[[Zawgyi/Unicode]]
အင်းစိန်ထောင်ထဲမှာ မကြာခဏဆိုသလို ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို ရိုက်နှက်တဲ့ကိစ္စတွေ၊ အကျဉ်းသားဥပဒေအတိုင်း ထောင်အာဏာပိုင်တွေက မဆောင်ရွက်တဲ့ ကိစ္စတွေကို ရှေ့နေတချို့က အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းပြီး တရားရုံးတွေဆီကို ဒီရက်ပိုင်းထဲမှာ ပေးပို့လိုက်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တရားရုံးတွေဘက်ကတော့ ဒီကိစ္စကို တစုံတရာတုံ့ပြန်တာ မရှိသေးပါဘူး။ ရန်ကုန်ကပေးပို့ထားတဲ့ ဒီသတင်းကို ကိုသိန်းထိုက်ဦးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အင်းစိန်ထောင်ထဲက ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုတွေမှာ ပူးပေါင်းပါဝင်တဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို ရိုက်နှက်အပြစ်ပေးတာ၊ ဆေးကုသခွင့်မပေးတာ၊ အထွေထွေ ရာဇဝတ်အကျဉ်းသားတွေနဲ့ ရောနှောထားတာတွေဟာ လက်ရှိဥပဒေနဲ့ မညီညွတ်ဘူးလို့ ရှေ့နေတချို့က ထောက်ပြပြီး တရားရုံးတွေကို တင်ပြခဲ့ကြပါတယ်။ အင်းစိန်ထောင်တွင်း အထူးတရားရုံးတွေမှာ စစ်ဆေးနေတဲ့ အမှုတွေအတွက် လိုက်ပါဆောင်ရွက်နေတဲ့ ရှေ့နေတစုက သက်ဆိုင်ရာ တရားရုံးတွေအလိုက် အချက်အလက်တွေကို ပေးပို့တိုင်တန်းလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ ရန်ကုန်တိုင်းထဲက စစ်ခုံရုံး ၆ ရုံးနဲ့ ကိုကိုးကျွန်းမြို့နယ်ကလွဲပြီး ကျန်တဲ့အရပ်ဘက် အထူးတရားရုံး ၃၈ ရုံးကို ရှေ့နေတွေက အချက်အလက်တွေ ပေးပို့ပြီး တင်ပြခဲ့ကြတာပါ။ အင်းစိန်ထောင်ထဲက ဒီကိစ္စတွေဟာ ၁၈၉၄ ခုနှစ် အကျဉ်းထောင်အက်ဥပဒေနဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ အင်းစိန်ထောင် အထူးတရားရုံးတွေမှာ အမှုလိုက်နေတဲ့ ရှေ့နေတဦးက ဗွီအိုအေ ကို ပြောပါတယ်။
အကျဉ်းထောင်ဝန်ထမ်းတွေက ဥပဒေကိုမသိလို့ ဒါတွေကျူးလွန်နေတာမဟုတ်ဘဲ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်နေတာဖြစ်တယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။
