CRPH ကို ထိခိုက်အောင် စစ်ကောင်စီလုပ်နိုင်မည် မဟုတ် (ဦးထင်လင်းအောင်)

(Zawgyi/Unicode)

CRPH နဲ့ပတ်သက်လို့ စစ်ကောင်စီဘက်က ခြိမ်းခြောက်တဲ့ လုပ်ရပ်မှန်သမျှသူတို့ကို ထိခိုက်မှုရှိမှာမဟုတ်ဘူးလို့ CRPH နိုင်ငံတကာဆက်ဆံရေးကိုယ်စားလှယ် ဦးထင်လင်းအောင် က ပြောပါတယ်။

စစ်ကောင်စီရဲ့အင်္ဂါနေ့က နေပြည်တော်မှာ ပြုလုပ်တဲ့ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲလည်း CRPH နဲ့ ဆက်သွယ်တဲ့ သတင်းမီဒီယာတွေကို အရေးယူသွားမှာဖြစ်တယ်လို့ ကြေညာခဲ့သလို၊ CRPH အွန်လိုင်းအစည်းအဝေးမှတ်တမ်းကိုလည်း စစ်ကောင်စီက သတင်းအဖြစ် ထုတ်ပြန်ခဲ့ပါတယ်။

ဒီအပေါ်မှာ CRPH တုန့်ပြန်ချက်သဘောထားကို မအင်ကြင်းနိုင်က Skype ကနေ ဦးထင်လင်းအောင်ကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းစဉ် သူက အခုလို စပြောပါတယ်။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။ ထိခိုက်မှု မရှိနိုင်ပါဘူးခင်ဗျ ကျနော်တို့ရဲ့ အစည်းအဝေးမှတ်တမ်းတွေကို သူတို့ရတယ်ဆိုတာကလည်း အမှန် တဝက် ၊ အမှားတဝက် မှားတာတွေလည်း များမယ်၊ မှန်တာတွေလည်း များရင်လည်း များမယ်၊ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိခိုက်ဖို့ဆိုတာက လုံး၀ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး။ ကျနော်တို့က ကျနော်တို့ရဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို တည့်တည့်မတ်မတ် ဖြောင့်ဖြောင့်မတ်မတ်သွားနေတာ ကျနော်တို့ရဲ့လမ်းကြောင်းပေါ်မှာ လျှောက်နေတာဖြစ်ပါတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။။ တဘက်မှာကျတော့ စစ်ကောင်စီကနေ နိုင်ငံတကာမှာ လော်ဘီလုပ်ဖို့ဆိုပြီး အစ္စရေးလူမျိုးပိုင်တဲ့ ကနေဒါအခြေစိုက် လော်ဘီအဖွဲ့တဖွဲ့ကို ငှားထားတဲ့အခါမှာ အဲဒီ လော်ဘီလုပ်မယ့် အကျိူးဆောင်ကပြောတာက သူတို့ စစ်တပ်ဘာတွေလုပ်နေတယ်ဆိုတာ နိုင်ငံတကာမှာ အမြင်မှန်တွေသိအောင်ပြောမယ်၊ နောက် ရိုဟင်ဂျာတွေ မြန်မာနိုင်ငံကို ပြန်ခေါ်မယ့်ကိစ္စ ယူအေးအီ လိုနိုင်ငံတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်နေတယ်လို့ ထုတ်ဖေါ်ပြောဆိုထားပါတယ်။ ဆိုတော့ CRPH အနေနဲ့ ရိုဟင်ဂျာ အရေးကိစ္စ နဲ့ အထူးသဖြင့် ရိုဟင်ဂျာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းပေါ်မှာ CRPH ရဲ့ ရပ်တည်ချက် ဘယ်လိုရှိပါလဲ။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။ရိုဟင်ဂျာ ပဲ သုံးသုံး ဘယ်လိုမျိုးအခေါ်အဝေါ်ပဲ သုံးသုံး ဒါကတော့ လူမျိုးတမျိုးအပေါ်မှာ ဒါမှ မဟုတ်လည်း ဘာသာရေး ကိုးကွယ်မှုအပေါ်မှာ ကျနော်တို့အနေနဲ့ ဘာမှ ပြောစရာမရှိပါဘူး တခုပဲရှိတာက အဲဒီလို ဘယ်လိုပဲ သုံးနှုန်းသွား သုံးနှုန်းသွား အဲဒီလူတွေအပေါ်မှာ ဆက်ဆံတဲ့အခါ၊ အဲဒီလူတွေအပေါ်မှာ ထိတွေ့တဲ့အခါမှာ ဒီမိုကရေစီ စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့ ကိုက်ညီရဲ့လား ၊ ပြီးရင် လူ့အခွင့်အရေးနဲ့ရော ကိုက်ညီရဲ့လား ဘယ်လိုပဲ သုံးထားသုံးထား လူတွေကိုတော့ ညီအကိုရင်းချာလို၊ မောင်နှမလို ချစ်ခင်ပါတယ်ဆိုပြီးတော့ ပြီးတော့မှ သေနတ်နဲ့ သွားပစ် ၊ တုတ်နဲ့ရိုက် အိမ်ကို မီးရှို့ မုဒိမ်းကျင့် ဆိုတာမျိုး ဆိုရင်တော့ ဒီလို စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့တော့ သူ့ဟာသူ ဘယ်လိုပဲ ခေါ်ခေါ် ကြိုက်သလိုခေါ် ၊ ဒီအသုံးအနှုန်းကို ဘယ်လို တိုင်းရင်းသားကို ဘယ်လိုပဲ ခေါ်ခေါ် ဒါက ဘာမှ အဓိပ္ပါယ်မရှိပါဘူး သူတို့ ကြိုက်သလိုခေါ်ပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ကတော့ CRPH အနေနဲ့သော်လည်းကောင်း CRPH ကနေ ထွက်ပေါ်လာမယ့် အစိုးရကနေ သော်လည်းကောင်း ကျနော်တို့အနေနဲ့ကတော့ ရိုဟင်ဂျာတွေအပေါ်မှာ လူ့အခွင့်အရေး စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံသွားမယ်။ ပြီးရင် နိုင်ငံတကာမှာ ရှိနေတဲ့ ကျင့်သုံးနေတဲ့ ဒီမိုကရေစီ စံချိန်စံညွှန်းတွေနဲ့ အတူတူ ဆက်ဆံပြီးတော့ ရှေ့ဆက်ဆောင်ရွက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခု CRPH ရဲ့ ယာယီဝန်ကြီးတွေက သက်ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍအသီးသီးအလိုက်လိုက် အမိန့်ကြေညာချက်တွေ ထုတ်ပြန်တာတွေရှိပါတယ်။ ဒါတွေဟာ ပြည်တွင်းနဲ့ ပြည်ပမှာ ဘယ်လိုထိရောက်မှုတွေရှိနေလဲ။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။ ပြည်တွင်းမှာဆိုရင် ဒီ ကြေညာချက်တွေကြောင့် လူတွေက အားတက်တယ်။ ဥပမာအားဖြင့် မီတာခတွေ မပေးရဘူး ၊ အခွန်တွေ မဆောင်ရဘူး ဆိုရင် လူတွေက အဲဒီအပေါ်မှာ CRPH ကို လူထုက ထောက်ခံမှုက ရပြီးသားဖြစ်တယ်ခင်ဗျ။ ပြီးရင် Legitimacy လို့ခေါ်တဲ့ တရာဝင်မှုက CRPH ဘက်မှာ အပြည့်အ၀ ရှိနေတယ်။ အဲဒီတော့ လူထုက CRPH ကို လိုက်ပြီးတော့ ထောက်ခံလာတာသည် စစ်ကောင်စီရဲ့ ကျဆုံးခန်းဖြစ်မှာပဲခင်ဗျ။ ဆိုတော့ ဒါက ကျနော်တို့ အောင်မြင်မှု၊ ကျနော်တို့ ကြေညာချက်တွေအပေါ်မှာ လူတွေက လိုက်ပြီးတော့ လုပ်တဲ့အတွက်ကြောင့် ရိုက်ခတ်မှုတွေ ဖြစ်လာတယ်။ ဒါက အောင်မြင်မှုပဲခင်ဗျ။ ဒီအတိုင်းပဲ ပြည်ပမှာလည်း ဒီလိုပဲ ကျနော်တို့ ဝန်ကြီးတွေကို အသိအမှတ်ပြုတယ်။ CRPH က ခန့်ထားတဲ့ ဝန်ကြီးတွေနဲ့ နိုင်ငံတကာက အစိုးရတွေနဲ့လည်း တွေ့ဆုံမှုတွေ ရှိနေတယ်။ ဒါတွေက ကျနော်တို့ အောင်မြင်မှုပဲခင်ဗျ။

