(Zawgyi/Uncode)
မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ နယ်ချင်းထိစပ်နေတဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်း အာသံပြည်နယ်မှာ တရားမဝင် မူးယစ်ဆေး ကူးသန်းရောင်းဝယ်မှုတွေကို မေလကတည်းကစပြီး အကြီးအကျယ် နှိမ်နင်းလာခဲ့တာမှာ မူးယစ်ဆေးတွေ စံချိန်ကျိုးလောက်အောင် သိမ်းဆည်းရမိနေသလို လူပေါင်း ၂ ထောင်နီးပါးကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၈ ကနေ ၂၀၂၀ အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနယ်စပ်မှာ ဖမ်းဆီးမိတဲ့ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ လက်နက်မှောင်ခိုကုန်သည်တွေဟာ ပါကစ္စတန်နဲ့ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နယ်စပ်တွေမှ ာဖမ်းမိတာထက် ပိုများကြောင်း ပြီးခဲ့တဲ့သီတင်းပတ်အတွင်းမှာပဲ အိန္ဒိယ ဒုတိယပြည်ထဲရေးဝန်ကြီးက လွှတ်တော်မှာ တင်ပြသွားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာရှတိုက်တွင်း ရူးသွပ်စိတ်ကြွဆေး ရာဘ ဒါမှမဟုတ် မက်သက်အမ်ဖက်တမင်းနဲ့ ဘိန်းဖြူတွေကို တရားမဝင်ထုတ်လုပ်တဲ့ အဓိကဒေသတွေထဲက တခုဖြစ်ကြောင်း ကုလ သမဂ္ဂ မူးယစ်ဆေးဝါးနဲ့ရာဇဝတ်မှုဆိုင်ရာရုံး (UNODC) က ထုတ်ပြန်ထားပါတယ်။
အခု အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်း မူးယစ်ဆေးကုန်ကူးမှုတွေဟာ မကြာခင်နှစ်တွေအတွင်း ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်မှာ မက်သ်အမ်ဖက်တမင်းဆေးတွေ မှောင်ခိုကုန်ကူးတဲ့ပုံစံမျိုးဖြစ်နေကြောင်း အာရှ ပစိဖိတ်ဒေသဆိုင်ရာ UNODC ဌာနေကိုယ်စားလှယ် Jeremy Douglas က ပြောပါတယ်။
အိန္ဒိယအရှေ့မြောက်ပိုင်းက လူဦးရေအထူထပ်ဆုံး ာသံပြည်နယ်ဟာ ဘိန်းဖြူနဲ့ မက်သ်အမ်ဖက်တမင်းလို မူးယစ်ဆေးတွေကို စုဆောင်းသိုလှောင်ထားတဲ့နေရာဖြစ်ကြောင်း ရဲတပ်ဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ မူးယစ်ဆေးတွေရဲ့ ၅ ပုံ ၁ ပုံကို ဒေသတွင်းမှာ ရောင်းချပြီး ကျန်တာတွေကိုတော့ အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ စီးပွါးရေးပိုကောင်းတဲ့ မြို့ကြီးတွေမှာ ရောင်းချတယ်လို့ ရဲတပ်ဖွဲ့က ခန့်မှန်းထားပါတယ်။
အာသံပြည်နယ်ဟာ မူးယစ်ဆေးဝါးတွေအစပြုရာ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ သွားလာရခက်ခဲတဲ့ လမ်းကြာင်းတွေကနေ တိုက်ရိုက်ဝင်ထွက်နိုင်တဲ့ နယ်ချင်းထိစပ်နေပြီး အိန္ဒိယနိုင်ငံရဲ့ ကျန်တဲ့ပြည်နယ်တွေနဲ့ လည်း ဆက်စပ်နေတာဖြစ်ပါတယ်။
ဒီမူးယစ်ဆေးတိုက်ဖျက်ရေးလုပ်ငန်းအပေါ်မှာ အာဏာရပါတီကရော အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးသမားတွေဘက်ကပါ ချီးကျူးကြပေမယ့်လည်း မူးယစ်ဆေးကုန်သည်တွေလို့ သံသယရှိသူတွေကို ပစ်ခတ်တာအပါအဝင် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေ ရှိနေတယ်ဆိုပြီးတော့လည်း အဝေဖန်ခံနေရတာပါ။
................................................................................................