“ဒီအကျဉ်းသား၊ အချုပ်သားတွေကို အကျဉ်းထောင် အာဏာပိုင်တွေနဲ့ ဝန်ထမ်းတွေက ရိုက်နှက်ရမယ်ဆိုတာ မပါ,ပါဘူး။ အဲလို ရိုက်နှက်ခံရတဲ့သူတွေက ကြားနာစစ်ဆေးဆဲ အချုပ်တရားခံတွေ ဖြစ်တဲ့အတွက် အထူးတရားရုံးတွေကို လာတဲ့အခါမှာ ဒဏ်ရာကြီး၊ငယ်တွေပါလာခဲ့တာ ကျနော်တို့တွေ့ခဲ့ရတယ်။ နှိပ်စက်ညှင်းပန်းမှုကလည်း တော်တော်ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူတွေရဲ့ ရှေ့နေတွေကတဆင့် တရားသူကြီးတွေကို ကျနော်တို့ ဒဏ်ရာတွေပြတယ်၊ မှတ်တမ်းတွေ တင်ခိုင်းပါတယ်။ တရားဝင် ကျနော်တို့ မှတ်တမ်းတင်ထားတာတွေ ရှိပါတယ်။ ဒီလိုကို ဆောင်ရွက်ဖို့ အတွက် ရည်ရွယ် စုဖွဲ့ပြီး ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ ဆောင်ရွက်တဲ့သဘောဖြစ်တယ်လို့ ကျနော်တို့ သုံးသပ်လို့ရပါတယ်။”
ရန်ကုန်တိုင်းထဲက မြို့နယ်အသီးသီးကို ကိုယ်စားပြုတဲ့ ဒီအထူးတရားရုံးတွေမှာ အမှုလိုက်နေတဲ့ရှေ့နေက ၂၀၀ လောက်ရှိပေမဲ့ အခုလို ထောင်အာဏာပိုင်တွေကို တိုင်တန်းတာကိုတော့ ရှေ့နေတစုကပဲ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာပါ။
အင်းစိန်ထောင်တာဝန်ခံတွေ၊ ထောင်ပိုင်တွေကို ဇွန်လနောက်ပိုင်းမှာ အပြောင်းအလဲ လုပ်ပြီးတဲ့နောက် ဒီကိစ္စတွေက ပိုပြီးဆိုးရွားလာတယ်လို့ သူကပြောပါတယ်။ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်တုန်းက သွေးသစ္စာသီချင်း သံပြိုင်ဆိုခဲ့တဲ့ အကျဉ်းသားတွေကို အင်းစိန်ထောင် အာဏာပိုင်တွေ ရိုက်နှက် တိုက်ပိတ်ခဲ့သလို ဒီဇင်ဘာ ၁၀ ရက် အသံတိတ်သပိတ်မှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အကျဉ်းသား ၈၉ ယောက်ကိုလည်း ရိုက်နှက်ခဲ့ပါတယ်။ တချို့ဆိုရင် ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဒဏ်ရာရပြီး ဆေးကုသခွင့်မရတာ၊ ထောင်ဝင်စာကန့်သတ်ခံရတာတွေ ဖြစ်ခဲ့တာပါ။
“ဒါတွေကို ပေါ်ပေါ်ထင်ထင် လုပ်နေတယ်ပေါ့၊ ဘယ်သူမှကို ဂရုမစိုက်ဘဲ လူ့အခွင့်အရေးကိုထိပါး ဒီလိုမျိုး လုပ်ဆောင်နေတယ်ပေါ့။ ပြီးတော့ ရန်ကုန်မှာမဟုတ်ဘဲ နေရာအနှံ့ ထောင်တွေတိုင်းမှာလို ဖြစ်နေတယ်ပေါ့။ အထဲက ညီမတို့ရဲ့ ဒီအမိန့်ကျနေတဲ့သူတွေ အတော်ခံစားနေရတယ်။ ဒါလုံးဝမဖြစ်သင့်တဲ့ ကိစ္စလို့ ညီမကမြင်တယ်။ ဒီဟာကို ထိထိရောက်ရောက်လဲ တခုခုလုပ်ဆောင်ပေးဖို့လည်း ညီမတို့ အကူအညီ တောင်းချင်တယ်ပေါ့နော်။”
အင်းစိန်ထောင်တွင်းကနေ တရားရင်ဆိုင်နေတဲ့ အကျဉ်းသားတဦးရဲ့ မိသားစုဝင်တဦး ပြောသွားတာပါ။
