(Zawgyi / Unicode)
တရုတ်ရဲ့ အကြီးဆုံးကုန်သွယ်ဘက် ဖြစ်လာတဲ့ အဖွဲ့ဝင် ၁၀ နိုင်ငံပါ အရှေ့တောင်အာရှ နိုင်ငံများအသင်း (ASEAN) ဟာ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်အတွင်း ဥရောပသမဂ္ဂကို ကျော်လွန်ခဲ့တာပါ။ အာဆီယံနဲ့ တရုတ်ကြား ကုန်သွယ်ရေး ပိုများလာဖို့လည်း ရှိနေကြောင်း ဗွီအိုအေသတင်းထောက် Ahadian Utama အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့တော်ကနေ သတင်းပေးပို့ထားတာကို မသိင်္ဂီထိုက် တင်ပြပေးထားပါတယ်။
အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ဂျကာတာမြို့တော်က နိုင်ငံတကာ ပြပွဲခန်းမကြီးမှာ China Homelife Indonesia ပြပွဲကို လူပေါင်းရာချီ လာရောက်လေ့လာကြပါတယ်။ မတ်လနှောင်းပိုင်းမှာ ကျင်းပတဲ့ ဒီပြပွဲမှာတော့ တရုတ်ကုမ္ပဏီ ၁၀၂ ခု ပါဝင်ပြသပြီး ကျန်းမာရေး အသုံးအဆောင်ကနေ လျှပ်စစ်ပစ္စည်းတွေထိ ထုတ်ကုန်ရာချီ ပြသထားပါတယ်။ Ezviz လုပ်ငန်းက Geroge Wu က အခုလို ပြောပါတယ်။
“ကျနော်တို့ထုတ်ကုန်တွေကတော့ လုံခြုံရေး ကင်မရာတွေနဲ့ အိမ်သုံးပစ္စည်းတွေက အဓိကပါ။ အင်ဒိုနီးရှားဈေးကွက်က ကြီးပါတယ်။ ကျနော်တို့ထုတ်ကုန်တွေက အင်ဒိုနီးရှားဈေးကွက်နဲ့ ကိုက်ညီပါတယ်။”
တရုတ်ထုတ်ပစ္စည်းဖြစ်ပြီး ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကတည်းက ရောင်းချနေတာပါလို့ InstPower က Erwin Apriyansha က အင်ဒိုနီးရှား ဘာသာစကားနဲ့ ပြောပြခဲ့တာပါ။
အင်ဒိုနီးရှားမှာ အခု ၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း ကုန်စည်ပြပွဲတွေ ဆက်တိုက်ကျင်းပဖို့ရှိတဲ့ အထဲက ပြပွဲတခုလည်း ဖြစ်ပါတယ်။ အရှေ့တောင်အာရှမှာ လူဦးရေအများဆုံး အင်ဒိုနီးရှားဟာ တရုတ်ထုတ်ကုန်တွေအတွက် အကျိုးရှိစေတဲ့ ဈေးကွက်တခုလို့လည်း ပြပွဲစီစဉ်သူတွေက ပြောပါတယ်။ Ahdi Wismarsyah က ပြပွဲကို စီစဉ်ခဲ့သူတဦး ဖြစ်ပါတယ်။
“အင်ဒိုနီးရှားဟာ တရုတ်ရဲ့ အဓိက ဈေးကွက်တွေထဲက တခုဖြစ်ဖို့ ရည်ရွယ်ထားပါတယ်။”
အာဆီယံနဲ့ တရုတ် အပါအဝင် အာဆီယံမဟုတ်တဲ့ ၅ နိုင်ငံ ပါဝင်တဲ့ ဒေသတွင်း အလုံးစုံ စီးပွားရေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု RCEP ကို အကောင်အထည် ဖော်နေချိန်မှာပဲ ကုန်သွယ်ရေးက ပိုပြီးတိုးလာဖို့ ခန့်မှန်းထားပါတယ်။ သွင်းကုန်ခွန် လျှော့ချပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုဆိုင်ရာ အတားအဆီးတွေ မရှိစေရေး ရည်ရွယ်တဲ့ ဒီ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်ကို လွန်ခဲ့တဲ့ ၂ နှစ်က လက်မှတ်ထိုးခဲ့ကြပြီး ဒီနှစ်အစောပိုင်းမှာ စတင်သက်ရောက်ပါတယ်။
အမေရိကန် ဦးဆောင်ကြိုးပမ်းတဲ့ ဒေသတွင်း လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်မှု အဆင်မပြေခဲ့ပြီးနောက်မှ အခုလို ဖြစ်လာတာပါ။ အထူးသဖြင့်တော့ Donald Trump အစိုးရက ၂၀၁၇ ခုနှစ်မှာ ပစိဖိတ် တဖက်တချက်နိုင်ငံများ လွတ်လပ်စွာ ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက် TPP ကနေ နုတ်ထွက်ခဲ့ပြီးနောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်နဲ့ တရုတ်ကြား တင်းမာမှုဖြစ်တဲ့ အခြေအနေကို ဒေသတွင်းက အစိုးရတွေက သူတို့စီးပွားရေး အကျိုးအတွက် အသုံးချခဲ့တယ်လို့ သုံးသပ်သူ David Sumual က ပြောပါတယ်။
