{{Zawgyi/Unicode}}
တရုတ် မြန်မာနယ်စပ်မှာ လနဲ့ချီပိတ်ထားတဲ့ နယ်စပ်ဂိတ်တွေထဲက ဂိတ် ၁ ခုကို ဒီနေ့ နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက်မှာ ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်ပါတယ်။ မူဆယ် ၁၀၅ မိုင်နားမှာရှိတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ နယ်စပ် စစ်ဆေးရေးဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်လိုက်တဲ့အတွက် တရုတ် မြန်မာ နှစ်ဘက်လုံးက ကုန်တွေ အပြန်အလှန် ပြန်လည် တင်ပို့နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကုန်တင်ပို့တာနဲ့ပတ်သက်လို့ တရုတ်ဘက်က စည်းကမ်း ကန့်သတ်ချက်အသစ် လုပ်လိုက်တဲ့အတွက် မြန်မာဘက်က အခက်အခဲတွေဖြစ်လာမှာကို လုပ်ငန်းရှင်တွေ စိုးရိမ်နေပါတယ်။ ဒီအကြောင်း ရန်ကုန်ကပေးပို့တဲ့ ဒီသတင်း ကိုသားညွန့်ဦးက တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် မြန်မာနဲ့နယ်စပ်ဂိတ်အားလုံးကို တရုတ်ဘက်က ၆ လ ကြာ ပိတ်ထားရာက နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက် နေ့လည် ၁ နာရီကစပြီး မူဆယ်ကုန်သွယ်ရေးဇုန်မှာရှိတဲ့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကို ပြန်ဖွင့်ပေးလိုက်ပြီလို့ တရုတ်ဘက်က ကြေညာခဲ့ပါတယ်။ ဒီကုန်သွယ်ခွင့်ကို နိုဝင်ဘာလ ၂၅ ရက်အထိ စမ်းသပ်ကာလအဖြစ် သတ်မှတ်ထားပြီး အားနည်းချက်၊ အားသာချက်တွေကို ချိန်ဆပြီးမှ ဆက်လက် ဖွင့်လှစ်သွားမယ်လို့ တရုတ်ဘက်က ထုတ်ပြန်ချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။ ဒီလို ကြေညာခဲ့ပြီးနောက်မှာ ၂ ဘက်လုံးက ကုန်တွေကို အပြန်အလှန် ပြန်လည်တင်ပို့ခဲ့ပါတယ်။ ကုန်မျိုးစုံတင်ထားတဲ့ ကုန်သေတ္တာ ( ကွန်တိန်နာ) နှစ်လုံးကို တရုတ်က မြန်မာဘက်ကိုပို့ခဲ့ပြီး မြန်မာဘက်ကလည်း ကုန်သေတ္တာနှစ်လုံး တရုတ်ဘက်ကို ပြန်ပို့ခဲ့ကြောင်း ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။
နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးမှာ သဘောတူညီထားတဲ့ ကုန်အမျိုးအစားတွေအတိုင်း ကုန်သွယ်ခွင့် ပြန်ရမှာဖြစ်ပေမဲ့ ပို့ကုန်တွေကို ကုန်သေတ္တာ ( ကွန်တိန်နာ) ထဲ ထည့်ပြီးမှ ကုန်သွယ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်ကို တရုတ်ဘက်က အသစ်ထည့်သွင်းလိုက်တဲ့ ခုလို ကွန်တိန်နာတွေနဲ့ ကုန်တွေပို့ကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကန့်သတ် ချက်ကြောင့် မြန်မာကုန်သည်အများစုကတော့ အခက်တွေ့နေကြပါတယ်။ မြန်မာကုန်သည်တွေကို ကွန်တိန်နာငှားရမ်းနိုင်ဖို့မူဆယ်က လုပ်ငန်းရှင်တချို့က ပြင်ဆင်ထားကြောင်း မူဆယ် ဆန်ကုန်သည်အသင်းရဲ့ ဒုဥက္ကဋ္ဌ ဦးမင်းသိန်းက ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။
“ဗမာပြည်ကလာတဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေကို ကုမ္ပဏီတွေက ဖွင့်လှစ်ထားတဲ့ ကွန်တိန်နာ ဘောက်စ်တွေထဲ ပြောင်းလဲပြီးကာမှ အဲဒီ ကွန်တိန်နာတွေနဲ့ တရုတ်ပြည်ထဲကို ပို့ပေးမယ်။ ဒီလိုပဲ တရုတ်ပြည်ထဲမှာရှိတဲ့ ကုန်ပစ္စည်း မျိုးစုံကိုလည်း တရုတ်ကားတွေနဲ့ ဗမာပြည်လာလို့ရအောင် ကွန်တိန်နာဘောက်စ်ထဲကို ထည့်မယ်။ ထည့်ပြီးကာမှ ဗမာပြည်ကိုလာမယ်။ ပို့ဆောင်မှုပုံစံက ပြောင်းသွားတယ် အရင်လိုတော့ မဟုတ်တော့ဘူး။ ကွန်တိန်နာကားတွေနဲ့ပဲ ဝင်ထွက်ခွင့် ပြုတော့မယ်။”
ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့်ဆိုပြီး တရုတ်ဘက်က နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးဂိတ်တွေကို ဇွန်လထဲကစလို့ ပိတ်ခဲ့တာပါ။ အခုလည်း ဂိတ်တခုကို အစမ်း ပြန်ဖွင့်ပေးပေမဲ့ နယ်စပ်ဂိတ်တွေမှာ ကုန်တွေကို ကွန်တိန်နာထဲထည့်ပြီး ပို့ဆောင်ရမယ်လို့ သတ်မှတ်လိုက်တဲ့အတွက် စရိတ်စကတွေ ပိုကြီးသွားမှာကို ကုန်သည်တွေစိုးရိမ်နေကြပါတယ်။ ဒီလို ကွန်တိန်နာနဲ့ပို့ဖို့ တရုတ်- မြန်မာနှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကုန်သည်တွေ မကြာခဏလုပ်တဲ့ အစည်းအဝေးတချို့မှာ ထည့်သွင်းဆွေးနွေးခဲ့ကြပြီး သဘောတူမှု မရခဲ့ပေမဲ့ ဒီနေ့ နယ်စပ်ဖွင့်တဲ့ ကြေညာချက်မှာ တရုတ်ဘက်က ထည့်သွင်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
မြန်မာကုန်သည်တွေက အမိုးပွင့်ကုန်တင်ကားတွေနဲ့ပဲ ကုန်တွေကို သယ်ယူနေကြတာပါ။ အခုတော့ ကွန်တိန်နာနဲ့ ပြောင်းသယ်ရမယ်ဆိုတဲ့အတွက်အခက်အခဲရှိနိုင်ကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ အဝေးပြေးကုန်တင်ယာဉ်မောင်းများအဖွဲ့ရဲ့ တာဝန်ခံ စိုင်းဘုန်းမြင့်က ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ အဓိက အခက်အခဲကတော့ မြန်မာကုန် ကားတွေရဲ့ နောက်ပိုင်းကိုယ်ထည်ဟာ ကွန်တိန်နာပုံးတင်ဖို့ အဆင်မပြေနိုင်ကြောင်း၊ ကားကိုယ်ထည်မှာ အပြောင်းအလဲတွေ ထပ်လုပ်ရမှာဖြစ်ကြောင်း သူကပြောပါတယ်။
