[[Zawgyi/Unicode]]
ချင်းပြည်နယ်တောင်ပိုင်း၊ မတူပီမြို့နယ်မှာ စစ်ကောင်စီတပ်ဖွဲ့နဲ့ ချင်းကာကွယ်ရေးတပ်ပေါင်းစုတွေကြားကြာသပတေးနေ့ မနက်ပိုင်းကစလို့ ဒီနေ့အထိတိုက်ပွဲတွေ ဆက်ဖြစ်နေပါတယ်။ ကီလှုန်းနှင့် လုံလှောရွာကြား တိုက်ပွဲအတွင်း ရွာသား ၇ ယောက် ဖမ်းဆီးခံရပါတယ်။ ဖမ်းဆီခံရသူတွေ သတင်းအစအနမရတော့ဘဲ ပျောက်သွားတာမျိုးတွေလည်း ဖြစ်နေတဲ့အတွက် စိုးရိမ်တယ်လို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့က ပြောပါတယ်။ ရန်ကုန်ကလာတဲ့ သတင်းပေးပို့ထားပါတယ်။
မတူပီမြို့နယ်ထဲမှာ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက် ကြာသပတေးနေ့မနက်ပိုင်းကတည်းက စစ်ကောင်စီတပ်တွေနဲ့ ချင်းကာကွယ်ရေး ပူးပေါင်းအဖွဲ့တွေ ဒီနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်အထိ တိုက်ပွဲဖြစ်နေပါတယ်။ ကီလှုန်းနှင့် လုံလှောရွာကြားမှာ ဖြစ်နေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေမှာ CDF-Matupi (မတူပီ)၊ CDF-Zotung (ဇိုတူ)၊ CDF-Lautu (လောင်ဝ်တူ) စတဲ့အဖွဲ့တွေ ပူးပေါင်းပါဝင် တိုက်ခိုက်နေတယ်လို့ မတူပီ CDF ပြန်ကြားရေး တာဝန်ရှိသူတဦးက ပြောပါတယ်။
“လောလောဆယ် နှစ်ဘက်တင်းမာမှုရှိဆဲပဲ။ မနေ့က တနေကုန်ပေါ့။ အခုဒီနေ့လည်း ပစ်နေတယ်ပေါ့နော။ အခုလည်း ပစ်နေတယ်နော။ အခုက CDF-Zotung ပါတယ်။CDF-Lautu- ပူးပေါင်းအဖွဲ့ပေါ့နော။ ပူးပေါင်းအဖွဲ့နဲ့ စကစနဲ့ဖြစ်ပွါးနေပါတယ်ခင်ဗျ။ နောက်ဆက်တွဲအခြေအနေပေါ့နော။ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရတာတွေ ကျနော်တို့ သတင်းအတည်မပြုနိုင်သေးပါဘူး ခင်ဗျ။”
ဒီနေ့က မတူပီ-ဟားခါးလမ်းမ ဝဲဘက်မှာရှိတဲ့ ကီလှုန်းနှင့် လုံလှောရွာကြားကို စစ်ကောင် စီတပ်ဘက်က အင်အား ၁၅၀ ကျော်နဲ့စစ်ကြောင်းနှစ်ကြောင်းနဲ့ ထိုးစစ်ဆင်လာတဲ့အတွက် အခုလို ချင်းကာကွယ်ရေးအဖွဲ့တွေ ပူးပေါင်းပြီး ခုခံတိုက်နေကြတယ်လို့ ပြောပါတယ်။ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးတဲ့ ကီးလှုန်နဲ့လုံလှော ကျေးရွာဟာ မတူပီမြို့နဲ့ မိုင် ၂၀ လောက်အကွာမှာ ရှိပါတယ်။