ထောင်တွင်းအခွင့်အရေးချိုးဖောက်ခံရမှုတွေနဲ့ ပါတ်သက်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ရှေ့နေတချို့ က ၂၀၂၁ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ တင်ပြခဲ့တာကို တရားရုံးတချို့ကပဲ မှတ်တမ်းအဖြစ်ယူထားပြီး ဆုံးဖြတ်ချက်တစုံတရာ ချမှတ်တာတော့ မရှိသေးပါဘူး။၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် သေဆုံးခဲ့သူ အရေအတွက်က ၁,၃၉၃ ဦးရှိတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP ကစာရင်းပြုစုထားပါတယ်။ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီ ၁ ရက်အထိ ၈၃၄၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အဲဒီအထဲမှာ အယောက် ၅၀၀ လောက် AAPP က ထုတ်ပြန်ပါတယ်။စစ်ကောင်စီကတော့ AAPP ရဲ့ အချက်အလက်ဟာ ချဲ့ကားထားတဲ့ အချက်အလက်ဆိုပြီး ပယ်ချလေ့ရှိပါတယ်။
၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ရက် အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း စစ်ကောင်စီလုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့တွေကြောင့် သေဆုံးခဲ့သူ အရေအတွက်က ၁၃၉၃ ဦးရှိပါတယ်။ ၂၀၂၂ ဇန်နဝါရီ ၁ရက်အထိ ၈၃၄၄ ဦး ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရပြီး အဲဒီအထဲမှာ အယောက် ၅၀၀ လောက် ထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခံရတယ်လို့ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း AAPP က ဖော်ပြပါတယ်။ စစ်ကောင်စီကတော့ AAPP ရဲ့ အချက်အလက်ဟာ ချဲ့ကားထားတဲ့ အချက်အလက်ဆိုပြီး ပယ်ချလေ့ရှိပါတယ်။
==========
[[Unicode]]
အငျးစိနျထောငျတှငျးနှိပျစကျမှုမြား တရားရုံးကိုတငျပွ
အငျးစိနျထောငျထဲမှာ မကွာခဏဆိုသလို ဖွဈပေါျနတေဲ့ အကဉြျးသားတှကေို ရိုကျနှကျတဲ့ကိစ်စတှေ၊ အကဉြျးသားဥပဒအေတိုငျး ထောငျအာဏာပိုငျတှကေ မဆောငျရှကျတဲ့ ကိစ်စတှကေို ရှေ့နတေခြို့က အခကြျအလကျတှေ စုဆောငျးပွီး တရားရုံးတှဆေီကို ဒီရကျပိုငျးထဲမှာ ပေးပို့လိုကျပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျ တရားရုံးတှဘေကျကတော့ ဒီကိစ်စကို တစုံတရာတုံ့ပွနျတာ မရှိသေးပါဘူး။ ရနျကုနျကပေးပို့ထားတဲ့ ဒီသတငျးကို ကိုသိနျးထိုကျဦးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
