{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံ ပြီးခဲ့တဲ့ရွေးကောက်ပွဲကို ငြိမ်းငြိမ်းချမ်းချမ်းကျင်းပခဲ့ပေမဲ့ မသမာမူတွေ၊ မမျှတမှုတွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုပြီး ဆက်လက်ထွက်ပေါ်နေတဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် မမေခ က သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
ဒီလနိုဝင်ဘာ ၈ ရက်နေ့က ကျင်းပခဲ့တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်မှာ မသမာမှုတွေ၊ မမျှတမှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုပြီး အနိုင်ရ NLD အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်၊ အဓိကအတိုက်အခံ USDP ပြည်ထောင်စုကြံ့ခိုင်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးပါတီ တိုင်းရင်းသား နိုင်ငံရေးပါတီကြီးတခုဖြစ်တဲ့ SNLD ရှမ်းတိုင်းရင်းသားများ ဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်တို့ အပါအဝင် နိုင်ငံရေးပါတီတချို့က အငြင်းပွားတာ၊ တိုင်တန်းတာတွေ ရှိနေတာပါ။
NLD ပါတီပြောခွင့်ရ ဒေါက်တာမျိုးညွှန့်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အငြင်းပွားစရာတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"မရှိဘူးဆို ၄၀၊ ၅၀ လောက်ရှိတာပေါ့။ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာပေါ့. တရားမဲ့ပြုကျင့်မှု တော့ မဟုတ်ဘူး။ တရားမဲ့ပြုကျင့်မှုကတော့ ဒီထက်နည်းမှာပါ။ ကျနော်တို့တွေ့သလောက်ကတော့ ကျနော်တို့တိုင်တာက ၂၀၁၅ထက် တော့ပိုများလာနိုင်ပါတယ်ခင်ဗျ "
မန္တလေးတိုင်း USDP ပါတီ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဦးကျော်ဆန်းကတော့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်မှာ မမျှတတဲ့ လုပ်ရပ်တွေ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ရှိခဲ့တာကြောင့် တာဝန်ရှိသူတွေကို တိုင်ကြားဖို့ အထောက်အထား အချက်အလက်တွေ စုဆောင်းနေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
" ကန့်ကွက်လွှာတိုင်ကြားလွှာပေါင်း ၂၂၈ခု၊ ကျနော်တို့ကိုယ်စားလာပေးတာ နေရာတော်တော်များများ တွေ့ရပါတယ်။ တိုင်ကြားခဲ့ပါတယ်။ ကန့်ကွက်ခဲ့ပါတယ် နောက်တခုကတော့ လုတဦးတည်း ၂ခါမဲပေးခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကလည်း အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်ကနေနိုဝင်ဘာ ၅ရက်နေ့ထိ ကြိုတင်မဲပေးတာရှည် ကြာခြင်း ကြိုတင်မဲပေးပြီးကြောင်းလက်သန်းမှင်မစွတ်ခြင်း၊ ဒီပြဿနာတွေကြောင့်ဒါ လူတဦးထဲ ၂ခါမဲ ပေးတာတွေ့ရပါတယ်။ ရဲစခန်းမှာ အမှုဖွင့်ရပါတယ်။"
ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်နဲ့ ပတ်သက်လို့ အတိုက်အခံ USDP ပါတီက ရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ကို တိုင်ကြားထားတဲ့ အမှုပေါင်း ၅၅၀ ကျော်ရှိနေပြီး၊ ရဲစခန်းကို တိုက်ရိုက်တိုင်ထားတဲ့ အမှုက ၈၀ ကျော် ရှိတယ်လို့လည်း နိုင်ငံရေး အသိုင်းအဝန်းက ပြောပါတယ်။
တိုင်းရင်းသား မဲဆန္ဒနယ်မြေ တချို့မှာလည်း ရွေးကောက်ပွဲကာလ မမှန်မကန်လုပ်ရပ်တွေ ရှိခဲ့တယ်ဆိုပြီး တိုင်တန်းတာတွေ ရှိနေပါတယ်။ SNLD ပါတီ တွဲဘက်အတွင်းရေးမှူး ၁ စိုင်းကျော်ညွန့်ကတော့ မဲမသမာတဲ့ လုပ်ရပ်တွေ ကြုံခဲ့ရတဲ့အတွက် တိုင်ကြားဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်လို့ ပြောပါတယ်။
"မိုင်းတုံ မိုင်းဆတ်မှာ မိုင်းတုံမှာ လူ (၁၇၀၀၀) တသောင်းခုနှစ်ထောင် လောက်ရှိတယ်။ အဲ (၁၇၀၀၀) တသောင်းခုနှစ်ထောင်က လောက်က Document မရှိဘူး။ မှတ်ပုံတင်မရှိဘူး။ ဘာကဒ်မှမရှိဘူး။ နိုင်ငံသားဖြစ်တဲ့ အထောက်အထားမရှိဘူး။ အဲဒါ မဲစာရင်းထဲလာပေါက်နေတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲမကျင်းပထဲကပြောတယ်.အဲဒါမအောင်မြင်ဘူး။ မိုင်းဆတ်မှာဆို (၂၂၀၀၀) နှစ်သောင်းနှစ်ထောင်ကျော်တောင် ရှိတယ်။ အဲဒါတွေစစ်မရဘူး။ ကျနော်တို့ ခါတိုင်းမဲပေးနေတဲ့ ရွာတွေတောင် ကြိုတင်မဲက ၂မဲ ၃မဲဘဲ ရတာရှိတယ်။ ဒါတော်တော်စဉ်းစားစရာကိစ္စဖြစ်တယ်"။
ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်အပေါ် အငြင်းပွားမှုတွေနဲ့ တိုင်ကြားမှုတွေဟာ အရင်ရွေးကောက်ပွဲတွေထက် ပိုများနိုင်တယ်လို့လည်း New Myanmar Foundation ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့် အဖွဲ့က ဒေါ်မြနန္ဒာသင်းကဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
" ရွေးကောက်ပွဲအကြိုကာလကနေ တလျှောက်လုံးရွေးကောက်ပွဲ အစကနေခုထိဆို အမှုပေါင်း ၄၅၅ခုဖြစ်တယ်။ ဒီထဲမှာ ဘယ်ကြောင်းရာများလဲဆိုတော့ ဥပမာ တရားမဲ့ ပြုကျင့်မှု က ၇% ရှိတယ်။ မဲမသမာတာမဲနဲ့ပတ်သတ်လို့ လွှမ်းမိုးမှုတွေရှိတာကကျတော့ ရာခိုင်နှုန်း ၂၀ ရှိတယ်။နောက် ကမ်ပိန်းမှာ ရန်စတာ ဘာညာက ၈% ရှိတယ်။ ဒါက observer တွေ ပို့တာပါ။ အရင်နှစ်ကထက်ပိုများလာတယ်ပြောကြတယ် "။
လက်ရှိ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အခန်း (၉)၊ ပုဒ်မ ၃၉၉ မှာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဟာ အငြင်းပွားမှုတွေကို စစ်ဆေးနိုင်ရေးအတွက် ရွေးကောာက်ပွဲခုံအဖွဲ့တွေကို ဖွဲ့စည်းနိုင်တယ်လို့ ဖေါ်ပြထား ပါတယ်။ ပုဒ်မ ၄၀၂ မှာတော့ ရွေးကောာက်ပွဲခုံအဖွဲ့ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်နဲ့ အမိန့်တွေဟာ အပြီးပြတ်အတည်ဖြစ်တယ်လို့ ဖေါ်ပြထားပါတယ်။
...................................