မတူပီမြို့နယ်အတွင်း မနေ့ကတိုက်ပွဲဖြစ်ပွါးခဲ့ကြောင်း စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက အခုလိုပြောပါတယ်။
“မတူပီဘက်မှာတော့ ဒီနေ့ဖြစ်တာမသိပါဘူးဗျ။ မနေ့ကတော့ ထိတွေ့မှုဖြစ်ပွါးခဲ့တာတော့ရှိတယ်။ သိပ်ပြင်းပြင်းထန်ထန်တော့မဟုတ်ပါဘူး။”
မနေ့က တိုက်ပွဲအတွင်း စစ်ကောင်စီတပ်ဘက်ကနေ ကီလှုန်းကလုံလှောရွာကို ခရီးသွားနေတဲ့ ပြည်သူ (၇) ဦးကို စစ်တပ်က ဖမ်းသွားတယ်လို့မတူပီ CDF ပြန်ကြားရေးတာဝန်ရှိသူက ပြောပါတယ်။
“မနေ့က နေ့လယ်လောက်ပေါ့နော်။ တိုက်ပွဲဖြစ်နေတဲ့အချိန်အတွင်းမှာပေါ့။ ကီလှုန်းရွာနဲ့ လုံလှောရွာသွားတဲ့ တောလမ်းအတိုင်းသွားတဲ့အချိန်မှာ စကစတပ်က ဖမ်းသွားတယ်ပေါ့နော။ စုစုပေါင်း(၇) ဦးလို့ သတင်းရပါတယ်ခင်ဗျ။ သူတို့က လောလောဆယ် တိုက်ပွဲအတွင်းမှာပဲ ရှိနေတယ်လို့ပြောတယ်။ လူသားဒိုင်းပေါ့နော။ လူသားဒိုင်းအနေနဲ့ ထားရှိတယ်လို့ ကျနော်တို့သတင်းရရှိထားတယ်။”
လူသားဒိုင်းအဖြစ်သုံးတယ်ဆိုတာ မဟုတ်ဘူးလို့ စစ်ကောင်စီပြောခွင့်ရ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ဗွီအိုအေကို ခုလိုပြောပါတယ်။
“သူတို့ပဲ ပြောင်းပြန်စွပ်စွဲနေတာပေါ့ဗျာ။ တပ်မတော်အနေနဲ့ လုပ်စရာအကြောင်းမရှိဘူး။ PDF အနေနဲ့သာ ပြည်သူလူထုကို အကာကွယ်ယူပြီး အရပ်ဝတ်နဲ့ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်တွေကို ချောင်းမြောင်းပစ်ခတ်တာတို့။ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့တွေကို တိုက်ခိုက်တာတို့။ မိုင်းဆွဲတိုက်တာတို့။ အဲဒါတွေလုပ်နေတာပဲ။”
လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အချင်းချင်းတိုက်ပွဲအကြား ဒေသခံရွာသားတွေကို ဖမ်းဆီးထားမှုအပေါ်မှာ ဆိုးဝါးတဲ့ လူ့အခွင့် အရေးချိုးဖောက်မှုလို့ ချင်းလူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့ ဒုတိယအမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ ဇာအုတ်ကလင် (Za Uk ling)ကပြောပါတယ်။ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေ အသတ် ခံရတာ၊ သတင်းအစအန မရတာမျိုးတွေ ဖြစ်နေတာကြောင့်လည်း စိုးရိမ်တယ်လို့ ပြောပါတယ်။
