(Zawgyi/Unicode)
အပူချိန် မြင့်တက်လာမှု၊ မိုးခေါင်ရေရှားမှု၊ မိုးရွာသွန်းမှု အပြောင်းအလဲနဲ့ ရုတ်တရက် ရေကြီးမှုတွေနဲ့ အတူ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ကမ္ဘာပေါ်က လက်ဖက် ထုတ်လုပ်မှု အများဆုံး ၄ နိုင်ငံရဲ့ အနာဂတ်ကို ခြိမ်းခြောက်နေပြီလို့ သုတေသန ပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကြောင့် လာမယ့် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ် အရောက်မှာ ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ အကောင်းဆုံး လက်ဖက် ထုတ်လုပ်မှု အခြေအနေ ၄ ပုံ တပုံကျော် လျော့ကျသွားမှာ ဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူတွေနဲ့ လုပ်သားတွေ အပေါ် ရိုက်ခတ် သက်ရောက်နိုင်ခြေ ရှိတယ်လို့ မကြာခင်က ထုတ်တဲ့ အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။ AP သတင်းဆောင်းပါးကို ဒီသီတင်းပတ် စီးပွားရေး အစီအစဉ်မှာ မသိင်္ဂ ီထိုက် တင်ပြပေးမှာပါ။
ကင်ညာ နိုင်ငံ မြို့တော် နိုင်ရိုဘီနဲ့ ၈ မိုင်ခွဲကျော် လောက် အကွာမှာ ရှိတဲ့ Kimbu County က လက်ဖက်ခူးသူတွေဟာ သိပ်ပြီး အဖိုးတန်လှတဲ့ လက်ဖက်တွေကို ခူးဆွတ်နေကြပါတယ်။ ကင်ညာ နိုင်ငံဟာ ကမ္ဘာမှာ လက်ဖက်ခြောက် အမည်း - Black Tea တင်ပို့မှု အများဆုံး နိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး လက်ဖက်ရည် ကြိုက်တဲ့ ဗြိတိန်ကို လက်ဖက်ခြောက် အများဆုံး တင်ပို့သူလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဒီနှစ်ပိုင်းတွေမှာ သီးနှံက သိပ်ပြီး မကောင်းလှပါဘူး။ အကြောင်းကတော့ ရာသီဥတု မမှန်တာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။ မီးတောင် မြေသြဇာကြွယ်ပြီး နွေရာသီ ရှည်လျားတဲ့ ကင်ညာ နိုင်ငံဟာ တချိန်တုန်းကတော့ လက်ဖက် စိုက်ဖို့ အခြေအနေ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ခဲ့ပေမယ့်လည်း အခုတော့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုရဲ့ ရိုက်ခတ်မှုကို စပြီး တွေ့နေရပါပြီ။
မိုး ရွာသွန်းမှု မမှန်တာကြောင့် ရေကြီးတာနဲ့ မိုးခေါင်ရေရှားမှုတွေ ပိုပြီး ဖြစ်လာစေပါတယ်။ အပူချိန်လည်း မြင့်လာတာကြောင့် နှစ်နဲ့ချီပြီး အသေအချာ စောင့်ရှောက်ရတဲ့ လက်ဖက်ပင် စိုက်ပျိုးရေးမှာ အခက်အခဲ တွေ့လာရပါတယ်။ တချို့ လယ်သမားတွေ အတွက်တော့ အတော်လေးကို ခက်ခဲနေကြပါပြီ။
