ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေမှာ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင် ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ပြုလိုက်တဲ့ ဥပဒေသစ်ကြောင့် အာမခံလုပ်ငန်း၊ ဘဏ်လုပ်ငန်းတို့မှာ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ သိသိသာသာ တွေ့မြင်လာရပါတယ်။ ဒီဥပဒေသစ်ကြောင့် ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းတွေမှာ အရင်းအနှီး၊ စီးပွားရေး လုပ်ငန်း စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ ဈေးကွက် ပိုရလာဖို့လည်း အစိုးရဘက်က မျှော်လင့်ထားပြီး နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပိုဝင်လာအောင် မြေ ဈေးကျဖို့လည်း ဆောင်ရွက်နေပါတယ်။
နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေက ဘယ်လုပ်ငန်းတွေမှာ စိတ်ဝင်စားနေပါသလဲ၊ နောက် မြေဈေးကျဖို့ အစိုးရဘက်က ဆောင်ရွက်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ နိုင်ငံခြား စီးပွား ဆက်သွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦးကို Skype ကနေ တဆင့် မသိင်္ဂ ီထိုက် မေးမြန်းပြီး ဒီသီတင်းပတ် စီးပွားရေး ကဏ္ဍမှာ တင်ပြထားပါတယ်။
အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦး ။ ။ အဓိက သိသာတဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ရလဒ်ကတော့ အာမခံ ကုမ္ပဏီတွေပေါ့နော်၊ အာမခံ ကုမ္ပဏီတွေက နိုင်ငံခြား အာမခံ ကုမ္ပဏီတွေက ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ အာမခံ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ရှယ်ယာလာပြီး ပါကြတာလေးတွေ ကျနော်တို့ တွေ့ရတယ်။ နောက် တချို့သော ကျနော်တို့ ဘဏ်လုပ်ငန်းတွေ ပြည်တွင်းဘဏ်တွေနဲ့ ပေါင်းစပ်ပြီး လုပ်ကိုင်တဲ့ ဟာမျိုးလေးတွေ တွေ့ရတယ်။ ဒါ့အပြင် တခြားနယ်ပယ်တွေမှာလည်း ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံသား ကုမ္ပဏီထဲကို နိုင်ငံခြားသားတွေ ဝင်ရောက် ရှယ်ယာ ပါဝင်လာတာပေါ့လေ။
ဒါလေးတွေလည်း ကျနော်တို့ တော်တော်များများလေး တွေ့ရပါတယ်။
နောက်တခုကတော့ ခုနက ရိုးမနဲ့ ဆက်စပ်ပြီး ပြောရရင် ရိုးမ အုပ်စုနဲ့ တစုတည်း ဖြစ်တဲ့ FMI မှာ ဆိုရင်လည်း ဒီ Philippine က Ayala လို ကုမ္ပဏီလို မျိုးပေါ့နော် သူ့နိုင်ငံမှာ အင်မတန် ကြီးတဲ့ ကုမ္ပဏီ မျိုးက ကျနော်တို့ ဒီတိုင်းပြည်ထဲကို ဝင်လာတာ တွေ့ရတယ်။ အဲတော့ အခြေအနေ အားလုံးက တော်တော်လေးကို ကောင်းကောင်းမွန်မွန်နဲ့ ရွေ့လျားနေတာ တွေ့ရပါတယ် ခင်ဗျ။
