{{Zawgyi/Unicode}}
COVID-19 ကူးစက်မှုကြောင့် ဝေဒနာခံစားခဲ့ရာကနေ ပြန်ပြီးကောင်းမွန်လာတဲ့ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ အခြေစိုက် မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်က ရောဂါအန္တရာယ် ကြီးမားတဲ့ အတွေ့အကြုံကို ဗွီအိုအေကို ပြောပြခဲ့ပါတယ်။ ပြည်သူအများလုံးဝမပေါ့ဆကြပဲ အထူးသတိထားကာကွယ်ကြဖို့လည်း သူက တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ ရဲ့ COVID-19 ကပ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ကုသရေး ကြိုးပမ်းမှုတွေမှာ ရှေ့တန်းက ပါဝင်ခဲ့သူတဦးအဖြစ်လည်း မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ဒိန်းမတ်သံရုံးရဲ့ ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခံခဲ့ရသူဖြစ်ပါတယ်။ ဗွီအိုအေမြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မဆုမွန် ဆက်သွယ်မေးမြန်း တင်ပြပေးထားပါတယ်။
ဒိန်းမတ်နိုင်ငံ Copenhagen မြို့တော်က Nordsjællands ဆေးရုံမှာ အလုပ်လုပ်နေတဲ့ မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်ဟာ ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါ ကူးစက်ခံခဲ့ရပါတယ်။ ဒီအခြေအနေပေါ် မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်က အခုအချိန်ထိ ရောဂါဒဏ်ကို ခံစားနေရဆဲ သူ့ကြုံလိုက်ရတဲ့ အဖြစ်အပျက်ကိုပြောပြပါတယ်။
"ပြီးခဲ့တဲ့ ၅ရက်နေ့က ဆေးရုံကို Night Duty သွားတယ်။ စနေကနေ တနင်္ဂနွေည နိုက်ဂျူတီမှာပေါ့ အဲ့မှာ အမရဲ့သူငယ်ချင်းကလည်း အဲ့တုန်းက သူ့မှာ ကူးထားတယ်ဆိုတာမသိဘူး။ အမတို့ Office ထဲနေကြရင်း မနက် ၃နာရီလောက်မှာ သူကနေ ပြောတယ်။ သူ့အဖြေက ပေါ့စတစ် ထွက်တယ်ဆိုတော့ အဲ့တာနဲ့ အမတို့အကုန်လုံးကို အိမ်ပြန်ပို့လိုက်တယ်။ အိမ်ပြန်ပို့ပြီးတော့ ကိုယ့်အိမ်မှာ ကိုယ်ပဲ Isolate လုပ်နေပြီးနေရတယ်။ ၄ရက်မြောက်နေ့မှာ ဒီမှာက စစ်ရတာကိုး ၄ရက်မြောက်နေ့မှာ အမ သွားလည်းစစ်ရော ပေါ့စတစ်ပြတယ်။ ၉ရက်နေ့မှာ ပေါ့စတစ်ပြတာပေါ့။ သွားမစစ်ခင်မှာပဲ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့မရောက်ခင် အင်္ဂါနေ့ညမှာပဲ နည်းနည်းအသက်ရှုကျပ်သလို ခံစားနေရတယ်။ နောက်တနေ့မနက်သွားစစ်ပြီး အပြန် ချောင်းကလည်း တနေကုန်လောက် တော်တော်ဆိုးတယ်။ နောက်တညလုံး လူက ချွေးတွေထွက်တာလေ Sweating ဖြစ်တာ ချွေးတွေထွက်တာ အဝတ်အစားတွေ အကုန်လဲပစ်ရတယ်။ အဲ့တာက ၂ရက်လောက်ဖြစ်တော့ လူက တော်တော်ကြီးကို တကယ်ကို နုံးကျသွားတယ်။ အမလို ဘာပဲပြောပြော အသက်အရမ်းမငယ်ဘူးဆိုပေမဲ့ အမတို့လို အသက်အရမ်းမကြီးသေးတဲ့လူတောင်မှ တော်တော်ကို ခံလိုက်ရတာဖြစ်တဲ့အတွက် လူကြီးတွေအတွက်ဆိုရင်တော့ ရောဂါအခံလည်းရှိတယ် အရင်ကတည်းက အဆုတ်တို့ဘာတို့မကောင်းတဲ့သူ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့သူဆိုရင် ဘယ်လိုမှ ခံနိုင်ရည်ရှိမှာမဟုတ်ဘူး။"