“RCEP ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ တရုတ်ဘက်က အမြန် တွန်းအားပေးနေတာပါ။ တခြားနိုင်ငံတွေကလည်း အတည်ပြုရေး စပြီး လုပ်နေကြပါပြီ။ တရုတ်နဲ့ အမေရိကန်ကြား မပြေမလည်ဖြစ်နေတဲ့ အခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုနဲ့ ကုန်သွယ်ရေး၊ အထူးသဖြင့် ပို့ကုန်တိုးမြှင့်ရေးအတွက် အသုံးချနိုင်ပါတယ်။”
နိုင်ငံခြားရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ တိုးလာတာကနေ အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိစေပါတယ်။ David Sumual က အခုလို ဆက်ပြောပါတယ်။
“နောက်လာမယ့် ၁၀ နှစ် ၁၅ နှစ်အတွင်း ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတွေ အများကြီး လိုအပ်ပါတယ်။ ကျနော်တို့ လူဦးရေက တိုးလာနေပြီး သူတို့အတွက် အလုပ်တွေ လိုလာမှာကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။”
အင်ဒိုနီးရှားမှာ တရုတ်ကုန်စည်တွေ တင်သွင်းမှု တိုးလာနေပြီးသား အခြေအနေမှာ RCEP ကုန်သွယ်ရေး သဘောတူညီချက်က စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းဘောင် သတ်မှတ်တာသာ ဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်သူတွေက ယူဆပါတယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်တာအတွင်း တရုတ်ဟာ ရေနံနဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ မဟုတ်တဲ့ သွင်းကုန်အများစု တင်သွင်းတဲ့ အရင်းအမြစ်ဖြစ်လာပြီး ဒါဟာဆိုရင် အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံရဲ့ သွင်းကုန်အားလုံးရဲ့ သုံးပုံတပုံလောက်ရှိကြောင်း အစိုးရ စာရင်းဇယားတွေက ဖော်ပြပါတယ်။
-----------------------------
(Unicode)
ပိုမိုကွီးထှားလာနတေဲ့ တရုတျ-အာဆီယံ ကုနျသှယျရေး
တရုတျရဲ့ အကွီးဆုံးကုနျသှယျဘကျ ဖွဈလာတဲ့ အဖှဲ့ဝငျ ၁၀ နိုငျငံပါ အရှေ့တောငျအာရှ နိုငျငံမြားအသငျး (ASEAN) ဟာ ၂၀၂၀ ပွည့ျနှဈအတှငျး ဥရောပသမဂ်ဂကို ကြောျလှနျခဲ့တာပါ။ အာဆီယံနဲ့ တရုတျကွား ကုနျသှယျရေး ပိုမြားလာဖို့လညျး ရှိနကွေောငျး ဗှီအိုအသေတငျးထောကျ Ahadian Utama အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံ ဂကြာတာမွို့တောျကနေ သတငျးပေးပို့ထားတာကို မသိငျ်ဂီထိုကျ တငျပွပေးထားပါတယျ။
အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံ ဂကြာတာမွို့တောျက နိုငျငံတကာ ပွပှဲခနျးမကွီးမှာ China Homelife Indonesia ပွပှဲကို လူပေါငျးရာခြီ လာရောကျလေ့လာကွပါတယျ။ မတျလနှောငျးပိုငျးမှာ ကငြျးပတဲ့ ဒီပွပှဲမှာတော့ တရုတျကုမ်ပဏီ ၁၀၂ ခု ပါဝငျပွသပွီး ကနြျးမာရေး အသုံးအဆောငျကနေ လြှပျစဈပစ်စညျးတှထေိ ထုတျကုနျရာခြီ ပွသထားပါတယျ။ Ezviz လုပျငနျးက Geroge Wu က အခုလို ပွောပါတယျ။
“ကနြောျတို့ထုတျကုနျတှကေတော့ လုံခွုံရေး ကငျမရာတှနေဲ့ အိမျသုံးပစ်စညျးတှကေ အဓိကပါ။ အငျဒိုနီးရှားဈေးကှကျက ကွီးပါတယျ။ ကနြောျတို့ထုတျကုနျတှကေ အငျဒိုနီးရှားဈေးကှကျနဲ့ ကိုကျညီပါတယျ။”