“ကွန်တိန်နာတင်မယ်ဆို အရိုးတွဲ ( နောက်ကိုယ်ထည်မပါ) အဲဒါနဲ့မှအဆင်ပြေမှာ။ နည်းနည်းတော့ အလုပ်ရှုပ်သွားမှာပေါ့။ အဲလို သူတို့က ကွန်တိန်နာပဲ လက်ခံမယ် ဆိုရင် ချိန်းရမှာ။ ကွန်တိန်နာ တင်လိုက်ပြီဆိုရင်လည်း တန်ချိန်တွေက ပိုလာရော။ ကွန်တိန်နာတလုံးကို ၄ တန်ရှိတယ်။ ၄ တန်ရှိတယ်ဆိုတော့ ခြင်းတွဲ ( ရိုးရိုးကုန်ကား) ကို ဖြတ်ပြီးတော့ သယ်မယ်ဆိုရင် ဝိတ်ကများလာတယ်။”
တရုတ်ဘက်ကတော့ နယ်စပ်ဂိတ်ပိတ်တာတွေ၊ အခုလိုစည်ကမ်းချက်တွေ ပြောင်းလဲတာတွေဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ဖို့အတွက်ဖြစ်တယ်လို့ အမြဲပြောနေတာပါ။
“...ဆိုတော့ အလုပ်သမား ၁၀ ယောက် ၁၅ ယောက်လောက်နဲ့ ခေါက်တုံ့ခေါက်ပြန် ကားဖင်တင်ပြီး ( နယ်စပ်မှာ) ချိန်းရတဲ့အလုပ်ကို သူကမလုပ်တော့ဘူး။ ကွန်တိန်နာ အလုံးလိုက် မ,သွား၊ အလုံးလိုက်ချိန်းသွားမှာ။ အဲလိုပဲလုပ်တော့မှာလေ။ ချမှတ်တဲ့နည်းစနစ်အတိုင်း ပြောင်းနိုင်ရင်ပြောင်း မပြောင်းနိုင်ရင်လည်း ဘယ်လိုလာမလဲပေါ့။ ပြန်တချက် စောင့်ကြည့်ရတော့မှာလေ၊ ပိတ်ထားတာလည်း ကြာပြီဆိုတော့။ အခုမှ ရုတ်တရက်ကြီး၊ ဖွင့်တာတောင်မှ စမ်းသပ်ပြီးဖွင့်မယ်ဆိုတော့ စောင့်ကြည့်ရမယ့်အနေအထား ဖြစ်သွားတာပေါ့။”
မြန်မာပြည်မှာ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်း အရှိန်ရလာတဲ့ ဇူလိုင်လ ၁၀ ရက်ကစလို့ တရုတ် ယူနန်အစိုးရက နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး အားလုံးကို ဖြတ်တောက် ထားတာပါ။ နှစ်ဘက် အပြန်အလှန်ကုန်သွယ်ရေး မရှိတော့ပေမဲ့ အရေးပေါ်လိုအပ်နိုင်တဲ့ ဆေးဝါးကိုတော့ နှစ်နိုင်ငံညှိနှိုင်းပြီး မူဆယ်မြို့ ကျင်စန်းကျော့ဂိတ်ကနေ ခြွင်းချက်နဲ့ တင်သွင်းခွင့်ပေးထားပါတယ်။ တရုတ်- မြန်မာကုန်သွယ်ရေးဟာ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါကြောင့် ၂၀၂၀ ဧပြီလထဲက စလို့ ကျဆင်းသွားကြောင်းလည်း ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။ နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်ရေးကို တရုတ်နိုင်ငံဘက်အခြမ်း နယ်စပ်ဂိတ်တွေမှာတော့ ကိုဗစ်စစ်ဆေးရေးဂိတ်တွေ၊ အဆောက်အဦး တိုးချဲ့တာတွေ စတဲ့ပြင်ဆင်မှုတွေတော့ အဆက်မပြတ်လုပ်နေကြောင်း တရုတ်နယ်စပ်မှာရှိတဲ့ ကုန်သည်တွေက ပြောပါတယ်။
