(Zawgyi / Unicode)
ဒေသတွင်းမှာရော ကမ္ဘာမှာပါ သြဇာကြီးမားတဲ့ အင်အားကြီးနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့သမ္မတကိုယ်တိုင်လာရောက်မယ့် မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ် အတွင်း တွေ့ဆုံမှုတွေမှာ မြန်မာအစိုးရဘက်က အခွင့်အလမ်းကောင်းတွေ ရလဒ်ကောင်းတွေ ဖန်တီးဖို့လိုတယ်လို့ ကချင်နိုင်ငံရေးပါတီ ခေါင်းဆောင်တဦးက သုံးသပ်ပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး စီးပွားရေးနဲ့ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးကိစ္စတွေအတွက် အလားအလာကောင်းတဲ့ ခရီးစဉ်အဖြစ်လည်း နေပြည်တော်မှာ နိုင်ငံရေးပါတီခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တရုတ်သမ္မတနဲ့တွေ့ဆုံပွဲမှာ ကိုယ်တိုင် တက်ရောက်ဖို့ရှိတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ဒီမိုကရေစီပါတီဥက္ကဋ္ဌက ရှု့မြင်ပါတယ်။ မဆုမွန်က ဆက်သွယ်မေးမြန်းထားပါတယ်။
မြန်မာနိုင်ငံဘက်က နိုင်ငံတော်သမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်ရဲ့ ဖိတ်ကြားချက်အရ တရုတ်သမ္မတ Xi Jinping ဟာ မြန်မာနိုင်ငံကို လာမယ့် သောကြာနေ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၇ ကနေ ဇန်နဝါရီ ၁၈ ရက်နေ့အထိ ၂ ရက်ကြာ နိုင်ငံတော်ခရီးစဉ်အဖြစ် သွားရောက်လည်ပတ်မယ့်အကြောင်း တရုတ်နိုင်ငံခြားရေးဌာနက ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်သောကြာနေ့က တရားဝင် ကြေညာလိုက်တာပါ။
တရုတ်သမ္မတဟာ သူ့ခရီးစဉ်အတွင်း မြန်မာသမ္မတ ဦးဝင်းမြင့်၊ နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်တို့အပြင် အစိုးရနဲ့ တပ်မတော် ထိပ်တန်းအရာရှိတွေကိုလည်း တွေ့ဆုံမှာ ဖြစ်ကြောင်း တရုတ် ဒုတိယ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး Luo Zhaohui က ပြောဆိုထားပါတယ်။
တရုတ်သမ္မတ လာရောက်တဲ့နေ့ ဇန်နဝါရီလ ၁၇ရက်နေ့ ညနေမှာပဲ နေပြည်တော်မှာ တရုတ်သမ္မတ နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီ (၂၀) တွေ့ဆုံကြဖို့ စီစဉ်ထားတယ်လို့ ဒီတွေ့ဆုံပွဲမှာ ဖိတ်ကြားခံထားရတဲ့ ကချင်ပြည်နယ်ဒီမိုကရေစီပါတီ KSPD ( Kachin State Democracy Party) ဥက္ကဋ္ဌ ဒေါက်တာတူးဂျာက ပြောပါတယ်။ တရုတ်သမ္မတရဲ့ခရီးစဉ်ဟာ မြန်မာ့စီးပွားရေးနဲ့ငြိမ်းချမ်းရေး ဒေသတွင်းလုံခြုံရေးအတွက် အလားအလာရလဒ်ကောင်းတွေရဖို့ကိုလည်း ဒေါက်တာတူးဂျာက မျှော်လင့်ပါတယ်။
