[[Zawgyi/Unicode]]
ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက်က တနိုင်ငံလုံးအသံတိတ်သပိတ်မှာ အကျဉ်းထောင်အတွင်းကနေ ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့တဲ့အတွက် တိုက်ပိတ်အရေးယူခံထားရတဲ့ အကျဉ်းသား ၈၉ ဦးရှိပြီး အဲဒီအထဲကတချို့ဟာ ထောင်အာဏာပိုင်တွေရဲ့ ရိုက်နှက်မှုကြောင့် ဒဏ်ရာတွေ ပြင်းပြင်းထန်ထန်ရထားတယ်လို့ သူတို့ရဲ့ရှေ့နေတွေက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ ဒီသတင်းကို ကိုသားညွန့်ဦးက တင်ပြထားပါတယ်။
“...အဲဒီချိန်မှာ ခေါင်းဆောင်ဘယ်သူလဲလို့ ဖော်ခိုင်းတယ်၊ မဖော်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီ ၈၉ ယောက်လုံးကို ပြစ်ဒဏ်တိုက်ထဲကို သူတို့ကိုခေါ်သွားတယ်၊.... တလမ်းလုံးရိုက်ပြီး “မင်းလားကွ မင်းလားကွ” ဆိုပြီး ပြောပြောပြီး ရိုက်တာပေါ့။ ဆဲတာတွေရော ရိုက်တာတွေရော။” (အမည်မဖော်လိုသူ ရှေ့နေ)
အင်းစိန်ထောင်ရဲ့ သီးသန့်ဆောင်မှာထိန်းသိမ်းထားတဲ့ အကျဉ်းသား ၈၉ ယောက်ဟာ ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက် ညနေ ၃ နာရီမှာ အာဏာရှင် ကျဆုံးပါစေဆိုတဲ့ သီချင်းတပုဒ်ကို သံပြိုင်သီဆိုခဲ့တာကြောင့် အခုလို အရေးယူခံရတာလို့သိရပါတယ်။ ဒါကိုတုံ့ပြန်တဲ့အနေနဲ့ ထောင်အာဏာပိုင်တွေက သူတို့အားလုံးကို ဒီနေ့အထိ တိုက်ပိတ်ထားပြီး တချို့ကတော့ ရိုက်နှက်ခံထားရတဲ့အတွက် ဒဏ်ရာအပြင်းအထန် ရထားကြောင်း ထောင်တွင်းတရားရုံးတွေသွားရောက်ခွင့်ရတဲ့ ရှေ့နေတချို့က ပြောပါတယ်။ လုံခြုံရေးနဲ့ အမှုကြောင်းအခြေအနေတွေကြောင့် နာမည်မဖော်လိုတဲ့ ဥပဒေအကျိူးဆောင် ရှေနေတဦးကတော့ ရိုက်နှက်ခံရတဲ့အခြေအနေကို အခုလို ပြောပြပါတယ်။
“၈၉ ယောက်ထဲမှာ ရဲရဲတောက် နာမည်ကြီးတွေ ပါပါတယ်။ အဲဒီသီချင်းဆိုပြီးတဲ့အချိန်မှာ ထောင်ပိုင်တွေကိုယ်တိုင် ဝင်ရိုက်တာတွေရှိတယ်။ အဲဒီချိန်မှာ ခေါင်းဆောင်ဘယ်သူလဲလို့ ဖော်ခိုင်းတယ်၊ မဖော်တဲ့အတွက်ကြောင့်မို့ ဒီ ၈၉ ယောက်လုံးကို ပြစ်ဒဏ်တိုက်ထဲကို သူတို့ကိုခေါ်သွားတယ်၊ နှစ်ယောက် နှစ်ယောက်လက်ထိပ်ခတ်ပြီးတော့ အနောက်ကနေ ဝန်ထမ်း အစိတ်လောက်ရှိမယ်။ (အကစ) ဝန်ထမ်း ရိုက်ပြီးခေါ်သွားတယ်။ တလမ်းလုံးရိုက်ပြီး “မင်းလားကွ မင်းလားကွ” ဆိုပြီး ပြောပြောပြီး ရိုက်တာပေါ့။ ဆဲတာတွေရော ရိုက်တာတွေရော။”