မသိင်္ဂ ီထိုက် ။ ။ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေမှာ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ပေးဖို့ ဆိုပြီးတော့ ဆရာ တော်တော်လေး တိုက်တိုက်တွန်းတွန်း လုပ်ခဲ့ပြီးတော့ ဒါ အောင်မြင်ခဲ့တဲ့ ရလဒ် တခုလို့ သိထားပါတယ်။ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ရာနှုန်းပြည့် ဝင်ပြီးတော့ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံတာနဲ့ အခုလို ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ဖက်စပ် သဘောမျိုး ဝင်လုပ်တာမျိုးမှာ ဘယ်လို အကျိုးရလဒ်မျိုး ကွာလို့ပါလဲ။
အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦး ။ ။ တကယ်တန်း ပြောရရင်တော့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တော်တော်များများကတော့ သူတို့ ရာနှုန်းပြည့် လုပ်ချင်ကြတဲ့ အရေအတွက်က ပိုများပါတယ်။ သို့သော်လည်းဘဲ တချို့က ပြည်တွင်းနဲ့ ပေါင်းလုပ်တာလေးတွေလည်း သူတို့က ကြိုက်ကြတယ်။ အထူးသဖြင့် ဒီ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေမှာ ပါခွင့် ပေးလိုက်တဲ့ အခါမှာ ကျနော်တို့ တိုင်းပြည်မှာ တချို့သော ဥပဒေများ အရ ကန့်သတ်ထားတဲ့ ဒီ နိုင်ငံခြားသားတွေကို ကန့်သတ်ချက်တွေကို သူတို့ ကျော်လွန်သွားလို့ ရတယ်ပေါ့နော်။
ဥပမာ အားဖြင့် တခု ပေးရရင် ကျနော်တို့ နိုင်ငံထဲမှာ ကုမ္ပဏီတွေ အနေနဲ့ ဆိုရင် ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေကဘဲ ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ Properties တွေကို ပိုင်ဆိုင်ခွင့်၊ လွှဲပြောင်းခွင့် ဒါတွေ လုပ်လို့ ရတယ်ပေါ့နော်။ နိုင်ငံခြားသားတွေက ဒီ Properties တွေကို အထူးအားဖြင့် မြေ၊ အခန်း၊ အဆောက်အအုံတွေပေါ့ ဒါမျိုးတွေဆိုရင် ပိုင်ဆိုင်ခွင့် မရဘဲ ငှားယမ်းခွင့်ဘဲ ရတယ်ပေါ့နော်။
ငှားယမ်းခွင့်တောင်မှ ကျနော်တို့ ဒီ မြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေနဲ့ လုပ်မထားတဲ့ လုပ်ငန်းမျိုး ဆိုရင် ငှားယမ်းခွင့် တနှစ်ဘဲ ရတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဥပဒေနဲ့ လုပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေမှာ နှစ် ၅၀ အထိပေါ့ ဒါမျိုး ရတဲ့ အနေအထား ဖြစ်တယ်။ အဲတော့ မြန်မာ ကုမ္ပဏီတွေမှာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပါခြင်းအားဖြင့် ဒီကုမ္ပဏီက မြန်မာ ကုမ္ပဏီ အဖြစ်ဘဲ ကျနော်တို့က သတ်မှတ်တယ်။ သတ်မှတ်တာ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် မို့လို့ နိုင်ငံခြားသား ကုမ္ပဏီတွေ အနေနဲ့လည်း ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ သူတို့ လိုအပ်တဲ့ မြေ၊ အခန်း၊ အဆောက်အအုံ ဒါတွေကို ကျနော်တို့က ကုမ္ပဏီ တခုအနေနဲ့ ပိုင်ဆိုင်ခွင့် ရသွားတယ်။ လွှဲပြောင်းခွင့် ရသွားတယ်ပေါ့။
