ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ကူးစက်ခံခဲ့ရတဲ့ NUG အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဝန်ကြီး ဒေါက်တာဆာဆာဟာ ကာကွယ်ဆေးထိုးခဲ့တဲ့ အတွက် ရောဂါကို ပြန်ပြီး ခုခံနိုင်ခဲ့တယ်လို့ ဗွီအိုအေကို ပြောပြပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အစိုးရလက်ထက် ကိုဗစ်လှိုင်း ပထမအကြိမ်ရိုက်ခတ်ခဲ့တုန်းက သူ့ကိုယ်တိုင် ချင်းပြည်နယ်မှာ ကိုဗစ်ကာကွယ် တိုက်ဖျက်ရေး စွမ်းစွမ်းတမံလုပ်ခဲ့ပေမယ့် အခု တတိယလှိုင်း အလူးအလဲခံရချိန်မှာ ပြည်ပ တနေရာကို ရောက်နေတဲ့ ဒေါက်တာဆာဆာ ကိုယ်တိုင် ကိုဗစ်ကို ရင်ဆိုင်ချိန် ဘယ်လိုဖြတ်သန်းခဲ့သလို၊ ကာကွယ်ဆေး ဘယ်လောက်အရေးကြီးသလဲ စတာတွေကို မအင်ကြင်းနိုင်က ဗွီဒီယိုကွန်ဖရင့်နဲ့ ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
ကိုယ်တိုင်ဆရာဝန်တယောက်ဖြစ်ပေမဲ့ လက်ရှိထမ်းဆောင်နေတဲ့ တာဝန်ဝတ္တရားဖိစီးမှုဒဏ်နဲ့ ဗီဇပြောင်း Delta မျိုးကွဲကြောင့် ကူးစက်မှုပြင်းထန်နေချိန် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို သီတင်းငါးပတ်ကြာ အလူးအလဲခံစားခဲ့ရတဲ့ အတွေ့အကြုံကို ဒေါက်တာဆာဆာက အခုလိုပြောပြပါတယ်။
"ကျနော်မှာ ဒီတော်လှန်ရေးကာလမှာ ပါဝင်ခြင်းအားဖြင့် ကျနော့်မှာ ဖိအားတွေ အများကြီးရှိတယ်။ အလုပ်က တဖက်၊ ရောဂါက တဖက်ဆိုတော့ အဲဒီနှစ်ခုကို ကျနော် တခါတည်းနဲ့ ရင်ဆိုင်တဲ့အချိန်မှာ တော်တော်လေးခံလိုက်ရတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကောင်းတာတခုကတော့ ကျနော်တို့ ဆရာဝန်တော်တော်များများ ဟာလည်း အနည်းဆုံး ဆရာဝန်လေးယောက်က ဒါကို အမြဲတန်းစောင့်ကြည့်ပြီးတော့ အကြံဉာဏ်တွေပေးတယ်။ ကုသဖို့အတွက်လည်း လမ်းညွှန်ပေးတယ်။ သူတို့က ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို ကြည့်ရှုကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝန်ကြီးတွေဆိုတော့ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာက နာမည်ကြီး ဆရာဝန်တွေလည်းဖြစ်တယ်ဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ ကူညီမှုကြောင့်လည်း ကျနော်အကြီးအကျယ် ဝေဒနာခံရမယ့်အထိကိုတော့ မခံစားလိုက်ရဘူး။ ဒါပေမဲ့ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး တော့ ဖြစ်ခဲ့တယ်။"