အငျးစိနျထောငျထဲက ဆန်ဒပွလှုပျရှားမှုတှမှော ပူးပေါငျးပါဝငျတဲ့ အကဉြျးသားတှကေို ရိုကျနှကျအပွဈပေးတာ၊ ဆေးကုသခှင့ျမပေးတာ၊ အထှထှေေ ရာဇဝတျအကဉြျးသားတှနေဲ့ ရောနှောထားတာတှဟော လကျရှိဥပဒနေဲ့ မညီညှတျဘူးလို့ ရှေ့နတေခြို့က ထောကျပွပွီး တရားရုံးတှကေို တငျပွခဲ့ကွပါတယျ။ အငျးစိနျထောငျတှငျး အထူးတရားရုံးတှမှော စဈဆေးနတေဲ့ အမှုတှအေတှကျ လိုကျပါဆောငျရှကျနတေဲ့ ရှေ့နတေစုက သကျဆိုငျရာ တရားရုံးတှအေလိုကျ အခကြျအလကျတှကေို ပေးပို့တိုငျတနျးလိုကျတာဖွဈပါတယျ။ ရနျကုနျတိုငျးထဲက စဈခုံရုံး ၆ ရုံးနဲ့ ကိုကိုးကြှနျးမွို့နယျကလှဲပွီး ကနြျတဲ့အရပျဘကျ အထူးတရားရုံး ၃၈ ရုံးကို ရှေ့နတှေကေ အခကြျအလကျတှေ ပေးပို့ပွီး တငျပွခဲ့ကွတာပါ။ အငျးစိနျထောငျထဲက ဒီကိစ်စတှဟော ၁၈၉၄ ခုနှဈ အကဉြျးထောငျအကျဥပဒနေဲ့ မကိုကျညီဘူးလို့ အငျးစိနျထောငျ အထူးတရားရုံးတှမှော အမှုလိုကျနတေဲ့ ရှေ့နတေဦးက ဗှီအိုအေ ကို ပွောပါတယျ။
အကဉြျးထောငျဝနျထမျးတှကေ ဥပဒကေိုမသိလို့ ဒါတှကြေူးလှနျနတောမဟုတျဘဲ ရညျရှယျခကြျရှိရှိ လုပျနတောဖွဈတယျလို့ သူကပွောပါတယျ။
“ဒီအကဉြျးသား၊ အခြုပျသားတှကေို အကဉြျးထောငျ အာဏာပိုငျတှနေဲ့ ဝနျထမျးတှကေ ရိုကျနှကျရမယျဆိုတာ မပါ,ပါဘူး။ အဲလို ရိုကျနှကျခံရတဲ့သူတှကေ ကွားနာစဈဆေးဆဲ အခြုပျတရားခံတှေ ဖွဈတဲ့အတှကျ အထူးတရားရုံးတှကေို လာတဲ့အခါမှာ ဒဏျရာကွီး၊ငယျတှပေါလာခဲ့တာ ကနြောျတို့တှေ့ခဲ့ရတယျ။ နှိပျစကျညှငျးပနျးမှုကလညျး တောျတောျပွငျးပွငျးထနျထနျ လုပျတာဖွဈတဲ့အတှကျ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံရသူတှရေဲ့ ရှေ့နတှေကေတဆင့ျ တရားသူကွီးတှကေို ကနြောျတို့ ဒဏျရာတှပွေတယျ၊ မှတျတမျးတှေ တငျခိုငျးပါတယျ။ တရားဝငျ ကနြောျတို့ မှတျတမျးတငျထားတာတှေ ရှိပါတယျ။ ဒီလိုကို ဆောငျရှကျဖို့ အတှကျ ရညျရှယျ စုဖှဲ့ပွီး ရညျရှယျခကြျရှိရှိ ဆောငျရှကျတဲ့သဘောဖွဈတယျလို့ ကနြောျတို့ သုံးသပျလို့ရပါတယျ။”
ရနျကုနျတိုငျးထဲက မွို့နယျအသီးသီးကို ကိုယျစားပွုတဲ့ ဒီအထူးတရားရုံးတှမှော အမှုလိုကျနတေဲ့ရှေ့နကေ ၂၀၀ လောကျရှိပမေဲ့ အခုလို ထောငျအာဏာပိုငျတှကေို တိုငျတနျးတာကိုတော့ ရှေ့နတေစုကပဲ ဆောငျရှကျခဲ့တာပါ။
အငျးစိနျထောငျတာဝနျခံတှေ၊ ထောငျပိုငျတှကေို ဇှနျလနောကျပိုငျးမှာ အပွောငျးအလဲ လုပျပွီးတဲ့နောကျ ဒီကိစ်စတှကေ ပိုပွီးဆိုးရှားလာတယျလို့ သူကပွောပါတယျ။ ဇူလိုငျလ ၂၃ ရကျတုနျးက သှေးသစ်စာသီခငြျး သံပွိုငျဆိုခဲ့တဲ့ အကဉြျးသားတှကေို အငျးစိနျထောငျ အာဏာပိုငျတှေ ရိုကျနှကျ တိုကျပိတျခဲ့သလို ဒီဇငျဘာ ၁၀ ရကျ အသံတိတျသပိတျမှာ ပါဝငျခဲ့တဲ့ အကဉြျးသား ၈၉ ယောကျကိုလညျး ရိုကျနှကျခဲ့ပါတယျ။ တခြို့ဆိုရငျ ပွငျးပွငျးထနျထနျ ဒဏျရာရပွီး ဆေးကုသခှင့ျမရတာ၊ ထောငျဝငျစာကန့ျသတျခံရတာတှေ ဖွဈခဲ့တာပါ။
