(Zawgyi / Unicode)
NCA အပစ်ရပ်လက်မှတ်ရေးထိုးထားတဲ့ ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံး (KNU) လက်အောက်ခံ လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့တွေနဲ့ မြန်မာစစ်တပ်တို့အကြား ဖာပွန်ခရိုင်နဲ့ ညောင်လေးပင်ခရိုင်ဘက် စစ်ရေးတင်းမာနေသလို ထောင်နဲ့ချီတဲ့ ရွာသားတွေ တိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို နိုင်ကွန်းအိန် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကရင်ပြည်နယ် ဖာပွန်မြို့နယ်နဲ့ ပဲခူးတိုင်း ညောင်လေးပင်ခရိုင် ကျောက်ကြီးမြို့နယ်ဘက်မှာ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ KNU တပ်မဟာ ၅၊ တပ်မဟာ ၃ တပ်ဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးနေသလို တိုက်ပွဲကြောင့် အရပ်သားတွေ ထိခိုက်ပြီး ရပ်ရွာကနေ တိမ်းရှောင်နေရတာပါ။
မနေ့က ဖာပွန်မြို့နယ် မဲဝိုင်ကျေးရွာဘက်မှာ KNU တပ်မဟာ ၅ နဲ့ တပ်မတော်တို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့တယ်လို့ တပ်မဟာ ၅ ပြောခွင့်ရ ပဒိုမန်းမန်းက ပြောပါတယ်။
“၁၅ ရက်မှာတော့ ကျနော်တို့ မဲဝိုင်ဘက်မှာပါပဲ၊ တိုက်ပွဲဖြစ်တယ်ပေါ့နော်။ မြန်မာစစ်တပ်ဘက်က ဘုန်းကြီးကျောင်းနဲ့ ရွာသားတွေကို ခံကတုတ် လုပ်သွားတယ်ပေါ့။ ဒီဘုန်းကြီးကျောင်းဘေးနားမှာပဲ သူတို့တပ်တွေကို ခံကတုတ်လုပ်ပြီးတော့မှ တိုက်ပွဲအနည်းငယ် ဖြစ်တယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ အဲဒီမှာပဲ ဒီမြန်မာစစ်တပ်ဘက်က လက်နက်ကြီးတွေကို အရင်ပုံစံအတိုင်း ရွာတွေမှာရော ရွာအပြင်မှာရော လက်နက်ကြီးတွေ ရမ်းသမ်းပစ်ခတ်မှုတွေ လုပ်လာတဲ့အခါကျတော့ ကျနော်တို့ ကလေးငယ်တဦးက ဦးခေါင်းမှာ ထိခိုက်ဒဏ်ရာ ရရှိသွားတယ်လေ။”
မဲဝိုင်ကျေးရွာမှာ တပ်စခန်းချထားတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်စခန်းကို KNU ဘက်က လာရောက်ပစ်ခတ်လို့ ဒီတိုက်ပွဲအတွင်း ကလေးငယ်တဦး ဒဏ်ရာရခဲ့ကြောင်း ဖာပွန်ဒေသခံ စောဟဲဂေက ပြောပါတယ်။
“မနေ့က လာချောင်းပစ်တာတော့ရှိတယ် KNU က။ မဲဝိုင်ကိုလေ။ အဝေးကနေ လှမ်းပစ်တယ်။ အဲဒီတော့ ကလေးတယောက်ထိသွားတယ်။ ခေါင်းကို ရှပ်မှန်တာပေါ့။ အရပ်သားတွေကတော့ ပြေးတာ ဘယ်လိုပြောမလဲ မဲဝိုင်ဘက်မှာ တယောက်မှမရှိတော့ဘဲ။ သူက ပတ်ဝန်းကျင်ရွာတွေက ပြေးနေတာပေါ့။ ဦးရေက ၂,၀၀၀ ကျော်လောက်ရှိတယ်လို့ ပြောတယ်။”
