“စစ်ကောင်စီလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲ လွတ်လပ်မျှတမှု မဖြစ်နိုင်” Derek Chollet

မြန်မာစစ်ကောင်စီက နောက်နှစ်ထဲကျင်းပဖို့ ပြင်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ လွတ်လပ်မျှတမှာ မဟုတ်ဘူးလို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဌာန အတိုင်ပင်ခံ Derek Chollet က ပြောဆိုလိုက်ပါတယ်။ ဒီရွေးကောက်ပွဲဟာ လွတ်လပ်မျှတဖို့မရှိဘဲ၊ ဒါဟာ ဒေသတွင်းနဲ့ နိုင်ငံတကာကို လှည့်စားဖို့ ကြိုးပမ်းမှုတရပ်သား ဖြစ်လိမ့်မယ်လို့ နိုင်ငံခြားရေးအတိုင်ပင်ခံ Derek Chollet က စင်ကာပူနိုင်ငံမှာ ကျင်းပနေတဲ့ Shangri-La ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအစည်အးဝေးတခုမှာ ပြောဆိုသွားတာပါ။

အဲဒီ ဆွေးနွေးပွဲမှာ တတ်ရောက်ဆွေးနွေးသူတဦးဖြစ်တဲ့ ကုလအတွင်းရေးမှုးချုပ်ရဲ့ မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာအထူးကိုယ်စားလှယ် Noeleen Heyzer ကလည်း ဒီရွေးကောက်ပွဲကနေ မှန်ကန်လျှော်ညီတဲ့ အရပ်ဖက်အုပ်ချုပ်ရေးတရပ်ဖြစ်ဖို့ မြန်မာလူထုက မယုံကြည်ဘူးဆိုရင်တော့ ဒါဟာ နောက်ထပ်အကြမ်းဖက်မှုတွေအတွက် အစပြုချက် ဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့လည်း သတိပေးပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လဲ ဒီပွဲကို တတ်ရောက်ဆွေးနွေးတဲ့ ထိုင်းနိုင်ငံခြားရေးဌာန ကိုယ်စားလှယ် Pornpimol Kanchanalak ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ပတ်သက်လို့ စိုးရိမ်ချက်တွေကိုနားလည်ပေမယ့်၊အေရေးယူမှုတွေ ပြစ်တင်ဝေဖန်မှုတွေလုပ်နေတာတွေက ထိရောက်မှာမဟုတ်ဘူးလို့လည်း ဆိုပါတယ်။ မလေးရှားနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Saifuddin Abdullah ကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ဧပြီတုန်းက ချမှတ်ခဲ့တဲ့ မြန်မာ့အရေး အာဆီယံ သဘောတူညီချက် (၅) ချက်ကို ပိုပြီးအသေးစိတ်ဖို့နဲ့ အချိန်သတ်မှတ်မှုထားဖို့ အကြံပြုပါတယ်။

လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံတွင်း ပဋိပက္ခမှာ စစ်အာဏာသိမ်းမှုကို ဆန့်ကျင်တဲ့အဖွဲ့အစည်းတွေကို လက်နက်ထောက်ပံ့ဖို့ဆိုတာကတော့ အမေရိကန်အနေနဲ့ လက်ရှိမှာ စဉ်းစားချက်မရှိဘူးလို့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးအတိုင်ပင်ခံ Chollet က ပြောပါတယ်။ မြန်မာစစ်အာဏာသိမ်းမှု ဆန္ဒပြပွဲတွေကို စစ်တပ်က အကြမ်းဖက်နှိမ်နင်းပြီးတဲ့နောက်၊ မြန်မာနိုင်ငံနေရာအတော်များများမှာ လက်နက်စွဲကိုင် ခုခံမှုတွေ ပေါ်လာခဲ့တာပါ။ စစ်ကောင်စီကတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မသမာမှုတွေရှိခဲ့တယ်ဆိုတဲ့ အကြောင်းပြချက်နဲ့ အာဏာသိမ်းယူပြီး၊ နောက်တကြိမ်ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လုပ်မယ်လို့ ကတိပေးထားပါတယ်။

ဒါပေမဲ့လဲ အဓိက နိုင်ငံရေးပါတီဖြစ်တဲ့ NLD အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် ခေါင်းဆောင်အားလုံးနီးပါးကို ဖမ်းဆီးထားပြီး၊ ပုဒ်မအမျိုးမျိုးနဲ့ ထောင်ဒဏ်တွေ ချမှတ်နေတာပါ။ လက်ရှိ မြန်မာ့အကျပ်အတည်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ဘယ်လိုရှေ့ဆက်ကြမလဲဆိုတဲ့ ခေါင်းစဉ်နဲ့ စင်ကာပူမှာ လုပ်နေတဲ့ ဒေသတွင်း လုံခြုံရေးအစည်အးဝေးကြီးအတွင်း အခု ဇွန်လ (၁၁) ရက်နေ့ မွန်းလွဲပိုင်းမှာ ဆွေးနွေးကြပါတယ်။ ဒီ အစည်းအဝေးကိုတော့ မြန်မာစစ်ကောင်စီဖက်က တတ်ရောက်ခွင့် မရပါဘူး။

