[[Zawgyi/Unicode]]
ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ရုရှားက စစ်ဝင်တိုက်ခဲ့တဲ့ဂယက်က မြန်မာနိုင်ငံက လောင်စာဆီဈေးနဲ့ ရွှေဈေးပေါ်မှာလည်း ရိုက်ခတ်ခဲ့ပါတယ်။ ရွှေဈေးက တရက်အတွင်း ၁ ကျပ်သားကို ပျှမ်းမျှ ကျပ် ၄ သောင်းဝန်းကျင် ဈေးတက်ခဲ့သလို ဓါတ်ဆီဈေးကလည်း တရက်အတွင်း တပီပါကို ကျပ် ၁၀,၀၀၀ လောက် ဈေးတက်သွားပါတယ်။ လုပ်ငန်းရှင်တွေကတော့ မတည်ငြိမ်တဲ့အခြေအနေကြောင့် သတိထားပြီး ရောင်းဝယ်နေရတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်းကို မစုမြတ်မွန်က တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ရုရှားက ဝင်ရောက် ကျူးကျော်စစ်တိုက်နေတဲ့ဂယက်အဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံက ရွှေဈေးနဲ့ လောင်စာဆီဈေးတွေ တက်သွားခဲ့ပါတယ်။ တကျပ်သားကို ၁၉ သိန်းအတိမှာ ငြိမ်သက်နေတဲ့ အခေါက်ရွှေဈေးကဟာ ဒီနေ့ ဖေဖေါ်ဝါရီ ၂၅ ရက် ရန်ကုန်မြို့မှာ ဈေးကွက်ဖွင့်ချိန်မှာ ၁,၉၄၀,၀၀၀ ကျပ်နဲ့ ဈေးဖွင့်ခဲ့တာပါ။ ကမ္ဘာ့ရွေဈေးနဲ့ ကျပ်ငွေ၊ အမေရိကန်ဒေါ်လာ လဲလှယ်နှုန်းကလည်း တက်နေတဲ့အတွက် ရွှေဈေးပြန်ကျဖို့ မခန့်မှန်းနိုင်သေးဘူးလို့ ရန်ကုန် က ရွှေဈေးကွက်လေ့လာသူတဦးက ပြောပါတယ်။
"(ပြည်ပ) နိုင်ငံရေးက ရုတ်တရက်ကြီးဖြစ်လာတာဆိုတော့ လူတွေက ရွှေ အဓိကထားပြီး ဝယ်တဲ့အခါကျတော့ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေးကလည်း အမြင့်ဆုံးထိ တက်သွားတာပေါ့နော်။ မနေ့က အမြင့်ဆုံးထိတက်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဈေးက ညပိုင်းရောက်တဲ့အခါမှာ ပြန်ကျလာတယ်။ ဒီဈေးကွက်ကို သုံးသပ်တဲ့အခါမှာ ညီမတို့က နှစ်မျိုးကြည့်တယ်ပေါ့နော်။ FDA Fundamental လည်းကြည့်တယ်။ TA Technical analyst ပေါ့။ ဒါပေမယ့် အခုလက်ရှိ အခြေအနေအရ မနေ့ကလည်းဖြစ်သွားတယ် ဆိုတော့ ဒါ FDA ပေါ့။ နိုင်ငံရေးဖြစ်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဈေးက တဟုန်ထိုးတက်သွားတယ်ပေါ့။ တက်သွားတဲ့အချိန်နောက်မှာတော့ ပြည်တွင်းကတော့ ဒါပုံမှန် ပြည်ပမှာဖြစ်တယ်ဆိုရင် ပြည်တွင်းမှာ အလှုပ်အခတ်တော့ အမြဲတမ်းဖြစ်တယ်လေ။"