မသိင်္ဂ ီထိုက် ။ ။ အဲဒီတော့ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေကရော သူတို့ရဲ့ ရာနှုန်းပြည့် လုပ်လို့ ရနေတာကနေ နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ ဖက်စပ် လုပ်တဲ့ အခါမှာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်းတော့ သူများကို ခွဲပေး ရမယ်ဆိုတဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်တော့ သူတို့ အတွက် အကျိုးအမြတ်ကရော။
အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦး ။ ။ ကျနော်တို့ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေက corporate governance အားနည်းတယ်၊ နောက်တခုက ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေမှာ Management Skill ပေါ့နော် စီမံခန့်ခွဲတဲ့ အပိုင်းမှာ ကျနော်တို့က များသောအားဖြင့်တော့ ပြည်တွင်း ကုမ္ပဏီတွေက မိရိုးဖလာ လုပ်ခဲ့တာ နောက် ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ အတွေ့အကြုံ အသိအမြင်နဲ့ လုပ်ကြတာ ဖြစ်တော့ ပြင်ပ ကမ္ဘာမှာ ဖြစ်နေတဲ့ ဒီ စီမံခန့်ခွဲမှုနဲ့ ဖြစ်နေတဲ့ အတွေ့အကြုံတွေ နောက်တခုက ဒီ Technology ဒါမျိုးတွေက ပြည်ပ ကုမ္ပဏီနဲ့ ယှဉ်ရင် အားနည်းတယ်။ အဲတော့ ကိုယ့်ထဲမှာ ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ပေးခြင်းအားဖြင့် သူတို့ဆီကနေ သင်ယူနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်း တခု လက်တွဲလုပ်ကိုင်ရင်းပေါ့ သူတို့ဆီကနေ လေ့လာသင်ယူနိုင်တဲ့ အခွင့်အလမ်း တခု ကိုယ့်မှာ ရလာတယ်။
နောက်တခုက ဘာအားကောင်းလဲ ဆိုတော့ အထူးသဖြင့် ကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းတွေ ဆိုရင်တော့ ဈေးကွက် က ပြည်ပ ဈေးကွက်ပါ ရနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး ဖြစ်လာတယ်ပေါ့။ နောက် ကျနော်တို့ ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ လုပ်ငန်းတွေက သူ့ရဲ့ Financial Input တွေပေါ့ သူ့ထဲမှာ နိုင်ငံခြား ကုမ္ပဏီက ဝင်ပါလာတာ ဖြစ်တဲ့ အတွက်ကြောင့် မို့လို့ ကျနော်တို့က သူ့ရဲ့ ငွေကြေး အင်အားလည်း ကုမ္ပဏီက ပိုပြီးတော့ ကြီးထွားခွင့်ပေါ့ ဒါလေးလည်း ကျနော်တို့က အခွင့်အလမ်း တခု ရလာတာပေါ့နော်။
မသိင်္ဂ ီထိုက် ။ ။ အဲဒီတော့ နိုင်ငံခြား ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ပိုဝင်လာမယ် ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းတွေမှာလည်း နိုင်ငံခြားက ၃၅ ရာခိုင်နှုန်း ဆိုတော့ ပြည်တွင်းမှာ ရှိတဲ့ အသေးစား အလတ်စား တပိုင်တနိုင် အလုပ်ကလေးတွေ အတွက်ရော လက်ဝါးကြီး အုပ်သွားနိုင်တဲ့ အနေအထားမျိုး ရှိပါလား။
အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦး ။ ။ ကျနော်တို့က ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းတွေကို အကာအကွယ်ပေးတာရယ်၊ နောက်တခုက သူတို့ အတွက်ကို လိုအပ်တဲ့ အကူအညီပေးတာရယ်ပေါ့ နှစ်မျိုး လုပ်ပေးပါတယ်။ ပြည်တွင်း လုပ်ငန်းတွေ ကြီးထွားနိုင်ဖို့ပေါ့နော်။