" ကျနော် ငယ်ငယ် ၁၉၅၉ ခုနှစ် ကတည်းက ဒီ လက်ဖက်ပင်တွေကို စပြီး စိုက်ခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန်းက ဆိုရင် မိုးလည်း ကောင်းပါတယ်။ ကြည့်လိုက်ရင် တောအုပ်ကြီးနဲ့ တူပါတယ်။ မိုးများတာကြောင့် တလကို ၄ ကြိမ် လက်ဖက် ခူးရပါတယ်။ ၇ ရက် တခါ လက်ဖက် ခူးရတာပါ။ အခုတော့ ရာသီဥတု ပြောင်းလာတာကြောင့် ကျနော်တို့လည်း ပြောင်းရပါတယ်။ မိုးမရွာတာကြောင့် အရင်လို အထွက် မကောင်းတော့ပါဘူး။ အရင်က ၄ ကြိမ် ခူးနေရတာကနေ အခုတော့ ၂ ကြိမ်ဘဲ ခူးရပါတော့တယ်။ "
လယ်သမား Gabriel Mwatha Mbugua က အခြေအနေကို ရှင်းပြခဲ့တာပါ။ တဖက်တလမ်းက ဝင်ငွေ ထပ်ရရေး ကြိုးပမ်းတဲ့ အနေနဲ့ သီးနှံ အမျိုးမျိုး ပြောင်းပြီး စိုက်နေတဲ့ သူက အခုတော့ ရာသီဥတုဒဏ် ပိုပြီး ခံနိုင်ရည် ရှိတဲ့ နာနတ် ပင်တွေ ပြောင်းပြီး စိုက်ပျိုးနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
" နာနတ်သီး ပင်တွေ အရင်က ဒီမှာ မစိုက်ပါဘူး။ အခုတော့ ရာသီဥတုက ပြောင်းလာတာကြောင့် နာနတ်ပင်တွေ ဒီမှာ စိုက်လို့ ရတာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း ကျနော်လည်း ပြောင်းပြီး စိုက်နေတာပရါ။ အခုတော့ တဖက်တလမ်းက ဝင်ငွေ ရဖို့ ကျနော် စိုက်နေတာပါ။ "
လက်ဖက်ခူး လုပ်သားတွေလည်း ထိခိုက်ရပါတယ်။ ကင်ညာနိုင်ငံရဲ့ လက်ဖက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုက နိုင်ငံရဲ့ အသားတင် ကုန်ထုတ်လုပ်မှု GDP ရဲ့ ၄ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ရှိပါတယ်။ Jane Wangui က ငယ်ငယ် ကတည်းက လက်ဖက်ခူးခဲ့တာပါ။ သူကျောင်းတက်ဖို့ မိသားစုက ငွေကြေး မတတ်နိုင်ခဲ့ပါဘူး။ ဒါကြောင့်လည်း လက်ဖက် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းမှာ ဝင်ပြီး အလုပ်လုပ်ခဲ့တာပါ။ လယ်သမားတွေ လက်ဖက် မစိုက်တော့ဘူးဆိုရင် သူလည်း ဝင်ငွေ လျော့တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
" အခုဆိုရင် လက်ဖက်ခင်း ပိုင်ရှင်တွေကို တွေ့မယ်ဆိုရင် သူတို့ အနေနဲ့ မျှော်လင့်ချက် ကုန်နေပါပြီ။ လက်ဖက်ပင်တွေ နုတ်ပစ်ပြီး နာနတ်ပင်လို တခြား သီးနှံတွေ ပြောင်းပြီး စိုက်ရမလားဆိုတာကို လေ့လာနေကြပါတယ်။ ဒီလို ဖြစ်လာတာက ကျမတို့ အတွက်တော့ ဆုံးရှုံးမှုပါ။ လက်ဖက် ခူးပြီး ကျမတို့ ဝင်ငွေ ရှာကြရတာပါ။ လက်ဖက်ပင်တွေ နုတ်ပစ်မယ်ဆိုရင်တော့ ကျမတို့လည်း ဝင်ငွေ ရှိတော့မှာ မဟုတ်ပါဘူး။ "
ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကြောင့် ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ် အရောက်မှာ ကင်ညာရဲ့ အကောင်းဆုံး လက်ဖက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု အခြေအနေက ၂၆ ရာခိုင်နှုန်းကျော် ကျဆင်းမယ့် အကြောင်း ၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ အတွင်း Christian Aid အကူအညီပေးရေး အဖွဲ့က ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီအရင်ခံစာမှာ ဖော်ပြထားပါတယ်။ ပျမ်းမျှ လက်ဖက် စိုက်ပျိုးမှု အခြေအနေက ၂၀၅၀ ပြည့်နှစ် အရောက်မှာ ၃၉ ရာခိုင်နှုန်း လျော့ကျမယ်လို့လည်း အစီရင်ခံစာက ဖော်ပြပါတယ်။ လက်ဖက် စိုက်ပျိုးသူတွေ အနေနဲ့ စိုက်ပျိုးရေး မလုပ်တဲ့ ဒေသသစ်တွေကို ပြောင်းရွှေ့ဖို့ကလည်း သိပ်ပြီး ခက်ခဲလိမ့်မယ်လို့လည်း သုတေသန ပညာရှင်တွေက မှတ်ချက် ပြုထားပါတယ်။ ကင်ညာ စိုက်ပျိုး မွေးမြူရေးနဲ့ ငါးလုပ်ငန်း ဌာနက ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု ဆိုင်ရာ ကျွမ်းကျင်သူ Veronica Ndetu က အခုလို ပြောပါတယ်။
" ၂၀၅၀ အရောက်မှာ ဒီဒေသတွင်း လက်ဖက် စိုက်ပျိုးမှုက အခု အခြေအနေရဲ့ ထက်ဝက်လောက် ကျသွားနိုင်တယ်ဆိုတဲ့ အစီရင်ခံစာတွေ ရှိပါတယ်။ အဲဒီတော့ လက်ဖက်စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်နေကြတဲ့ လက်ဖက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုကို မှီခိုနေကြတဲ့ လယ်သမားတွေဟာ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲလာတဲ့ အတူ ပိုပြီး ထိခိုက်သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ "
" လယ်သမားတွေ အနေနဲ့ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု တိုးမြှင့်စေရေးနဲ့ လယ်သမားတွေ အနေနဲ့ ပြုလွယ် ပြင်လွယ် ဖြစ်ရေး အတွက် ကင်ညာမှာ ရာသီဥတုနဲ့ လိုက်လျော ညီထွေ ဖြစ်မယ့် စိုက်ပျိုးရေး ဖြစ်စေဖို့ ကျနော်တို့ စည်းရုံး ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။"
ကျွမ်းကျင်သူတွေက ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုရဲ့ အန္တရာယ်ကို သတိပေးနေကြချိန်မှာဘဲ ကင်ညာရဲ့ လက်ဖက် စိုက်ပျိုးသူ လယ်သမားတွေအနေနဲ့တော့ လက်ဖက် ထုတ်လုပ်မှု ကျဆင်းလာတာကို တွေ့နေကြရပါပြီ။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလနဲ့ နိုဝင်ဘာလ လယ်ပိုင်း အတွက် အရှေ့အာဖရိက နိုင်ငံ ကင်ညာမှာ မိုးရွာသွန်းမှုက ပျမ်းမျှထက် ၄၀၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ များလာတာကြောင့် ရေကြီးတာတွေ ဖြစ်စေခဲ့ပါတယ်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုကြောင့်လည်း ကန္တာရ ကျိုင်းကောင်တွေ ကျရောက်စေပြီး သူတို့ သွားရာ လမ်းကြောင်း တလျှောက် သီးနှံတွေကို ဖျက်စီး စားသောက်ကြပါတယ်။ လက်ဖက် စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှု ဒေသတွေ အပေါ် အထိနာစေတဲ့ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှု မြန်ဆန်လာတဲ့ အခြေအနေကို ကာကွယ်နိုင်ရေးအတွက် ဖန်လုံအိမ် ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှု လျှော့ချရေးကိုလည်း Christian Aid အဖွဲ့ရဲ့ အစီရင်ခံစာက တိုက်တွန်းထားပါတယ်။
(Unicode)
ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ ကမ်ဘာ့ လကျဖကျစိုကျပြိုးထုတျလုပျမှု ထိခိုကျ
အပူခြိနျ မွင့ျတကျလာမှု၊ မိုးခေါငျရရှေားမှု၊ မိုးရှာသှနျးမှု အပွောငျးအလဲနဲ့ ရုတျတရကျ ရကွေီးမှုတှနေဲ့ အတူ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ ကမ်ဘာပေါျက လကျဖကျ ထုတျလုပျမှု အမြားဆုံး ၄ နိုငျငံရဲ့ အနာဂတျကို ခွိမျးခွောကျနပွေီလို့ သုတသေန ပညာရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ လာမယ့ျ ၂၀၅၀ ပွည့ျနှဈ အရောကျမှာ ကငျညာနိုငျငံရဲ့ အကောငျးဆုံး လကျဖကျ ထုတျလုပျမှု အခွအေနေ ၄ ပုံ တပုံကြောျ လြော့ကသြှားမှာ ဖွဈပွီး စိုကျပြိုးထုတျလုပျသူတှနေဲ့ လုပျသားတှေ အပေါျ ရိုကျခတျ သကျရောကျနိုငျခွေ ရှိတယျလို့ မကွာခငျက ထုတျတဲ့ အစီရငျခံစာက ဖောျပွပါတယျ။ AP သတငျးဆောငျးပါးကို ဒီသီတငျးပတျ စီးပှားရေး အစီအစဉျမှာ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ တငျပွပေးမှာပါ။
ကငျညာ နိုငျငံ မွို့တောျ နိုငျရိုဘီနဲ့ ၈ မိုငျခှဲကြောျ လောကျ အကှာမှာ ရှိတဲ့ Kimbu County က လကျဖကျခူးသူတှဟော သိပျပွီး အဖိုးတနျလှတဲ့ လကျဖကျတှကေို ခူးဆှတျနကွေပါတယျ။ ကငျညာ နိုငျငံဟာ ကမ်ဘာမှာ လကျဖကျခွောကျ အမညျး - Black Tea တငျပို့မှု အမြားဆုံး နိုငျငံ ဖွဈပွီး လကျဖကျရညျ ကွိုကျတဲ့ ဗွိတိနျကို လကျဖကျခွောကျ အမြားဆုံး တငျပို့သူလညျး ဖွဈပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ဒီနှဈပိုငျးတှမှော သီးနှံက သိပျပွီး မကောငျးလှပါဘူး။ အကွောငျးကတော့ ရာသီဥတု မမှနျတာကွောင့ျ ဖွဈပါတယျ။ မီးတောငျ မွသွေဇာကွှယျပွီး နှရောသီ ရှညျလြားတဲ့ ကငျညာ နိုငျငံဟာ တခြိနျတုနျးကတော့ လကျဖကျ စိုကျဖို့ အခွအေနေ အကောငျးဆုံး ဖွဈခဲ့ပမေယ့ျလညျး အခုတော့ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုရဲ့ ရိုကျခတျမှုကို စပွီး တှေ့နရေပါပွီ။