ကိုဗစ်မဖြစ်ခင် ကာကွယ်ဆေး ပထမအကြိမ်ထိုးခဲ့တဲ့အတွက် ဝေဒနာကို ခုခံရာမှာ အထောက်အကူဖြစ်ခဲတဲ့အတွေ့အကြုံကိုလည်း သူကပြောပြပါတယ်။
" အပြည့်အ၀ ပြန်ပြီးကောင်းမွန်လာတာမျိုး မဖြစ်သေးပေမဲ့ အဆိုးဆုံးကို ကျနော် ကျော်လွှားလာခဲ့ပြီဆိုတော့ မြန်မာပြည်မှာ ပြည်သူလူထုတွေထဲ ကိုဗစ်-၁၉ ကူးစက်ခံရတဲ့ မိသားစုဝင်တွေ နဲ့ ထပ်တူထပ်မျှ ဝမ်းနည်းကြောင်းနဲ့ တဖက်က ပြောမယ်ဆိုရင် ကျနော်ကိုယ်တိုင် ဒါကို ခံစားခဲ့ရတော့ နောက်ပြီး ကျနော် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးခဲ့တဲ့အတွက်ကြောင့် အဆိုးဆုံးထိ မရောက်ခဲ့ဘူးလို့ ကျနော်ပြောလို့ရတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးတွေကိုလည်း မြန်မာပြည်သူလလက်ထဲ အတတ်နိုင်ဆုံးကြိုးစားပြီးတော့ ရောက်လာတဲ့တနေ့ကျရင် မြန်မာပြည်သူလူထုတွေထဲ ထိုးသင့်ထိုးထိုက်သူအားလုံးအနေနဲ့ ကာကွယ်ဆေးရောက်တဲ့အချိန်မှာ အားလုံး ကိုယ့်ကိုကိုယ် ကာကွယ်တဲ့အနေနဲ့ ထိုးကြပါလို့ မေတ္တာရပ်ခံချင်တယ်။"
စစ်အာဏာသိမ်းမှုအပြင် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းကိုပါ အလူးအလဲခံနေရတဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေရင်ဆိုင်နေရတဲ့ အခြေအနေကို သူကတဆက်တည်း အခုလိုပြောသွားပါတယ်။
" ဒီလိုအခက်အခဲတွေ ရင်ဆိုင်နေရချိန်မှာ ကိုဗစ်-၁၉ အကြပ်အတည်း၊ လူသားချင်းစာနာမှုအကျပ်အတည်း၊ စစ်ကောင်စီဖက်က ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု စတာတွေကို ရင်ဆိုင်နေရချိန်မှာ ကျနော်တို့အားလုံး အားတင်းထားဖို့လိုတယ်။ အမှောင်ဆိုးကာလဟာ ကျနော်တို့အတွက် ရာသက်ပန်မဟုတ်ပါဘူး။ လောလောဆယ်ကြုံတွေ့နေရတဲ့ ပြဿနာပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ကျနော်တို့ရဲ့ အနာဂတ်လည်းမဟုတ်ပါဘူး။ ဒီအခက်အခဲကို ကျနော်တို့ အတူတကွကျော်လွှားကြမယ်။ အတူတကွ လက်တွဲပြီး ချီတက်ရင်တော့ အားလုံးကို မကျော်ဖြတ်နိုင်စရာ အကြောင်းလည်း မရှိသလို ဒီအခက်အခဲတွေအားလုံးကို ကျော်လွှားနိုင်ကြပါစေလို့လည်း ဆုမွန်ကောင်းတောင်းပေးပါတယ်။"