အင်ကြင်းနိုင်။။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲအနိုင်ရ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတဲ့ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် ကိုယ်စားပြုကော်မတီ (CRPH) နဲ့ ဆက်သွယ်ရင် မတရားအသင်းအက်ဥပဒေပုဒ်မ ၁၇(၁) နဲ့ တရားစွဲခံရမယ်လို့ စစ်ကောင်စီကပြောဆိုလိုက်တဲ့အတွက် CRPH အပေါ် ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုတွေရှိမလဲ။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။ဘယ်လိုသက်ရောက်မှုမှ မရှိဘူးလို့ ကျနော်ပြောလိုတယ်ခင်ဗျ။ ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ သူတို့ မတရားအသင်းကြေညာတဲ့ CRPHသည် ခုနက ပြောသွားတဲ့ တရားဝင်မှုအရ ကြည့်ရင် လူထုကနေ ထောက်ခံထားတဲ့ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တွေနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတာဖြစ်တယ်။ အဲဒီအတွက်ကြောင့် သူတို့ ဘယ်လို ကြေညာကြေညာ ဒါတွေက စာရွက်ပေါ်မှာပဲ ရှိတယ်။ သူတို့ ဥပဒေဆိုတာ ပါးစပ်ထဲက ထွက်လာပြီးတော့ ဥပဒေကဲ့သို့ အာဏာတည်သော အမိန့်ဆိုတာ နှစ်ပေါင်းများစွာဖြစ်ခဲ့တာ ။ ဒါပေမယ့် ဒီအမိန့်တွေ ဥပဒေတွေသည် တရားသလား မတရားသလား ဆိုတာ လူထုက သိပြီးသားပါ။ CRPH နဲ့ ဆက်သွယ်လို့ သူတို့ ဒီလိုမျိုး ဖြစ်လာမယ်ဆိုရင် လူထု တရပ်လုံးကနေပြီးတော့ သူတို့ကို မကြောက်မရွံ့ဆက်သွယ်နေတာပဲ အဲဒီတော့ ဘာဖြစ်မှာလဲ သူတို့ပဲ ကျဆုံးမှာပဲ။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ နိုင်ငံတကာမှာရှိတဲ့ မြန်မာသံရုံးတွေက သံတမန်ဝန်ထမ်းတချို့ CDM လှုပ်ရှားမှုမှာ ပူးပေါင်း ပါဝင်တာတွေရှိပါတယ်။ အဲဒီအတွက် သူတို့ရောက်ရှိနေတဲ့နိုင်ငံတွေမှာ ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ လိုအပ်ချက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ CRPH က ဘယ်လို တာဝန်ယူဆောင်ရွက်ပေးနေပါလဲ။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။သံတမန် နဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ ကျနော်နဲ့ တိုက်ရိုက်ဆက်သွယ်တာလည်း ရှိတယ်။ အခုဆိုရင် သံအမတ်ကြီး ဦးကျော်မိုးထွန်းနဲ့ ဆက်သွယ်တာတွေလည်းရှိတာပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ကနေပြီးတော့ Community နဲ့ ပေါင်းပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ နေရေးထိုင်ရေး စားရေး သောက်ရေးကို တတ်နိုင်သလောက် တာဝန်ယူပေးထားတာရှိတယ်။ ပြီးရင် အဲဒီ သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံတွေရဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာနတွေကို လှမ်းပြီးတော့ အကြောင်းကြားထားပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ status တွေကို Visa တွေ Passport တွေကို အဲလိုကိစ္စတွေမှာလည်း ဝိုင်းပြီးတော့ ကူနေတာတွေလည်း ရှိပါတယ်။