မိုး ရှာသှနျးမှု မမှနျတာကွောင့ျ ရကွေီးတာနဲ့ မိုးခေါငျရရှေားမှုတှေ ပိုပွီး ဖွဈလာစပေါတယျ။ အပူခြိနျလညျး မွင့ျလာတာကွောင့ျ နှဈနဲ့ခြီပွီး အသအေခြာ စောင့ျရှောကျရတဲ့ လကျဖကျပငျ စိုကျပြိုးရေးမှာ အခကျအခဲ တှေ့လာရပါတယျ။ တခြို့ လယျသမားတှေ အတှကျတော့ အတောျလေးကို ခကျခဲနကွေပါပွီ။
" ကနြောျ ငယျငယျ ၁၉၅၉ ခုနှဈ ကတညျးက ဒီ လကျဖကျပငျတှကေို စပွီး စိုကျခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုနျးက ဆိုရငျ မိုးလညျး ကောငျးပါတယျ။ ကွည့ျလိုကျရငျ တောအုပျကွီးနဲ့ တူပါတယျ။ မိုးမြားတာကွောင့ျ တလကို ၄ ကွိမျ လကျဖကျ ခူးရပါတယျ။ ၇ ရကျ တခါ လကျဖကျ ခူးရတာပါ။ အခုတော့ ရာသီဥတု ပွောငျးလာတာကွောင့ျ ကနြောျတို့လညျး ပွောငျးရပါတယျ။ မိုးမရှာတာကွောင့ျ အရငျလို အထှကျ မကောငျးတော့ပါဘူး။ အရငျက ၄ ကွိမျ ခူးနရေတာကနေ အခုတော့ ၂ ကွိမျဘဲ ခူးရပါတော့တယျ။ "
လယျသမား Gabriel Mwatha Mbugua က အခွအေနကေို ရှငျးပွခဲ့တာပါ။ တဖကျတလမျးက ဝငျငှေ ထပျရရေး ကွိုးပမျးတဲ့ အနနေဲ့ သီးနှံ အမြိုးမြိုး ပွောငျးပွီး စိုကျနတေဲ့ သူက အခုတော့ ရာသီဥတုဒဏျ ပိုပွီး ခံနိုငျရညျ ရှိတဲ့ နာနတျ ပငျတှေ ပွောငျးပွီး စိုကျပြိုးနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
" နာနတျသီး ပငျတှေ အရငျက ဒီမှာ မစိုကျပါဘူး။ အခုတော့ ရာသီဥတုက ပွောငျးလာတာကွောင့ျ နာနတျပငျတှေ ဒီမှာ စိုကျလို့ ရတာပါ။ ဒါကွောင့ျလညျး ကနြောျလညျး ပွောငျးပွီး စိုကျနတောပရါ။ အခုတော့ တဖကျတလမျးက ဝငျငှေ ရဖို့ ကနြောျ စိုကျနတောပါ။ "
လကျဖကျခူး လုပျသားတှလေညျး ထိခိုကျရပါတယျ။ ကငျညာနိုငျငံရဲ့ လကျဖကျ စိုကျပြိုး ထုတျလုပျမှုက နိုငျငံရဲ့ အသားတငျ ကုနျထုတျလုပျမှု GDP ရဲ့ ၄ ရာခိုငျနှုနျးလောကျ ရှိပါတယျ။ Jane Wangui က ငယျငယျ ကတညျးက လကျဖကျခူးခဲ့တာပါ။ သူကြောငျးတကျဖို့ မိသားစုက ငှကွေေး မတတျနိုငျခဲ့ပါဘူး။ ဒါကွောင့ျလညျး လကျဖကျ စိုကျပြိုးရေး လုပျငနျးမှာ ဝငျပွီး အလုပျလုပျခဲ့တာပါ။ လယျသမားတှေ လကျဖကျ မစိုကျတော့ဘူးဆိုရငျ သူလညျး ဝငျငှေ လြော့တယျလို့ ပွောပါတယျ။
" အခုဆိုရငျ လကျဖကျခငျး ပိုငျရှငျတှကေို တှေ့မယျဆိုရငျ သူတို့ အနနေဲ့ မြှောျလင့ျခကြျ ကုနျနပေါပွီ။ လကျဖကျပငျတှေ နုတျပဈပွီး နာနတျပငျလို တခွား သီးနှံတှေ ပွောငျးပွီး စိုကျရမလားဆိုတာကို လေ့လာနကွေပါတယျ။ ဒီလို ဖွဈလာတာက ကမြတို့ အတှကျတော့ ဆုံးရှုံးမှုပါ။ လကျဖကျ ခူးပွီး ကမြတို့ ဝငျငှေ ရှာကွရတာပါ။ လကျဖကျပငျတှေ နုတျပဈမယျဆိုရငျတော့ ကမြတို့လညျး ဝငျငှေ ရှိတော့မှာ မဟုတျပါဘူး။ "
ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျ ၂၀၅၀ ပွည့ျနှဈ အရောကျမှာ ကငျညာရဲ့ အကောငျးဆုံး လကျဖကျ စိုကျပြိုး ထုတျလုပျမှု အခွအေနကေ ၂၆ ရာခိုငျနှုနျးကြောျ ကဆြငျးမယ့ျ အကွောငျး ၂၀၂၁ ခုနှဈ မလေ အတှငျး Christian Aid အကူအညီပေးရေး အဖှဲ့က ထုတျပွနျတဲ့ အစီအရငျခံစာမှာ ဖောျပွထားပါတယျ။ ပမြျးမြှ လကျဖကျ စိုကျပြိုးမှု အခွအေနကေ ၂၀၅၀ ပွည့ျနှဈ အရောကျမှာ ၃၉ ရာခိုငျနှုနျး လြော့ကမြယျလို့လညျး အစီရငျခံစာက ဖောျပွပါတယျ။ လကျဖကျ စိုကျပြိုးသူတှေ အနနေဲ့ စိုကျပြိုးရေး မလုပျတဲ့ ဒသေသဈတှကေို ပွောငျးရှှေ့ဖို့ကလညျး သိပျပွီး ခကျခဲလိမ့ျမယျလို့လညျး သုတသေန ပညာရှငျတှကေ မှတျခကြျ ပွုထားပါတယျ။ ကငျညာ စိုကျပြိုး မှေးမွူရေးနဲ့ ငါးလုပျငနျး ဌာနက ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှု ဆိုငျရာ ကြှမျးကငြျသူ Veronica Ndetu က အခုလို ပွောပါတယျ။
" ၂၀၅၀ အရောကျမှာ ဒီဒသေတှငျး လကျဖကျ စိုကျပြိုးမှုက အခု အခွအေနရေဲ့ ထကျဝကျလောကျ ကသြှားနိုငျတယျဆိုတဲ့ အစီရငျခံစာတှေ ရှိပါတယျ။ အဲဒီတော့ လကျဖကျစိုကျပြိုး ထုတျလုပျနကွေတဲ့ လကျဖကျ စိုကျပြိုး ထုတျလုပျမှုကို မှီခိုနကွေတဲ့ လယျသမားတှဟော ရာသီဥတု ပွောငျးလဲလာတဲ့ အတူ ပိုပွီး ထိခိုကျသကျရောကျမှု ရှိပါတယျ။ "
" လယျသမားတှေ အနနေဲ့ စိုကျပြိုး ထုတျလုပျမှု တိုးမွှင့ျစရေေးနဲ့ လယျသမားတှေ အနနေဲ့ ပွုလှယျ ပွငျလှယျ ဖွဈရေး အတှကျ ကငျညာမှာ ရာသီဥတုနဲ့ လိုကျလြော ညီထှေ ဖွဈမယ့ျ စိုကျပြိုးရေး ဖွဈစဖေို့ ကနြောျတို့ စညျးရုံး ဆောငျရှကျနပေါတယျ။"
ကြှမျးကငြျသူတှကေ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုရဲ့ အန်တရာယျကို သတိပေးနကွေခြိနျမှာဘဲ ကငျညာရဲ့ လကျဖကျ စိုကျပြိုးသူ လယျသမားတှအေနနေဲ့တော့ လကျဖကျ ထုတျလုပျမှု ကဆြငျးလာတာကို တှေ့နကွေရပါပွီ။ ၂၀၁၉ ခုနှဈ အောကျတိုဘာလနဲ့ နိုဝငျဘာလ လယျပိုငျး အတှကျ အရှေ့အာဖရိက နိုငျငံ ကငျညာမှာ မိုးရှာသှနျးမှုက ပမြျးမြှထကျ ၄၀၀ ရာခိုငျနှုနျးထိ မြားလာတာကွောင့ျ ရကွေီးတာတှေ ဖွဈစခေဲ့ပါတယျ။ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှုကွောင့ျလညျး ကန်တာရ ကြိုငျးကောငျတှေ ကရြောကျစပွေီး သူတို့ သှားရာ လမျးကွောငျး တလြှောကျ သီးနှံတှကေို ဖကြျစီး စားသောကျကွပါတယျ။ လကျဖကျ စိုကျပြိုး ထုတျလုပျမှု ဒသေတှေ အပေါျ အထိနာစတေဲ့ ရာသီဥတု ပွောငျးလဲမှု မွနျဆနျလာတဲ့ အခွအေနကေို ကာကှယျနိုငျရေးအတှကျ ဖနျလုံအိမျ ဓာတျငှေ့ ထုတျလှှတျမှု လြှော့ခရြေးကိုလညျး Christian Aid အဖှဲ့ရဲ့ အစီရငျခံစာက တိုကျတှနျးထားပါတယျ။
