အီရန်မှာ ဆန္ဒပြသူတွေကို အင်အားသုံးနှိမ်နင်းမှု အမေရိကန်ဝေဖန်
{{Zawgyi/Unicode}}
အီရန်မှာ အမျိုးသမီးတဦး ကို ရဲတွေက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားစဉ် သေဆုံးခဲ့ရတဲ့အတွက် မကျေမနပ်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံအနှံ့ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ အစိုးရ ဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေကို လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေက အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်းနေတာကို အမေရိကန် အစိုးရက တနင်္လာနေ့က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန် ရှုတ်ချလိုက်ပါတယ်။
အီရန် တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား၊ ကျောင်းသူတွေ က ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်း နဲ့ အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြနေကြတာကို အာဏာပိုင်တွေက အကြမ်းဖက် နှိမ်နင်း အစုလိုက် အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီး လိုက်တဲ့ သတင်းကြောင့် မိမိတို့ အမေရိကန် အစိုးရအနေနဲ့ တုံလှုပ် ထိတ်လန့်ရပါတယ်လို့ သမ္မတ အိမ်ဖြူတော် ရဲ့ သတင်းပြန်ကြားရေး တာဝန်ခံ Karine Jean-Pierre က ပြောပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့လက မုန်တိုင်းဒဏ် ခံခဲ့ရတဲ့ အမေရိကန်ပိုင် Puerto Rico ကျွန်းကို သမ္မတ Joe Biden နဲ့အတူ သွားရောက်နေစဉ်မှာ သတင်းသမားတွေကို သူက ပြောလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါအပြင် အီရန် အမျိုးသမီးတဦး ရဲလက်မှာ သေဆုံးလို့ မကျေမနပ်ဖြစ်ပြီး တက္ကသိုလ်ကျောင်းသား ၊ ကျောင်းသူတွေ က ဆန္ဒပြကြတာဟာ သူတို့ရဲ့ မှန်ကန်တဲ့လုပ်ရပ်ဖြစ်တယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။ အဲဒီလို ဆန္ဒပြကြတဲ့သူတွေကို ဖမ်းဆီးတာဟာ အီရန်က လူငယ်တွေကို ဂုဏ်သိက္ခာ နဲ့ အခွင့်အလမ်းတွေ ရှာဖွေဖို့အတွက် နိုင်ငံအပြင်ကို ထွက်ခွာသွားစေတဲ့ အကြောင်းအရင်း ဖြစ်စေတယ်လို့လည်း သူက ပြောပါတယ်။
ပြီးခဲ့တဲ့ စက်တင်ဘာလ ၁၃ ရက်နေ့က အသက် ၂၂ နှစ်အရွယ် အမျိုးသမီး Mahsa Amini ဟာ ခေါင်းစည်းပုဝါခြုံရမယ့် စည်းကမ်းကို တိတိကျကျ မလိုက်နာဘူးဆိုပြီး ဘာသာရေး ရဲတွေက ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့စဉ်မှာ သေဆုံးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒါကို မကြေမနပ်ဖြစ်ကြပြီး စက်တင်ဘာ ၁၆ ရက်နေ့မှာ နိုင်ငံအဝှမ်း အစိုးရဆန့်ကျင်ရေး ဆန္ဒပြပွဲတွေ နေရာအနှံဖြစ်ပွားခဲ့ရာကနေ အခုဆိုရင် သီတင်း ၃ ပတ်ထဲကို ရောက်ရှိလာပါတယ်။
ဆန္ဒပြပွဲတွေအတွင်း အနည်းဆုံး လူ ၁၄ ဦးသေဆုံးပြီး ၁ ၅ဝဝ လောက် ဒဏ်ရာရရှိကြကြောင်း အစိုးရက ထုတ်ပြန်တဲ့ ကိန်းဂဏန်းတွေကို စုစည်းထားတဲ့ AP သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့ပေမဲ့ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းတွေကတော့ သေဆုံးသူက အနည်းဆုံး ၁၃ဝ နဲ့ အဖမ်းခံရသူတွေက ထောင်ဂဏန်းနဲ့ ချီရှိနိုင်တယ်လို့ ပြောနေကြပါတယ်။
အီရန်အစိုးရကတော့ Amini ဟာ ရဲတပ်ဖွဲ့က ရိုက်နှက်ခြင်းမရှိပဲ နှလုံးရောဂါကြောင့် သေဆုံးရတာလို့ သတင်းထုတ်ပြန်ပြီး နိုင်ငံရဲ့ အာဏာအရှိဆုံး ခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ် ၊ ဘာသာရေးခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ်သူ Ayatollah Ali Khamenei ကလည်း အဲဒီသေဆုံးမှုအတွက် ဝမ်းနည်းကြောင်း ပြောဆိုထားပါတယ်။
...............................................
