျနကျရှိတဲ့သူနဲ့ လကျနကျမရှိတဲ့လူ။ ဓမ်မနဲ့အဓမ်မ ပေါ့နောျ- အဲလိုဖွဈနတေဲ့ဥစ်စာမှာ ပွညျသူအမြားအပွားကူညီရာမဲ့နတေယျဆိုတဲ့ စိတျခံစားမှုမြိုး တောျတောျမြားမြားမှာ ရှိလာကွတယျပေါ့နောျ။ ရှိလာကွတဲ့အတှကျ ဒါတှကေို အကူအညီပေးဖို့ဆိုတဲ့- message ကလေးကိုတော့ ဒီမှာရှိတဲ့ ကုလသမဂ်ဂအဖှဲ့ဝငျနိုငျငံတှကေိုတော့ ကနြောျ message ကလေး ပို့လိုကျနိုငျတယျ။ တခုကောငျးတာကတော့ ဒီနေ့အစညျးအဝေးလေးက live web cast ကနပွေနတောဖွဈတဲ့အတှကျကွောင့ျ တခြို့နိုငျငံတကာအဖှဲ့အစညျးတှေ၊ အစိုးရမဟုတျတဲ့အဖှဲ့အစညျးတှေ-သူတို့လညျး အတိုငျးအတာတခုအထိ ကနြောျတို့ရဲ့အသံကို ကွားသှားတယျလို့ ကနြောျယူဆလို့ရပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ နိုငျငံတကာမှာရှိတဲ့သံရုံးတှကေပေါ့နောျ၊ အမရေိကနျပွညျထောငျစုမှာဆိုလို့ရှိရငျလညျး ပထမအတှငျးဝနျ ဦးမောငျမောငျလတျကလညျး အာဏာသိမျးတာကို သူကိုယျတိုငျဆန့ျကငြျတဲ့အနနေဲ့ ရာထူးကနထှေကျပွီးတော့ CDM Campaign ထဲမှာ ပူးပေါငျးပါဝငျခဲ့ပါတယျ။ အဲဒီလိုမြိုး လူထုနဲ့တသားတညျး CDM movement တို့ စဈအာဏာသိမျးဆန့ျကငြျရေးလှုပျရှားမှုတှမှော ပါဝငျမယ့ျအနအေထားကိုရော ဘယျလောကျအထိ မြှောျလင့ျလို့ရမလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ကနြောျတခု သခြောပွောနိုငျတာကတော့ -ကနြောျတို့သံတမနျတှလေညျး နိုငျငံခွားမှာရှိနပေမေယ့ျ ကနြောျတို့သံတမနျတှလေညျး ပွညျသူထဲက ပွညျသူတှပေါပဲပေါ့နောျ။ ဘာပွောပွော ပွညျသူတှအေနနေဲ့ လှတျလှတျလပျလပျပွောဆိုထုတျဖောျခဲ့တာ၊ လှတျလှတျလပျလပျ ဆောငျရှကျခဲ့တာတှပေေါျမှာ အတိုငျးအတာတခုအထိ ရရှိခဲ့ပွီးပွီပေါ့နောျ။ အခု အဲဒါတှကေ ဖဖေေါျဝါရီလ ၁ ရကျနေ့ကစပွီး ဆုံးရှုံးသှားရတယျလို့ အားလုံးက ခံစားရတယျ။ အနာဂတျမှာလညျး အဲလို ဆကျ ဆုံးရှုံးသှားနမေလားဆိုတာပေါ့၊ နောကျပွီးတော့ ကွောကျစိတျတို့၊ စိုးရိမျစိတျတို့ဆကျပွီးတော့ ရှိလာတဲ့အပေါျမှာ ဒါတှကေိုလူတှကေ ပွနျမခံစားခငြျကွတော့ဘူးပေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ ဆန်ဒတှပွေကွတယျ။ ထုတျဖောျပွောကွတယျပေါ့နောျ။ တခြို့တှကေတြော့ ထုတျဖောျမပွောပမေယ့ျလို့ရငျထဲက မကွိုကျတဲ့လူတှလေညျး အမြားကွီး ရှိကွပါမယျဗြ။ ဟုတျကဲ့။ ဒီဘကျသံတမနျတှအေနအေထားမှာလညျး အမြားစုကတော့ ကနြောျနဲ့ယှဉျပွီးပွောရရငျ မကွိုကျတဲ့သူတှအေမြားကွီး ရှိမှာပါခငျဗြ။ ဒါပမေယ့ျ ထုတျဖောျပွောတာနဲ့မပွောတာပဲ ကှာသှားတဲ့အနအေထားရှိပါတယျ။ တခြို့တှကေ အကွောငျးကွောငျးကွောင့ျ ထုတျဖောျမပွောတာရှိပမေယ့ျလညျး ရငျထဲကလကျမခံတဲ့သူတှကေ အမြားကွီးရှိနပေါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒိပွငျနိုငျငံမှာရှိနတေဲ့ မွနျမာသံတမနျတှရေဲ့အခွအေနကေို ပွောလို့ကတော့ ခကျတာပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ Generalize လုပျပွီး ပွောရရငျတော့ ခုနက ကနြောျပွောတဲ့အတိုငျးပါပဲ။ အမြားစုက ပွညျသူတှနေဲ့တသားတညျးပါပဲခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ ကုလသမဂ်ဂလို တကယ့ျနရောမှာ အဲလို ထုတျဖောျပွောဆိုဖို့ပေါ့နောျ-ဆုံးဖွတျခကြျခဖြို့ ဖွဈလာတဲ့အကွောငျးရငျးပေါ့နောျ။ မြှောျလင့ျမထားတဲ့အခြိနျမှာ သံအမတျကွီးက အဲလိုမြိုး သတ်တိရှိရှိ အဲလိုမြိုး ဆုံးဖွတျခကြျခလြိုကျရတဲ့ အဓိကအကွောငျးရငျးကရော ဘာပါလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ကနြောျတို့ကို အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျအနနေဲ့ ပွောခဲ့၊ မှာကွားခဲ့တာတှကေ “ပွညျသူသာအဓိက” ပါပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့တှကေ နိုငျငံခွားမှာရောကျရငျလညျး ကနြောျတို့မွနျမာနိုငျငံသားတှေ၊ မွနျမာနိုငျငံသားဟောငျးတှအေတှကျ ဘယျလိုမြိုး service ပေးရမလဲဆိုတဲ့ဥစ်စာမြိုးပေါ့-အဲလိုမြိုးတှကေို ကနြောျတို့ကို (ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျက) လုပျပေးစခေငြျတာပေါ့။ အဲဒါကိုလညျး ကနြောျတို့ အတိုငျးအတာတခုအထိ လုပျပေးနိုငျခဲ့တဲ့ဥစ်စာလေးတှရှေိတယျ။ အတိုငျးတာတခုအထိ ထိတှေ့ပွီးတော့ ဆောငျရှကျပေးခဲ့တာလေးတှရှေိတယျ။ ဥပမာ-ကနြောျ ဒီမှာအရငျက ၂၀၀၅ တုနျးက တာဝနျထမျးဆောငျဖူးတယျ။ အဲဒီအခြိနျမှာ ဒီမှာရှိတဲ့မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျးနဲ့ ကနြောျထိတှေ့ခဲ့ရတဲ့အနအေထားနဲ့ အခု ဒုတိယအကွိမျပွနျရောကျတဲ့အခါမှာ ဒီမှာရှိတဲ့မွနျမာအသိုငျးအဝိုငျးနဲ့ထိတှေ့ရတဲ့ဥစ်စာ- တခွားစီပဲခငျဗြ။ အရမျးနှေးထှေးသှားတဲ့ဥစ်စာ။ ကနြောျတို့နဲ့ မွနျမာ community နဲ့က တထပျတညျးဖွဈသှားတဲ့ဟာ အဲလိုမြိုး ရှိပါတယျ။ ဆိုတော့- ဒီလိုမြိုးအနအေထားကနပွေီးတော့ အရငျလိုမြိုး ပွနျသှားရမယျ။ ဒါကတော့ ကနြော့ကိုယျတှေ့နဲ့ သိနိုငျတဲ့ဥပမာလေးပေါ့နောျ။ အဲလိုမြိုး ကိုယ့ျဗမာအခငြျးခငြျး၊ ကိုယ့ျမွနျမာနိုငျငံသားအခငြျးခငြျး ဒီလိုမြိုး အပွငျမှာတှေ့တဲ့ဥစ်စာတောငျမှ မကြျနှာလှှဲသှား(ခံရ)တဲ့ဥစ်စာမြိုး ခံစားရတဲ့အနအေထားမှာ အခုပွနျပွီးတော့ ဟိုဘကျလမျး၊ ဒီဘကျလမျးမှာ ဗမာမှနျးသိရငျ၊ သံရုံးကမှနျးသိရငျ လှမျးနှုတျဆကျတဲ့ဟာမြိုးပေါ့နောျ။ အဲဒီ feeling က ကနြောျတို့ ဘာနဲ့မှ နှိုငျးလို့မရဘူး။ ဒါကွောင့ျ ဒီလိုမြိုးအခွအေနကေို ကနြောျတို့ ပွနျမသှားခငြျတော့ဘူးပေါ့နောျ။