“သူက ၁၇ ရက်နေ့ရောက်မယ် ။ ရောက်ပြီးရင် နိုင်ငံရေးပါတီ ခေါင်းဆောင်တချို့နဲ့ တွေ့မယ်။ နေပြည်တော်မှာပါပဲ အဲဒီမှာ ကျနော်တို့ ပါတီလည်း ပါတယ်။ အားလုံးပါတီ ၂၀ ဆိုတော့ အဲဒီမှာ ကျနော်လည်း တွေ့ဖို့ ပါပါတယ်။ ဒါကတွေ့ဆုံတယ်ဆိုတဲ့ သဘောသပ်သပ်လောက်ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ခရီးစဉ်မှာတော့ အစိုးရကနေ တပ်မတော်ကနေပဲ ၁၈ ရက်နေ့မှာ ဆွေးနွေးဖို့ ရှိတယ်လို့ ကြားသိရတယ်။ ကျနော်ကတော့ ဒီခရီးစဉ်ကို အကောင်းမြင်ပေးတာရှိပါတယ်။ အပြုသဘောဆောင်တဲ့ ခရီးစဉ်လို့ထင်ပါတယ်။ သူက ငြိမ်းချမ်းရေးရရှိနိုင်ဖို့ ဘယ်လောက်ပံ့ပိုးကူညီနိုင်မလဲဆိုတာကို နည်းလမ်းရှာမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ သူ့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံဖြစ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ မငြိမ်းမချမ်းဖြစ်နေတာ သူတို့လည်း မသက်မသာ စောင့်ကြည့်နေတဲ့အနေအထားမျိုးလို့ ကျနော်ယူဆတယ်လေ။ ငြိမ်းချမ်းရေးတည်ဆောက်တဲ့နေရာမှာ သူ့ခရီးစဉ်က အထောက်အကူပြုနိုင်မယ်လို့ ကျနော်ကတော့ အကောင်းမြင်ဘက်က ရှုမြင်သုံးသပ်ပါတယ်။”
တရုတ်သမ္မတ ရှီကျင့်ဖျင် မြန်မာနိုင်ငံကိုလာမယ့်ခရီးစဉ်မတိုင်မီ မကြာသေးခင်ရက်ပိုင်းတုန်းကလည်း မြန်မာဆိုင်ရာ တရုတ်အထူးကိုယ်စားလှယ် Sun Guoxiang ဟာ KIA ကချင်ဒေသမှာ မြန်မာအစိုးရနဲ့စစ်မက်ရင်ဆိုင်နေတဲ့ မြောက်ပိုင်းမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ခေါင်းဆောင်တွေနဲ့ တွေ့ဆုံပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေးဖြစ်စဉ်မှာ တရုတ်အစိုးရဘက်က ကြားဝင်စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးမှုက ရလဒ်ကောင်းတွေ ဖန်တီးနိုင်ပါ့မလားဆိုတဲ့အမြင်ကိုလည်း ဒေါက်တာတူးဂျာက အခုလိုပြောပါတယ်။
“ တရုတ်ခေါင်းဆောင်ကြီးခရီးစဉ်မှာ အကျိုးသက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ အဓိကတော့ တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့များနဲ့ အစိုးရတပ်မတော်ကြားမှာ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို တတ်နိုင်သမျှ ကူညီလိမ့်မယ်လို့ မျှော်လင့်တယ်လေ။ နောက်ပြီးတော့ စီးပွားရေးထက် ငြိမ်းချမ်းရေးကိစ္စကို အလေးထားလိမ့်မယ်။ OBOR ကိစ္စလည်း ရှိတာကို ဒါကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ပထမဦးဆုံး ကြိုးစားလိမ့်မယ်ဗျ ပြီးရင် စီးပွားရေးဖြစ်နိုင်တယ်။ အဓိကတော့ ဒါကို မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိဖို့ဆိုရင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသဘောတူလက်မှတ်ရေးထိုးရမယ်။ အခုလည်း မြောက်ပိုင်း ၄ ဖွဲ့အပေါ်မှာလည်း သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တယ် ပြီးရင် ရခိုင်ပြည်နယ်တိုက်ပွဲတွေမှာလည်း သက်ရောက်မှုရှိနိုင်တယ်။”