===========
{{Unicode}}
တရုတျမွနျမာနယျစပျ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျပွနျဖှင့ျ
တရုတျ မွနျမာနယျစပျမှာ လနဲ့ခြီပိတျထားတဲ့ နယျစပျဂိတျတှထေဲက ဂိတျ ၁ ခုကို ဒီနေ့ နိုဝငျဘာ ၂၂ ရကျမှာ ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျပါတယျ။ မူဆယျ ၁၀၅ မိုငျနားမှာရှိတဲ့ ကငြျစနျးကြော့ နယျစပျ စဈဆေးရေးဂိတျကို ပွနျဖှင့ျလိုကျတဲ့အတှကျ တရုတျ မွနျမာ နှဈဘကျလုံးက ကုနျတှေ အပွနျအလှနျ ပွနျလညျ တငျပို့နကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကုနျတငျပို့တာနဲ့ပတျသကျလို့ တရုတျဘကျက စညျးကမျး ကန့ျသတျခကြျအသဈ လုပျလိုကျတဲ့အတှကျ မွနျမာဘကျက အခကျအခဲတှဖွေဈလာမှာကို လုပျငနျးရှငျတှေ စိုးရိမျနပေါတယျ။ ဒီအကွောငျး ရနျကုနျကပေးပို့တဲ့ ဒီသတငျး ကိုသားညှန့ျဦးက တငျပွပေးထားပါတယျ။
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ မွနျမာနဲ့နယျစပျဂိတျအားလုံးကို တရုတျဘကျက ၆ လ ကွာ ပိတျထားရာက နိုဝငျဘာလ ၂၂ ရကျ နေ့လညျ ၁ နာရီကစပွီး မူဆယျကုနျသှယျရေးဇုနျမှာရှိတဲ့ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျကို ပွနျဖှင့ျပေးလိုကျပွီလို့ တရုတျဘကျက ကွညောခဲ့ပါတယျ။ ဒီကုနျသှယျခှင့ျကို နိုဝငျဘာလ ၂၅ ရကျအထိ စမျးသပျကာလအဖွဈ သတျမှတျထားပွီး အားနညျးခကြျ၊ အားသာခကြျတှကေို ခြိနျဆပွီးမှ ဆကျလကျ ဖှင့ျလှဈသှားမယျလို့ တရုတျဘကျက ထုတျပွနျခကြျမှာ ရေးသားထားပါတယျ။ ဒီလို ကွညောခဲ့ပွီးနောကျမှာ ၂ ဘကျလုံးက ကုနျတှကေို အပွနျအလှနျ ပွနျလညျတငျပို့ခဲ့ပါတယျ။ ကုနျမြိုးစုံတငျထားတဲ့ ကုနျသတေ်တာ ( ကှနျတိနျနာ) နှဈလုံးကို တရုတျက မွနျမာဘကျကိုပို့ခဲ့ပွီး မွနျမာဘကျကလညျး ကုနျသတေ်တာနှဈလုံး တရုတျဘကျကို ပွနျပို့ခဲ့ကွောငျး ကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။