ဒါကွောင့ျ အခုလကျရှိရနတေဲ့ နှေးထှေးမှုအခွအေနလေေးတှကေို ဆကျပွီးတော့ ထိနျးသိမျးခငြျတယျပေါ့နောျ။ ဒါကတော့ ကနြော့ျရဲ့ ကိုယျတှေ့အပိုငျးလေးပေါ့။
နောကျတခုကတော့ ကနြောျတို့ ဒီ ၂၀၁၁ ရဲ့ ရှေ့ပိုငျးနဲ့နောကျပိုငျး၊ အထူးသဖွင့ျ ၂၀၁၆ နောကျပိုငျးမှာဖွဈလာတဲ့ လူတှရေဲ့အခွခေံအခှင့ျအရေးလေးတှပေေါ့နောျ-ပိုပွီးတော့ တိုး-တိုး- တိုး-တိုး ရလာတဲ့ဥစ်စာလေးတှကေို ပွနျပွီးတော့ မဆုံးရှုံးသှားစခေငြျဘူးပေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ ၁ ရကျနေ့ စဖွဈကတညျးကတော့ အခုနကပွောသလို ပွညျသူထဲကပွညျသူတယောကျဖွဈတဲ့အတှကျ စိတျထဲမှာတော့ လုံးဝမခံခငြျကွဘူးပေါ့နောျ။ အဲဒီထဲမှာတော့ ကနြောျလညျး ပါဝငျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ တဖွညျးဖွညျးနဲ့ ကနြောျ ဘာလုပျရမလဲဆိုတာလေးတှေ စဉျးစားရငျး စဉျးစားရငျးနဲ့ နိုငျငံတကအသိုငျးအဝိုငျးကို message ရအောငျ ကနြောျလုပျနိုငျတာက ဒီနညျးက အခှင့ျအရေးကောငျးတခုဖွဈတယျပေါ့နောျ။ ဒါကွောင့ျ ဒီနေ့မှာ ကနြောျ မိန့ျခှနျးပွောရငျးနဲ့ ပွညျသူတှရေဲ့အသံကိုပေါ့နောျ- “နိုငျငံတကာကကွားရငျ ပိုကောငျးမယျ”ဆိုတဲ့ဥစ်စာမြိုး စိတျကူးရတဲ့အတှကျကွောင့ျ ဒီနေ့မှာ ဒီလိုမြိုး ထုတျပွောဖွဈတာပါခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ လူထုကလညျး မြှောျလင့ျခကြျက အရမျးကွီးနတေဲ့အခါကတြော့ - လကျရှိနိုငျငံတှငျးမှာ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲနတေဲ့ကိစ်စတှေ၊ အကွမျးဖကျနညျးကိုသုံးနတောတှကေို နိုငျငံတကာက မွငျနရေပမေယ့ျ လောလောဆယျမှာ အကွမျးဖကျဖွိုခှဲတာတှေ မလုပျနိုငျအောငျ သံအမတျကွီးတို့ဘကျက နိုငျငံတကာရဲ့ဖိအားကိုရော ဘယျလို ထိထိရောကျရောကျ ဆောငျရှကျပေးနိုငျမလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ကနြော့ျမိန့ျခှနျးကိုပဲ ပွနျ reffer လုပျရမယျဆိုရငျတော့ strongest possible ways ပေါ့နောျ၊measures တှနေဲ့ actions တှနေဲ့ ယူပေးဖို့ပေါ့နောျ။ ဒါကတော့ နိုငျငံတနိုငျငံက လုပျနိုငျတဲ့၊ ကိုငျနိုငျတဲ့ အတိုငျးအတာတှပေေါျမှာလညျး မူတညျပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ သူတို့အနနေဲ့လညျး သူတို့သကျဆိုငျရာနိုငျငံရဲ့ မူဝါဒတှေ၊ လုပျထုံးလုပျနညျးတှေ- အဲဒါတှလေညျးရှိပါတယျခငျဗြ။ အဲဒီအပေါျ မူတညျပွီးမှ လုပျရမယ့ျအနအေထား၊ နောကျပွီးတော့ စိုးရိမျရတဲ့အနအေထား ဘယျလောကျရှိလဲဆိုတာပေါျမှာ မူတညျပွီးတော့ သူတို့ဆုံးဖွတျရတာဖွဈလို့ သူတို့ရဲ့ဆုံးဖွတျမှုလှယျတဲ့အခြိနျတခုရောကျအောငျတော့ သူတို့က စောင့ျရတဲ့အနအေထားမြိုးရှိတယျလို့တော့ သိပါတယျခငျဗြ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ တခြို့ဥစ်စာတှမှောကတြော့ “မလာသေးဘူးလား၊ ဝငျလိုကျပါလား....”