၂၀၂၁ ဇန်နဝါရီလက အခေါက်ရွှေတကျပ်သားကို ကျပ်ငွေ ၁၃ သိန်း ဝန်းကျင်ပဲရှိပါတယ်။ ငွေလဲနှုန်းကလည် အမေရိကန်တဒေါ်လာကို ၁,၃၀၀ ကျပ် ဝန်းကျပ်ပဲရှိခဲ့တာပါ။ အာဏာသိမ်းပြီးတဲ့နောက် ၂၀၂၁ တနှစ်လုံးမှာလည်း ရွှေဈေးက ကျပ် ၁၉ သိန်းဝန်းကျင်မှာ အတက်အကျ ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။ ရွှေလုပ်ငန်းရှင်တွေက ရွှေဈေးကွက်တည်ငြိမ်ဖို့ ရွှေထုတ်ရောင်းတာတွေ လုပ်ခဲ့ပေမယ့် နိုင်ငံရေးမတည်ငြိမ်မှု၊ ကမ္ဘာ့ရွှေဈေး အပြောင်းအလဲတွေကြောင့် ရေရှည်ထိန်းထားနိုင်ဖို့တော့ မလွယ်ကူဘူးလို့ပြောပါတယ်။
လောင်စာဆီတင်ပို့ရောင်းချတဲ့ နိုင်ငံတခုဖြစ်တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံက ယူကရိန်းနိုင်ငံကို စစ်ဝင်တိုက်ခဲ့ပြီးနောက် ကမ္ဘာ့တဝန်း လောင်စာဆီဈေးတွေ တက်မယ်လို့ လေ့လာသူတွေက သတိပေးနေပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာလည်း စက်သုံးဆီ ၁ လီတာကို ဒီနေ့ ကျပ် ၄၀ ဝန်းကျင် ဈေးတက်ခဲ့ပါတယ်။ အော့တိန်း 95 တလီတာကို ကြာသပတေးနေ့က ၁၇၇၀ ကျပ်ဈေးရှိခဲ့ရာက ဒီနေ့ ၁,၈၁၀ ဈေးတက်သွားတာဖြစ်ပါတယ်။ ဓာတ်ဆီတပီပါဈေးဆိုရင် တရက်အတွင်းမှာ ကျပ် ၁၀,၀၀၀ နီးပါးလောက် တက်သွားတယ်လို့ မန္တလေးတိုင်းက ဇေယျာရွှေပြည် စက်သုံးဆီရောင်းဝယ်ရေးက ပြောပါတယ်။
"ဈေးတွေကတော့ တက်ဦးမှာ။ တချို့ဆို ဈေးမဖွင့်ကြဘူး။ ဒါပေမယ့် ဖွင့်တာကလည်း မနက်ဈေး၊ နေ့လည်ဈေး၊ ညနေဈေး အဲလိုဖြစ်နေတာ။ 92 တပီပါကို အစက ၃၆၀,၀၀၀ ၊ အဲဒီကနေ ၃၆၆,၀၀၀ ဖြစ်သွားတယ်။ Premium ကတော့ ၃၇၂,၀၀၀ ကနေ ၃၇၃,၀၀၀ ဆိုပြီး တထောင်လောက် တက်သွားတယ်။ အခုလောလောဆယ် ရောင်းအားကတော့ ပါးသွားတာမရှိဘူး။ ပိုရောင်းကောင်းလာတာပေါ့။ ဈေးတက်လေ ရောင်းအားကောင်းလေပါပဲ။"
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်ရေးပဋိပက္ခတွေဖြစ်နေတဲ့ နေရာတွေ၊ အသွားအလာခက်ခဲတဲ့နေရာတွေမှာ အရင်ထဲက စက်သုံးဆီဈေးနှုန်းတွေ အဆမတန်တက်ပြီး တချို့နေရာတွေမှာ ရှားပါး ပြတ်လပ်တဲ့အထိ ဖြစ်နေပါတယ်။
ယူကရိန်းကို ရုရှားစစ်ဝင်တိုက်တဲ့ ကြာသပတေးနေ့က ကမ္ဘာ့ရေနံစိမ်းဈေး ၁ စည်ကို ၁၀၅ ဒေါ်လာအထိ တချိန်မှာ ဈေးတက်သွားခဲ့ပြီး ဥရောပ သဘာဝဓါတ်ငွေ့ဈေးကလည်း ၅၀% အထိ ဈေးခုန်တက်သွားခဲ့တာပါ။ ဒါပေမဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနဲ့ ဥရောပနိုင်ငံတွေက အရန်သိုလှောင်ထားတဲ့ ရေနံတွေ ထုတ်သုံးဖို့ စဉ်းစားမယ်လို့ ကြေညာခဲ့ကြပြီးနောက်မှာတော့ လောင်စာဈေးတွေ ပြန်ကျသွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီနေ့ သောကြာနေ့မှာလည်း သဘာဝဓါတ်ငွေ့နဲ့ ကမ္ဘာ့ရေနံစိမ်းဈေးတွေ လောလောဆယ် အနည်းငယ်ပြန်ကျပြီး တစည်ကို ဒေါ်လာ ၁၀၀ အောက်မှာ ရှိနေပါတယ်။