အင်ကြင်းနိုင်။ ။ အခုဆိုရင် အမေရိကန်ဘက်က မြန်မာကိစ္စကို ဖိအားပေးပြင်းပြင်ထန်ထန် ဆောင်ရွက်လာနေတဲ့အပိုင်းမှာ တနင်္လာနေ့ကဆိုရင်လည်း စစ်ခေါင်းဆောင် တာဝန်ရှိသူတွေကို နောက်ထပ်တိုးပြီး ပစ်မှတ်ထားအရေးယူတာ၊ နောက် တပ်မ အလိုက် နာမည်တွေတပ်ပြီး အတိအကျ ပစ်မှတ်ထားအရေးယူတာတွေ့ရပါတယ်။ တချိန်တည်းမှာပဲအမေရိကန် နိုင်ငံခြားဝန်ကြီးဟာ ဥရောပခရီးစဉ်သွားနေပါတယ်။ မြန်မာကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ရင် အမေရိကန်က မဟာမိတ်တွေနဲ့ အနီးကပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ်လို့ ပြောထားတဲ့ အခု အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးရဲ့ ဥရောပခရီးစဉ်ကနေ မြန်မာ့အရေးကို သူတို့ ဘယ်လောက်ထိဆောင်ရွက်နိုင်မလဲလို့ မြင်ပါလဲ။

ဦးထင်လင်းအောင်။ ။ ဟိုရက်ကဆိုရင်တော့ ကျနော်တို့ အားမရဘူးပေါ့ခင်ဗျာ အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတွေကိုပေါ့နော်။ ဒါပေမယ့် အခုရက်ပိုင်းမှာ တော်တော်လေး အားရစရာကောင်းတယ်။ ပြီးရင် ပိတ်ဆို့မှုတွေလည်း ဆက်ပြီးတော့ လာမယ်ဆိုတာကို ကျနော်တို့ ကြားသိနေရတယ်။ ပြီးရင် ကျနော်တို့ နဲ့လည်း တိုက်ရိုက်စကားပြောနေတာတွေလည်း ရှိတယ်ခင်ဗျ အမေရိကန် အစိုးရ အေဂျင်စီ ဌာနကြီး ၃ ခုလောက် Department ကြီး ၃ ခု ၄ ခုလောက်နဲ့ စကားပြောနေတာတွေရှိတယ်။ ကျနော်တို့ဆီက Data တွေ သူတို့ကို ပေးထားတာတွေရှိတယ်။ ဆိုတော့ ရှေ့လျှောက်ပြီးတော့ အမေရိကန်ကနေ ပိတ်ဆို့မှုတွေ ဒဏ်ခတ်မှုတွေ အရေးယူမှုတွေ အများကြီး ထပ်ပြီးတော့ ပေါ်လာဖို့ ရှိတယ် မကြာခင်မှာပေါ့နော်။ ပြီးတော့ ကျနော်တို့ ဆိုရိုးစကားရှိတယ်မလား “ဆင်သွားရင် လမ်းဖြစ်တယ်” ဆိုတာ။ ဆိုတော့ အမေရိကန်ကနေပြီးတော့ EU နိုင်ငံတွေကို သွားမယ် နောက်တခြားနိုင်ငံတွေကို သွားပြီးတော့ သူတို့ရဲ့ မဟာမိတ်တွေနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမယ်ဆိုရင် ဒီ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုတွေက EU ဘက်ကလည်း ပေါ်ထွက်လာမယ် အခြားနိုင်ငံတွေ ဘက်ကလည်း ပေါ်ထွက်လာဖို့ ရှိပါတယ်ခင်ဗျ။

Embed share

CRPH ကို ထိခိုက်အောင် စစ်ကောင်စီလုပ်နိုင်မည် မဟုတ် (ဦးထင်လင်းအောင်)

by ဗွီအိုအေသတင်းဌာန

Embed share

The code has been copied to your clipboard.

The URL has been copied to your clipboard

---

No media source currently available

0:00 0:07:05 0:00

တိုက်ရိုက် လင့်ခ်

• 32 kbps | MP3
• 64 kbps | MP3
• 16 kbps | MP3

သီးခြားခွဲထုတ်၍ နားဆင်နိုင်ပါသည်။

................

