စစ်အာဏာသိမ်းပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှာ နေရပ်စွန့်ခွာရသူ ၂ ဆတိုး (UNHCR)
{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ ပဋိက္ခတွေကြောင့် ပြည်တွင်းအိုးအိပ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးရသူ ဒုက္ခသည် အရေအတွက်ဟာ ၂ ဆတိုးလာပြီး ၈ သိန်းကျော်လောက်ဖြစ်လာတာကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရေးပေါ် လူသားခြင်းစာနာမှု အထောက်အပံတွေလည်း ပိုမိုလိုအပ်လာတယ်လို့ UNHCR ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံးက သောကြာနေ့မှာပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ကိုဇော်မိုးကျော်က ဆက်လက်ပြောပြပေးပါလိမ့်မယ်။
မြန်မာနိုင်ငံမှာ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းပြီးနောက် တိုင်းပြည်အနှံ့ လက်နှက်ကိုင်ပဋိပက္ခတွေ ပိုမိုပြင်းထန်လာခဲ့ပြီး၊ လုံခြုံရေးခြေအနေတွေဟာ တဖြည့်ဖြည်းဆိုးဝါးလာကြောင်း နဲ့ ဒီအခြေအနေတွေဟာ လျော့ကျသက်သာလာမယ့် လက္ခဏာမရှိဘူးလို့ UNHCR ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Matthew Saltmarsh က ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျနီဗာမြို့ မှာရှိတဲ့ ကုလသမဂ္ဂအဆောက်အအုံမှာ ပြု့လုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှာ ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
"၂ဝ၂၁ ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလ စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အိုးအိမ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးရသူတွေ နေရာအတော်များများမှာ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး နောက်ထပ် ၄ သိန်း ၄ သောင်းကျော် လောက်တိုးလာခဲ့ပါတယ်။ အရင်က ၃ သိန်း ၇ သောင်းကျော်လောက်ရှိနေခဲ့တဲ့အတွက် စုစုပေါင်း ၈ သိန်းကျော်လောက်ဖြစ်လာခဲ့တယ်လို့ Matthew ကပြောဆိုသွားတာပါ"
အဲဒီ ၄ သိန်း ၄ သောင်းထဲက တဝက်ကျော်လောက်ဖြစ်တဲ့ ၂ သိန်းကျော်လောက်ဟာ ကရင်ပြည်နယ်၊ ကယားပြည်နယ်၊ မွန်ပြည်နယ်၊ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း အရှေ့ခြမ်း၊ နဲတနင်္သာရီဒေသတွေကဖြစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်။
ကျန်တဲ့ ပြည်တွင်းဒုက္ခသည် ၁ သိန်း ၉ သောင်းကျော်ဟာ ချင်းပြည်နယ်၊ မကွေးတိုင်းနဲ့ စစ်ကိုင်းတိုင်း တွေထဲမှာ ရှိနေတယ်လို့ ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ်ကပြောဆိုသွားတာပါ။
စစ်ပွဲတွေနဲ့ ပဋိပက္ခတွေကြောင့် အိုးအိမ်စွန့်ခွာထွက်ပြေးနေရသူတွေဟာ တချို့ကနီးစပ်ရာနေရာတွေ ခိုအောင်းနေရပြီး ဖြစ်သလိုနေနေကြရပါတယ်။ တချို့ကတော့ ထိုင်း နဲ့ အိန္ဒိယနယ်စပ်တွေကိုဖြတ်ကျော်ပြီး နေနေကြရသလို၊ တချို့ကလည်းတောတောင်တွေထဲမှာနေနေကြရပါတယ်။ ပြည်တွင်းစစ်ပြေး ဒုက္ခသည်တွေမှာ လုံလောက်တဲ့ဆေးဝါး၊ အမိုးအကာနဲ့ အစားအစာတွေမရှိသလို သန့်ရှင်းမှု၊ လုံခြုံမှုလည်းမရှိတဲ့ အခြေအနေမှာ နေနေရတယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များဆိုင်ရာ မဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR ရဲ့ပြောရေး ဆိုခွင့်ရှိသူကပြောဆိုပါတယ်။