နှဈနိုငျငံကုနျသှယျရေးမှာ သဘောတူညီထားတဲ့ ကုနျအမြိုးအစားတှအေတိုငျး ကုနျသှယျခှင့ျ ပွနျရမှာဖွဈပမေဲ့ ပို့ကုနျတှကေို ကုနျသတေ်တာ ( ကှနျတိနျနာ) ထဲ ထည့ျပွီးမှ ကုနျသှယျရမယျဆိုတဲ့ ကန့ျသတျခကြျကို တရုတျဘကျက အသဈထည့ျသှငျးလိုကျတဲ့ ခုလို ကှနျတိနျနာတှနေဲ့ ကုနျတှပေို့ကွတာဖွဈပါတယျ။ ဒီကန့ျသတျ ခကြျကွောင့ျ မွနျမာကုနျသညျအမြားစုကတော့ အခကျတှေ့နကွေပါတယျ။ မွနျမာကုနျသညျတှကေို ကှနျတိနျနာငှားရမျးနိုငျဖို့မူဆယျက လုပျငနျးရှငျတခြို့က ပွငျဆငျထားကွောငျး မူဆယျ ဆနျကုနျသညျအသငျးရဲ့ ဒုဥက်ကဋ်ဌ ဦးမငျးသိနျးက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။
“ဗမာပွညျကလာတဲ့ ကုနျပစ်စညျးတှကေို ကုမ်ပဏီတှကေ ဖှင့ျလှဈထားတဲ့ ကှနျတိနျနာ ဘောကျဈတှထေဲ ပွောငျးလဲပွီးကာမှ အဲဒီ ကှနျတိနျနာတှနေဲ့ တရုတျပွညျထဲကို ပို့ပေးမယျ။ ဒီလိုပဲ တရုတျပွညျထဲမှာရှိတဲ့ ကုနျပစ်စညျး မြိုးစုံကိုလညျး တရုတျကားတှနေဲ့ ဗမာပွညျလာလို့ရအောငျ ကှနျတိနျနာဘောကျဈထဲကို ထည့ျမယျ။ ထည့ျပွီးကာမှ ဗမာပွညျကိုလာမယျ။ ပို့ဆောငျမှုပုံစံက ပွောငျးသှားတယျ အရငျလိုတော့ မဟုတျတော့ဘူး။ ကှနျတိနျနာကားတှနေဲ့ပဲ ဝငျထှကျခှင့ျ ပွုတော့မယျ။”
ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျဆိုပွီး တရုတျဘကျက နယျစပျကုနျသှယျရေးဂိတျတှကေို ဇှနျလထဲကစလို့ ပိတျခဲ့တာပါ။ အခုလညျး ဂိတျတခုကို အစမျး ပွနျဖှင့ျပေးပမေဲ့ နယျစပျဂိတျတှမှော ကုနျတှကေို ကှနျတိနျနာထဲထည့ျပွီး ပို့ဆောငျရမယျလို့ သတျမှတျလိုကျတဲ့အတှကျ စရိတျစကတှေ ပိုကွီးသှားမှာကို ကုနျသညျတှစေိုးရိမျနကွေပါတယျ။ ဒီလို ကှနျတိနျနာနဲ့ပို့ဖို့ တရုတျ- မွနျမာနှဈနိုငျငံ နယျစပျကုနျသညျတှေ မကွာခဏလုပျတဲ့ အစညျးအဝေးတခြို့မှာ ထည့ျသှငျးဆှေးနှေးခဲ့ကွပွီး သဘောတူမှု မရခဲ့ပမေဲ့ ဒီနေ့ နယျစပျဖှင့ျတဲ့ ကွညောခကြျမှာ တရုတျဘကျက ထည့ျသှငျးခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
မွနျမာကုနျသညျတှကေ အမိုးပှင့ျကုနျတငျကားတှနေဲ့ပဲ ကုနျတှကေို သယျယူနကွေတာပါ။ အခုတော့ ကှနျတိနျနာနဲ့ ပွောငျးသယျရမယျဆိုတဲ့အတှကျအခကျအခဲရှိနိုငျကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ အဝေးပွေးကုနျတငျယာဉျမောငျးမြားအဖှဲ့ရဲ့ တာဝနျခံ စိုငျးဘုနျးမွင့ျက ဗှီအိုအကေို ပွောပါတယျ။ အဓိက အခကျအခဲကတော့ မွနျမာကုနျ ကားတှရေဲ့ နောကျပိုငျးကိုယျထညျဟာ ကှနျတိနျနာပုံးတငျဖို့ အဆငျမပွနေိုငျကွောငျး၊ ကားကိုယျထညျမှာ အပွောငျးအလဲတှေ ထပျလုပျရမှာဖွဈကွောငျး သူကပွောပါတယျ။
