(Zawgyi / Unicode)
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် သေဆုံးမှုတွေနဲ့ ကူးစက်မှုတွေ တိုးနေချိန်မှာပဲ ပုံမှန်ဖြစ်နေကျ ရာသီတုပ်ကွေး အန္တရာယ်ကိုလည်း သတိထားကြဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းနေကြပါတယ်။ အပြည့်အစုံကို အိမ့်သန္တာထွန်းက စုစည်းတင်ပြထားပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကူးစက်မှုအန္တရာယ်ကို အများက အာရုံစိုက်နေချိန်မှာပဲ ရောဂါလက္ခဏာ ဆင်တူတဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးရောဂါကို သတိထားဖို့ ကျန်းမာရေး ပညာရှင်တွေ သတိပေးနေကြတာပါ။ ဒါကြောင့်လည်း သာမန်ဖျားနာတာ၊ နှာချေချောင်းဆိုးတာဆိုပြီး ပေါ့ပေါ့ဆဆ မနေကြဖို့နဲ့ ကျန်းမာရေးဌာန ဆေးရုံဆေးခန်းတွေကို သွားရောက်ပြသပြီး စစ်ဆေးမှုခံယူကြဖို့ အထွေထွေရောဂါ အထူးကုဆရာဝန် ဒေါက်တာမိုးအောင်ကျော်နိုင်က အကြံပြုပါတယ်။
“ခုအချိန်မှာ ဒီ ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ ကိုဗစ်ရဲ့ လက္ခဏာတွေ အကုန်လုံး ဆင်တူတဲ့အတွက်ကြောင့် အခုအချိန်မှာဖြစ်သော ဖျားနာခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အဲ့ကိစ္စတွေအားလုံးကို ကိုဗစ်လို့ သံသယထားပြီးတော့ စစ်ဆေးပြီးတော့ ပိုးမတွေ့ဘူး၊ Negative ဖြစ်တယ်ဆိုမှ ဒါသည် ရာသီတုပ်ကွေးကြောင့် ဖြစ်ဖို့များတယ်လို့ ပြောလို့ရတာပေါ့နော်။ ဆိုတဲ့ခါကျတော့ ဒီအချိန်မှာ နံပါတ် ၁ ကတော့ COVID-19 ရဲ့ ကာကွယ်ရေးနည်းလမ်းတွေကို ဆောင်ရွက်ခြင်းအားဖြင့် ရာသီတုပ်ကွေး ဖြစ်ပွားမှုကိုလည်း လျော့ကျစေတာ တွေ့ရတယ်။
“ခုချိန်မှာ ကိုယ် ဖျားနာချောင်းဆိုးခြင်း ဖြစ်တဲ့ဟာကို ရာသီတုပ်ကွေးကြောင့်ဖြစ်မယ် ဆိုပြီးတော့ ကိုဗစ်ကြောင့် မဟုတ်နိုင်ဘူးလို့ ယူဆပြီးတော့ နေထိုင်ခြင်းမျိုး မလုပ်သင့်ဘူးပေါ့နော်။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် ဒီအချိန်မှာ ကိုဗစ်ဟုတ်မဟုတ် စစ်ဆေးမှု အရင်ယူရမယ်။ ပြီးတော့မှ ကိုယ့်ဆီက သူများဆီကို မကူးစက်အောင် စနစ်တကျ နေထိုင်ပြီးတော့ ကိုယ်ခံအားကောင်းအောင် လုပ်ရမယ်ပေါ့နော်။ အဲ့တော့ ဒီအချိန်မှာ ဒါကို ခွဲခြားဖို့ခက်နေတယ်။ ဒါကြောင့်မို့လို့ ဒီအချိန်မှာဖြစ်သော ဖျားနာ နှာစေးချောင်းဆိုးခြင်းကို COVID-19 ကဲ့သို့ပဲ သဘောထားပြီးတော့ ဆောင်ရွက်ကြဖို့ပဲ ဆရာက ပြောချင်ပါတယ်။”