ဒေသတွင်း စီးပွားရေးလမ်းကြောင်းတွေ ပိုဖွံ့ဖြိုးလာနိုင်ဖို့ ဆွေးနွေးကြမယ့် တရုတ်-မြန်မာနိုင်ငံဒီခရီးစဉ်အတွင်း မြန်မာအစိုးရဘက်က နိုင်ငံအတွက် ရလဒ်ကောင်းတွေရဖို့ အခွင့်အကောင်းတွေကို ဖန်တီးဖို့လိုတယ်လို့လည်း ဒေါက်တာတူးဂျာကပြောပါတယ်။
“ဒီဘက်ကလည်း ဆက်ဆံရေးပိုမိုခိုင်မြဲအောင်၊ ပိုမိုချောမွေ့အောင် သူတို့ စဉ်းစားမှာပါ မြန်မာခေါင်းဆောင်တွေအနေနဲ့။ အဲလိုဆိုရင် သူ့ရဲ့ လာရောက်တဲ့ ခရီးစဉ်မှာတော့ ကျနော်တို့နိုင်ငံအတွက် ကောင်းကျိုးရလဒ်တွေဖြစ်ပေါ်လာနိုင်မယ်လို့ မြင်ပါတယ်။ အခုဆိုရင် ငြိမ်းချမ်းရေးပါမယ်၊ စီးပွားရေးပါမယ်၊ လုံခြုံရေးပါမယ်။ ဒါတွေ နိုင်ငံတကာ ဆက်ဆံရေးတွေ ဒါ့အပြင် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံကောင်းတခုအနေနဲ့ တရုတ်ဘက်က ရပ်တည်ပြမယ်လို့ ထင်ပါတယ်။”
တရုတ်-မြန်မာ သံတမန်ရေးထူးထောင်တဲ့ နှစ် ၇၀ပြည့်နှစ်မှာပဲ ထူးထူးခြားခြား ကမ္ဘာမှာရော ဒေသတွင်းမှာပါ သြဇာကြီးမားတဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သမ္မတအနေနဲ့ ၂၀၂၀ပြည့်နှစ်အတွက် ပထမဆုံး ပြည်ပခရီးစဉ်ကို ဒေသတွင်းက မြန်မာနိုင်ငံကို သွားရောက်ဖို့ ရွေးချယ်လိုက်တာဟာ တရုတ်-မြန်မာနှစ်နိုင်ငံကြား သံတမန်ရေးဆိုင်ရာ ထူးခြားမှုအဖြစ် တရုတ်-မြန်မာအရေး အကဲခတ်တွေကလည်း သုံးသပ်တဲ့အကြောင်း ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းကိုပြောဆိုထားပါတယ်။
...................
တရုတျသမ်မတခရီးစဉျအပေါျ ကခငြျနိုငျငံရေးခေါငျးဆောငျတဦးအမွငျ
(Unicode)
ဒသေတှငျးမှာရော ကမ်ဘာမှာပါ သွဇာကွီးမားတဲ့ အငျအားကွီးနိုငျငံဖွဈတဲ့ တရုတျနိုငျငံရဲ့သမ်မတကိုယျတိုငျလာရောကျမယ့ျ မွနျမာနိုငျငံခရီးစဉျ အတှငျး တှေ့ဆုံမှုတှမှော မွနျမာအစိုးရဘကျက အခှင့ျအလမျးကောငျးတှေ ရလဒျကောငျးတှေ ဖနျတီးဖို့လိုတယျလို့ ကခငြျနိုငျငံရေးပါတီ ခေါငျးဆောငျတဦးက သုံးသပျပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး စီးပှားရေးနဲ့ဒသေတှငျးလုံခွုံရေးကိစ်စတှအေတှကျ အလားအလာကောငျးတဲ့ ခရီးစဉျအဖွဈလညျး နပွေညျတောျမှာ နိုငျငံရေးပါတီခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ တရုတျသမ်မတနဲ့တှေ့ဆုံပှဲမှာ ကိုယျတိုငျ တကျရောကျဖို့ရှိတဲ့ ကခငြျပွညျနယျဒီမိုကရစေီပါတီဥက်ကဋ်ဌက ရှု့မွငျပါတယျ။ မဆုမှနျက ဆကျသှယျမေးမွနျးထားပါတယျ။