မသိင်္ဂ ီထိုက် ။ ။ မြန်မာနိုင်ငံတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေမှာ မြေတွေ အိမ်တွေ ဈေးသက်သက်သာသာနဲ့ ငှားလို့ ရအောင် ပိုပြီးတော့ လွယ်လွယ်ကူကူ ငှားလို့ ရအောင် ဖြေလျှော့ပေးမယ် ဆိုပြီးတော့လည်း အရင် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှု ဆိုင်ရာ မိန့်ခွန်းတွေမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်လည်း ထည့်ပြောသွားတာ ရှိပါတယ်။ ဆရာတို့ အဲဒါတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ရော။
အမြဲတမ်း အတွင်းဝန် ဦးအောင်နိုင်ဦး ။ ။ မြေနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ လုပ်ထုံးလုပ်နည်းကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အခက်အခဲတွေ၊ ဥပဒေကြောင့် ဖြစ်ပေါ်နေတဲ့ အကြပ်အတည်းတွေကို ပြေလည်သွားအောင် နိုင်ငံတော်ဘက်က ဒု သမ္မတ ကိုယ်တိုင် ဦးစီးပြီး လုပ်နေတယ်။ ဒါက တပိုင်းပေါ့နော်။ ဒုတိယ တပိုင်းက မြေဈေး ကြီးတဲ့ အပိုင်းပေါ့။ မြေဈေးကြီးတဲ့ အပိုင်းက ဘာကြောင့် မြေဈေးကြီးတာလည်း ဆိုတော့ ၂၀၁၁ ခုနှစ် တိုင်းပြည် စဖွင့်တဲ့ အချိန်မှာ အားလုံးက စိတ်ဝင်တစားနဲ့ မြန်မာပြည် လာတဲ့ အခါမှာ Supply နဲ့ Demand ပေါ့နော်။
ရောင်းလိုအားနဲ့ ဝယ်လိုအားမှာ ဝယ်လိုအားက သိပ်များပြီးတော့ ရောင်းလိုအားက အကန့်အသတ် ရှိတဲ့ အခါကျတော့ ဈေးကစားတာတွေ ဖြစ်လာတယ်။ နောက် လိုချင်တဲ့သူ များတဲ့ အခါမှာ ထုံးစံ အတိုင်းပေါ့ ဈေးကွက် သဘာ၀ အတိုင်း မြေဈေးတွေက တော်တော်လေးကို ထောင်တက်သွားတဲ့ အနေအထား မျိုးတွေလည်း ကျနော်တို့က ဖြစ်ခဲ့တယ်ပေါ့နော်။ ဒါက ကျနော်တို့ မြေဈေးတက်သွားတဲ့ အနေအထားပေါ့။
အဲတော့ ကျနော်တို့ အခု ဘာလုပ်နေလဲ ဆိုတော့ ရောင်းလိုအား နဲ့ ဝယ်လိုအား မျှတအောင် အစိုးရဘက်က ပြင်ဆင်နေတယ်။ ဥပမာ အားဖြင့် စက်မှုဇုန်သစ်တွေ ထူထောင်တယ်ပေါ့နော်။ ဒီတပတ်ထဲမှာဆိုရင် ဥပမာ ပဲခူးနားက စက်မှုဇုံတွေ ထပ်ပြီး ခွင့်ပြုထားတာ ရှိတယ်။ နောက်ပြီးတော့ ဒီ အစိုးရခြင်း ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု အစီအစဉ်နဲ့ ကိုရီးယား မြန်မာ စက်မှုဇုံ ဆိုတာ ရန်ကုန်နားမှာ လုပ်ထားတာ ရှိတယ်။ နောက်တခုက ကျနော်တို့ ထိုင်းနိုင်ငံက Amata ကော်ပိုရေးရှင်းပေါ့နော် သူတို့ကိုလည်း ကျနော်တို့က စက်မှုဇုံ ဧက ၂,၀၀၀ လောက် ထပ်ပြီး ခွင့်ပြုလိုက်တာ ရှိတယ်။ မန္တလေး ဘက်မှာလည်း စက်မှုဇုံတွေ ထူထောင်ထားလိုက်တာ ရှိတယ်။ နောက် ဧရာဝတီတိုင်းမှာလည်း ခွင့်ပြုထားတဲ့ စက်မှုဇုံ ၂ ခု ၃ ခု ရှိတယ်။