နှစ်စဉ်ကြုံရလေ့ရှိတဲ့ ရာသီတုပ်ကွေးအတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံတာ၊ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ဖို့ နှာခေါင်းစည်းတပ်တာ မကြာခဏ လက်ဆေးတာမျိုးတွေကြောင့် အရင်နှစ်တွေထက် ရာသီတုပ်ကွေးဖြစ်ပွားမှု နည်းပါးတာ တွေ့ရတယ်လို့လည်း ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက ပြောပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ရာသီတုပ်ကွေးနဲ့ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ သွေးလွန်တုပ်ကွေး အန္တရာယ်တွေဟာ သတိထားစောင့်ကြည့်ဖို့ လိုတယ်လို့လည်း ရန်ကုန်မြို့က အထွေထွေရောဂါကု ဆရာဝန် ဒေါက်တာမြင့်ဦးက ပြောပါတယ်။
“ကလေးသူငယ်တွေ အများဆုံး ကူးခံရတာပေါ့နော်။ လူကြီးတွေလည်း အသက် ၅၀၊ ၆၀ အထက်တွေ ကူးခံရတာ၊ ကိုရိုနာလည်း ဒီအတိုင်းပါပဲ။ အဲ့တော့ ကူးစက်မှုတွေကို ဂရုစိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ ကူးစက်မှုတွေ လျော့သွားနိုင်တယ်။ တခုထူးခြားတာက ကလေးတွမှာ ရာသီတုပ်ကွေးလို့ မှန်းရင်းနဲ့ သွေးလွန်တုပ်ကွေး ဖြစ်နေတတ်တယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးကျေတော့ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းကနေ ကူးတာမဟုတ်ဘဲနဲ့ ခြင်ကိုက်လို့ ကူးကြတာလေ။ ကလေးတွေမှာ ခြင်ကိုက်လို့ ဖျားလာတဲ့ အဖျားက သာမန်တုပ်ကွေး၊ ရာသီတုပ်ကွေးတို့လို ထင်နေနိုင်တယ်ပေါ့။ ကိုက်ခဲနာကျင်ဖျားပြီး အဲ့လိုဖြစ်နေတဲ့ အခါကျတော့ ဒီ သုံးလေးရက်အတွင်းမှာ ကလေးက သွေးလန့်ပြီးတော့ ရှော့ဖြစ်ပြီး သေသွားနိုင်တယ်။ သွေးလွန်တုပ်ကွေးရဲ့ လက္ခဏာတွေမှာလည်း တုပ်ကွေးလက္ခဏာလေးတွေရော ဒီလိုမျိုး ကလေးတွေဖျားရင်တော့ ရာသီတုပ်ကွေးကာလမှာ သွေးလွန်တုပ်ကွေးများ ဖြစ်နေမလားလို့လည်း စဉ်းစားထားဖို့လိုပါတယ်။ ခြေဖျားလက်ဖျားတွေ အေးသလား၊ မှိန်းနေသလား၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်နေသလား၊ ကလေးက ရေသိပ်မသောက်တော့ဘူးလား၊ အန်သလား၊ အဲ့လိုမျိုး လက္ခဏာတွေနဲ့ ခွဲခြားလေ့ရှိပါတယ်။”
ဒီကာလမှာ တုပ်ကွေးလက္ခဏာရှိရင် အိမ်မှာနေစဉ်မှာလည်း နှာခေါင်းစည်းတပ်ဖို့၊ လက်မကြာခဏဆေးဖို့၊ မိသားစုဝင်တွေနဲ့ နီးနီးကပ်ကပ်မနေဖို့ စတဲ့ ကိုဗစ်စည်းကမ်းတွေကို လိုက်နာဖို့အပြင် ကိုဗစ်ရောဂါ ကူးစက်ခံရတာမျိုး ဖြစ်နေရင် လိုအပ်တဲ့ ဆေးဝါးကုသမှုတွေ လုပ်နိုင်ဖို့နဲ့ တခြားသူတွေကို ထပ်ပြီး ကူးစက်တာမျိုး မဖြစ်ဖို့အတွက် တုပ်ကွေးလက္ခဏာပေါ်လာရင် ဆေးရုံဆေးခန်းတွေမှာ ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှု ခံယူကြဖို့ ကျန်းမာရေးပညာရှင်တွေက တိုက်တွန်းထားကြပါတယ်။