ဒီလဆန်းပိုင်းကနေ စတင်လာခဲ့တဲ့ တိုက်ပွဲကြောင့် မဲဝိုင်ဒေသက ရွာသားထောင်ကျော် စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ သူကဆိုပါတယ်။ စစ်ရှောင်ရွာသားတွေဟာ နီးစပ်ရာရွာတွေအပြင် ဖာပွန်မြို့ မွန်ပြည်နယ် ဘီးလင်းမြို့နယ်ဘက် တိမ်းရှောင်နေကြပါတယ်။
ဖာပွန်ဒေသဘက် ထိတွေ့မှု အခြေအနေကို မသိရသေးပေမယ့် ပဲခူးတိုင်း ညောင်လေးပင်ခရိုင် ကျောက်ကြီးမြို့နယ်ဘက်မှာ လမ်းဖောက်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ KNU တပ်မဟာ ၃ တပ်ဖွဲ့တို့ ဒီရက်ပိုင်းအတွင်း ထိတွေ့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးတာ ရှိတယ်လို့ တပ်မတော်ပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဆိုပါတယ်။
“၁၂ ရက်နေ့မှာ မူသဲဘက်မှာ ကျနော်တို့ စစ်ဆင်ရေး ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးလမ်း ရှိတယ်။ အဲဒီလမ်းကို ပြင်ထိန်းလုပ်နေတဲ့ ကျနော်တို့ စစ်အင်ဂျင်နီယာတပ်ဖွဲ့တွေကို လာရောက်ပစ်ခတ်ခဲ့တာ ရှိတယ်။ ကျနော်တို့ဘက်က တယောက် ဒဏ်ရာရရှိသွားတဲ့ဖြစ်စဉ်လည်း ရှိတယ်။ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးလမ်း ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေး လုပ်တယ် ဆိုတာကလည်း နှစ်တိုင်းလုပ်နေကြ အလုပ်တွေပါပဲ။”
ကျောက်ကြီးမြို့နယ် မူသဲကျေးရွာဘက် တိုက်ပွဲကြောင့် ရွာသား ၆၀၀ ကျော် နေရပ်ကနေ တိမ်းရှောင်နေရတယ်လို့ ဒေသခံ စောစိုးမြင့်က ပြောပါတယ်။
“တိုက်ပွဲတွေကြားမှာ ခဲဒဲကျေးရွာအုပ်စုထဲက ကျေးရွာတွေက အခု တကော်တဲရယ် တကော်ခီး နှစ်ရွာကတော့ လူမရှိတော့ဘူး။ ပြေးကုန်ပြီ။ ၆၀၀ ပတ်ဝန်းကျင်လောက်ရှိတယ်။ နီးစပ်ရာ အဲဒီတောတွေ တောင်တွေထဲမှာပဲ နည်းနည်းလွတ်မယ့် နေရာလောက်ကိုပဲ ရှောင်နေတာပေါ့။”
၂၀၂၀ နှစ်ကုန် ဒီဇင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့နဲ့ ဒီနှစ်ဆန်း ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်နေ့မှာ ညောင်လေးပင်ခရိုင် မုန်းမြို့နယ်နဲ့ ကျောက်ကြီးမြို့နယ် ခဲဒဲကျေးရွာအုပ်စုတွေမှာ လမ်းဖောက်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ KNU တပ်မဟာ ၃ တပ်ဖွဲ့တို့ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့ပါတယ်။