CRPH ကို ထိခိုကျအောငျ စဈကောငျစီလုပျနိုငျမညျ မဟုတျ (ဦးထငျလငျးအောငျ)

(Unicode)

CRPH နဲ့ပတျသကျလို့ စဈကောငျစီဘကျက ခွိမျးခွောကျတဲ့ လုပျရပျမှနျသမြှသူတို့ကို ထိခိုကျမှုရှိမှာမဟုတျဘူးလို့ CRPH နိုငျငံတကာဆကျဆံရေးကိုယျစားလှယျ ဦးထငျလငျးအောငျ က ပွောပါတယျ။

စဈကောငျစီရဲ့အငျ်ဂါနေ့က နပွေညျတောျမှာ ပွုလုပျတဲ့ သတငျးစာရှငျးလငျးပှဲလညျး CRPH နဲ့ ဆကျသှယျတဲ့ သတငျးမီဒီယာတှကေို အရေးယူသှားမှာဖွဈတယျလို့ ကွညောခဲ့သလို၊ CRPH အှနျလိုငျးအစညျးအဝေးမှတျတမျးကိုလညျး စဈကောငျစီက သတငျးအဖွဈ ထုတျပွနျခဲ့ပါတယျ။

ဒီအပေါျမှာ CRPH တုန့ျပွနျခကြျသဘောထားကို မအငျကွငျးနိုငျက Skype ကနေ ဦးထငျလငျးအောငျကို ဆကျသှယျမေးမွနျးစဉျ သူက အခုလို စပွောပါတယျ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။ ထိခိုကျမှု မရှိနိုငျပါဘူးခငျဗြ ကနြောျတို့ရဲ့ အစညျးအဝေးမှတျတမျးတှကေို သူတို့ရတယျဆိုတာကလညျး အမှနျ တဝကျ ၊ အမှားတဝကျ မှားတာတှလေညျး မြားမယျ၊ မှနျတာတှလေညျး မြားရငျလညျး မြားမယျ၊ ဒါပမေယ့ျ ကနြောျတို့ရဲ့ လုပျငနျးစဉျကို ထိခိုကျဖို့ဆိုတာက လုံး၀ မဖွဈနိုငျပါဘူး။ ကနြောျတို့က ကနြောျတို့ရဲ့ လုပျငနျးစဉျကို တည့ျတည့ျမတျမတျ ဖွောင့ျဖွောင့ျမတျမတျသှားနတော ကနြောျတို့ရဲ့လမျးကွောငျးပေါျမှာ လြှောကျနတောဖွဈပါတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။။ တဘကျမှာကတြော့ စဈကောငျစီကနေ နိုငျငံတကာမှာ လောျဘီလုပျဖို့ဆိုပွီး အစ်စရေးလူမြိုးပိုငျတဲ့ ကနဒေါအခွစေိုကျ လောျဘီအဖှဲ့တဖှဲ့ကို ငှားထားတဲ့အခါမှာ အဲဒီ လောျဘီလုပျမယ့ျ အကြိူးဆောငျကပွောတာက သူတို့ စဈတပျဘာတှလေုပျနတေယျဆိုတာ နိုငျငံတကာမှာ အမွငျမှနျတှသေိအောငျပွောမယျ၊ နောကျ ရိုဟငျဂြာတှေ မွနျမာနိုငျငံကို ပွနျခေါျမယ့ျကိစ်စ ယူအေးအီ လိုနိုငျငံတှနေဲ့ ဆကျသှယျဆောငျရှကျနတေယျလို့ ထုတျဖေါျပွောဆိုထားပါတယျ။ ဆိုတော့ CRPH အနနေဲ့ ရိုဟငျဂြာ အရေးကိစ်စ နဲ့ အထူးသဖွင့ျ ရိုဟငျဂြာဆိုတဲ့ အသုံးအနှုနျးပေါျမှာ CRPH ရဲ့ ရပျတညျခကြျ ဘယျလိုရှိပါလဲ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။ရိုဟငျဂြာ ပဲ သုံးသုံး ဘယျလိုမြိုးအခေါျအဝေါျပဲ သုံးသုံး ဒါကတော့ လူမြိုးတမြိုးအပေါျမှာ ဒါမှ မဟုတျလညျး ဘာသာရေး ကိုးကှယျမှုအပေါျမှာ ကနြောျတို့အနနေဲ့ ဘာမှ ပွောစရာမရှိပါဘူး တခုပဲရှိတာက အဲဒီလို ဘယျလိုပဲ သုံးနှုနျးသှား သုံးနှုနျးသှား