အဲတော့ အဓိကကတော့ Supply ဘက်ကို များလာအောင်ပေါ့ ဝင်လာတဲ့ Demand တွေကို Supply နဲ့ accommodate ဖြစ်အောင် မျှမျှတတ ဖြစ်အောင် ကျနော်တို့က လုပ်နေပါတယ်။ အဲဒီတော့ Supply ဘက်က တက်လာပြီ ဆိုရင် မြေဈေးကလည်း ပြန်ပြီးတော့ ကျသွားမှာပါ။
( Unicode)
နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ အတှကျ မွဈေေးကအြောငျ အစိုးရ ဆောငျရှကျ
ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှမှော နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ပါဝငျ ပိုငျဆိုငျခှင့ျပွုလိုကျတဲ့ ဥပဒသေဈကွောင့ျ အာမခံလုပျငနျး၊ ဘဏျလုပျငနျးတို့မှာ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ သိသိသာသာ တှေ့မွငျလာရပါတယျ။ ဒီဥပဒသေဈကွောင့ျ ပွညျတှငျး လုပျငနျးတှမှော အရငျးအနှီး၊ စီးပှားရေး လုပျငနျး စီမံခန့ျခှဲမှုနဲ့ ဈေးကှကျ ပိုရလာဖို့လညျး အစိုးရဘကျက မြှောျလင့ျထားပွီး နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ပိုဝငျလာအောငျ မွေ ဈေးကဖြို့လညျး ဆောငျရှကျနပေါတယျ။
နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှကေ ဘယျလုပျငနျးတှမှော စိတျဝငျစားနပေါသလဲ၊ နောကျ မွဈေေးကဖြို့ အစိုးရဘကျက ဆောငျရှကျခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျပွီး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနဲ့ နိုငျငံခွား စီးပှား ဆကျသှယျရေး ဝနျကွီးဌာန အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦးကို Skype ကနေ တဆင့ျ မသိငျ်ဂ ီထိုကျ မေးမွနျးပွီး ဒီသီတငျးပတျ စီးပှားရေး ကဏ်ဍမှာ တငျပွထားပါတယျ။
အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦး ။ ။ အဓိက သိသာတဲ့ ထငျရှားတဲ့ ရလဒျကတော့ အာမခံ ကုမ်ပဏီတှပေေါ့နောျ၊ အာမခံ ကုမ်ပဏီတှကေ နိုငျငံခွား အာမခံ ကုမ်ပဏီတှကေ ကနြောျတို့ ပွညျတှငျးမှာ ရှိနတေဲ့ အာမခံ ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ ရှယျယာလာပွီး ပါကွတာလေးတှေ ကနြောျတို့ တှေ့ရတယျ။ နောကျ တခြို့သော ကနြောျတို့ ဘဏျလုပျငနျးတှေ ပွညျတှငျးဘဏျတှနေဲ့ ပေါငျးစပျပွီး လုပျကိုငျတဲ့ ဟာမြိုးလေးတှေ တှေ့ရတယျ။ ဒါ့အပွငျ တခွားနယျပယျတှမှောလညျး ကနြောျတို့ မွနျမာနိုငျငံသား ကုမ်ပဏီထဲကို နိုငျငံခွားသားတှေ ဝငျရောကျ ရှယျယာ ပါဝငျလာတာပေါ့လေ။ ဒါလေးတှလေညျး ကနြောျတို့ တောျတောျမြားမြားလေး တှေ့ရပါတယျ။
နောကျတခုကတော့ ခုနက ရိုးမနဲ့ ဆကျစပျပွီး ပွောရရငျ ရိုးမ အုပျစုနဲ့ တစုတညျး ဖွဈတဲ့ FMI မှာ ဆိုရငျလညျး ဒီ Philippine က Ayala လို ကုမ်ပဏီလို မြိုးပေါ့နောျ သူ့နိုငျငံမှာ အငျမတနျ ကွီးတဲ့ ကုမ်ပဏီ မြိုးက ကနြောျတို့ ဒီတိုငျးပွညျထဲကို ဝငျလာတာ တှေ့ရတယျ။ အဲတော့ အခွအေနေ အားလုံးက တောျတောျလေးကို ကောငျးကောငျးမှနျမှနျနဲ့ ရှေ့လြားနတော တှေ့ရပါတယျ ခငျဗြ။
မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ။ ။ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှမှော နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ပိုငျဆိုငျခှင့ျ ပေးဖို့ ဆိုပွီးတော့ ဆရာ တောျတောျလေး တိုကျတိုကျတှနျးတှနျး လုပျခဲ့ပွီးတော့ ဒါ အောငျမွငျခဲ့တဲ့ ရလဒျ တခုလို့ သိထားပါတယျ။ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ရာနှုနျးပွည့ျ ဝငျပွီးတော့ ရငျးနှီးမွှုပျနှံတာနဲ့ အခုလို ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ ဖကျစပျ သဘောမြိုး ဝငျလုပျတာမြိုးမှာ ဘယျလို အကြိုးရလဒျမြိုး ကှာလို့ပါလဲ။
အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦး ။ ။ တကယျတနျး ပွောရရငျတော့ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ တောျတောျမြားမြားကတော့ သူတို့ ရာနှုနျးပွည့ျ လုပျခငြျကွတဲ့ အရအေတှကျက ပိုမြားပါတယျ။ သို့သောျလညျးဘဲ တခြို့က ပွညျတှငျးနဲ့ ပေါငျးလုပျတာလေးတှလေညျး သူတို့က ကွိုကျကွတယျ။ အထူးသဖွင့ျ ဒီ ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ကနြောျတို့ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှမှော ပါခှင့ျ ပေးလိုကျတဲ့ အခါမှာ ကနြောျတို့ တိုငျးပွညျမှာ တခြို့သော ဥပဒမြေား အရ ကန့ျသတျထားတဲ့ ဒီ နိုငျငံခွားသားတှကေို ကန့ျသတျခကြျတှကေို သူတို့ ကြောျလှနျသှားလို့ ရတယျပေါ့နောျ။
ဥပမာ အားဖွင့ျ တခု ပေးရရငျ ကနြောျတို့ နိုငျငံထဲမှာ ကုမ်ပဏီတှေ အနနေဲ့ ဆိုရငျ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှကေဘဲ ပွညျတှငျးမှာ ရှိတဲ့ Properties တှကေို ပိုငျဆိုငျခှင့ျ၊ လှှဲပွောငျးခှင့ျ ဒါတှေ လုပျလို့ ရတယျပေါ့နောျ။ နိုငျငံခွားသားတှကေ ဒီ Properties တှကေို အထူးအားဖွင့ျ မွေ၊ အခနျး၊ အဆောကျအအုံတှပေေါ့ ဒါမြိုးတှဆေိုရငျ ပိုငျဆိုငျခှင့ျ မရဘဲ ငှားယမျးခှင့ျဘဲ ရတယျပေါ့နောျ။
ငှားယမျးခှင့ျတောငျမှ ကနြောျတို့ ဒီ မွနျမာနိုငျငံ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ဥပဒနေဲ့ လုပျမထားတဲ့ လုပျငနျးမြိုး ဆိုရငျ ငှားယမျးခှင့ျ တနှဈဘဲ ရတယျ။ မွနျမာနိုငျငံ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ဥပဒနေဲ့ လုပျတဲ့ လုပျငနျးတှမှော နှဈ ၅၀ အထိပေါ့ ဒါမြိုး ရတဲ့ အနအေထား ဖွဈတယျ။ အဲတော့ မွနျမာ ကုမ်ပဏီတှမှော ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ပါခွငျးအားဖွင့ျ ဒီကုမ်ပဏီက မွနျမာ ကုမ်ပဏီ အဖွဈဘဲ ကနြောျတို့က သတျမှတျတယျ။ သတျမှတျတာ ဖွဈတဲ့ အတှကျကွောင့ျ မို့လို့ နိုငျငံခွားသား ကုမ်ပဏီတှေ အနနေဲ့လညျး ပွညျတှငျးမှာ ရှိတဲ့ သူတို့ လိုအပျတဲ့ မွေ၊ အခနျး၊ အဆောကျအအုံ ဒါတှကေို ကနြောျတို့က ကုမ်ပဏီ တခုအနနေဲ့ ပိုငျဆိုငျခှင့ျ ရသှားတယျ။ လှှဲပွောငျးခှင့ျ ရသှားတယျပေါ့။
မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ။ ။ အဲဒီတော့ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှကေရော သူတို့ရဲ့ ရာနှုနျးပွည့ျ လုပျလို့ ရနတောကနေ နိုငျငံခွား ကုမ်ပဏီတှနေဲ့ ဖကျစပျ လုပျတဲ့ အခါမှာ ၃၅ ရာခိုငျနှုနျးတော့ သူမြားကို ခှဲပေး ရမယျဆိုတဲ့ အနအေထားမြိုး ဖွဈတော့ သူတို့ အတှကျ အကြိုးအမွတျကရော။
အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦး ။ ။ ကနြောျတို့ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှကေ corporate governance အားနညျးတယျ၊ နောကျတခုက ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှမှော Management Skill ပေါ့နောျ စီမံခန့ျခှဲတဲ့ အပိုငျးမှာ ကနြောျတို့က မြားသောအားဖွင့ျတော့ ပွညျတှငျး ကုမ်ပဏီတှကေ မိရိုးဖလာ လုပျခဲ့တာ နောကျ ပွညျတှငျးမှာ ရှိတဲ့ ကိုယ့ျရဲ့ အတှေ့အကွုံ အသိအမွငျနဲ့ လုပျကွတာ ဖွဈတော့ ပွငျပ ကမ်ဘာမှာ ဖွဈနတေဲ့ ဒီ စီမံခန့ျခှဲမှုနဲ့ ဖွဈနတေဲ့ အတှေ့အကွုံတှေ နောကျတခုက ဒီ Technology ဒါမြိုးတှကေ ပွညျပ ကုမ်ပဏီနဲ့ ယှဉျရငျ အားနညျးတယျ။
အဲတော့ ကိုယ့ျထဲမှာ ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ပေးခွငျးအားဖွင့ျ သူတို့ဆီကနေ သငျယူနိုငျတဲ့ အခှင့ျအလမျး တခု လကျတှဲလုပျကိုငျရငျးပေါ့ သူတို့ဆီကနေ လေ့လာသငျယူနိုငျတဲ့ အခှင့ျအလမျး တခု ကိုယ့ျမှာ ရလာတယျ။
နောကျတခုက ဘာအားကောငျးလဲ ဆိုတော့ အထူးသဖွင့ျ ကုနျထုတျလုပျငနျးတှေ ဆိုရငျတော့ ဈေးကှကျ က ပွညျပ ဈေးကှကျပါ ရနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုး ဖွဈလာတယျပေါ့။ နောကျ ကနြောျတို့ ပွညျတှငျးမှာ ရှိတဲ့ လုပျငနျးတှကေ သူ့ရဲ့ Financial Input တှပေေါ့ သူ့ထဲမှာ နိုငျငံခွား ကုမ်ပဏီက ဝငျပါလာတာ ဖွဈတဲ့ အတှကျကွောင့ျ မို့လို့ ကနြောျတို့က သူ့ရဲ့ ငှကွေေး အငျအားလညျး ကုမ်ပဏီက ပိုပွီးတော့ ကွီးထှားခှင့ျပေါ့ ဒါလေးလညျး ကနြောျတို့က အခှင့ျအလမျး တခု ရလာတာပေါ့နောျ။
မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ။ ။ အဲဒီတော့ နိုငျငံခွား ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ပိုဝငျလာမယျ ပွညျတှငျး လုပျငနျးတှမှောလညျး နိုငျငံခွားက ၃၅ ရာခိုငျနှုနျး ဆိုတော့ ပွညျတှငျးမှာ ရှိတဲ့ အသေးစား အလတျစား တပိုငျတနိုငျ အလုပျကလေးတှေ အတှကျရော လကျဝါးကွီး အုပျသှားနိုငျတဲ့ အနအေထားမြိုး ရှိပါလား။
အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦး ။ ။ ကနြောျတို့က ပွညျတှငျး လုပျငနျးတှကေို အကာအကှယျပေးတာရယျ၊ နောကျတခုက သူတို့ အတှကျကို လိုအပျတဲ့ အကူအညီပေးတာရယျပေါ့ နှဈမြိုး လုပျပေးပါတယျ။ ပွညျတှငျး လုပျငနျးတှေ ကွီးထှားနိုငျဖို့ပေါ့နောျ။