“သူတို့အဲဒီလိုမျိုး လူသားဒိုင်း အသုံးပြုလေ့ရှိတာက ကျနော်တို့မှာ အများကြီးသက်သေအထောက်အထား ရှိခဲ့တယ်။ အရင်ကတည်း စစ်တပ်က စစ်ဆင်ရေးလုပ်နေတဲ့အချိန်မှာ အဲဒီလိုမျိုးအဖြစ်အပျက်တွေက အမြဲကြုံတွေ့ နေရလေ့ရှိတယ်။ ဒါမျိုးက စစ်ဥပဒေကို ချိုးဖောက်တာမျိုးဖြစ်သွားတယ်။ ဒီလိုမျိုး လူသားဒိုင်း အသုံးပြုပြီးတော့ ဖမ်းဆီးထားတဲ့သူတွေက သူတို့အစအနမရှိဘဲနဲ့ သူတို့ပျောက်လေ့ရှိတယ်။ ပြန်လွတ်မလာတော့ဘဲနဲ့ ဘယ်မှာ ရှာရမှန်းတောင် မသိနိုင်တဲ့ အဲဒီလို မှတ်တမ်းတင်ထားတာဟာ မနည်းတော့ဘူး။ ဆိုတော့ ဒါမျိုးဟာ အရမ်းစိုးရိမ်စရာကောင်းတယ်။ ဒါတွေဟာဆိုလို့ရှိရင်တကယ့် ဆိုးဝါးတဲ့ ချိုးဖောက်မှုတရပ်ပါပဲ။”
ဇန်နဝါရီလ (၄) ရက်နေ့မှာလည်း မတူပီ-ပလက်ဝလမ်းပေါ်ရှိတဲ့ နေရာ ၁ ခုနဲ့ မတူပီ ဟားခါးလမ်းပေါ်က ဖနိုင်နဲ့ငလိုင်ရွာ ၂ ရွာကြား တိုက်ပွဲတွေဖြစ်ပွါးခဲ့ပါတယ်။ မတူပီမြို့ နယ်ထဲမှာဖြစ်နေတဲ့တိုက်ပွဲတွေကြောင့် ဒေသခံ(၄၀၀၀) လောက် စစ်ဘေးတိမ်းရှောင်နေရပါတယ်။
==================
[[Unicode]]
ခငြျးတောငျပိုငျး၊ မတူပီမွို့နယျဘကျ တိုကျပှဲဖွဈဆဲ
ခငြျးပွညျနယျတောငျပိုငျး၊ မတူပီမွို့နယျမှာ စဈကောငျစီတပျဖှဲ့နဲ့ ခငြျးကာကှယျရေးတပျပေါငျးစုတှကွေားကွာသပတေးနေ့ မနကျပိုငျးကစလို့ ဒီနေ့အထိတိုကျပှဲတှေ ဆကျဖွဈနပေါတယျ။ ကီလှုနျးနှင့ျ လုံလှောရှာကွား တိုကျပှဲအတှငျး ရှာသား ၇ ယောကျ ဖမျးဆီးခံရပါတယျ။ ဖမျးဆီခံရသူတှေ သတငျးအစအနမရတော့ဘဲ ပြောကျသှားတာမြိုးတှလေညျး ဖွဈနတေဲ့အတှကျ စိုးရိမျတယျလို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့က ပွောပါတယျ။ ရနျကုနျကလာတဲ့ သတငျးပေးပို့ထားပါတယျ။
မတူပီမွို့နယျထဲမှာ ဇနျနဝါရီ ၆ ရကျ ကွာသပတေးနေ့မနကျပိုငျးကတညျးက စဈကောငျစီတပျတှနေဲ့ ခငြျးကာကှယျရေး ပူးပေါငျးအဖှဲ့တှေ ဒီနေ့ ဇနျနဝါရီလ ၇ ရကျအထိ တိုကျပှဲဖွဈနပေါတယျ။ ကီလှုနျးနှင့ျ လုံလှောရှာကွားမှာ ဖွဈနတေဲ့ တိုကျပှဲတှမှော CDF-Matupi (မတူပီ)၊ CDF-Zotung (ဇိုတူ)၊ CDF-Lautu (လောငျဝျတူ) စတဲ့အဖှဲ့တှေ ပူးပေါငျးပါဝငျ တိုကျခိုကျနတေယျလို့ မတူပီ CDF ပွနျကွားရေး တာဝနျရှိသူတဦးက ပွောပါတယျ။
“လောလောဆယျ နှဈဘကျတငျးမာမှုရှိဆဲပဲ။ မနေ့က တနကေုနျပေါ့။ အခုဒီနေ့လညျး ပဈနတေယျပေါ့နော။ အခုလညျး ပဈနတေယျနော။ အခုက CDF-Zotung ပါတယျ။CDF-Lautu- ပူးပေါငျးအဖှဲ့ပေါ့နော။ ပူးပေါငျးအဖှဲ့နဲ့ စကစနဲ့ဖွဈပှါးနပေါတယျခငျဗြ။ နောကျဆကျတှဲအခွအေနပေေါ့နော။ ထိခိုကျဒဏျရာရတာတှေ ကနြောျတို့ သတငျးအတညျမပွုနိုငျသေးပါဘူး ခငျဗြ။”
ဒီနေ့က မတူပီ-ဟားခါးလမျးမ ဝဲဘကျမှာရှိတဲ့ ကီလှုနျးနှင့ျ လုံလှောရှာကွားကို စဈကောငျ စီတပျဘကျက အငျအား ၁၅၀ ကြောျနဲ့စဈကွောငျးနှဈကွောငျးနဲ့ ထိုးစဈဆငျလာတဲ့အတှကျ အခုလို ခငြျးကာကှယျရေးအဖှဲ့တှေ ပူးပေါငျးပွီး ခုခံတိုကျနကွေတယျလို့ ပွောပါတယျ။ တိုကျပှဲဖွဈပှါးတဲ့ ကီးလှုနျနဲ့လုံလှော ကြေးရှာဟာ မတူပီမွို့နဲ့ မိုငျ ၂၀ လောကျအကှာမှာ ရှိပါတယျ။
မတူပီမွို့နယျအတှငျး မနေ့ကတိုကျပှဲဖွဈပှါးခဲ့ကွောငျး စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက အခုလိုပွောပါတယျ။
“မတူပီဘကျမှာတော့ ဒီနေ့ဖွဈတာမသိပါဘူးဗြ။ မနေ့ကတော့ ထိတှေ့မှုဖွဈပှါးခဲ့တာတော့ရှိတယျ။ သိပျပွငျးပွငျးထနျထနျတော့မဟုတျပါဘူး။”
မနေ့က တိုကျပှဲအတှငျး စဈကောငျစီတပျဘကျကနေ ကီလှုနျးကလုံလှောရှာကို ခရီးသှားနတေဲ့ ပွညျသူ (၇) ဦးကို စဈတပျက ဖမျးသှားတယျလို့မတူပီ CDF ပွနျကွားရေးတာဝနျရှိသူက ပွောပါတယျ။
“မနေ့က နေ့လယျလောကျပေါ့နောျ။ တိုကျပှဲဖွဈနတေဲ့အခြိနျအတှငျးမှာပေါ့။ ကီလှုနျးရှာနဲ့ လုံလှောရှာသှားတဲ့ တောလမျးအတိုငျးသှားတဲ့အခြိနျမှာ စကစတပျက ဖမျးသှားတယျပေါ့နော။ စုစုပေါငျး(၇) ဦးလို့ သတငျးရပါတယျခငျဗြ။ သူတို့က လောလောဆယျ တိုကျပှဲအတှငျးမှာပဲ ရှိနတေယျလို့ပွောတယျ။ လူသားဒိုငျးပေါ့နော။ လူသားဒိုငျးအနနေဲ့ ထားရှိတယျလို့ ကနြောျတို့သတငျးရရှိထားတယျ။”
လူသားဒိုငျးအဖွဈသုံးတယျဆိုတာ မဟုတျဘူးလို့ စဈကောငျစီပွောခှင့ျရ ဗိုလျခြုပျဇောျမငျးထှနျးက ဗှီအိုအကေို ခုလိုပွောပါတယျ။