-----------------------
(Unicode)
ကိုဗဈနဲ့အတူ ရာသီတုပျကှေးပါ သတိထားဖို့လို
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ သဆေုံးမှုတှနေဲ့ ကူးစကျမှုတှေ တိုးနခြေိနျမှာပဲ ပုံမှနျဖွဈနကြေ ရာသီတုပျကှေး အန်တရာယျကိုလညျး သတိထားကွဖို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ တိုကျတှနျးနကွေပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကို အိမ့ျသန်တာထှနျးက စုစညျးတငျပွထားပါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါ ကူးစကျမှုအန်တရာယျကို အမြားက အာရုံစိုကျနခြေိနျမှာပဲ ရောဂါလက်ခဏာ ဆငျတူတဲ့ ရာသီတုပျကှေးရောဂါကို သတိထားဖို့ ကနြျးမာရေး ပညာရှငျတှေ သတိပေးနကွေတာပါ။ ဒါကွောင့ျလညျး သာမနျဖြားနာတာ၊ နှာခြခြေောငျးဆိုးတာဆိုပွီး ပေါ့ပေါ့ဆဆ မနကွေဖို့နဲ့ ကနြျးမာရေးဌာန ဆေးရုံဆေးခနျးတှကေို သှားရောကျပွသပွီး စဈဆေးမှုခံယူကွဖို့ အထှထှေရေောဂါ အထူးကုဆရာဝနျ ဒေါကျတာမိုးအောငျကြောျနိုငျက အကွံပွုပါတယျ။
“ခုအခြိနျမှာ ဒီ ရာသီတုပျကှေးနဲ့ ကိုဗဈရဲ့ လက်ခဏာတှေ အကုနျလုံး ဆငျတူတဲ့အတှကျကွောင့ျ အခုအခြိနျမှာဖွဈသော ဖြားနာခွငျး၊ ခေါငျးကိုကျခွငျး၊ ခြောငျးဆိုးခွငျး၊ အဲ့ကိစ်စတှအေားလုံးကို ကိုဗဈလို့ သံသယထားပွီးတော့ စဈဆေးပွီးတော့ ပိုးမတှေ့ဘူး၊ Negative ဖွဈတယျဆိုမှ ဒါသညျ ရာသီတုပျကှေးကွောင့ျ ဖွဈဖို့မြားတယျလို့ ပွောလို့ရတာပေါ့နောျ။ ဆိုတဲ့ခါကတြော့ ဒီအခြိနျမှာ နံပါတျ ၁ ကတော့ COVID-19 ရဲ့ ကာကှယျရေးနညျးလမျးတှကေို ဆောငျရှကျခွငျးအားဖွင့ျ ရာသီတုပျကှေး ဖွဈပှားမှုကိုလညျး လြော့ကစြတော တှေ့ရတယျ။
“ခုခြိနျမှာ ကိုယျ ဖြားနာခြောငျးဆိုးခွငျး ဖွဈတဲ့ဟာကို ရာသီတုပျကှေးကွောင့ျဖွဈမယျ ဆိုပွီးတော့ ကိုဗဈကွောင့ျ မဟုတျနိုငျဘူးလို့ ယူဆပွီးတော့ နထေိုငျခွငျးမြိုး မလုပျသင့ျဘူးပေါ့နောျ။ ဘာပဲဖွဈဖွဈ ဒီအခြိနျမှာ ကိုဗဈဟုတျမဟုတျ စဈဆေးမှု အရငျယူရမယျ။ ပွီးတော့မှ ကိုယ့ျဆီက သူမြားဆီကို မကူးစကျအောငျ စနဈတကြ နထေိုငျပွီးတော့ ကိုယျခံအားကောငျးအောငျ လုပျရမယျပေါ့နောျ။ အဲ့တော့ ဒီအခြိနျမှာ ဒါကို ခှဲခွားဖို့ခကျနတေယျ။ ဒါကွောင့ျမို့လို့ ဒီအခြိနျမှာဖွဈသော ဖြားနာ နှာစေးခြောငျးဆိုးခွငျးကို COVID-19 ကဲ့သို့ပဲ သဘောထားပွီးတော့ ဆောငျရှကျကွဖို့ပဲ ဆရာက ပွောခငြျပါတယျ။”