မွနျမာနိုငျငံဘကျက နိုငျငံတောျသမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျရဲ့ ဖိတျကွားခကြျအရ တရုတျသမ်မတ Xi Jinping ဟာ မွနျမာနိုငျငံကို လာမယ့ျ သောကွာနေ့ ဇနျနဝါရီလ ၁၇ ကနေ ဇနျနဝါရီ ၁၈ ရကျနေ့အထိ ၂ ရကျကွာ နိုငျငံတောျခရီးစဉျအဖွဈ သှားရောကျလညျပတျမယ့ျအကွောငျး တရုတျနိုငျငံခွားရေးဌာနက ပွီးခဲ့တဲ့ သီတငျးပတျသောကွာနေ့က တရားဝငျ ကွညောလိုကျတာပါ။
တရုတျသမ်မတဟာ သူ့ခရီးစဉျအတှငျး မွနျမာသမ်မတ ဦးဝငျးမွင့ျ၊ နိုငျငံတောျ အတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျတို့အပွငျ အစိုးရနဲ့ တပျမတောျ ထိပျတနျးအရာရှိတှကေိုလညျး တှေ့ဆုံမှာ ဖွဈကွောငျး တရုတျ ဒုတိယ နိုငျငံခွားရေးဝနျကွီး Luo Zhaohui က ပွောဆိုထားပါတယျ။
တရုတျသမ်မတ လာရောကျတဲ့နေ့ ဇနျနဝါရီလ ၁၇ရကျနေ့ ညနမှောပဲ နပွေညျတောျမှာ တရုတျသမ်မတ နဲ့ နိုငျငံရေးပါတီ (၂၀) တှေ့ဆုံကွဖို့ စီစဉျထားတယျလို့ ဒီတှေ့ဆုံပှဲမှာ ဖိတျကွားခံထားရတဲ့ ကခငြျပွညျနယျဒီမိုကရစေီပါတီ KSPD ( Kachin State Democracy Party) ဥက်ကဋ်ဌ ဒေါကျတာတူးဂြာက ပွောပါတယျ။ တရုတျသမ်မတရဲ့ခရီးစဉျဟာ မွနျမာ့စီးပှားရေးနဲ့ငွိမျးခမြျးရေး ဒသေတှငျးလုံခွုံရေးအတှကျ အလားအလာရလဒျကောငျးတှရေဖို့ကိုလညျး ဒေါကျတာတူးဂြာက မြှောျလင့ျပါတယျ။
“သူက ၁၇ ရကျနေ့ရောကျမယျ ။ ရောကျပွီးရငျ နိုငျငံရေးပါတီ ခေါငျးဆောငျတခြို့နဲ့ တှေ့မယျ။ နပွေညျတောျမှာပါပဲ အဲဒီမှာ ကနြောျတို့ ပါတီလညျး ပါတယျ။ အားလုံးပါတီ ၂၀ ဆိုတော့ အဲဒီမှာ ကနြောျလညျး တှေ့ဖို့ ပါပါတယျ။ ဒါကတှေ့ဆုံတယျဆိုတဲ့ သဘောသပျသပျလောကျပဲ ဖွဈပါတယျ။ သူ့ခရီးစဉျမှာတော့ အစိုးရကနေ တပျမတောျကနပေဲ ၁၈ ရကျနေ့မှာ ဆှေးနှေးဖို့ ရှိတယျလို့ ကွားသိရတယျ။ ကနြောျကတော့ ဒီခရီးစဉျကို အကောငျးမွငျပေးတာရှိပါတယျ။ အပွုသဘောဆောငျတဲ့ ခရီးစဉျလို့ထငျပါတယျ။ သူက ငွိမျးခမြျးရေးရရှိနိုငျဖို့ ဘယျလောကျပံ့ပိုးကူညီနိုငျမလဲဆိုတာကို နညျးလမျးရှာမယျလို့ ထငျပါတယျ။ ဘာကွောင့ျလဲဆိုတော့ သူ့အိမျနီးခငြျးနိုငျငံဖွဈတဲ့ မွနျမာနိုငျငံ မငွိမျးမခမြျးဖွဈနတော သူတို့လညျး မသကျမသာ စောင့ျကွည့ျနတေဲ့အနအေထားမြိုးလို့ ကနြောျယူဆတယျလေ။ ငွိမျးခမြျးရေးတညျဆောကျတဲ့နရောမှာ သူ့ခရီးစဉျက အထောကျအကူပွုနိုငျမယျလို့ ကနြောျကတော့ အကောငျးမွငျဘကျက ရှုမွငျသုံးသပျပါတယျ။”