တပ်မတော်အနေနဲ့ KNU တပ်မဟာ ၅၊ တပ်မဟာ ၃ ဒေသဘက် စစ်ဆင်ရေးကားလမ်း ဖောက်နေဦးမယ်ဆိုရင် တိုက်ပွဲထပ်ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ KNU တပ်မဟာ ၅ ပြောခွင့်ရ ပဒိုမန်းမန်းက ဆိုပါတယ်။
“ကျနော်တို့ တပ်မဟာ ၅၊ တပ်မဟာ ၃ အဲဒီမှာ တောက်လျှောက် ကားလမ်းကြောမှာလည်းပဲ လမ်းဖောက်လုပ်မှုတွေ ထပ်မံလုပ်ဆောင်တဲ့ အတွက်ကြောင့် ကျနော်တို့ ဒီလိုအခြေအနေမျိုးမှာ ဆက်ရှိနေဦးမယ်၊ ဆောင်ရွက်ဦးမယ် ဆိုရင်တော့ တိုက်ပွဲတွေကတော့ ဆက်ဖြစ်နိုင်ချေ ရှိသေးတာပေါ့။”
KNU ကရင်အမျိုးသားအစည်းအရုံးဟာ မြန်မာအစိုးရနဲ့ NCA အပစ်ရပ်လက်မှတ် ရေးထိုးထားပေမယ့် ဆက်လက်ဆွေးနွေးပွဲတွေ ရပ်တန့်နေတာပါ။ အထူးသဖြင့် တပ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိစ္စ၊ တပ်နေရာချထားရေး၊ တပ်လျှော့ချရေး၊ တပ်နယ်မြေသတ်မှတ်ရေး၊ အပစ်ရပ်နယ်မြေသတ်မှတ်ရေး စတဲ့ သဘောတူညီချက်တွေ မရှိသေးတာကြောင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးရတဲ့ အဓိကပြဿနာတခုလို့လည်း ပဒိုမန်းမန်းက ပြောပါတယ်။
ဖာပွန်မြို့နယ်အတွင်း မြန်မာစစ်တပ် တပ်စခန်းတွေ ၂၀၂၀ နှစ်ကုန်မှာ ရုပ်သိမ်းပေးဖို့ ကရင်အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (KNLA) ကနေ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်အပြီး တိုက်ပွဲတွေ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွါးလာနေတာပါ။
လက်ရှိ KNU တပ်မဟာ ၅ ဖာပွန်ခရိုင် တပ်မဟာ ၃ ညောင်လေးပင်ခရိုင်တွေမှာ နှစ်ဖက်တပ်တွေ စစ်ရေးတင်းမာနေဆဲ ဖြစ်ပါတယ်။
-----------------------
(Unicode)
ကရငျပွညျနယျ ဖာပှနျ စဈရေးတငျးမာမှု ဒသေခံထောငျဂဏနျး တိမျးရှောငျ
NCA အပဈရပျလကျမှတျရေးထိုးထားတဲ့ ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံး (KNU) လကျအောကျခံ လကျနကျကိုငျတပျဖှဲ့တှနေဲ့ မွနျမာစဈတပျတို့အကွား ဖာပှနျခရိုငျနဲ့ ညောငျလေးပငျခရိုငျဘကျ စဈရေးတငျးမာနသေလို ထောငျနဲ့ခြီတဲ့ ရှာသားတှေ တိမျးရှောငျနရေပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို နိုငျကှနျးအိနျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
ကရငျပွညျနယျ ဖာပှနျမွို့နယျနဲ့ ပဲခူးတိုငျး ညောငျလေးပငျခရိုငျ ကြောကျကွီးမွို့နယျဘကျမှာ မွနျမာစဈတပျနဲ့ KNU တပျမဟာ ၅၊ တပျမဟာ ၃ တပျဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးနသေလို တိုကျပှဲကွောင့ျ အရပျသားတှေ ထိခိုကျပွီး ရပျရှာကနေ တိမျးရှောငျနရေတာပါ။