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံ ပွီးခဲ့တဲ့ရှေးကောကျပှဲကို ငွိမျးငွိမျးခမြျးခမြျးကငြျးပခဲ့ပမေဲ့ မသမာမူတှေ၊ မမြှတမှုတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုပွီး ဆကျလကျထှကျပေါျနတေဲ့အကွောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ မမခေ က သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
ဒီလနိုဝငျဘာ ၈ ရကျနေ့က ကငြျးပခဲ့တဲ့ ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျမှာ မသမာမှုတှေ၊ မမြှတမှုတှေ ရှိနတေယျဆိုပွီး အနိုငျရ NLD အမြိုးသား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ၊ အဓိကအတိုကျအခံ USDP ပွညျထောငျစုကွံ့ခိုငျရေးနဲ့ ဖှံ့ဖွိုးရေးပါတီ တိုငျးရငျးသား နိုငျငံရေးပါတီကွီးတခုဖွဈတဲ့ SNLD ရှမျးတိုငျးရငျးသားမြား ဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျတို့ အပါအဝငျ နိုငျငံရေးပါတီတခြို့က အငွငျးပှားတာ၊ တိုငျတနျးတာတှေ ရှိနတောပါ။
NLD ပါတီပွောခှင့ျရ ဒေါကျတာမြိုးညှှန့ျကတော့ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာ အငွငျးပှားစရာတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ အခကြျအလကျတှေ စုဆောငျးနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
"မရှိဘူးဆို ၄၀၊ ၅၀ လောကျရှိတာပေါ့။ ရှေးကောကျပှဲဆိုငျရာပေါ့. တရားမဲ့ပွုကငြ့ျမှု တော့ မဟုတျဘူး။ တရားမဲ့ပွုကငြ့ျမှုကတော့ ဒီထကျနညျးမှာပါ။ ကနြောျတို့တှေ့သလောကျကတော့ ကနြောျတို့တိုငျတာက ၂၀၁၅ထကျ တော့ပိုမြားလာနိုငျပါတယျခငျဗြ "
မန်တလေးတိုငျး USDP ပါတီ ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူတဈဦးဖွဈတဲ့ ဦးကြောျဆနျးကတော့ ရှေးကောကျပှဲလုပျငနျးစဉျမှာ မမြှတတဲ့ လုပျရပျတှေ ကယြျကယြျပွန့ျပွန့ျ ရှိခဲ့တာကွောင့ျ တာဝနျရှိသူတှကေို တိုငျကွားဖို့ အထောကျအထား အခကြျအလကျတှေ စုဆောငျးနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
" ကန့ျကှကျလှှာတိုငျကွားလှှာပေါငျး ၂၂၈ခု၊ ကနြောျတို့ကိုယျစားလာပေးတာ နရောတောျတောျမြားမြား တှေ့ရပါတယျ။ တိုငျကွားခဲ့ပါတယျ။ ကန့ျကှကျခဲ့ပါတယျ နောကျတခုကတော့ လုတဦးတညျး ၂ခါမဲပေးခွငျး ဖွဈပါတယျ။ ဒါကလညျး အောကျတိုဘာ ၂၉ ရကျကနနေိုဝငျဘာ ၅ရကျနေ့ထိ ကွိုတငျမဲပေးတာရှညျ ကွာခွငျး ကွိုတငျမဲပေးပွီးကွောငျးလကျသနျးမှငျမစှတျခွငျး၊ ဒီပွူနာတှကွေောင့ျဒါ လူတဦးထဲ ၂ခါမဲ ပေးတာတှေ့ရပါတယျ။ ရဲစခနျးမှာ အမှုဖှင့ျရပါတယျ။"
ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျနဲ့ ပတျသကျလို့ အတိုကျအခံ USDP ပါတီက ရှေးကောကျပှဲ ကောျမရှငျကို တိုငျကွားထားတဲ့ အမှုပေါငျး ၅၅၀ ကြောျရှိနပွေီး၊ ရဲစခနျးကို တိုကျရိုကျတိုငျထားတဲ့ အမှုက ၈၀ ကြောျ ရှိတယျလို့လညျး နိုငျငံရေး အသိုငျးအဝနျးက ပွောပါတယျ။
တိုငျးရငျးသား မဲဆန်ဒနယျမွေ တခြို့မှာလညျး ရှေးကောကျပှဲကာလ မမှနျမကနျလုပျရပျတှေ ရှိခဲ့တယျဆိုပွီး တိုငျတနျးတာတှေ ရှိနပေါတယျ။ SNLD ပါတီ တှဲဘကျအတှငျးရေးမှူး ၁ စိုငျးကြောျညှန့ျကတော့ မဲမသမာတဲ့ လုပျရပျတှေ ကွုံခဲ့ရတဲ့အတှကျ တိုငျကွားဖို့ ပွငျဆငျနတေယျလို့ ပွောပါတယျ။
"မိုငျးတုံ မိုငျးဆတျမှာ မိုငျးတုံမှာ လူ (၁၇၀၀၀) တသောငျးခုနှဈထောငျ လောကျရှိတယျ။ အဲ (၁၇၀၀၀) တသောငျးခုနှဈထောငျက လောကျက Document မရှိဘူး။ မှတျပုံတငျမရှိဘူး။ ဘာကဒျမှမရှိဘူး။ နိုငျငံသားဖွဈတဲ့ အထောကျအထားမရှိဘူး။ အဲဒါ မဲစာရငျးထဲလာပေါကျနတေယျ။ ရှေးကောကျပှဲမကငြျးပထဲကပွောတယျ.အဲဒါမအောငျမွငျဘူး။ မိုငျးဆတျမှာဆို (၂၂၀၀၀) နှဈသောငျးနှဈထောငျကြောျတောငျ ရှိတယျ။ အဲဒါတှစေဈမရဘူး။ ကနြောျတို့ ခါတိုငျးမဲပေးနတေဲ့ ရှာတှတေောငျ ကွိုတငျမဲက ၂မဲ ၃မဲဘဲ ရတာရှိတယျ။ ဒါတောျတောျစဉျးစားစရာကိစ်စဖွဈတယျ"။
ရှေးကောကျပှဲ လုပျငနျးစဉျအပေါျ အငွငျးပှားမှုတှနေဲ့ တိုငျကွားမှုတှဟော အရငျရှေးကောကျပှဲတှထေကျ ပိုမြားနိုငျတယျလို့လညျး New Myanmar Foundation ရှေးကောကျပှဲစောင့ျကွည့ျ အဖှဲ့က ဒေါျမွနန်ဒာသငျးကဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
" ရှေးကောကျပှဲအကွိုကာလကနေ တလြှောကျလုံးရှေးကောကျပှဲ အစကနခေုထိဆို အမှုပေါငျး ၄၅၅ခုဖွဈတယျ။ ဒီထဲမှာ ဘယျကွောငျးရာမြားလဲဆိုတော့ ဥပမာ တရားမဲ့ ပွုကငြ့ျမှု က ၇% ရှိတယျ။ မဲမသမာတာမဲနဲ့ပတျသတျလို့ လှှမျးမိုးမှုတှရှေိတာကကတြော့ ရာခိုငျနှုနျး ၂၀ ရှိတယျ။နောကျ ကမျပိနျးမှာ ရနျစတာ ဘာညာက ၈% ရှိတယျ။ ဒါက observer တှေ ပို့တာပါ။ အရငျနှဈကထကျပိုမြားလာတယျပွောကွတယျ "။
လကျရှိ ၂၀၀၈ ဖှဲ့စညျးပုံအခွခေံဥပဒေ အခနျး (၉)၊ ပုဒျမ ၃၉၉ မှာ ပွညျထောငျစုရှေးကောကျပှဲကောျမရှငျဟာ အငွငျးပှားမှုတှကေို စဈဆေးနိုငျရေးအတှကျ ရှေးကောာကျပှဲခုံအဖှဲ့တှကေို ဖှဲ့စညျးနိုငျတယျလို့ ဖေါျပွထား ပါတယျ။ ပုဒျမ ၄၀၂ မှာတော့ ရှေးကောာကျပှဲခုံအဖှဲ့ရဲ့ ဆုံးဖွတျခကြျနဲ့ အမိန့ျတှဟော အပွီးပွတျအတညျဖွဈတယျလို့ ဖေါျပွထားပါတယျ။