ဒီ ၈၉ ယောက်ထဲမှာ အကုန်လုံးအရိုက်ခံရတာဖြစ်ပြီး တချို့ကတော့ ဒဏ်ရာပြင်းပြင်းထန်ထန်ရထားတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သူတို့ကို ဆေးကုသမှုလည်း လက်ရှိအထိ သေချာ စီစဉ်ပေးထားတာမတွေ့ရကြောင်းလည်း ရှေ့နေက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ရိုက်တဲ့လက်နက်မှာ ဘာတွေပါလဲဆိုတော့ သူတို့ကိုင်နေကျ တုတ်ပါတယ်၊ ကော်ချောင်းရယ်၊ ရေစုပ်စက်မှာတပ်ထားတဲ့ အရမ်းစပ်တယ်။ အဲဒီကြိုးရယ် အဲဒီသုံးမျိုးနဲ့ တယောက်ချင်းစီမှာ ကိုင်ထားပြီးတော့ အရိုက်ခံရတယ်။ ဒဏ်ရာတွေက လမ်းတလျှောက် မိန်းဂျေးထဲကို တောက်လျှောက် ရိုက်သွားတာဖြစ်လို့ သတိလစ်သွားသူရှိတယ်၊ ပြိုလဲသွားတဲ့ နှစ်ယောက်ရှိတယ်၊ နားကွဲသွားတဲ့ တယောက်ရှိတယ်။ သေချာတော့ မလုပ်ပေးဘူးနဲ့တူတယ်၊ ကျမ ဒီနေ့ဒဏ်ရာကို ကြည့်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ တော်တော်ဆိုးဆိုးတွေ တွေ့ရတယ်။ ကျမကိုယ်တိုင်လည်း ဆေးတွေလိမ်းပေးခဲ့တာဆိုတော့။ (အကစ)တွေက ကျမတို့ကို ဘေးပတ်ပတ်လည်မှာ စောင့်ကြည့်နေတာဆိုတော့။”
ဒဏ်ရပြင်းထန်တဲ့သူတချို့ကို ပြင်ပဆေးရုံမှာ လုံခြုံရေးအပြည့်နဲ့ စောင့်ကြပ်ပြီး ဆေးကုသပေးတယ်လို့လည်း အကျဉ်းထောင်သူနာပြုတွေနဲ့ နီးစပ်တဲ့ မိသားစုက ဗွီအိုအေ ကို ပြောပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ဗွီအိုအေက ဒီကိစ္စကို သီးခြားအတည်ပြုလို့တော့ မရသေးပါဘူး။ အကျဉ်းသားတဦးရဲ့ ဖခင်ကတော့ သူ့သိထားတာကို အခုလိုပြောပါတယ်။
“ဘေးပတ်ဝန်းကျင်က ပြောတဲ့စကားအရတော့ အဲဒီအထဲက ဆေးမှူးတွေ၊ နတ်စ်မတွေက အပြင်ဆေးရုံတိုင်းမှာ လိုက်ပြီးတော့ စောင့်ပေးနေရတယ်၊ ကျန်တဲ့သူ ဆေးရုံတွေ ရောက်တယ်လို့တော့ အသံလည်းကြားတယ်။ ဘယ်သူတွေ ဘယ်လိုရောက်လဲတော့ မသိဘူး။ ၁၁ ရက်နေ့လောက်က ပို့တယ်လို့တော့ ပြောတာပဲ။ ရိုက်ပုတ်ခံရလို့ပေါ့။”
ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်ကလည်း အလားတူ ဆန္ဒပြမှုမျိုး အင်းစိန်ထောင်ထဲမှာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သူတို့ကို ရိုက်နှက်တာတွေ မလုပ်ခဲ့ဘူးလို့ အကျဉ်းဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးချမ်းအေးကျော်က ပြောခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန်းက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ကြက်ခြေနီအဖွဲ့ ICRC ကတည်း အင်းစိန်ထောင်တွင်း ဆန္ဒပြပွဲကို သူတို့အနီးကပ်စောင့်ကြည့်နေတယ်လို့ နောက်တနေ့မှာ ကြေညာချက်ထုတ်ခဲ့ပါတယ်။