တရုတျသမ်မတ ရှီကငြ့ျဖငြျ မွနျမာနိုငျငံကိုလာမယ့ျခရီးစဉျမတိုငျမီ မကွာသေးခငျရကျပိုငျးတုနျးကလညျး မွနျမာဆိုငျရာ တရုတျအထူးကိုယျစားလှယျ Sun Guoxiang ဟာ KIA ကခငြျဒသေမှာ မွနျမာအစိုးရနဲ့စဈမကျရငျဆိုငျနတေဲ့ မွောကျပိုငျးမဟာမိတျတပျဖှဲ့ခေါငျးဆောငျတှနေဲ့ တှေ့ဆုံပါတယျ။ မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ပွညျတှငျးငွိမျးခမြျးရေးဖွဈစဉျမှာ တရုတျအစိုးရဘကျက ကွားဝငျစေ့စပျညှိနှိုငျးပေးမှုက ရလဒျကောငျးတှေ ဖနျတီးနိုငျပါ့မလားဆိုတဲ့အမွငျကိုလညျး ဒေါကျတာတူးဂြာက အခုလိုပွောပါတယျ။
“ တရုတျခေါငျးဆောငျကွီးခရီးစဉျမှာ အကြိုးသကျရောကျမှု ရှိနိုငျပါတယျ။ အဓိကတော့ တိုငျးရငျးသားလကျနကျကိုငျ အဖှဲ့မြားနဲ့ အစိုးရတပျမတောျကွားမှာ အပဈအခတျရပျစဲရေးကို တတျနိုငျသမြှ ကူညီလိမ့ျမယျလို့ မြှောျလင့ျတယျလေ။ နောကျပွီးတော့ စီးပှားရေးထကျ ငွိမျးခမြျးရေးကိစ်စကို အလေးထားလိမ့ျမယျ။ OBOR ကိစ်စလညျး ရှိတာကို ဒါကွောင့ျ ငွိမျးခမြျးရေးကို ပထမဦးဆုံး ကွိုးစားလိမ့ျမယျဗြ ပွီးရငျ စီးပှားရေးဖွဈနိုငျတယျ။ အဓိကတော့ ဒါကို မွနျမာနိုငျငံရဲ့ ငွိမျးခမြျးရေး ရရှိဖို့ဆိုရငျ အပဈအခတျရပျစဲရေးသဘောတူလကျမှတျရေးထိုးရမယျ။ အခုလညျး မွောကျပိုငျး ၄ ဖှဲ့အပေါျမှာလညျး သကျရောကျမှုရှိနိုငျတယျ ပွီးရငျ ရခိုငျပွညျနယျတိုကျပှဲတှမှောလညျး သကျရောကျမှုရှိနိုငျတယျ။”
ဒသေတှငျး စီးပှားရေးလမျးကွောငျးတှေ ပိုဖှံ့ဖွိုးလာနိုငျဖို့ ဆှေးနှေးကွမယ့ျ တရုတျ-မွနျမာနိုငျငံဒီခရီးစဉျအတှငျး မွနျမာအစိုးရဘကျက နိုငျငံအတှကျ ရလဒျကောငျးတှရေဖို့ အခှင့ျအကောငျးတှကေို ဖနျတီးဖို့လိုတယျလို့လညျး ဒေါကျတာတူးဂြာကပွောပါတယျ။
“ဒီဘကျကလညျး ဆကျဆံရေးပိုမိုခိုငျမွဲအောငျ၊ ပိုမိုခြောမှေ့အောငျ သူတို့ စဉျးစားမှာပါ မွနျမာခေါငျးဆောငျတှအေနနေဲ့။ အဲလိုဆိုရငျ သူ့ရဲ့ လာရောကျတဲ့ ခရီးစဉျမှာတော့ ကနြောျတို့နိုငျငံအတှကျ ကောငျးကြိုးရလဒျတှဖွေဈပေါျလာနိုငျမယျလို့ မွငျပါတယျ။ အခုဆိုရငျ ငွိမျးခမြျးရေးပါမယျ၊ စီးပှားရေးပါမယျ၊ လုံခွုံရေးပါမယျ။ ဒါတှေ နိုငျငံတကာ ဆကျဆံရေးတှေ ဒါ့အပွငျ အိမျနီးခငြျးနိုငျငံကောငျးတခုအနနေဲ့ တရုတျဘကျက ရပျတညျပွမယျလို့ ထငျပါတယျ။”
တရုတျ-မွနျမာ သံတမနျရေးထူးထောငျတဲ့ နှဈ ၇၀ပွည့ျနှဈမှာပဲ ထူးထူးခွားခွား ကမ်ဘာမှာရော ဒသေတှငျးမှာပါ သွဇာကွီးမားတဲ့ တရုတျနိုငျငံရဲ့ သမ်မတအနနေဲ့ ၂၀၂၀ပွည့ျနှဈအတှကျ ပထမဆုံး ပွညျပခရီးစဉျကို ဒသေတှငျးက မွနျမာနိုငျငံကို သှားရောကျဖို့ ရှေးခယြျလိုကျတာဟာ တရုတျ-မွနျမာနှဈနိုငျငံကွား သံတမနျရေးဆိုငျရာ ထူးခွားမှုအဖွဈ တရုတျ-မွနျမာအရေး အကဲခတျတှကေလညျး သုံးသပျတဲ့အကွောငျး ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးကိုပွောဆိုထားပါတယျ။