အဲဒီလူတှအေပေါျမှာ ဆကျဆံတဲ့အခါ၊ အဲဒီလူတှအေပေါျမှာ ထိတှေ့တဲ့အခါမှာ ဒီမိုကရစေီ စံခြိနျစံညှှနျးတှနေဲ့ ကိုကျညီရဲ့လား ၊ ပွီးရငျ လူ့အခှင့ျအရေးနဲ့ရော ကိုကျညီရဲ့လား ဘယျလိုပဲ သုံးထားသုံးထား လူတှကေိုတော့ ညီအကိုရငျးခြာလို၊ မောငျနှမလို ခစြျခငျပါတယျဆိုပွီးတော့ ပွီးတော့မှ သနေတျနဲ့ သှားပဈ ၊ တုတျနဲ့ရိုကျ အိမျကို မီးရှို့ မုဒိမျးကငြ့ျ ဆိုတာမြိုး ဆိုရငျတော့ ဒီလို စံခြိနျစံညှှနျးတှနေဲ့တော့ သူ့ဟာသူ ဘယျလိုပဲ ခေါျခေါျ ကွိုကျသလိုခေါျ ၊ ဒီအသုံးအနှုနျးကို ဘယျလို တိုငျးရငျးသားကို ဘယျလိုပဲ ခေါျခေါျ ဒါက ဘာမှ အဓိပ်ပါယျမရှိပါဘူး သူတို့ ကွိုကျသလိုခေါျပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ကတော့ CRPH အနနေဲ့သောျလညျးကောငျး CRPH ကနေ ထှကျပေါျလာမယ့ျ အစိုးရကနေ သောျလညျးကောငျး ကနြောျတို့အနနေဲ့ကတော့ ရိုဟငျဂြာတှအေပေါျမှာ လူ့အခှင့ျအရေး စံခြိနျစံညှှနျးတှနေဲ့ ထိတှေ့ဆကျဆံသှားမယျ။ ပွီးရငျ နိုငျငံတကာမှာ ရှိနတေဲ့ ကငြ့ျသုံးနတေဲ့ ဒီမိုကရစေီ စံခြိနျစံညှှနျးတှနေဲ့ အတူတူ ဆကျဆံပွီးတော့ ရှေ့ဆကျဆောငျရှကျသှားမှာ ဖွဈပါတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခု CRPH ရဲ့ ယာယီဝနျကွီးတှကေ သကျဆိုငျရာ ကဏ်ဍအသီးသီးအလိုကျလိုကျ အမိန့ျကွညောခကြျတှေ ထုတျပွနျတာတှရှေိပါတယျ။ ဒါတှဟော ပွညျတှငျးနဲ့ ပွညျပမှာ ဘယျလိုထိရောကျမှုတှရှေိနလေဲ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။ ပွညျတှငျးမှာဆိုရငျ ဒီ ကွညောခကြျတှကွေောင့ျ လူတှကေ အားတကျတယျ။ ဥပမာအားဖွင့ျ မီတာခတှေ မပေးရဘူး ၊ အခှနျတှေ မဆောငျရဘူး ဆိုရငျ လူတှကေ အဲဒီအပေါျမှာ CRPH ကို လူထုက ထောကျခံမှုက ရပွီးသားဖွဈတယျခငျဗြ။ ပွီးရငျ Legitimacy လို့ခေါျတဲ့ တရာဝငျမှုက CRPH ဘကျမှာ အပွည့ျအ၀ ရှိနတေယျ။ အဲဒီတော့ လူထုက CRPH ကို လိုကျပွီးတော့ ထောကျခံလာတာသညျ စဈကောငျစီရဲ့ ကဆြုံးခနျးဖွဈမှာပဲခငျဗြ။ ဆိုတော့ ဒါက ကနြောျတို့ အောငျမွငျမှု၊ ကနြောျတို့ ကွညောခကြျတှအေပေါျမှာ လူတှကေ လိုကျပွီးတော့ လုပျတဲ့အတှကျကွောင့ျ ရိုကျခတျမှုတှေ ဖွဈလာတယျ။ ဒါက အောငျမွငျမှုပဲခငျဗြ။ ဒီအတိုငျးပဲ ပွညျပမှာလညျး ဒီလိုပဲ ကနြောျတို့ ဝနျကွီးတှကေို အသိအမှတျပွုတယျ။ CRPH က ခန့ျထားတဲ့ ဝနျကွီးတှနေဲ့ နိုငျငံတကာက အစိုးရတှနေဲ့လညျး တှေ့ဆုံမှုတှေ ရှိနတေယျ။ ဒါတှကေ ကနြောျတို့ အောငျမွငျမှုပဲခငျဗြ။