လက်ရှိ NUG အစိုးရအနေနဲ့ မြန်မာပြည်သူတွေ လိုအပ်နေတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအတွက် ဘယ်လိုလမ်းကြောင်းတွေကနေ ရရှိနိုင်သလဲဆိုတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကမ္ဘာတဝန်း ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေး ရရှိရေး COVAX အစီအစဉ်နဲ့ ဆွေးနွေးဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ဒေါက်တာဆာဆာက ပြောသွားပါတယ်။
---------------
ဒေါကျတာဆာဆာရဲ့ ကိုဗဈအတှေ့အကွုံ
ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ကူးစကျခံခဲ့ရတဲ့ NUG အပွညျပွညျဆိုငျရာဝနျကွီး ဒေါကျတာဆာဆာဟာ ကာကှယျဆေးထိုးခဲ့တဲ့ အတှကျ ရောဂါကို ပွနျပွီး ခုခံနိုငျခဲ့တယျလို့ ဗှီအိုအကေို ပွောပွပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျအစိုးရလကျထကျ ကိုဗဈလှိုငျး ပထမအကွိမျရိုကျခတျခဲ့တုနျးက သူ့ကိုယျတိုငျ ခငြျးပွညျနယျမှာ ကိုဗဈကာကှယျ တိုကျဖကြျရေး စှမျးစှမျးတမံလုပျခဲ့ပမေယ့ျ အခု တတိယလှိုငျး အလူးအလဲခံရခြိနျမှာ ပွညျပ တနရောကို ရောကျနတေဲ့ ဒေါကျတာဆာဆာ ကိုယျတိုငျ ကိုဗဈကို ရငျဆိုငျခြိနျ ဘယျလိုဖွတျသနျးခဲ့သလို၊ ကာကှယျဆေး ဘယျလောကျအရေးကွီးသလဲ စတာတှကေို မအငျကွငျးနိုငျက ဗှီဒီယိုကှနျဖရင့ျနဲ့ ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
ကိုယျတိုငျဆရာဝနျတယောကျဖွဈပမေဲ့ လကျရှိထမျးဆောငျနတေဲ့ တာဝနျဝတ်တရားဖိစီးမှုဒဏျနဲ့ ဗီဇပွောငျး Delta မြိုးကှဲကွောင့ျ ကူးစကျမှုပွငျးထနျနခြေိနျ ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါကို သီတငျးငါးပတျကွာ အလူးအလဲခံစားခဲ့ရတဲ့ အတှေ့အကွုံကို ဒေါကျတာဆာဆာက အခုလိုပွောပွပါတယျ။
"ကနြောျမှာ ဒီတောျလှနျရေးကာလမှာ ပါဝငျခွငျးအားဖွင့ျ ကနြော့ျမှာ ဖိအားတှေ အမြားကွီးရှိတယျ။ အလုပျက တဖကျ၊ ရောဂါက တဖကျဆိုတော့ အဲဒီနှဈခုကို ကနြောျ တခါတညျးနဲ့ ရငျဆိုငျတဲ့အခြိနျမှာ တောျတောျလေးခံလိုကျရတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကောငျးတာတခုကတော့ ကနြောျတို့ ဆရာဝနျတောျတောျမြားမြား ဟာလညျး အနညျးဆုံး ဆရာဝနျလေးယောကျက ဒါကို အမွဲတနျးစောင့ျကွည့ျပွီးတော့ အကွံဉာဏျတှပေေးတယျ။ ကုသဖို့အတှကျလညျး လမျးညှှနျပေးတယျ။ သူတို့က ကိုဗဈ-၁၉ ရောဂါကို ကွည့ျရှုကုသပေးခဲ့တဲ့ ဆရာဝနျကွီးတှဆေိုတော့ အပွညျပွညျဆိုငျရာက နာမညျကွီး ဆရာဝနျတှလေညျးဖွဈတယျဆိုတော့ သူတို့ရဲ့ ကူညီမှုကွောင့ျလညျး ကနြောျအကွီးအကယြျ ဝဒေနာခံရမယ့ျအထိကိုတော့ မခံစားလိုကျရဘူး။ ဒါပမေဲ့ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး တော့ ဖွဈခဲ့တယျ။"