ဆိုတဲ့ ခံစားခကြျတှေ ရှိတာကိုတော့ ကနြောျ နားလညျပါတယျ။ ဒါကတော့ ကိုယ့ျလူတှေ အသကျမဆုံးရှုံးရလအေောငျ-ပေါ့နောျ။
တခြိနျတညျးမှာလညျး တဘကျအနနေဲ့လညျး သူတို့မှာ သူတို့ constituent တှရှေိတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ သူတို့ရဲ့ ပေါျလစီရှိတယျ။ သူတို့ရဲ့လုပျထုံးလုပျနညျးတှရှေိတယျပေါ့နောျ။ အဲဒါလေးတှကေို ပွည့ျမီတော့မှပဲ သူတို့လုပျပေးနိုငျတာမြိုး ရှိတယျပေါ့နောျ။ နောကျ-တခြို့ဥစ်စာတှကေလညျး အရင့ျအရငျက ကွုံတှေ့ခဲ့ရတဲ့ lesson လေးတှလေညျး ရှိတာပေါ့နောျ။ အဲဒီ lesson တှပေေါျ မူတညျပွီးတော့ပဲ ဘယျအခြိနျမှာသူတို့ဝငျရမယျ၊ ထှကျရမယျဆိုတဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျလေးတှတေော့ - အဲဒါတှပေေါျမူတညျပွီးခမြယျလို့တော့ ယူဆပါတယျခငျဗြ။ ဒါကွောင့ျ ကနြောျတို့တှအေနနေဲ့တော့ လုံးဝကို မလြှော့ဘဲ ဆကျဆကျပွီး လုပျသှားရမယျလို့တော့ မွငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့လညျး ပွညျတှငျးမှာရှိတဲ့လူရော၊ ပွညျပမှာရှိတဲ့လူရော အားလုံး “မအငျကွငျးတို့လို...” ဘာပွောပွော - အရမျးကို အသံကို transmit လုပျပေးနိုငျမယ့ျလူတှေ အပါအဝငျပေါ့နောျ။ အားလုံး ဝိုငျးဝနျးပွီးတော့ ဆောငျရှကျပေးသှားဖို့ကိုတော့ မတေ်တာရပျခံ တိုကျတှနျးလိုပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ ဟုတျကဲ့။ အခု လုံခွုံရေးကောငျစီရဲ့ အနအေထားကရော တရုတျနဲ့ ရုရှားရဲ့ရပျတညျခကြျကို သံအမတျကွီး ဘယျလိုခန့ျမှနျးထားလဲ။ ဒါမှမဟုတျ သံအမတျကွီး ဘယျလောကျအထိ ပွောပွလို့ရလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ အကွမျးဖငြျးအားဖွင့ျ ဒီနေ့က U.K ရဲ့ presidency ပေါ့နောျ၊ ၂၈ ရကျနေ့တော့အပွီးပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး working day က ဒီနေ့က Friday ဆိုတော့ သူတို့ ဒီနေ့ပွီးတယျပေါ့။ နောကျ မတျခြျလ က US presidency ပေါ့နောျ။ …ဆိုတော့ မွနျမာကိစ်စဆိုရငျတော့ Pen holder ကတော့ always U.K ပဲပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး U.K နဲ့ U.S ဖွဈတဲ့အတှကျ အခု လိုမြိုး မွနျမာကိစ်စမှာ U.S အနနေဲ့ vocally ပွောလာတဲ့ကိစ်စတှေ၊ State Secretary ကလညျး