=================
[[Unicode]]
ကမ်ဘာ့နိုငျငံရေးဂယကျ မွနျမာပွညျတှငျး ရှှဈေေး၊ လောငျစာဆီဈေးနှုနျး အတကျကွမျး
ယူကရိနျးနိုငျငံကို ရုရှားက စဈဝငျတိုကျခဲ့တဲ့ဂယကျက မွနျမာနိုငျငံက လောငျစာဆီဈေးနဲ့ ရှှဈေေးပေါျမှာလညျး ရိုကျခတျခဲ့ပါတယျ။ ရှှဈေေးက တရကျအတှငျး ၁ ကပြျသားကို ပြှမျးမြှ ကပြျ ၄ သောငျးဝနျးကငြျ ဈေးတကျခဲ့သလို ဓါတျဆီဈေးကလညျး တရကျအတှငျး တပီပါကို ကပြျ ၁၀,၀၀၀ လောကျ ဈေးတကျသှားပါတယျ။ လုပျငနျးရှငျတှကေတော့ မတညျငွိမျတဲ့အခွအေနကွေောင့ျ သတိထားပွီး ရောငျးဝယျနရေတယျလို့ ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျးကို မစုမွတျမှနျက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ယူကရိနျးနိုငျငံကို ရုရှားက ဝငျရောကျ ကြူးကြောျစဈတိုကျနတေဲ့ဂယကျအဖွဈ မွနျမာနိုငျငံက ရှှဈေေးနဲ့ လောငျစာဆီဈေးတှေ တကျသှားခဲ့ပါတယျ။ တကပြျသားကို ၁၉ သိနျးအတိမှာ ငွိမျသကျနတေဲ့ အခေါကျရှှဈေေးကဟာ ဒီနေ့ ဖဖေေါျဝါရီ ၂၅ ရကျ ရနျကုနျမွို့မှာ ဈေးကှကျဖှင့ျခြိနျမှာ ၁,၉၄၀,၀၀၀ ကပြျနဲ့ ဈေးဖှင့ျခဲ့တာပါ။ ကမ်ဘာ့ရှဈေေးနဲ့ ကပြျငှေ၊ အမရေိကနျဒေါျလာ လဲလှယျနှုနျးကလညျး တကျနတေဲ့အတှကျ ရှှဈေေးပွနျကဖြို့ မခန့ျမှနျးနိုငျသေးဘူးလို့ ရနျကုနျ က ရှှဈေေးကှကျလေ့လာသူတဦးက ပွောပါတယျ။
"(ပွညျပ) နိုငျငံရေးက ရုတျတရကျကွီးဖွဈလာတာဆိုတော့ လူတှကေ ရှှေ အဓိကထားပွီး ဝယျတဲ့အခါကတြော့ ကမ်ဘာ့ရှှဈေေးကလညျး အမွင့ျဆုံးထိ တကျသှားတာပေါ့နောျ။ မနေ့က အမွင့ျဆုံးထိတကျတယျ။ ဒါပမေယ့ျ ဈေးက ညပိုငျးရောကျတဲ့အခါမှာ ပွနျကလြာတယျ။ ဒီဈေးကှကျကို သုံးသပျတဲ့အခါမှာ ညီမတို့က နှဈမြိုးကွည့ျတယျပေါ့နောျ။ FDA Fundamental လညျးကွည့ျတယျ။ TA Technical analyst ပေါ့။ ဒါပမေယ့ျ အခုလကျရှိ အခွအေနအေရ မနေ့ကလညျးဖွဈသှားတယျ ဆိုတော့ ဒါ FDA ပေါ့။ နိုငျငံရေးဖွဈတာဖွဈတဲ့အတှကျ ဈေးက တဟုနျထိုးတကျသှားတယျပေါ့။ တကျသှားတဲ့အခြိနျနောကျမှာတော့ ပွညျတှငျးကတော့ ဒါပုံမှနျ ပွညျပမှာဖွဈတယျဆိုရငျ ပွညျတှငျးမှာ အလှုပျအခတျတော့ အမွဲတမျးဖွဈတယျလေ။"