အငျကွငျးနိုငျ။။ ၂၀၂၀ ရှေးကောကျပှဲအနိုငျရ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတဲ့ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ ကိုယျစားပွုကောျမတီ (CRPH) နဲ့ ဆကျသှယျရငျ မတရားအသငျးအကျဥပဒပေုဒျမ ၁၇(၁) နဲ့ တရားစှဲခံရမယျလို့ စဈကောငျစီကပွောဆိုလိုကျတဲ့အတှကျ CRPH အပေါျ ဘယျလိုသကျရောကျမှုတှရှေိမလဲ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။ဘယျလိုသကျရောကျမှုမှ မရှိဘူးလို့ ကနြောျပွောလိုတယျခငျဗြ။ ဘာဖွဈလို့လဲဆိုတော့ သူတို့ မတရားအသငျးကွညောတဲ့ CRPHသညျ ခုနက ပွောသှားတဲ့ တရားဝငျမှုအရ ကွည့ျရငျ လူထုကနေ ထောကျခံထားတဲ့ လှှတျတောျကိုယျစားလှယျတှနေဲ့ ဖှဲ့စညျးထားတာဖွဈတယျ။ အဲဒီအတှကျကွောင့ျ သူတို့ ဘယျလို ကွညောကွညော ဒါတှကေ စာရှကျပေါျမှာပဲ ရှိတယျ။ သူတို့ ဥပဒဆေိုတာ ပါးစပျထဲက ထှကျလာပွီးတော့ ဥပဒကေဲ့သို့ အာဏာတညျသော အမိန့ျဆိုတာ နှဈပေါငျးမြားစှာဖွဈခဲ့တာ ။ ဒါပမေယ့ျ ဒီအမိန့ျတှေ ဥပဒတှေသေညျ တရားသလား မတရားသလား ဆိုတာ လူထုက သိပွီးသားပါ။ CRPH နဲ့ ဆကျသှယျလို့ သူတို့ ဒီလိုမြိုး ဖွဈလာမယျဆိုရငျ လူထု တရပျလုံးကနပွေီးတော့ သူတို့ကို မကွောကျမရှံ့ဆကျသှယျနတောပဲ အဲဒီတော့ ဘာဖွဈမှာလဲ သူတို့ပဲ ကဆြုံးမှာပဲ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ နိုငျငံတကာမှာရှိတဲ့ မွနျမာသံရုံးတှကေ သံတမနျဝနျထမျးတခြို့ CDM လှုပျရှားမှုမှာ ပူးပေါငျး ပါဝငျတာတှရှေိပါတယျ။ အဲဒီအတှကျ သူတို့ရောကျရှိနတေဲ့နိုငျငံတှမှော ရငျဆိုငျနရေတဲ့ လိုအပျခကြျတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ CRPH က ဘယျလို တာဝနျယူဆောငျရှကျပေးနပေါလဲ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။သံတမနျ နဲ့ ပတျသကျပွီးတော့ ကနြောျနဲ့ တိုကျရိုကျဆကျသှယျတာလညျး ရှိတယျ။ အခုဆိုရငျ သံအမတျကွီး ဦးကြောျမိုးထှနျးနဲ့ ဆကျသှယျတာတှလေညျးရှိတာပေါ့နောျ။ ကနြောျတို့ကနပွေီးတော့ Community နဲ့ ပေါငျးပွီးတော့ သူတို့ရဲ့ နရေေးထိုငျရေး စားရေး သောကျရေးကို တတျနိုငျသလောကျ တာဝနျယူပေးထားတာရှိတယျ။ ပွီးရငျ အဲဒီ သကျဆိုငျရာ နိုငျငံတှရေဲ့ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးဌာနတှကေို လှမျးပွီးတော့ အကွောငျးကွားထားပွီးတော့ သူတို့ရဲ့ status တှကေို Visa တှေ Passport တှကေို အဲလိုကိစ်စတှမှောလညျး ဝိုငျးပွီးတော့ ကူနတောတှလေညျး ရှိပါတယျ။