ဒီဇင်ဘာ ၂၁ရက်နေ့အထိ-အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအခြေစိုက် Johns Hopkins ဆေးတက္ကသိုလ်ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်တွေအရ ဒိန်းမတ်မှာ COVID-19 အတည်ပြုလူနာ တစ်သိန်း သုံးသောင်းငါးထောင်ရှိပါတယ်။ ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ ကူးစက်မှုနှုန်း (၇၆,၉၂၈,၇၇၄) ၇၆သန်းကျော်အထိ ရှိလာနေပြီး သေဆုံးမှုကလည်း သိန်းချီ ရှိလာနေတဲ့ အနေအထားမှာ- နိုင်ငံတကာရောက် မြန်မာတွေရော မြန်မာပြည်တွင်းက မြန်မာပြည်သူတွေအနေနဲ့ ဒီကူးစက်မြန် ကိုဗစ်၁၉ ရောဂါကို မပေါ့ဆကြပဲ အလေးအနက်ထား ကာကွယ်နေထိုင်ကြဖို့ မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်က သတိပေးပြောဆိုပါတယ်။
" အရင်တုန်းက သူများကိုပြောပြတယ်ဆိုတာက ကိုယ်က ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတယောက် အနေနဲ့ပဲပြောခဲ့တာပေါ့။ အခုကျတော့ ကိုယ်ကိုတိုင် တကယ်ခံစားလိုက်ရတဲ့အခါကျတော့ "အရမ်းကြီးကို သတိထားဖို့လိုမယ်"လို့ အမကတော့ထင်တယ်။ တကယ့်ကို အခန့်မသင့်ရင် သေသွားနိုင်တဲ့ရောဂါဖြစ်တယ် ဆိုတာကို အမကိုယ်တိုင် ခံစားလိုက်ရတဲ့အခါမှာ သိလိုက်ရပါတယ်။ လူတွေအတွက် ချထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေအကုန်လုံးကို လိုက်နာကြပါ။ နောက် မိသားစုတွေရှိလို့ရှိရင်လည်း သတိကြီးကြီးထားပါ။- အခုက ဒီရောဂါကြီးဖြစ်နေချိန် နေလာကြရတာ တနှစ်လောက်ရှိလာပြီဒီရောဂါကြီး အတွက်ကို စိုးရိမ်ပူပင်နေရတဲ့ ဘဝတွေကို ပင်ပမ်းနေကြမယ်ဆိုတာကိုသိတယ်။ ဒါပေမဲ့ ကိုယ့်အတွက် အပြင်ထွက်ရင်လည်း မထွက်မနေ ထွက်ရမယ်ဆိုရင်လေ တကယ့်သတိရှိရှိနေပါ အိမ်မှာ အသက်ကြီးတဲ့သူတွေ ရှိခဲ့လို့ရှိရင်လည်းလို့- အရမ်းကိုသတိထားကြပါလို့ ဘယ်သူမှ ခံနိုင်ရည်ရှိမှာမဟုတ်ဘူး တကယ်တမ်းဖြစ်လာပြီဆိုရင်လေ။"
ကပ်ရောဂါ ကူးစက်ပျံ့ပွားကာကွယ်ရေး လူတွေ နေအိမ်တွေထဲမှာပဲနေကြဖို့ အမိန့်ကန်သတ်ချက်တွေ တဦးနဲ့တဦး ခပ်ခွာခွာနေကြဖို့ ညွှန်ကြားချက်တွေ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံတွေမှာ ရှိနေပေမဲ့ အချိန်ကြာနေပြီမို့ တချို့ကလည်း ငြီးငွေ့ စိတ်ပျက်နေကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ သေစေနိုင်တဲ့ ကူးစက်မြန်ရောဂါမို့ ချမှတ်ထားတဲ့ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေကို မိမိအတွက်ရော မိသားစုအတွက်ပါ စောင့်ထိန်း လိုက်နာပေးပါလို့ မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်က တိုက်တွန်းပါတယ်။