၂၀၂၁ ဇနျနဝါရီလက အခေါကျရှှတေကပြျသားကို ကပြျငှေ ၁၃ သိနျး ဝနျးကငြျပဲရှိပါတယျ။ ငှလေဲနှုနျးကလညျ အမရေိကနျတဒေါျလာကို ၁,၃၀၀ ကပြျ ဝနျးကပြျပဲရှိခဲ့တာပါ။ အာဏာသိမျးပွီးတဲ့နောကျ ၂၀၂၁ တနှဈလုံးမှာလညျး ရှှဈေေးက ကပြျ ၁၉ သိနျးဝနျးကငြျမှာ အတကျအကြ ဖွဈနခေဲ့ပါတယျ။ ရှှလေုပျငနျးရှငျတှကေ ရှှဈေေးကှကျတညျငွိမျဖို့ ရှှထေုတျရောငျးတာတှေ လုပျခဲ့ပမေယ့ျ နိုငျငံရေးမတညျငွိမျမှု၊ ကမ်ဘာ့ရှှဈေေး အပွောငျးအလဲတှကွေောင့ျ ရရှေညျထိနျးထားနိုငျဖို့တော့ မလှယျကူဘူးလို့ပွောပါတယျ။
လောငျစာဆီတငျပို့ရောငျးခတြဲ့ နိုငျငံတခုဖွဈတဲ့ ရုရှားနိုငျငံက ယူကရိနျးနိုငျငံကို စဈဝငျတိုကျခဲ့ပွီးနောကျ ကမ်ဘာ့တဝနျး လောငျစာဆီဈေးတှေ တကျမယျလို့ လေ့လာသူတှကေ သတိပေးနပေါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံမှာလညျး စကျသုံးဆီ ၁ လီတာကို ဒီနေ့ ကပြျ ၄၀ ဝနျးကငြျ ဈေးတကျခဲ့ပါတယျ။ အော့တိနျး 95 တလီတာကို ကွာသပတေးနေ့က ၁၇၇၀ ကပြျဈေးရှိခဲ့ရာက ဒီနေ့ ၁,၈၁၀ ဈေးတကျသှားတာဖွဈပါတယျ။ ဓာတျဆီတပီပါဈေးဆိုရငျ တရကျအတှငျးမှာ ကပြျ ၁၀,၀၀၀ နီးပါးလောကျ တကျသှားတယျလို့ မန်တလေးတိုငျးက ဇယြောရှှပွေညျ စကျသုံးဆီရောငျးဝယျရေးက ပွောပါတယျ။
"ဈေးတှကေတော့ တကျဦးမှာ။ တခြို့ဆို ဈေးမဖှင့ျကွဘူး။ ဒါပမေယ့ျ ဖှင့ျတာကလညျး မနကျဈေး၊ နေ့လညျဈေး၊ ညနဈေေး အဲလိုဖွဈနတော။ 92 တပီပါကို အစက ၃၆၀,၀၀၀ ၊ အဲဒီကနေ ၃၆၆,၀၀၀ ဖွဈသှားတယျ။ Premium ကတော့ ၃၇၂,၀၀၀ ကနေ ၃၇၃,၀၀၀ ဆိုပွီး တထောငျလောကျ တကျသှားတယျ။ အခုလောလောဆယျ ရောငျးအားကတော့ ပါးသှားတာမရှိဘူး။ ပိုရောငျးကောငျးလာတာပေါ့။ ဈေးတကျလေ ရောငျးအားကောငျးလပေါပဲ။"
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈရေးပဋိပက်ခတှဖွေဈနတေဲ့ နရောတှေ၊ အသှားအလာခကျခဲတဲ့နရောတှမှော အရငျထဲက စကျသုံးဆီဈေးနှုနျးတှေ အဆမတနျတကျပွီး တခြို့နရောတှမှော ရှားပါး ပွတျလပျတဲ့အထိ ဖွဈနပေါတယျ။
ယူကရိနျးကို ရုရှားစဈဝငျတိုကျတဲ့ ကွာသပတေးနေ့က ကမ်ဘာ့ရနေံစိမျးဈေး ၁ စညျကို ၁၀၅ ဒေါျလာအထိ တခြိနျမှာ ဈေးတကျသှားခဲ့ပွီး ဥရောပ သဘာဝဓါတျငှေ့ဈေးကလညျး ၅၀% အထိ ဈေးခုနျတကျသှားခဲ့တာပါ။ ဒါပမေဲ့ အမရေိကနျပွညျထောငျစုနဲ့ ဥရောပနိုငျငံတှကေ အရနျသိုလှောငျထားတဲ့ ရနေံတှေ ထုတျသုံးဖို့ စဉျးစားမယျလို့ ကွညောခဲ့ကွပွီးနောကျမှာတော့ လောငျစာဈေးတှေ ပွနျကသြှားခဲ့ပါတယျ။ ဒီနေ့ သောကွာနေ့မှာလညျး သဘာဝဓါတျငှေ့နဲ့ ကမ်ဘာ့ရနေံစိမျးဈေးတှေ လောလောဆယျ အနညျးငယျပွနျကပြွီး တစညျကို ဒေါျလာ ၁၀၀ အောကျမှာ ရှိနပေါတယျ။
=================