အငျကွငျးနိုငျ။ ။ အခုဆိုရငျ အမရေိကနျဘကျက မွနျမာကိစ်စကို ဖိအားပေးပွငျးပွငျထနျထနျ ဆောငျရှကျလာနတေဲ့အပိုငျးမှာ တနငျ်လာနေ့ကဆိုရငျလညျး စဈခေါငျးဆောငျ တာဝနျရှိသူတှကေို နောကျထပျတိုးပွီး ပဈမှတျထားအရေးယူတာ၊ နောကျ တပျမ အလိုကျ နာမညျတှတေပျပွီး အတိအကြ ပဈမှတျထားအရေးယူတာတှေ့ရပါတယျ။ တခြိနျတညျးမှာပဲအမရေိကနျ နိုငျငံခွားဝနျကွီးဟာ ဥရောပခရီးစဉျသှားနပေါတယျ။ မွနျမာကိစ်စနဲ့ပတျသကျရငျ အမရေိကနျက မဟာမိတျတှနေဲ့ အနီးကပျပူးပေါငျးဆောငျရှကျမယျလို့ ပွောထားတဲ့ အခု အမရေိကနျနိုငျငံခွားရေးဝနျကွီးရဲ့ ဥရောပခရီးစဉျကနေ မွနျမာ့အရေးကို သူတို့ ဘယျလောကျထိဆောငျရှကျနိုငျမလဲလို့ မွငျပါလဲ။

ဦးထငျလငျးအောငျ။ ။ ဟိုရကျကဆိုရငျတော့ ကနြောျတို့ အားမရဘူးပေါ့ခငျဗြာ အမရေိကနျနိုငျငံရဲ့ လုပျဆောငျမှုတှကေိုပေါ့နောျ။ ဒါပမေယ့ျ အခုရကျပိုငျးမှာ တောျတောျလေး အားရစရာကောငျးတယျ။ ပွီးရငျ ပိတျဆို့မှုတှလေညျး ဆကျပွီးတော့ လာမယျဆိုတာကို ကနြောျတို့ ကွားသိနရေတယျ။ ပွီးရငျ ကနြောျတို့ နဲ့လညျး တိုကျရိုကျစကားပွောနတောတှလေညျး ရှိတယျခငျဗြ အမရေိကနျ အစိုးရ အဂေငြျစီ ဌာနကွီး ၃ ခုလောကျ Department ကွီး ၃ ခု ၄ ခုလောကျနဲ့ စကားပွောနတောတှရှေိတယျ။ ကနြောျတို့ဆီက Data တှေ သူတို့ကို ပေးထားတာတှရှေိတယျ။ ဆိုတော့ ရှေ့လြှောကျပွီးတော့ အမရေိကနျကနေ ပိတျဆို့မှုတှေ ဒဏျခတျမှုတှေ အရေးယူမှုတှေ အမြားကွီး ထပျပွီးတော့ ပေါျလာဖို့ ရှိတယျ မကွာခငျမှာပေါ့နောျ။ ပွီးတော့ ကနြောျတို့ ဆိုရိုးစကားရှိတယျမလား “ဆငျသှားရငျ လမျးဖွဈတယျ” ဆိုတာ။ ဆိုတော့ အမရေိကနျကနပွေီးတော့ EU နိုငျငံတှကေို သှားမယျ နောကျတခွားနိုငျငံတှကေို သှားပွီးတော့ သူတို့ရဲ့ မဟာမိတျတှနေဲ့ ပူးပေါငျးဆောငျရှကျသှားမယျဆိုရငျ ဒီ ဒဏျခတျပိတျဆို့မှုတှကေ EU ဘကျကလညျး ပေါျထှကျလာမယျ အခွားနိုငျငံတှေ ဘကျကလညျး ပေါျထှကျလာဖို့ ရှိပါတယျခငျဗြ။