နှဈစဉျကွုံရလေ့ရှိတဲ့ ရာသီတုပျကှေးအတှကျ ကာကှယျဆေးထိုးနှံတာ၊ ကိုဗဈကပျရောဂါ ကာကှယျဖို့ နှာခေါငျးစညျးတပျတာ မကွာခဏ လကျဆေးတာမြိုးတှကွေောင့ျ အရငျနှဈတှထေကျ ရာသီတုပျကှေးဖွဈပှားမှု နညျးပါးတာ တှေ့ရတယျလို့လညျး ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ ပွောပါတယျ။ ဒါပမေယ့ျလညျး ရာသီတုပျကှေးနဲ့ ကလေးတှမှော အဖွဈမြားတဲ့ သှေးလှနျတုပျကှေး အန်တရာယျတှဟော သတိထားစောင့ျကွည့ျဖို့ လိုတယျလို့လညျး ရနျကုနျမွို့က အထှထှေရေောဂါကု ဆရာဝနျ ဒေါကျတာမွင့ျဦးက ပွောပါတယျ။
“ကလေးသူငယျတှေ အမြားဆုံး ကူးခံရတာပေါ့နောျ။ လူကွီးတှလေညျး အသကျ ၅၀၊ ၆၀ အထကျတှေ ကူးခံရတာ၊ ကိုရိုနာလညျး ဒီအတိုငျးပါပဲ။ အဲ့တော့ ကူးစကျမှုတှကေို ဂရုစိုကျမယျဆိုရငျတော့ ကူးစကျမှုတှေ လြော့သှားနိုငျတယျ။ တခုထူးခွားတာက ကလေးတှမှာ ရာသီတုပျကှေးလို့ မှနျးရငျးနဲ့ သှေးလှနျတုပျကှေး ဖွဈနတေတျတယျ။ သှေးလှနျတုပျကှေးကြတေော့ အသကျရှူလမျးကွောငျးကနေ ကူးတာမဟုတျဘဲနဲ့ ခွငျကိုကျလို့ ကူးကွတာလေ။ ကလေးတှမှော ခွငျကိုကျလို့ ဖြားလာတဲ့ အဖြားက သာမနျတုပျကှေး၊ ရာသီတုပျကှေးတို့လို ထငျနနေိုငျတယျပေါ့။ ကိုကျခဲနာကငြျဖြားပွီး အဲ့လိုဖွဈနတေဲ့ အခါကတြော့ ဒီ သုံးလေးရကျအတှငျးမှာ ကလေးက သှေးလန့ျပွီးတော့ ရှော့ဖွဈပွီး သသှေားနိုငျတယျ။ သှေးလှနျတုပျကှေးရဲ့ လက်ခဏာတှမှောလညျး တုပျကှေးလက်ခဏာလေးတှရေော ဒီလိုမြိုး ကလေးတှဖြေားရငျတော့ ရာသီတုပျကှေးကာလမှာ သှေးလှနျတုပျကှေးမြား ဖွဈနမေလားလို့လညျး စဉျးစားထားဖို့လိုပါတယျ။ ခွဖြေားလကျဖြားတှေ အေးသလား၊ မှိနျးနသေလား၊ ဂနာမငွိမျဖွဈနသေလား၊ ကလေးက ရသေိပျမသောကျတော့ဘူးလား၊ အနျသလား၊ အဲ့လိုမြိုး လက်ခဏာတှနေဲ့ ခှဲခွားလေ့ရှိပါတယျ။”
ဒီကာလမှာ တုပျကှေးလက်ခဏာရှိရငျ အိမျမှာနစေဉျမှာလညျး နှာခေါငျးစညျးတပျဖို့၊ လကျမကွာခဏဆေးဖို့၊ မိသားစုဝငျတှနေဲ့ နီးနီးကပျကပျမနဖေို့ စတဲ့ ကိုဗဈစညျးကမျးတှကေို လိုကျနာဖို့အပွငျ ကိုဗဈရောဂါ ကူးစကျခံရတာမြိုး ဖွဈနရေငျ လိုအပျတဲ့ ဆေးဝါးကုသမှုတှေ လုပျနိုငျဖို့နဲ့ တခွားသူတှကေို ထပျပွီး ကူးစကျတာမြိုး မဖွဈဖို့အတှကျ တုပျကှေးလက်ခဏာပေါျလာရငျ ဆေးရုံဆေးခနျးတှမှော ကနြျးမာရေးစဈဆေးမှု ခံယူကွဖို့ ကနြျးမာရေးပညာရှငျတှကေ တိုကျတှနျးထားကွပါတယျ။