===========
[[Unicode]]
အသံတိတျသပိတျမှာပါဝငျတဲ့ နိုငျ/ကဉြျးမြား ရိုကျနှကျအရေးယူခံရ
ဒီဇငျဘာ ၁၀ ရကျက တနိုငျငံလုံးအသံတိတျသပိတျမှာ အကဉြျးထောငျအတှငျးကနေ ပါဝငျဆငျနှှဲခဲ့တဲ့အတှကျ တိုကျပိတျအရေးယူခံထားရတဲ့ အကဉြျးသား ၈၉ ဦးရှိပွီး အဲဒီအထဲကတခြို့ဟာ ထောငျအာဏာပိုငျတှရေဲ့ ရိုကျနှကျမှုကွောင့ျ ဒဏျရာတှေ ပွငျးပွငျးထနျထနျရထားတယျလို့ သူတို့ရဲ့ရှေ့နတှေကေ ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ ဒီသတငျးကို ကိုသားညှန့ျဦးက တငျပွထားပါတယျ။
“...အဲဒီခြိနျမှာ ခေါငျးဆောငျဘယျသူလဲလို့ ဖောျခိုငျးတယျ၊ မဖောျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒီ ၈၉ ယောကျလုံးကို ပွဈဒဏျတိုကျထဲကို သူတို့ကိုခေါျသှားတယျ၊.... တလမျးလုံးရိုကျပွီး “မငျးလားကှ မငျးလားကှ” ဆိုပွီး ပွောပွောပွီး ရိုကျတာပေါ့။ ဆဲတာတှရေော ရိုကျတာတှရေော။” (အမညျမဖောျလိုသူ ရှေ့နေ)
အငျးစိနျထောငျရဲ့ သီးသန့ျဆောငျမှာထိနျးသိမျးထားတဲ့ အကဉြျးသား ၈၉ ယောကျဟာ ဒီဇငျဘာ ၁၀ ရကျ ညနေ ၃ နာရီမှာ အာဏာရှငျ ကဆြုံးပါစဆေိုတဲ့ သီခငြျးတပုဒျကို သံပွိုငျသီဆိုခဲ့တာကွောင့ျ အခုလို အရေးယူခံရတာလို့သိရပါတယျ။ ဒါကိုတုံ့ပွနျတဲ့အနနေဲ့ ထောငျအာဏာပိုငျတှကေ သူတို့အားလုံးကို ဒီနေ့အထိ တိုကျပိတျထားပွီး တခြို့ကတော့ ရိုကျနှကျခံထားရတဲ့အတှကျ ဒဏျရာအပွငျးအထနျ ရထားကွောငျး ထောငျတှငျးတရားရုံးတှသှေားရောကျခှင့ျရတဲ့ ရှေ့နတေခြို့က ပွောပါတယျ။ လုံခွုံရေးနဲ့ အမှုကွောငျးအခွအေနတှေကွေောင့ျ နာမညျမဖောျလိုတဲ့ ဥပဒအေကြိူးဆောငျ ရှနေတေဦးကတော့ ရိုကျနှကျခံရတဲ့အခွအေနကေို အခုလို ပွောပွပါတယျ။
“၈၉ ယောကျထဲမှာ ရဲရဲတောကျ နာမညျကွီးတှေ ပါပါတယျ။ အဲဒီသီခငြျးဆိုပွီးတဲ့အခြိနျမှာ ထောငျပိုငျတှကေိုယျတိုငျ ဝငျရိုကျတာတှရှေိတယျ။ အဲဒီခြိနျမှာ ခေါငျးဆောငျဘယျသူလဲလို့ ဖောျခိုငျးတယျ၊ မဖောျတဲ့အတှကျကွောင့ျမို့ ဒီ ၈၉ ယောကျလုံးကို ပွဈဒဏျတိုကျထဲကို သူတို့ကိုခေါျသှားတယျ၊ နှဈယောကျ နှဈယောကျလကျထိပျခတျပွီးတော့ အနောကျကနေ ဝနျထမျး အစိတျလောကျရှိမယျ။ (အကစ) ဝနျထမျး ရိုကျပွီးခေါျသှားတယျ။ တလမျးလုံးရိုကျပွီး “မငျးလားကှ မငျးလားကှ” ဆိုပွီး ပွောပွောပွီး ရိုကျတာပေါ့။ ဆဲတာတှရေော ရိုကျတာတှရေော။”