“ဒါတှကေို ပေါျပေါျထငျထငျ လုပျနတေယျပေါ့၊ ဘယျသူမှကို ဂရုမစိုကျဘဲ လူ့အခှင့ျအရေးကိုထိပါး ဒီလိုမြိုး လုပျဆောငျနတေယျပေါ့။ ပွီးတော့ ရနျကုနျမှာမဟုတျဘဲ နရောအနှံ့ ထောငျတှတေိုငျးမှာလို ဖွဈနတေယျပေါ့။ အထဲက ညီမတို့ရဲ့ ဒီအမိန့ျကနြတေဲ့သူတှေ အတောျခံစားနရေတယျ။ ဒါလုံးဝမဖွဈသင့ျတဲ့ ကိစ်စလို့ ညီမကမွငျတယျ။ ဒီဟာကို ထိထိရောကျရောကျလဲ တခုခုလုပျဆောငျပေးဖို့လညျး ညီမတို့ အကူအညီ တောငျးခငြျတယျပေါ့နောျ။”
အငျးစိနျထောငျတှငျးကနေ တရားရငျဆိုငျနတေဲ့ အကဉြျးသားတဦးရဲ့ မိသားစုဝငျတဦး ပွောသှားတာပါ။
ထောငျတှငျးအခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျခံရမှုတှနေဲ့ ပါတျသကျတဲ့ အခကြျအလကျတှကေို ရှေ့နတေခြို့ က ၂၀၂၁ ခုနှဈ နှဈကုနျပိုငျးမှာ တငျပွခဲ့တာကို တရားရုံးတခြို့ကပဲ မှတျတမျးအဖွဈယူထားပွီး ဆုံးဖွတျခကြျတစုံတရာ ခမြှတျတာတော့ မရှိသေးပါဘူး။၂၀၂၁ ဖဖေောျဝါရီ ၁ ရကျ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈကောငျစီလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှကွေောင့ျ သဆေုံးခဲ့သူ အရအေတှကျက ၁,၃၉၃ ဦးရှိတယျလို့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP ကစာရငျးပွုစုထားပါတယျ။ ၂၀၂၂ ဇနျနဝါရီ ၁ ရကျအထိ ၈၃၄၄ ဦး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး အဲဒီအထဲမှာ အယောကျ ၅၀၀ လောကျ AAPP က ထုတျပွနျပါတယျ။စဈကောငျစီကတော့ AAPP ရဲ့ အခကြျအလကျဟာ ခြဲ့ကားထားတဲ့ အခကြျအလကျဆိုပွီး ပယျခလြေ့ရှိပါတယျ။
၂၀၂၁ ဖဖေောျဝါရီ ၁ရကျ အာဏာသိမျးပွီးနောကျပိုငျး စဈကောငျစီလုံခွုံရေး တပျဖှဲ့တှကွေောင့ျ သဆေုံးခဲ့သူ အရအေတှကျက ၁၃၉၃ ဦးရှိပါတယျ။ ၂၀၂၂ ဇနျနဝါရီ ၁ရကျအထိ ၈၃၄၄ ဦး ဖမျးဆီးခံခဲ့ရပွီး အဲဒီအထဲမှာ အယောကျ ၅၀၀ လောကျ ထောငျဒဏျခမြှတျခံရတယျလို့ နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး AAPP က ဖောျပွပါတယျ။ စဈကောငျစီကတော့ AAPP ရဲ့ အခကြျအလကျဟာ ခြဲ့ကားထားတဲ့ အခကြျအလကျဆိုပွီး ပယျခလြေ့ရှိပါတယျ။
#MyanmarPoliticalPrisoners #InseinPrison #MyanmarTorture #VOABurmese #အငျးစိနျထောငျ #နှိပျစကျညှငျးပနျး #အကဉြျးသား #သှေးသစ်စာသီခငြျး #အသံတိတျသပိတျ #ဗှီအိုအေ
==========