ဒါကြောင့် UNHCR အနေနဲ့ လိုအပ်တဲ့ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ စောင်၊ ခြင်ထောင်၊ အမိုးအကာ၊ အိပ်ယာခင်း၊ ဆေးဝါး၊ အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းတွေနဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ရေး ပစ္စည်းတွေထောက်ပံ့ဝေပေးနေတယ်လို့ လည်းပြောပါတယ်။
လူသားခြင်းစာနာမှု အထောက်အပံတွေ ပေးဝေဖို့ကိစ္စမှာ ကန့်သတ်ချုပ်ချယ်မှုတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရာဆဲဖြစ်ပါတယ်။ လမ်းတွေကိုပိတ်ဆို့ထားတာ၊ သွားလာဖို့ခွင့်ပြုချက်တောင်းရတာ ဒီအခက်ခဲတွေနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရပါတယ်။ ဒါကြောင့် ဒုက္ခသည်တွေဆီကို အထောက်အပံ့ပစ္စည်းတွေရောက်ဖို့က ဒေသခံပြည်သူတွေကိုပဲ အားထားနေရာပါတယ်လို့ UNHCR ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Matthew ကပြောဆိုသွားတာပါ။
ဒါ့အပြင်မြန်မာနိုင်ငံမှာ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်တာ၊ အလုပ်အကိုင်မရှိတာ၊ ဝင်ငွေမရှိတာ၊ အခြေခံဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေဖျက်စီးနှောက်ယှက်ခံရတာ၊ အချိန်ရှည်ကြာစွာ လုံခြုံမှုကင်းမဲ့နေတာတွေကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံရဲ့လူသားခြင်းစာနာမှု အခြေအနေတွေဟာ စိုးရိမ်နေရဆဲဖြစ်တယ်လို့ပြောဆိုခဲ့ပါတယ်။
ဒါ့အပြင် တိုင်းပြည်မဲ့ ရိုဟင်ဂျာ ၆ သိန်းလောက်ဟာလည်း ရခိုင်ပြည်နယ်ထဲမှာရှိနေပြီး၊ ၁ သိန်း ၄ သောင်း ၈ ထောင်ကျော်လောက်ကတော့ ဒုက္ခသည်စခန်းတွေ၊ ရွာတွေ၊ နဲ့ တချို့နေရာတွေမှာဖြစ်သလို နေနေကြရတယ်လို့ဆိုပါတယ်။
၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံက ပြည်တွင်း အိုးအိမ်စွန့်ခွါထွက်ပြေးရသူတွေကို ကူညီထောက်ပံဖို့ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၅၇ သန်းနီးပါးလောက်လိုအပ်မယ်လို့ ကုလသမဂ္ဂဒုက္ခသည်များ ဆိုင်ရာမဟာမင်းကြီးရုံး UNHCR ရဲ့ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ Matthew Saltmarsh ကပြောဆိုခဲ့ကြောင်းပါခင်ဗျာ။
............................................
စဈအာဏာသိမျးပွီး မွနျမာနိုငျငံမှာ နရေပျစှန့ျခှာရသူ ၂ ဆတိုး (UNHCR)
{{Zawgyi/Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျအာဏာသိမျးပွီးနောကျ ဖွဈပေါျလာတဲ့ ပဋိက်ခတှကွေောင့ျ ပွညျတှငျးအိုးအိပျစှန့ျခှါထှကျပွေးရသူ ဒုက်ခသညျ အရအေတှကျဟာ ၂ ဆတိုးလာပွီး ၈ သိနျးကြောျလောကျဖွဈလာတာကွောင့ျ မွနျမာနိုငျငံမှာ အရေးပေါျ လူသားခွငျးစာနာမှု အထောကျအပံတှလေညျး ပိုမိုလိုအပျလာတယျလို့ UNHCR ကုလသမဂ်ဂဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ မဟာမငျးကွီးရုံးက သောကွာနေ့မှာပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ကိုဇောျမိုးကြောျက ဆကျလကျပွောပွပေးပါလိမ့ျမယျ။
မွနျမာနိုငျငံမှာ စဈတပျကအာဏာသိမျးပွီးနောကျ တိုငျးပွညျအနှံ့ လကျနှကျကိုငျပဋိပက်ခတှေ ပိုမိုပွငျးထနျလာခဲ့ပွီး၊ လုံခွုံရေးခွအေနတှေဟော တဖွည့ျဖွညျးဆိုးဝါးလာကွောငျး နဲ့ ဒီအခွအေနတှေဟော လြော့ကသြကျသာလာမယ့ျ လက်ခဏာမရှိဘူးလို့ UNHCR ရဲ့ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Matthew Saltmarsh က ဆှဈဇာလနျနိုငျငံ ဂနြီဗာမွို့ မှာရှိတဲ့ ကုလသမဂ်ဂအဆောကျအအုံမှာ ပွု့လုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲမှာ ထုတျဖေါျပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