သူ့ရဲ့ တှဈတာမှာပွောတာလေးတှေ၊ ဗမာနိုငျငံအပေါျ အမရေိကနျသမ်မတကွီးကစပွီးတော့ Down the lines ပေါ့နောျ၊ ဗမာနိုငျငံအပေါျ သူတို့အလေးထားတာ။ ရနျကုနျမှာရှိတဲ့သံအမတျကွီး။ ဒီမှာရှိတဲ့ U.S အဖှဲ့ရုံးတှရေယျ။ အနအေထားရှိတယျဆိုရငျ သူတို့ Presidency ကာလမှာလညျး မွနျမာအရေးက သူတို့အလေးထားလာမယ့ျ ကိစ်စတခုလို့တော့ ကနြောျ မြှောျမှနျးပါတယျ။
ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ဆှေးနှေးမလဲဆိုတာတော့ သူတို့လုံခွုံရေးကောငျစီအဖှဲ့ဝငျတှေ ကွားထဲမှာ ဆှေးနှေးဖို့တော့ ရှိလာမယျလို့ ထငျရပါတယျခငျဗြ။ ဘယျအခြိနျ၊ ဘယျလို format နဲ့ ဘယျလို outcome မြိုး ထှကျမလဲဆိုတာတော့ ဒီအခြိနျမှာ ကနြော့ျအနနေဲ့ ပွောလို့တော့ ခကျပါအုံးမယျခငျဗြ။ မတျခြျလ ၁ ရကျနေ့ လာမယ့ျတနငျ်လာနေ့မှာတော့ U.S အနနေဲ့ Presidency အသဈ သူ့ရဲ့ဒီလအတှငျးလုပျမယ့ျ ပရိုဂရမျကိုတော့ ခပြွဖို့ ရှိပါလိမ့ျမယျခငျဗြ။ အဲဒီမှာ ဘယျလိုပုံစံနဲ့ ထှကျလာမလဲဆိုတာတော့ ကနြောျတို့ နားစှင့ျနဖေို့တော့လိုပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ အခု မွနျမာလကျရှိရငျဆိုငျနရေတဲ့အကွပျအတညျးနဲ့ပတျသကျလို့ အခုလို နိုငျငံတကာ ဝငျရောကျဆောငျရှကျလာတဲ့အပိုငျးမှာ သံအမတျကွီး ဘယျလိုမွငျသလဲ။ ပွီးတော့ အခု အငျဒိုနီးရှား ခဉြျးကပျနတေဲ့လမျးကွောငျး ပုံစံမြိုးနဲ့ ခဉြျးကပျလာမယျဆိုရငျ နိုငျငံတကာရဲ့ ကွားဝငျဆောငျရှကျပေးမှုအပိုငျးကို သံအမတျကွီးအနနေဲ့ ဘယျလို အကွံပေးခငြျလဲ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ဘယျသူမဆို ကူညီတာကိုတော့ ကနြောျတို့ ကွိုဆိုပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲ ဒီဘကျက ပွညျသူတှရေဲ့လိုလားခကြျဆန်ဒ ကို သူတို့သိဖို့လိုတာပေါ့။ ခုနကပွောသလို ထိတှေ့တဲ့ဥစ်စာက recognize လုပျတဲ့ပုံစံမြိုး ဖွဈမလား ဆိုတာစဉျးစားဖို့လိုတာပေါ့။ အဲလိုအခြိနျမှာ ပှင့ျပှင့ျလငျးလငျးနဲ့ သူတို့ရဲ့ရပျတညျခကြျကတော့ “ဒါ” ပေါ့နောျ။ အဲလို recognize လုပျတာမဟုတျဘူး၊ engage လုပျတဲ့ဥစ်စာ။ ပွူနာကိုဖွရှေငျးဖို့ ရညျရှယျတာဆိုပွီး အဲလိုမြိုးလေးတှေ ပွောနိုငျ၊ အသိပေးနိုငျတယျ၊ ဒီဘကျက ပွညျသူတှရေဲ့ခံစားခကြျကိုသိတယျ - အဲလိုမြိုးလေးတှေ လုပျနိုငျတယျဆိုရငျတော့ ကူညီမယျဆိုတဲ့ဥစ်စာကိုတော့ ကွိုဆိုပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ အခု အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံဆောငျရှကျနတေဲ့အနအေထားကတြော့ သံအမတျကွီး ဘယျလိုမွငျလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ကနြောျလညျး