မနေ့က ဖာပှနျမွို့နယျ မဲဝိုငျကြေးရှာဘကျမှာ KNU တပျမဟာ ၅ နဲ့ တပျမတောျတို့အကွား တိုကျပှဲဖွဈပှါးခဲ့တယျလို့ တပျမဟာ ၅ ပွောခှင့ျရ ပဒိုမနျးမနျးက ပွောပါတယျ။
“၁၅ ရကျမှာတော့ ကနြောျတို့ မဲဝိုငျဘကျမှာပါပဲ၊ တိုကျပှဲဖွဈတယျပေါ့နောျ။ မွနျမာစဈတပျဘကျက ဘုနျးကွီးကြောငျးနဲ့ ရှာသားတှကေို ခံကတုတျ လုပျသှားတယျပေါ့။ ဒီဘုနျးကွီးကြောငျးဘေးနားမှာပဲ သူတို့တပျတှကေို ခံကတုတျလုပျပွီးတော့မှ တိုကျပှဲအနညျးငယျ ဖွဈတယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့နောျ။ အဲဒီမှာပဲ ဒီမွနျမာစဈတပျဘကျက လကျနကျကွီးတှကေို အရငျပုံစံအတိုငျး ရှာတှမှောရော ရှာအပွငျမှာရော လကျနကျကွီးတှေ ရမျးသမျးပဈခတျမှုတှေ လုပျလာတဲ့အခါကတြော့ ကနြောျတို့ ကလေးငယျတဦးက ဦးခေါငျးမှာ ထိခိုကျဒဏျရာ ရရှိသှားတယျလေ။”
မဲဝိုငျကြေးရှာမှာ တပျစခနျးခထြားတဲ့ မွနျမာစဈတပျစခနျးကို KNU ဘကျက လာရောကျပဈခတျလို့ ဒီတိုကျပှဲအတှငျး ကလေးငယျတဦး ဒဏျရာရခဲ့ကွောငျး ဖာပှနျဒသေခံ စောဟဲဂကေ ပွောပါတယျ။
“မနေ့က လာခြောငျးပဈတာတော့ရှိတယျ KNU က။ မဲဝိုငျကိုလေ။ အဝေးကနေ လှမျးပဈတယျ။ အဲဒီတော့ ကလေးတယောကျထိသှားတယျ။ ခေါငျးကို ရှပျမှနျတာပေါ့။ အရပျသားတှကေတော့ ပွေးတာ ဘယျလိုပွောမလဲ မဲဝိုငျဘကျမှာ တယောကျမှမရှိတော့ဘဲ။ သူက ပတျဝနျးကငြျရှာတှကေ ပွေးနတောပေါ့။ ဦးရကေ ၂,၀၀၀ ကြောျလောကျရှိတယျလို့ ပွောတယျ။”
ဒီလဆနျးပိုငျးကနေ စတငျလာခဲ့တဲ့ တိုကျပှဲကွောင့ျ မဲဝိုငျဒသေက ရှာသားထောငျကြောျ စဈဘေးတိမျးရှောငျနရေတယျလို့ သူကဆိုပါတယျ။ စဈရှောငျရှာသားတှဟော နီးစပျရာရှာတှအေပွငျ ဖာပှနျမွို့ မှနျပွညျနယျ ဘီးလငျးမွို့နယျဘကျ တိမျးရှောငျနကွေပါတယျ။
ဖာပှနျဒသေဘကျ ထိတှေ့မှု အခွအေနကေို မသိရသေးပမေယ့ျ ပဲခူးတိုငျး ညောငျလေးပငျခရိုငျ ကြောကျကွီးမွို့နယျဘကျမှာ လမျးဖောကျလုပျနတေဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ KNU တပျမဟာ ၃ တပျဖှဲ့တို့ ဒီရကျပိုငျးအတှငျး ထိတှေ့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးတာ ရှိတယျလို့ တပျမတောျပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဆိုပါတယျ။