“သူတို့ပဲ ပွောငျးပွနျစှပျစှဲနတောပေါ့ဗြာ။ တပျမတောျအနနေဲ့ လုပျစရာအကွောငျးမရှိဘူး။ PDF အနနေဲ့သာ ပွညျသူလူထုကို အကာကှယျယူပွီး အရပျဝတျနဲ့ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့ဝငျတှကေို ခြောငျးမွောငျးပဈခတျတာတို့။ လုံခွုံရေးတပျဖှဲ့တှကေို တိုကျခိုကျတာတို့။ မိုငျးဆှဲတိုကျတာတို့။ အဲဒါတှလေုပျနတောပဲ။”
လကျနကျကိုငျအဖှဲ့အခငြျးခငြျးတိုကျပှဲအကွား ဒသေခံရှာသားတှကေို ဖမျးဆီးထားမှုအပေါျမှာ ဆိုးဝါးတဲ့ လူ့အခှင့ျ အရေးခြိုးဖောကျမှုလို့ ခငြျးလူ့အခှင့ျအရေးအဖှဲ့ ဒုတိယအမှုဆောငျဒါရိုကျတာ ဇာအုတျကလငျ (Za Uk ling)ကပွောပါတယျ။ ဖမျးဆီးခံရသူတှေ အသတျ ခံရတာ၊ သတငျးအစအန မရတာမြိုးတှေ ဖွဈနတောကွောင့ျလညျး စိုးရိမျတယျလို့ ပွောပါတယျ။
“သူတို့အဲဒီလိုမြိုး လူသားဒိုငျး အသုံးပွုလေ့ရှိတာက ကနြောျတို့မှာ အမြားကွီးသကျသအေထောကျအထား ရှိခဲ့တယျ။ အရငျကတညျး စဈတပျက စဈဆငျရေးလုပျနတေဲ့အခြိနျမှာ အဲဒီလိုမြိုးအဖွဈအပကြျတှကေ အမွဲကွုံတှေ့ နရေလေ့ရှိတယျ။ ဒါမြိုးက စဈဥပဒကေို ခြိုးဖောကျတာမြိုးဖွဈသှားတယျ။ ဒီလိုမြိုး လူသားဒိုငျး အသုံးပွုပွီးတော့ ဖမျးဆီးထားတဲ့သူတှကေ သူတို့အစအနမရှိဘဲနဲ့ သူတို့ပြောကျလေ့ရှိတယျ။ ပွနျလှတျမလာတော့ဘဲနဲ့ ဘယျမှာ ရှာရမှနျးတောငျ မသိနိုငျတဲ့ အဲဒီလို မှတျတမျးတငျထားတာဟာ မနညျးတော့ဘူး။ ဆိုတော့ ဒါမြိုးဟာ အရမျးစိုးရိမျစရာကောငျးတယျ။ ဒါတှဟောဆိုလို့ရှိရငျတကယ့ျ ဆိုးဝါးတဲ့ ခြိုးဖောကျမှုတရပျပါပဲ။”
ဇနျနဝါရီလ (၄) ရကျနေ့မှာလညျး မတူပီ-ပလကျဝလမျးပေါျရှိတဲ့ နရော ၁ ခုနဲ့ မတူပီ ဟားခါးလမျးပေါျက ဖနိုငျနဲ့ငလိုငျရှာ ၂ ရှာကွား တိုကျပှဲတှဖွေဈပှါးခဲ့ပါတယျ။ မတူပီမွို့ နယျထဲမှာဖွဈနတေဲ့တိုကျပှဲတှကွေောင့ျ ဒသေခံ(၄၀၀၀) လောကျ စဈဘေးတိမျးရှောငျနရေပါတယျ။
#WhatIsHappeningInMyanmar #MyanmarMilitaryCoup #voaburmese #စဈအာဏာသိမျးမှု #မတူပီ #ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျး
==================