“ကှနျတိနျနာတငျမယျဆို အရိုးတှဲ ( နောကျကိုယျထညျမပါ) အဲဒါနဲ့မှအဆငျပွမှော။ နညျးနညျးတော့ အလုပျရှုပျသှားမှာပေါ့။ အဲလို သူတို့က ကှနျတိနျနာပဲ လကျခံမယျ ဆိုရငျ ခြိနျးရမှာ။ ကှနျတိနျနာ တငျလိုကျပွီဆိုရငျလညျး တနျခြိနျတှကေ ပိုလာရော။ ကှနျတိနျနာတလုံးကို ၄ တနျရှိတယျ။ ၄ တနျရှိတယျဆိုတော့ ခွငျးတှဲ ( ရိုးရိုးကုနျကား) ကို ဖွတျပွီးတော့ သယျမယျဆိုရငျ ဝိတျကမြားလာတယျ။”
တရုတျဘကျကတော့ နယျစပျဂိတျပိတျတာတှေ၊ အခုလိုစညျကမျးခကြျတှေ ပွောငျးလဲတာတှဟော ကိုဗဈကပျရောဂါ ကာကှယျဖို့အတှကျဖွဈတယျလို့ အမွဲပွောနတောပါ။
“...ဆိုတော့ အလုပျသမား ၁၀ ယောကျ ၁၅ ယောကျလောကျနဲ့ ခေါကျတုံ့ခေါကျပွနျ ကားဖငျတငျပွီး ( နယျစပျမှာ) ခြိနျးရတဲ့အလုပျကို သူကမလုပျတော့ဘူး။ ကှနျတိနျနာ အလုံးလိုကျ မ,သှား၊ အလုံးလိုကျခြိနျးသှားမှာ။ အဲလိုပဲလုပျတော့မှာလေ။ ခမြှတျတဲ့နညျးစနဈအတိုငျး ပွောငျးနိုငျရငျပွောငျး မပွောငျးနိုငျရငျလညျး ဘယျလိုလာမလဲပေါ့။ ပွနျတခကြျ စောင့ျကွည့ျရတော့မှာလေ၊ ပိတျထားတာလညျး ကွာပွီဆိုတော့။ အခုမှ ရုတျတရကျကွီး၊ ဖှင့ျတာတောငျမှ စမျးသပျပွီးဖှင့ျမယျဆိုတော့ စောင့ျကွည့ျရမယ့ျအနအေထား ဖွဈသှားတာပေါ့။”
မွနျမာပွညျမှာ ကိုဗဈတတိယလှိုငျး အရှိနျရလာတဲ့ ဇူလိုငျလ ၁၀ ရကျကစလို့ တရုတျ ယူနနျအစိုးရက နှဈနိုငျငံနယျစပျကုနျသှယျရေး အားလုံးကို ဖွတျတောကျ ထားတာပါ။ နှဈဘကျ အပွနျအလှနျကုနျသှယျရေး မရှိတော့ပမေဲ့ အရေးပေါျလိုအပျနိုငျတဲ့ ဆေးဝါးကိုတော့ နှဈနိုငျငံညှိနှိုငျးပွီး မူဆယျမွို့ ကငြျစနျးကြော့ဂိတျကနေ ခွှငျးခကြျနဲ့ တငျသှငျးခှင့ျပေးထားပါတယျ။ တရုတျ- မွနျမာကုနျသှယျရေးဟာ ကိုဗဈကပျရောဂါကွောင့ျ ၂၀၂၀ ဧပွီလထဲက စလို့ ကဆြငျးသှားကွောငျးလညျး ကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။ နှဈနိုငျငံကုနျသှယျရေးကို တရုတျနိုငျငံဘကျအခွမျး နယျစပျဂိတျတှမှောတော့ ကိုဗဈစဈဆေးရေးဂိတျတှေ၊ အဆောကျအဦး တိုးခြဲ့တာတှေ စတဲ့ပွငျဆငျမှုတှတေော့ အဆကျမပွတျလုပျနကွေောငျး တရုတျနယျစပျမှာရှိတဲ့ ကုနျသညျတှကေ ပွောပါတယျ။
#ChinaMyanmarBorder #BorderTrade #VOABurmese
#တရုတျမွနျမာနယျစပျကုနျသှယျရေး#ကငြျစနျးကြော့ဂိတျ#ကှနျတိနျနာ###
===========