ဒီ ၈၉ ယောကျထဲမှာ အကုနျလုံးအရိုကျခံရတာဖွဈပွီး တခြို့ကတော့ ဒဏျရာပွငျးပွငျးထနျထနျရထားတယျလို့ ဆိုပါတယျ။ သူတို့ကို ဆေးကုသမှုလညျး လကျရှိအထိ သခြော စီစဉျပေးထားတာမတှေ့ရကွောငျးလညျး ရှေ့နကေ အခုလိုပွောပါတယျ။
“ရိုကျတဲ့လကျနကျမှာ ဘာတှပေါလဲဆိုတော့ သူတို့ကိုငျနကြေ တုတျပါတယျ၊ ကောျခြောငျးရယျ၊ ရစေုပျစကျမှာတပျထားတဲ့ အရမျးစပျတယျ။ အဲဒီကွိုးရယျ အဲဒီသုံးမြိုးနဲ့ တယောကျခငြျးစီမှာ ကိုငျထားပွီးတော့ အရိုကျခံရတယျ။ ဒဏျရာတှကေ လမျးတလြှောကျ မိနျးဂြေးထဲကို တောကျလြှောကျ ရိုကျသှားတာဖွဈလို့ သတိလဈသှားသူရှိတယျ၊ ပွိုလဲသှားတဲ့ နှဈယောကျရှိတယျ၊ နားကှဲသှားတဲ့ တယောကျရှိတယျ။ သခြောတော့ မလုပျပေးဘူးနဲ့တူတယျ၊ ကမြ ဒီနေ့ဒဏျရာကို ကွည့ျလိုကျတဲ့အခြိနျမှာ တောျတောျဆိုးဆိုးတှေ တှေ့ရတယျ။ ကမြကိုယျတိုငျလညျး ဆေးတှလေိမျးပေးခဲ့တာဆိုတော့။ (အကစ)တှကေ ကမြတို့ကို ဘေးပတျပတျလညျမှာ စောင့ျကွည့ျနတောဆိုတော့။”
ဒဏျရပွငျးထနျတဲ့သူတခြို့ကို ပွငျပဆေးရုံမှာ လုံခွုံရေးအပွည့ျနဲ့ စောင့ျကွပျပွီး ဆေးကုသပေးတယျလို့လညျး အကဉြျးထောငျသူနာပွုတှနေဲ့ နီးစပျတဲ့ မိသားစုက ဗှီအိုအေ ကို ပွောပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ဗှီအိုအကေ ဒီကိစ်စကို သီးခွားအတညျပွုလို့တော့ မရသေးပါဘူး။ အကဉြျးသားတဦးရဲ့ ဖခငျကတော့ သူ့သိထားတာကို အခုလိုပွောပါတယျ။
“ဘေးပတျဝနျးကငြျက ပွောတဲ့စကားအရတော့ အဲဒီအထဲက ဆေးမှူးတှေ၊ နတျဈမတှကေ အပွငျဆေးရုံတိုငျးမှာ လိုကျပွီးတော့ စောင့ျပေးနရေတယျ၊ ကနြျတဲ့သူ ဆေးရုံတှေ ရောကျတယျလို့တော့ အသံလညျးကွားတယျ။ ဘယျသူတှေ ဘယျလိုရောကျလဲတော့ မသိဘူး။ ၁၁ ရကျနေ့လောကျက ပို့တယျလို့တော့ ပွောတာပဲ။ ရိုကျပုတျခံရလို့ပေါ့။”
ဇူလိုငျလ ၂၃ ရကျကလညျး အလားတူ ဆန်ဒပွမှုမြိုး အငျးစိနျထောငျထဲမှာ ဖွဈပှားခဲ့ပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သူတို့ကို ရိုကျနှကျတာတှေ မလုပျခဲ့ဘူးလို့ အကဉြျးဦးစီးဌာန ဒုတိယညှှနျကွားရေးမှူး ဦးခမြျးအေးကြောျက ပွောခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုနျးက အပွညျပွညျဆိုငျရာ ကွကျခွနေီအဖှဲ့ ICRC ကတညျး အငျးစိနျထောငျတှငျး ဆန်ဒပွပှဲကို သူတို့အနီးကပျစောင့ျကွည့ျနတေယျလို့ နောကျတနေ့မှာ ကွညောခကြျထုတျခဲ့ပါတယျ။
#MyanmarViolence #MyanmarPoliticalPrionsers #MyanmarSilentStrike #VOABurmese
===========