အီရနျမှာ ဆန်ဒပွသူတှကေို အငျအားသုံးနှိမျနငျးမှု အမရေိကနျဝဖေနျ
{{Zawgyi/Unicode}}
အီရနျမှာ အမြိုးသမီးတဦး ကို ရဲတှကေ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးထားစဉျ သဆေုံးခဲ့ရတဲ့အတှကျ မကြမေနပျဖွဈပွီး နိုငျငံအနှံ့ ဖွဈပှားနတေဲ့ အစိုးရ ဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွပှဲတှကေို လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေ အကွမျးဖကျ နှိမျနငျးနတောကို အမရေိကနျ အစိုးရက တနငျ်လာနေ့က ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဝဖေနျ ရှုတျခလြိုကျပါတယျ။
အီရနျ တက်ကသိုလျကြောငျးသား၊ ကြောငျးသူတှေ က ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျး နဲ့ အစိုးရဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွနကွေတာကို အာဏာပိုငျတှကေ အကွမျးဖကျ နှိမျနငျး အစုလိုကျ အပွုံလိုကျ ဖမျးဆီး လိုကျတဲ့ သတငျးကွောင့ျ မိမိတို့ အမရေိကနျ အစိုးရအနနေဲ့ တုံလှုပျ ထိတျလန့ျရပါတယျလို့ သမ်မတ အိမျဖွူတောျ ရဲ့ သတငျးပွနျကွားရေး တာဝနျခံ Karine Jean-Pierre က ပွောပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့လက မုနျတိုငျးဒဏျ ခံခဲ့ရတဲ့ အမရေိကနျပိုငျ Puerto Rico ကြှနျးကို သမ်မတ Joe Biden နဲ့အတူ သှားရောကျနစေဉျမှာ သတငျးသမားတှကေို သူက ပွောလိုကျတာဖွဈပါတယျ။
ဒါအပွငျ အီရနျ အမြိုးသမီးတဦး ရဲလကျမှာ သဆေုံးလို့ မကြမေနပျဖွဈပွီး တက်ကသိုလျကြောငျးသား ၊ ကြောငျးသူတှေ က ဆန်ဒပွကွတာဟာ သူတို့ရဲ့ မှနျကနျတဲ့လုပျရပျဖွဈတယျလို့လညျး သူက ပွောပါတယျ။ အဲဒီလို ဆန်ဒပွကွတဲ့သူတှကေို ဖမျးဆီးတာဟာ အီရနျက လူငယျတှကေို ဂုဏျသိက်ခာ နဲ့ အခှင့ျအလမျးတှေ ရှာဖှဖေို့အတှကျ နိုငျငံအပွငျကို ထှကျခှာသှားစတေဲ့ အကွောငျးအရငျး ဖွဈစတေယျလို့လညျး သူက ပွောပါတယျ။
ပွီးခဲ့တဲ့ စကျတငျဘာလ ၁၃ ရကျနေ့က အသကျ ၂၂ နှဈအရှယျ အမြိုးသမီး Mahsa Amini ဟာ ခေါငျးစညျးပုဝါခွုံရမယ့ျ စညျးကမျးကို တိတိကကြြ မလိုကျနာဘူးဆိုပွီး ဘာသာရေး ရဲတှကေ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခဲ့စဉျမှာ သဆေုံးခဲ့ပါတယျ။ အဲဒါကို မကွမေနပျဖွဈကွပွီး စကျတငျဘာ ၁၆ ရကျနေ့မှာ နိုငျငံအဝှမျး အစိုးရဆန့ျကငြျရေး ဆန်ဒပွပှဲတှေ နရောအနှံဖွဈပှားခဲ့ရာကနေ အခုဆိုရငျ သီတငျး ၃ ပတျထဲကို ရောကျရှိလာပါတယျ။
ဆန်ဒပွပှဲတှအေတှငျး အနညျးဆုံး လူ ၁၄ ဦးသဆေုံးပွီး ၁ ၅ဝဝ လောကျ ဒဏျရာရရှိကွကွောငျး အစိုးရက ထုတျပွနျတဲ့ ကိနျးဂဏနျးတှကေို စုစညျးထားတဲ့ AP သတငျးဌာနက ဖောျပွခဲ့ပမေဲ့ လူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့အစညျးတှကေတော့ သဆေုံးသူက အနညျးဆုံး ၁၃ဝ နဲ့ အဖမျးခံရသူတှကေ ထောငျဂဏနျးနဲ့ ခြီရှိနိုငျတယျလို့ ပွောနကွေပါတယျ။
အီရနျအစိုးရကတော့ Amini ဟာ ရဲတပျဖှဲ့က ရိုကျနှကျခွငျးမရှိပဲ နှလုံးရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးရတာလို့ သတငျးထုတျပွနျပွီး နိုငျငံရဲ့ အာဏာအရှိဆုံး ခေါငျးဆောငျလညျးဖွဈ ၊ ဘာသာရေးခေါငျးဆောငျလညျးဖွဈသူ Ayatollah Ali Khamenei ကလညျး အဲဒီသဆေုံးမှုအတှကျ ဝမျးနညျးကွောငျး ပွောဆိုထားပါတယျ။