မသိငျ်ဂ ီထိုကျ ။ ။ မွနျမာနိုငျငံတှငျး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှမှော မွတှေေ အိမျတှေ ဈေးသကျသကျသာသာနဲ့ ငှားလို့ ရအောငျ ပိုပွီးတော့ လှယျလှယျကူကူ ငှားလို့ ရအောငျ ဖွလြှေော့ပေးမယျ ဆိုပွီးတော့လညျး အရငျ ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှု ဆိုငျရာ မိန့ျခှနျးတှမှော ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျလညျး ထည့ျပွောသှားတာ ရှိပါတယျ။ ဆရာတို့ အဲဒါတှနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ရော။
အမွဲတမျး အတှငျးဝနျ ဦးအောငျနိုငျဦး ။ ။ မွနေဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ လုပျထုံးလုပျနညျးကွောင့ျ ဖွဈပေါျနတေဲ့ အခကျအခဲတှေ၊ ဥပဒကွေောင့ျ ဖွဈပေါျနတေဲ့ အကွပျအတညျးတှကေို ပွလေညျသှားအောငျ နိုငျငံတောျဘကျက ဒု သမ်မတ ကိုယျတိုငျ ဦးစီးပွီး လုပျနတေယျ။ ဒါက တပိုငျးပေါ့နောျ။ ဒုတိယ တပိုငျးက မွဈေေး ကွီးတဲ့ အပိုငျးပေါ့။ မွဈေေးကွီးတဲ့ အပိုငျးက ဘာကွောင့ျ မွဈေေးကွီးတာလညျး ဆိုတော့ ၂၀၁၁ ခုနှဈ တိုငျးပွညျ စဖှင့ျတဲ့ အခြိနျမှာ အားလုံးက စိတျဝငျတစားနဲ့ မွနျမာပွညျ လာတဲ့ အခါမှာ Supply နဲ့ Demand ပေါ့နောျ။
ရောငျးလိုအားနဲ့ ဝယျလိုအားမှာ ဝယျလိုအားက သိပျမြားပွီးတော့ ရောငျးလိုအားက အကန့ျအသတျ ရှိတဲ့ အခါကတြော့ ဈေးကစားတာတှေ ဖွဈလာတယျ။ နောကျ လိုခငြျတဲ့သူ မြားတဲ့ အခါမှာ ထုံးစံ အတိုငျးပေါ့ ဈေးကှကျ သဘာ၀ အတိုငျး မွဈေေးတှကေ တောျတောျလေးကို ထောငျတကျသှားတဲ့ အနအေထား မြိုးတှလေညျး ကနြောျတို့က ဖွဈခဲ့တယျပေါ့နောျ။ ဒါက ကနြောျတို့ မွဈေေးတကျသှားတဲ့ အနအေထားပေါ့။
အဲတော့ ကနြောျတို့ အခု ဘာလုပျနလေဲ ဆိုတော့ ရောငျးလိုအား နဲ့ ဝယျလိုအား မြှတအောငျ အစိုးရဘကျက ပွငျဆငျနတေယျ။ ဥပမာ အားဖွင့ျ စကျမှုဇုနျသဈတှေ ထူထောငျတယျပေါ့နောျ။ ဒီတပတျထဲမှာဆိုရငျ ဥပမာ ပဲခူးနားက စကျမှုဇုံတှေ ထပျပွီး ခှင့ျပွုထားတာ ရှိတယျ။ နောကျပွီးတော့ ဒီ အစိုးရခွငျး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု အစီအစဉျနဲ့ ကိုရီးယား မွနျမာ စကျမှုဇုံ ဆိုတာ ရနျကုနျနားမှာ လုပျထားတာ ရှိတယျ။
နောကျတခုက ကနြောျတို့ ထိုငျးနိုငျငံက Amata ကောျပိုရေးရှငျးပေါ့နောျ သူတို့ကိုလညျး ကနြောျတို့က စကျမှုဇုံ ဧက ၂,၀၀၀ လောကျ ထပျပွီး ခှင့ျပွုလိုကျတာ ရှိတယျ။ မန်တလေး ဘကျမှာလညျး စကျမှုဇုံတှေ ထူထောငျထားလိုကျတာ ရှိတယျ။ နောကျ ဧရာဝတီတိုငျးမှာလညျး ခှင့ျပွုထားတဲ့ စကျမှုဇုံ ၂ ခု ၃ ခု ရှိတယျ။
အဲတော့ အဓိကကတော့ Supply ဘကျကို မြားလာအောငျပေါ့ ဝငျလာတဲ့ Demand တှကေို Supply နဲ့ accommodate ဖွဈအောငျ မြှမြှတတ ဖွဈအောငျ ကနြောျတို့က လုပျနပေါတယျ။ အဲဒီတော့ Supply ဘကျက တကျလာပွီ ဆိုရငျ မွဈေေးကလညျး ပွနျပွီးတော့ ကသြှားမှာပါ။