"၂ဝ၂၁ ခုနှဈ ဖဖေေါျဝါရီလ စဈတပျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျ အိုးအိမျစှန့ျခှါထှကျပွေးရသူတှေ နရောအတောျမြားမြားမှာ ဖွဈလာခဲ့ပွီး နောကျထပျ ၄ သိနျး ၄ သောငျးကြောျ လောကျတိုးလာခဲ့ပါတယျ။ အရငျက ၃ သိနျး ၇ သောငျးကြောျလောကျရှိနခေဲ့တဲ့အတှကျ စုစုပေါငျး ၈ သိနျးကြောျလောကျဖွဈလာခဲ့တယျလို့ Matthew ကပွောဆိုသှားတာပါ"
အဲဒီ ၄ သိနျး ၄ သောငျးထဲက တဝကျကြောျလောကျဖွဈတဲ့ ၂ သိနျးကြောျလောကျဟာ ကရငျပွညျနယျ၊ ကယားပွညျနယျ၊ မှနျပွညျနယျ၊ ရှမျးပွညျတောငျပိုငျး၊ ပဲခူးတိုငျး အရှေ့ခွမျး၊ နဲ့တနငျ်သာရီဒသေတှကေဖွဈတယျလို့ဆိုပါတယျ။
ကနြျတဲ့ ပွညျတှငျးဒုက်ခသညျ ၁ သိနျး ၉ သောငျးကြောျဟာ ခငြျးပွညျနယျ၊ မကှေးတိုငျးနဲ့ စဈကိုငျးတိုငျး တှထေဲမှာ ရှိနတေယျလို့ ပွောခှင့ျရ ပုဂ်ဂိုလျကပွောဆိုသှားတာပါ။
စဈပှဲတှနေဲ့ ပဋိပက်ခတှကွေောင့ျ အိုးအိမျစှန့ျခှာထှကျပွေးနရေသူတှဟော တခြို့ကနီးစပျရာနရောတှေ ခိုအောငျးနရေပွီး ဖွဈသလိုနနေကွေရပါတယျ။ တခြို့ကတော့ ထိုငျး နဲ့ အိန်ဒိယနယျစပျတှကေိုဖွတျကြောျပွီး နနေကွေရသလို၊ တခြို့ကလညျးတောတောငျတှထေဲမှာနနေကွေရပါတယျ။ ပွညျတှငျးစဈပွေး ဒုက်ခသညျတှမှော လုံလောကျတဲ့ဆေးဝါး၊ အမိုးအကာနဲ့ အစားအစာတှမေရှိသလို သန့ျရှငျးမှု၊ လုံခွုံမှုလညျးမရှိတဲ့ အခွအေနမှော နနေရေတယျလို့ ကုလသမဂ်ဂဒုက်ခသညျမြားဆိုငျရာ မဟာမငျးကွီးရုံး UNHCR ရဲ့ပွောရေး ဆိုခှင့ျရှိသူကပွောဆိုပါတယျ။
ဒါကွောင့ျ UNHCR အနနေဲ့ လိုအပျတဲ့ပစ်စညျးတှဖွေဈတဲ့ စောငျ၊ ခွငျထောငျ၊ အမိုးအကာ၊ အိပျယာခငျး၊ ဆေးဝါး၊ အသုံးအဆောငျပစ်စညျးတှနေဲ့ ကိုဗဈကာကှယျရေး ပစ်စညျးတှထေောကျပံ့ဝပေေးနတေယျလို့ လညျးပွောပါတယျ။
လူသားခွငျးစာနာမှု အထောကျအပံတှေ ပေးဝဖေို့ကိစ်စမှာ ကန့ျသတျခြုပျခယြျမှုတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရောဆဲဖွဈပါတယျ။ လမျးတှကေိုပိတျဆို့ထားတာ၊ သှားလာဖို့ခှင့ျပွုခကြျတောငျးရတာ ဒီအခကျခဲတှနေဲ့ ရငျဆိုငျနရေပါတယျ။ ဒါကွောင့ျ ဒုက်ခသညျတှဆေီကို အထောကျအပံ့ပစ်စညျးတှရေောကျဖို့က ဒသေခံပွညျသူတှကေိုပဲ အားထားနရောပါတယျလို့ UNHCR ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Matthew ကပွောဆိုသှားတာပါ။
ဒါ့အပွငျမွနျမာနိုငျငံမှာ ကုနျဈေးနှုနျးကွီးမွင့ျတာ၊ အလုပျအကိုငျမရှိတာ၊ ဝငျငှမေရှိတာ၊ အခွခေံဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးတှဖေကြျစီးနှောကျယှကျခံရတာ၊ အခြိနျရှညျကွာစှာ လုံခွုံမှုကငျးမဲ့နတောတှကွေောင့ျ မွနျမာနိုငျငံရဲ့လူသားခွငျးစာနာမှု အခွအေနတှေဟော စိုးရိမျနရေဆဲဖွဈတယျလို့ပွောဆိုခဲ့ပါတယျ။
ဒါ့အပွငျ တိုငျးပွညျမဲ့ ရိုဟငျဂြာ ၆ သိနျးလောကျဟာလညျး ရခိုငျပွညျနယျထဲမှာရှိနပွေီး၊ ၁ သိနျး ၄ သောငျး ၈ ထောငျကြောျလောကျကတော့ ဒုက်ခသညျစခနျးတှေ၊ ရှာတှေ၊ နဲ့ တခြို့နရောတှမှောဖွဈသလို နနေကွေရတယျလို့ဆိုပါတယျ။
၂၀၂၂ ခုနှဈအတှငျး မွနျမာနိုငျငံက ပွညျတှငျး အိုးအိမျစှန့ျခှါထှကျပွေးရသူတှကေို ကူညီထောကျပံဖို့ အမရေိကနျဒေါျလာ ၅၇ သနျးနီးပါးလောကျလိုအပျမယျလို့ ကုလသမဂ်ဂဒုက်ခသညျမြား ဆိုငျရာမဟာမငျးကွီးရုံး UNHCR ရဲ့ပွောရေးဆိုခှင့ျရှိသူ Matthew Saltmarsh ကပွောဆိုခဲ့ကွောငျးပါခငျဗြာ။