တရုတျထုတျပစ်စညျးဖွဈပွီး ၂၀၁၉ ခုနှဈကတညျးက ရောငျးခနြတောပါလို့ InstPower က Erwin Apriyansha က အငျဒိုနီးရှား ဘာသာစကားနဲ့ ပွောပွခဲ့တာပါ။
အငျဒိုနီးရှားမှာ အခု ၂၀၂၂ ခုနှဈအတှငျး ကုနျစညျပွပှဲတှေ ဆကျတိုကျကငြျးပဖို့ရှိတဲ့ အထဲက ပွပှဲတခုလညျး ဖွဈပါတယျ။ အရှေ့တောငျအာရှမှာ လူဦးရအေမြားဆုံး အငျဒိုနီးရှားဟာ တရုတျထုတျကုနျတှအေတှကျ အကြိုးရှိစတေဲ့ ဈေးကှကျတခုလို့လညျး ပွပှဲစီစဉျသူတှကေ ပွောပါတယျ။ Ahdi Wismarsyah က ပွပှဲကို စီစဉျခဲ့သူတဦး ဖွဈပါတယျ။
“အငျဒိုနီးရှားဟာ တရုတျရဲ့ အဓိက ဈေးကှကျတှထေဲက တခုဖွဈဖို့ ရညျရှယျထားပါတယျ။”
အာဆီယံနဲ့ တရုတျ အပါအဝငျ အာဆီယံမဟုတျတဲ့ ၅ နိုငျငံ ပါဝငျတဲ့ ဒသေတှငျး အလုံးစုံ စီးပှားရေးပူးပေါငျးဆောငျရှကျမှု RCEP ကို အကောငျအထညျ ဖောျနခြေိနျမှာပဲ ကုနျသှယျရေးက ပိုပွီးတိုးလာဖို့ ခန့ျမှနျးထားပါတယျ။ သှငျးကုနျခှနျ လြှော့ခပြွီး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုဆိုငျရာ အတားအဆီးတှေ မရှိစရေေး ရညျရှယျတဲ့ ဒီ ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျကို လှနျခဲ့တဲ့ ၂ နှဈက လကျမှတျထိုးခဲ့ကွပွီး ဒီနှဈအစောပိုငျးမှာ စတငျသကျရောကျပါတယျ။
အမရေိကနျ ဦးဆောငျကွိုးပမျးတဲ့ ဒသေတှငျး လှတျလပျစှာ ကုနျသှယျမှု အဆငျမပွခေဲ့ပွီးနောကျမှ အခုလို ဖွဈလာတာပါ။ အထူးသဖွင့ျတော့ Donald Trump အစိုးရက ၂၀၁၇ ခုနှဈမှာ ပစိဖိတျ တဖကျတခကြျနိုငျငံမြား လှတျလပျစှာ ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျ TPP ကနေ နုတျထှကျခဲ့ပွီးနောကျမှာ ဖွဈပါတယျ။
အမရေိကနျနဲ့ တရုတျကွား တငျးမာမှုဖွဈတဲ့ အခွအေနကေို ဒသေတှငျးက အစိုးရတှကေ သူတို့စီးပှားရေး အကြိုးအတှကျ အသုံးခခြဲ့တယျလို့ သုံးသပျသူ David Sumual က ပွောပါတယျ။
“RCEP ကို အကောငျအထညျဖောျဖို့ တရုတျဘကျက အမွနျ တှနျးအားပေးနတောပါ။ တခွားနိုငျငံတှကေလညျး အတညျပွုရေး စပွီး လုပျနကွေပါပွီ။ တရုတျနဲ့ အမရေိကနျကွား မပွမေလညျဖွဈနတေဲ့ အခွအေနကေို အခှင့ျကောငျးယူပွီး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုနဲ့ ကုနျသှယျရေး၊ အထူးသဖွင့ျ ပို့ကုနျတိုးမွှင့ျရေးအတှကျ အသုံးခနြိုငျပါတယျ။”
နိုငျငံခွားရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ တိုးလာတာကနေ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံအတှကျ အကြိုးရှိစပေါတယျ။ David Sumual က အခုလို ဆကျပွောပါတယျ။
“နောကျလာမယ့ျ ၁၀ နှဈ ၁၅ နှဈအတှငျး ရငျးနှီးမွှုပျနှံမှုတှေ အမြားကွီး လိုအပျပါတယျ။ ကနြောျတို့ လူဦးရကေ တိုးလာနပွေီး သူတို့အတှကျ အလုပျတှေ လိုလာမှာကွောင့ျ ဖွဈပါတယျ။”
အငျဒိုနီးရှားမှာ တရုတျကုနျစညျတှေ တငျသှငျးမှု တိုးလာနပွေီးသား အခွအေနမှော RCEP ကုနျသှယျရေး သဘောတူညီခကြျက စညျးမဉြျးစညျးကမျးဘောငျ သတျမှတျတာသာ ဖွဈတယျလို့ သုံးသပျသူတှကေ ယူဆပါတယျ။ ပွီးခဲ့တဲ့ သုံးနှဈတာအတှငျး တရုတျဟာ ရနေံနဲ့ သဘာဝဓာတျငှေ့ မဟုတျတဲ့ သှငျးကုနျအမြားစု တငျသှငျးတဲ့ အရငျးအမွဈဖွဈလာပွီး ဒါဟာဆိုရငျ အငျဒိုနီးရှားနိုငျငံရဲ့ သှငျးကုနျအားလုံးရဲ့ သုံးပုံတပုံလောကျရှိကွောငျး အစိုးရ စာရငျးဇယားတှကေ ဖောျပွပါတယျ။