=== Unicode ====
မွနျမာစဈကောငျစီက နောကျနှဈထဲကငြျးပဖို့ ပွငျနတေဲ့ ရှေးကောကျပှဲတှမှော လှတျလပျမြှတမှာ မဟုတျဘူးလို့ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဌာန အတိုငျပငျခံ Derek Chollet က ပွောဆိုလိုကျပါတယျ။ ဒီရှေးကောကျပှဲဟာ လှတျလပျမြှတဖို့မရှိဘဲ၊ ဒါဟာ ဒသေတှငျးနဲ့ နိုငျငံတကာကို လှည့ျစားဖို့ ကွိုးပမျးမှုတရပျသား ဖွဈလိမ့ျမယျလို့ နိုငျငံခွားရေးအတိုငျပငျခံ Derek Chollet က စငျကာပူနိုငျငံမှာ ကငြျးပနတေဲ့ Shangri-La ဒသေတှငျး လုံခွုံရေးအစညျအးဝေးတခုမှာ ပွောဆိုသှားတာပါ။

အဲဒီ ဆှေးနှေးပှဲမှာ တတျရောကျဆှေးနှေးသူတဦးဖွဈတဲ့ ကုလအတှငျးရေးမှုးခြုပျရဲ့ မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာအထူးကိုယျစားလှယျ Noeleen Heyzer ကလညျး ဒီရှေးကောကျပှဲကနေ မှနျကနျလြှောျညီတဲ့ အရပျဖကျအုပျခြုပျရေးတရပျဖွဈဖို့ မွနျမာလူထုက မယုံကွညျဘူးဆိုရငျတော့ ဒါဟာ နောကျထပျအကွမျးဖကျမှုတှအေတှကျ အစပွုခကြျ ဖွဈလာနိုငျတယျလို့လညျး သတိပေးပါတယျ။

ဒါပမေဲ့လဲ ဒီပှဲကို တတျရောကျဆှေးနှေးတဲ့ ထိုငျးနိုငျငံခွားရေးဌာန ကိုယျစားလှယျ Pornpimol Kanchanalak ကတော့ ရှေးကောကျပှဲနဲ့ပတျသကျလို့ စိုးရိမျခကြျတှကေိုနားလညျပမေယ့ျ၊အရေေးယူမှုတှေ ပွဈတငျဝဖေနျမှုတှလေုပျနတောတှကေ ထိရောကျမှာမဟုတျဘူးလို့လညျး ဆိုပါတယျ။ မလေးရှားနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Saifuddin Abdullah ကတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၁ ဧပွီတုနျးက ခမြှတျခဲ့တဲ့ မွနျမာ့အရေး အာဆီယံ သဘောတူညီခကြျ (၅) ခကြျကို ပိုပွီးအသေးစိတျဖို့နဲ့ အခြိနျသတျမှတျမှုထားဖို့ အကွံပွုပါတယျ။

လကျရှိ မွနျမာ့နိုငျငံတှငျး ပဋိပက်ခမှာ စဈအာဏာသိမျးမှုကို ဆန့ျကငြျတဲ့အဖှဲ့အစညျးတှကေို လကျနကျထောကျပံ့ဖို့ဆိုတာကတော့ အမရေိကနျအနနေဲ့ လကျရှိမှာ စဉျးစားခကြျမရှိဘူးလို့ အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးအတိုငျပငျခံ Chollet က ပွောပါတယျ။ မွနျမာစဈအာဏာသိမျးမှု ဆန်ဒပွပှဲတှကေို စဈတပျက အကွမျးဖကျနှိမျနငျးပွီးတဲ့နောကျ၊ မွနျမာနိုငျငံနရောအတောျမြားမြားမှာ လကျနကျစှဲကိုငျ ခုခံမှုတှေ ပေါျလာခဲ့တာပါ။ စဈကောငျစီကတော့ ပွီးခဲ့တဲ့ ၂၀၂၀ ခုနှဈ ရှေးကောကျပှဲမှာ မသမာမှုတှရှေိခဲ့တယျဆိုတဲ့ အကွောငျးပွခကြျနဲ့ အာဏာသိမျးယူပွီး၊ နောကျတကွိမျရှေးကောကျပှဲ ပွနျလုပျမယျလို့ ကတိပေးထားပါတယျ။

ဒါပမေဲ့လဲ အဓိက နိုငျငံရေးပါတီဖွဈတဲ့ NLD အမြိုးသားဒီမိုကရစေီအဖှဲ့ခြုပျ ခေါငျးဆောငျအားလုံးနီးပါးကို ဖမျးဆီးထားပွီး၊ ပုဒျမအမြိုးမြိုးနဲ့ ထောငျဒဏျတှေ ခမြှတျနတောပါ။ လကျရှိ မွနျမာ့အကပြျအတညျးနဲ့ ပတျသကျလို့ ဘယျလိုရှေ့ဆကျကွမလဲဆိုတဲ့ ခေါငျးစဉျနဲ့ စငျကာပူမှာ လုပျနတေဲ့ ဒသေတှငျး လုံခွုံရေးအစညျအးဝေးကွီးအတှငျး အခု ဇှနျလ (၁၁) ရကျနေ့ မှနျးလှဲပိုငျးမှာ ဆှေးနှေးကွပါတယျ။ ဒီ အစညျးအဝေးကိုတော့ မွနျမာစဈကောငျစီဖကျက တတျရောကျခှင့ျ မရပါဘူး။