စာတှထေဲမှာပဲဖတျရတဲ့အနအေထားဆိုတော့ - အငျဒိုနီးရှားအနနေဲ့ အရှေ့တောငျအာရှမှာ Regional power တခုဖွဈနပွေီပေါ့နောျ။ ဖွဈနတေယျလို့လညျး ပွောလို့ရပါတယျ။ ဆိုတော့-သူတို့အနနေဲ့ အာဆီယံထဲမှာ အာဆီယံရဲ့အခနျးကဏ်ဍနဲ့ဒီပွူနာကို ဖွရှေငျးခငြျတယျ။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ အာဆီယံထဲမှာလညျး မိသားစုလိုပုံစံမြိုးနဲ့နကွေတာကိုး-။ တယောကျပွူနာရှိရငျ တယောကျကဝိုငျးကူညီတယျဆိုတဲ့ပုံစံမြိုးလေးရှိတော့ အဲလိုပုံစံနဲ့ကူညီတာလို့တော့ ကနြောျ သုံးသပျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ သူတို့ ဘယျလိုပဲ ဝငျဝငျပေါ့။ အခု သူပွနျရှငျးပွတာတှလေညျး ရှိပါတယျ။...ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ရှငျးလငျးပွခကြျကိုလညျး ပွညျသူပွညျသားတှေ အတိုငျးအတာတခုအထိ သိထားပွီးတာရှိတယျပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ တခုက ပွညျသူတှပွေောနတေဲ့ဥစ်စာက ၂၀၂၀ နိုဝငျဘာမှာလုပျခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲရလဒျကို Respect လုပျဖို့ တောကျလြှောကျတောငျးဆိုနတော။ အဲဒါကိုတော့ compromise လုပျလို့တော့မရဘူးလို့တော့ယူဆပါတယျခငျဗြ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ အခု သံအမတျကွီးတို့ မိသားစုအခွအေနကေရော လုံခွုံရေးအနအေထားရော ဘယျလိုရှိလဲရှင့ျ။
ဦးကြောျမိုးထှနျး။။ ဒီမှာတော့ ကနြောျတို့ U.S mission လညျး အမွဲတမျး ထိတှေ့ပါတယျ။ နောကျပွီးတော့ ဒီရဲ့ FBI တို့ရဲတို့လညျး အမွဲတမျး ထိတှေ့မှုရှိပါတယျ။ ကနြောျတို့စိတျ suspicious ရှိတာ ဘာညာဆိုရငျ ခကြျခွငျးအကွောငျးကွားဖို့ ကနြောျတို့ကို အမွဲပွောပါတယျ။ အထူးသဖွင့ျ အာဏာသိမျးပွီးတဲ့ ၁ ရကျနေ့နောကျပိုငျးကစပွီးတော့ ကနြောျတို့ကိုလာတှေ့တာတို့၊ လိုရငျလိုသလို အကူအညီတောငျးပါတို့-အဲလိုမြိုးလေးတှေ အခုဖဖေေါျဝါရီလထဲမှာတော့ နီးနီးကပျကပျ တောကျလြှောကျမေးမွနျးတာတော့ ရှိပါတယျခငျဗြ။ သူတို့ကို ကြေးဇူးတငျလညျးတငျပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ အိမျရှငျနိုငျငံဖွဈတဲ့ အမရေိကနျအစိုးရကိုလညျး ကနြောျ ကြေးဇူးတငျပါတယျ။
မအငျကွငျးနိုငျ။။ အခုလို အခြိနျအမြားကွီးပေးပွီး ပွောကွားပေးတဲ့အတှကျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးကို ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးက ကြေးဇူးအမြားကွီးတငျပါတယျရှင့ျ။
#WhatishappeningkinMyanmar #KyawMoeTun #MilitaryCoup #Myanmar