မွနျမာနယျစပျ အိန်ဒိယ အာသံနယျ မူးယဈဆေး အပွငျးအထနျနှိမျနငျးနေ
မွနျမာနိုငျငံနဲ့ နယျခငြျးထိစပျနတေဲ့ အိန်ဒိယနိုငျငံအရှေ့မွောကျပိုငျး အာသံပွညျနယျမှာ တရားမဝငျ မူးယဈဆေး ကူးသနျးရောငျးဝယျမှုတှကေို မလေကတညျးကစပွီး အကွီးအကယြျ နှိမျနငျးလာခဲ့တာမှာ မူးယဈဆေးတှေ စံခြိနျကြိုးလောကျအောငျ သိမျးဆညျးရမိနသေလို လူပေါငျး ၂ ထောငျနီးပါးကိုလညျး ဖမျးဆီးခဲ့ပါတယျ။
၂၀၁၈ ကနေ ၂၀၂၀ အတှငျး မွနျမာနိုငျငံနယျစပျမှာ ဖမျးဆီးမိတဲ့ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ လကျနကျမှောငျခိုကုနျသညျတှဟော ပါကစ်စတနျနဲ့ ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှနယျစပျတှမှေ ာဖမျးမိတာထကျ ပိုမြားကွောငျး ပွီးခဲ့တဲ့သီတငျးပတျအတှငျးမှာပဲ အိန်ဒိယ ဒုတိယပွညျထဲရေးဝနျကွီးက လှှတျတောျမှာ တငျပွသှားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဟာ အာရှတိုကျတှငျး ရူးသှပျစိတျကွှဆေး ရာဘ ဒါမှမဟုတျ မကျသကျအမျဖကျတမငျးနဲ့ ဘိနျးဖွူတှကေို တရားမဝငျထုတျလုပျတဲ့ အဓိကဒသေတှထေဲက တခုဖွဈကွောငျး ကုလ သမဂ်ဂ မူးယဈဆေးဝါးနဲ့ရာဇဝတျမှုဆိုငျရာရုံး (UNODC) က ထုတျပွနျထားပါတယျ။
အခု အိန်ဒိယအရှေ့မွောကျပိုငျး မူးယဈဆေးကုနျကူးမှုတှဟော မကွာခငျနှဈတှအေတှငျး ဘငျ်ဂလားဒေ့ရျှမှာ မကျသျအမျဖကျတမငျးဆေးတှေ မှောငျခိုကုနျကူးတဲ့ပုံစံမြိုးဖွဈနကွေောငျး အာရှ ပစိဖိတျဒသေဆိုငျရာ UNODC ဌာနကေိုယျစားလှယျ Jeremy Douglas က ပွောပါတယျ။
အိန်ဒိယအရှေ့မွောကျပိုငျးက လူဦးရအေထူထပျဆုံး ာသံပွညျနယျဟာ ဘိနျးဖွူနဲ့ မကျသျအမျဖကျတမငျးလို မူးယဈဆေးတှကေို စုဆောငျးသိုလှောငျထားတဲ့နရောဖွဈကွောငျး ရဲတပျဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ မူးယဈဆေးတှရေဲ့ ၅ ပုံ ၁ ပုံကို ဒသေတှငျးမှာ ရောငျးခပြွီး ကနြျတာတှကေိုတော့ အိန်ဒိယနိုငျငံရဲ့ စီးပှါးရေးပိုကောငျးတဲ့ မွို့ကွီးတှမှော ရောငျးခတြယျလို့ ရဲတပျဖှဲ့က ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။
အာသံပွညျနယျဟာ မူးယဈဆေးဝါးတှအေစပွုရာ မွနျမာနိုငျငံနဲ့ သှားလာရခကျခဲတဲ့ လမျးကွာငျးတှကေနေ တိုကျရိုကျဝငျထှကျနိုငျတဲ့ နယျခငြျးထိစပျနပွေီး အိန်ဒိယနိုငျငံရဲ့ ကနြျတဲ့ပွညျနယျတှနေဲ့ လညျး ဆကျစပျနတောဖွဈပါတယျ။
ဒီမူးယဈဆေးတိုကျဖကြျရေးလုပျငနျးအပေါျမှာ အာဏာရပါတီကရော အတိုကျအခံနိုငျငံရေးသမားတှဘေကျကပါ ခြီးကြူးကွပမေယ့ျလညျး မူးယဈဆေးကုနျသညျတှလေို့ သံသယရှိသူတှကေို ပဈခတျတာအပါအဝငျ လူ့အခှင့ျအရေးခြိုးဖောကျမှုတှေ ရှိနတေယျဆိုပွီးတော့လညျး အဝဖေနျခံနရေတာပါ။