" အမတို့ မြန်မာပြည်က ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေက အရမ်းကိုပင်ပမ်းနေကြပြီ။ သူများတိုင်းပြည်တွေမှာ တခုခု လိုအပ်လာပြီဆိုရင် အဆင့်သင့် ကျန်းမာရေးဝန်ဆောင်မှုတွေပေးနိုင်တယ်။ အမ မြန်မာပြည်မှာက လိုအပ်တာတွေ ရှိနေသေးတာမို့ ဘာပဲပြောပြော သတိထားကြပါ။ ဒါကြောင့် မကူးစက်ခံရအောင် ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေကိုလည်း ကူညီကြပါလို့ နောက် ကိုယ့်မိသားစုအတွက်လည်း ကိုယ်ကိုတိုင် စည်းကမ်းတွေ လိုက်နာမှရမှာလို့ပြောချင်ပါတယ်။ ချထားတဲ့စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းတွေအတိုင်း Mask တပ်ရမယ် ၂ မီတာအကွာမှာနေရမယ်။ လူစုလူဝေးကို လုံးဝရှောင်ကြပါ ဖြစ်နိုင်ရင် လက်ကိုဆေးပါ အဲ့ဒီ့ဟာတွေကို တကယ့်ကို လိုက်နာကြပါလို့။"
ဒိန်းမတ်နိုင်ငံအပါအဝင် ကမ္ဘာတဝန်းက ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းတွေ ဆေးပညာရှင်လုပ်သားတွေ အနေနဲ့ ကိုဗစ်၁၉ ကပ်အန္တရာယ် ကာကွယ်နိုင်ရေး လူအများဘေးအန္တရာယ်ကင်းရေးအတွက် ကျန်းမာရေး ဝန်ထမ်းတွေက အသက်နဲ့ရင်းပြီး ဆောင်ရွက်နေကြချိန် လူထုအနေနဲ့လည်း အထူးသတိထား ကာကွယ်ခြင်းအားဖြင့် ရှေ့တန်းက ကျန်းမာရေးလုပ်သားတွေကို တတပ်တအား ဝိုင်းဝန်းကူညီပေးကြပါ လို့ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံက ဂုဏ်ပြုခံမြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်က ထပ်မံမေတ္တာရပ်ခံ သတိပေးပြောဆိုပါတယ်။ မြန်မာသူနာပြု ဒေါ်ခိုင်ခိုင်ဦးမြင့်ကို ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် တိုက်ဖျက်ရေး ကျန်းမာရေး သူရဲကောင်းတဦးအဖြစ် မြန်မာနိုင်ငံအခြေစိုက် ဒိန်းမတ်သံရုံးက ပြီးခဲ့တဲ့ ဧပြီလက ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။
.......................................................
{{Unicode}}
COVID-19 ကူးစကျမှုကွောင့ျ ဝဒေနာခံစားခဲ့ရာကနေ ပွနျပွီးကောငျးမှနျလာတဲ့ ဒိနျးမတျနိုငျငံ အခွစေိုကျ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျက ရောဂါအန်တရာယျ ကွီးမားတဲ့ အတှေ့အကွုံကို ဗှီအိုအကေို ပွောပွခဲ့ပါတယျ။ ပွညျသူအမြားလုံးဝမပေါ့ဆကွပဲ အထူးသတိထားကာကှယျကွဖို့လညျး သူက တိုကျတှနျးခဲ့ပါတယျ။
ဒိနျးမတျနိုငျငံ ရဲ့ COVID-19 ကပျရောဂါ ကာကှယျထိနျးခြုပျကုသရေး ကွိုးပမျးမှုတှမှော ရှေ့တနျးက ပါဝငျခဲ့သူတဦးအဖွဈလညျး မွနျမာနိုငျငံဆိုငျရာ ဒိနျးမတျသံရုံးရဲ့ ခြီးကြူးဂုဏျပွုခံခဲ့ရသူဖွဈပါတယျ။ ဗှီအိုအမွေနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မဆုမှနျ ဆကျသှယျမေးမွနျး တငျပွပေးထားပါတယျ။
ဒိနျးမတျနိုငျငံ Copenhagen မွို့တောျက Nordsjællands ဆေးရုံမှာ အလုပျလုပျနတေဲ့ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျဟာ ကိုဗဈ၁၉ ရောဂါ ကူးစကျခံခဲ့ရပါတယျ။ ဒီအခွအေနပေေါျ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျက အခုအခြိနျထိ ရောဂါဒဏျကို ခံစားနရေဆဲ သူ့ကွုံလိုကျရတဲ့ အဖွဈအပကြျကိုပွောပွပါတယျ။