“၁၂ ရကျနေ့မှာ မူသဲဘကျမှာ ကနြောျတို့ စဈဆငျရေး ဒသေဖှံ့ဖွိုးရေးလမျး ရှိတယျ။ အဲဒီလမျးကို ပွငျထိနျးလုပျနတေဲ့ ကနြောျတို့ စဈအငျဂငြျနီယာတပျဖှဲ့တှကေို လာရောကျပဈခတျခဲ့တာ ရှိတယျ။ ကနြောျတို့ဘကျက တယောကျ ဒဏျရာရရှိသှားတဲ့ဖွဈစဉျလညျး ရှိတယျ။ ဒသေဖှံ့ဖွိုးရေးလမျး ပွုပွငျထိနျးသိမျးရေး လုပျတယျ ဆိုတာကလညျး နှဈတိုငျးလုပျနကွေ အလုပျတှပေါပဲ။”
ကြောကျကွီးမွို့နယျ မူသဲကြေးရှာဘကျ တိုကျပှဲကွောင့ျ ရှာသား ၆၀၀ ကြောျ နရေပျကနေ တိမျးရှောငျနရေတယျလို့ ဒသေခံ စောစိုးမွင့ျက ပွောပါတယျ။
“တိုကျပှဲတှကွေားမှာ ခဲဒဲကြေးရှာအုပျစုထဲက ကြေးရှာတှကေ အခု တကောျတဲရယျ တကောျခီး နှဈရှာကတော့ လူမရှိတော့ဘူး။ ပွေးကုနျပွီ။ ၆၀၀ ပတျဝနျးကငြျလောကျရှိတယျ။ နီးစပျရာ အဲဒီတောတှေ တောငျတှထေဲမှာပဲ နညျးနညျးလှတျမယ့ျ နရောလောကျကိုပဲ ရှောငျနတောပေါ့။”
၂၀၂၀ နှဈကုနျ ဒီဇငျဘာ ၂၈ ရကျနေ့နဲ့ ဒီနှဈဆနျး ဇနျနဝါရီ ၂ ရကျနေ့မှာ ညောငျလေးပငျခရိုငျ မုနျးမွို့နယျနဲ့ ကြောကျကွီးမွို့နယျ ခဲဒဲကြေးရှာအုပျစုတှမှော လမျးဖောကျလုပျနတေဲ့ မွနျမာစဈတပျနဲ့ KNU တပျမဟာ ၃ တပျဖှဲ့တို့ တိုကျပှဲဖွဈပှါးခဲ့ပါတယျ။
တပျမတောျအနနေဲ့ KNU တပျမဟာ ၅၊ တပျမဟာ ၃ ဒသေဘကျ စဈဆငျရေးကားလမျး ဖောကျနေဦးမယျဆိုရငျ တိုကျပှဲထပျဖွဈလာနိုငျတယျလို့ KNU တပျမဟာ ၅ ပွောခှင့ျရ ပဒိုမနျးမနျးက ဆိုပါတယျ။
“ကနြောျတို့ တပျမဟာ ၅၊ တပျမဟာ ၃ အဲဒီမှာ တောကျလြှောကျ ကားလမျးကွောမှာလညျးပဲ လမျးဖောကျလုပျမှုတှေ ထပျမံလုပျဆောငျတဲ့ အတှကျကွောင့ျ ကနြောျတို့ ဒီလိုအခွအေနမြေိုးမှာ ဆကျရှိနေဦးမယျ၊ ဆောငျရှကျဦးမယျ ဆိုရငျတော့ တိုကျပှဲတှကေတော့ ဆကျဖွဈနိုငျခြေ ရှိသေးတာပေါ့။”
KNU ကရငျအမြိုးသားအစညျးအရုံးဟာ မွနျမာအစိုးရနဲ့ NCA အပဈရပျလကျမှတျ ရေးထိုးထားပမေယ့ျ ဆကျလကျဆှေးနှေးပှဲတှေ ရပျတန့ျနတောပါ။ အထူးသဖွင့ျ တပျပိုငျးဆိုငျရာကိစ်စ၊ တပျနရောခထြားရေး၊ တပျလြှော့ခရြေး၊ တပျနယျမွသေတျမှတျရေး၊ အပဈရပျနယျမွသေတျမှတျရေး စတဲ့ သဘောတူညီခကြျတှေ မရှိသေးတာကွောင့ျ တိုကျပှဲဖွဈပှါးရတဲ့ အဓိကပွူနာတခုလို့လညျး ပဒိုမနျးမနျးက ပွောပါတယျ။
ဖာပှနျမွို့နယျအတှငျး မွနျမာစဈတပျ တပျစခနျးတှေ ၂၀၂၀ နှဈကုနျမှာ ရုပျသိမျးပေးဖို့ ကရငျအမြိုးသားလှတျမွောကျရေးတပျမတောျ (KNLA) ကနေ ကွညောခကြျထုတျပွနျအပွီး တိုကျပှဲတှေ ဆကျတိုကျဖွဈပှါးလာနတောပါ။
လကျရှိ KNU တပျမဟာ ၅ ဖာပှနျခရိုငျ တပျမဟာ ၃ ညောငျလေးပငျခရိုငျတှမှော နှဈဖကျတပျတှေ စဈရေးတငျးမာနဆေဲ ဖွဈပါတယျ။