ကိုဗဈမဖွဈခငျ ကာကှယျဆေး ပထမအကွိမျထိုးခဲ့တဲ့အတှကျ ဝဒေနာကို ခုခံရာမှာ အထောကျအကူဖွဈခဲတဲ့အတှေ့အကွုံကိုလညျး သူကပွောပွပါတယျ။
" အပွည့ျအ၀ ပွနျပွီးကောငျးမှနျလာတာမြိုး မဖွဈသေးပမေဲ့ အဆိုးဆုံးကို ကနြောျ ကြောျလှှားလာခဲ့ပွီဆိုတော့ မွနျမာပွညျမှာ ပွညျသူလူထုတှထေဲ ကိုဗဈ-၁၉ ကူးစကျခံရတဲ့ မိသားစုဝငျတှေ နဲ့ ထပျတူထပျမြှ ဝမျးနညျးကွောငျးနဲ့ တဖကျက ပွောမယျဆိုရငျ ကနြောျကိုယျတိုငျ ဒါကို ခံစားခဲ့ရတော့ နောကျပွီး ကနြောျ ကိုဗဈကာကှယျဆေး ထိုးခဲ့တဲ့အတှကျကွောင့ျ အဆိုးဆုံးထိ မရောကျခဲ့ဘူးလို့ ကနြောျပွောလို့ရတယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ကိုဗဈ-၁၉ ကာကှယျဆေးတှကေိုလညျး မွနျမာပွညျသူလလကျထဲ အတတျနိုငျဆုံးကွိုးစားပွီးတော့ ရောကျလာတဲ့တနေ့ကရြငျ မွနျမာပွညျသူလူထုတှထေဲ ထိုးသင့ျထိုးထိုကျသူအားလုံးအနနေဲ့ ကာကှယျဆေးရောကျတဲ့အခြိနျမှာ အားလုံး ကိုယ့ျကိုကိုယျ ကာကှယျတဲ့အနနေဲ့ ထိုးကွပါလို့ မတေ်တာရပျခံခငြျတယျ။"
စဈအာဏာသိမျးမှုအပွငျ ကိုဗဈတတိယလှိုငျးကိုပါ အလူးအလဲခံနရေတဲ့ မွနျမာပွညျသူတှရေငျဆိုငျနရေတဲ့ အခွအေနကေို သူကတဆကျတညျး အခုလိုပွောသှားပါတယျ။
" ဒီလိုအခကျအခဲတှေ ရငျဆိုငျနရေခြိနျမှာ ကိုဗဈ-၁၉ အကွပျအတညျး၊ လူသားခငြျးစာနာမှုအကပြျအတညျး၊ စဈကောငျစီဖကျက ရကျစကျကွမျးကွုတျမှု စတာတှကေို ရငျဆိုငျနရေခြိနျမှာ ကနြောျတို့အားလုံး အားတငျးထားဖို့လိုတယျ။ အမှောငျဆိုးကာလဟာ ကနြောျတို့အတှကျ ရာသကျပနျမဟုတျပါဘူး။ လောလောဆယျကွုံတှေ့နရေတဲ့ ပွူနာပဲဖွဈပါတယျ။ ဒါဟာ ကနြောျတို့ရဲ့ အနာဂတျလညျးမဟုတျပါဘူး။ ဒီအခကျအခဲကို ကနြောျတို့ အတူတကှကြောျလှှားကွမယျ။ အတူတကှ လကျတှဲပွီး ခြီတကျရငျတော့ အားလုံးကို မကြောျဖွတျနိုငျစရာ အကွောငျးလညျး မရှိသလို ဒီအခကျအခဲတှအေားလုံးကို ကြောျလှှားနိုငျကွပါစလေို့လညျး ဆုမှနျကောငျးတောငျးပေးပါတယျ။"
လကျရှိ NUG အစိုးရအနနေဲ့ မွနျမာပွညျသူတှေ လိုအပျနတေဲ့ ကိုဗဈကာကှယျဆေးအတှကျ ဘယျလိုလမျးကွောငျးတှကေနေ ရရှိနိုငျသလဲဆိုတဲ့ နညျးလမျးတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ ကမ်ဘာတဝနျး ကိုဗဈရောဂါ ကာကှယျဆေး ရရှိရေး COVAX အစီအစဉျနဲ့ ဆှေးနှေးဆောငျရှကျနတေယျလို့ ဒေါကျတာဆာဆာက ပွောသှားပါတယျ။