"ပွီးခဲ့တဲ့ ၅ရကျနေ့က ဆေးရုံကို Night Duty သှားတယျ။ စနကေနေ တနငျ်ဂနှညေ နိုကျဂြူတီမှာပေါ့ အဲ့မှာ အမရဲ့သူငယျခငြျးကလညျး အဲ့တုနျးက သူ့မှာ ကူးထားတယျဆိုတာမသိဘူး။ အမတို့ Office ထဲနကွေရငျး မနကျ ၃နာရီလောကျမှာ သူကနေ ပွောတယျ။ သူ့အဖွကေ ပေါ့စတဈ ထှကျတယျဆိုတော့ အဲ့တာနဲ့ အမတို့အကုနျလုံးကို အိမျပွနျပို့လိုကျတယျ။ အိမျပွနျပို့ပွီးတော့ ကိုယ့ျအိမျမှာ ကိုယျပဲ Isolate လုပျနပွေီးနရေတယျ။ ၄ရကျမွောကျနေ့မှာ ဒီမှာက စဈရတာကိုး ၄ရကျမွောကျနေ့မှာ အမ သှားလညျးစဈရော ပေါ့စတဈပွတယျ။ ၉ရကျနေ့မှာ ပေါ့စတဈပွတာပေါ့။ သှားမစဈခငျမှာပဲ ဗုဒ်ဓဟူးနေ့မရောကျခငျ အငျ်ဂါနေ့ညမှာပဲ နညျးနညျးအသကျရှုကပြျသလို ခံစားနရေတယျ။ နောကျတနေ့မနကျသှားစဈပွီး အပွနျ ခြောငျးကလညျး တနကေုနျလောကျ တောျတောျဆိုးတယျ။ နောကျတညလုံး လူက ခြှေးတှထှေကျတာလေ Sweating ဖွဈတာ ခြှေးတှထှေကျတာ အဝတျအစားတှေ အကုနျလဲပဈရတယျ။ အဲ့တာက ၂ရကျလောကျဖွဈတော့ လူက တောျတောျကွီးကို တကယျကို နုံးကသြှားတယျ။ အမလို ဘာပဲပွောပွော အသကျအရမျးမငယျဘူးဆိုပမေဲ့ အမတို့လို အသကျအရမျးမကွီးသေးတဲ့လူတောငျမှ တောျတောျကို ခံလိုကျရတာဖွဈတဲ့အတှကျ လူကွီးတှအေတှကျဆိုရငျတော့ ရောဂါအခံလညျးရှိတယျ အရငျကတညျးက အဆုတျတို့ဘာတို့မကောငျးတဲ့သူ ကနြျးမာရေးမကောငျးတဲ့သူဆိုရငျ ဘယျလိုမှ ခံနိုငျရညျရှိမှာမဟုတျဘူး။"
ဒီဇငျဘာ ၂၁ရကျနေ့အထိ-အမရေိကနျပွညျထောငျစုအခွစေိုကျ Johns Hopkins ဆေးတက်ကသိုလျရဲ့ ထုတျပွနျခကြျတှအေရ ဒိနျးမတျမှာ COVID-19 အတညျပွုလူနာ တဈသိနျး သုံးသောငျးငါးထောငျရှိပါတယျ။ ကမ်ဘာတဝှမျးမှာ ကူးစကျမှုနှုနျး (၇၆,၉၂၈,၇၇၄) ၇၆သနျးကြောျအထိ ရှိလာနပွေီး သဆေုံးမှုကလညျး သိနျးခြီ ရှိလာနတေဲ့ အနအေထားမှာ- နိုငျငံတကာရောကျ မွနျမာတှရေော မွနျမာပွညျတှငျးက မွနျမာပွညျသူတှအေနနေဲ့ ဒီကူးစကျမွနျ ကိုဗဈ၁၉ ရောဂါကို မပေါ့ဆကွပဲ အလေးအနကျထား ကာကှယျနထေိုငျကွဖို့ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျက သတိပေးပွောဆိုပါတယျ။
" အရငျတုနျးက သူမြားကိုပွောပွတယျဆိုတာက ကိုယျက ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတယောကျ အနနေဲ့ပဲပွောခဲ့တာပေါ့။ အခုကတြော့ ကိုယျကိုတိုငျ တကယျခံစားလိုကျရတဲ့အခါကတြော့ "အရမျးကွီးကို သတိထားဖို့လိုမယျ"လို့ အမကတော့ထငျတယျ။ တကယ့ျကို အခန့ျမသင့ျရငျ သသှေားနိုငျတဲ့ရောဂါဖွဈတယျ ဆိုတာကို အမကိုယျတိုငျ ခံစားလိုကျရတဲ့အခါမှာ သိလိုကျရပါတယျ။ လူတှအေတှကျ ခထြားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှအေကုနျလုံးကို လိုကျနာကွပါ။ နောကျ မိသားစုတှရှေိလို့ရှိရငျလညျး သတိကွီးကွီးထားပါ။- အခုက ဒီရောဂါကွီးဖွဈနခြေိနျ နလောကွရတာ တနှဈလောကျရှိလာပွီဒီရောဂါကွီး အတှကျကို စိုးရိမျပူပငျနရေတဲ့ ဘဝတှကေို ပငျပမျးနကွေမယျဆိုတာကိုသိတယျ။ ဒါပမေဲ့ ကိုယ့ျအတှကျ အပွငျထှကျရငျလညျး မထှကျမနေ ထှကျရမယျဆိုရငျလေ တကယ့ျသတိရှိရှိနပေါ အိမျမှာ အသကျကွီးတဲ့သူတှေ ရှိခဲ့လို့ရှိရငျလညျးလို့- အရမျးကိုသတိထားကွပါလို့ ဘယျသူမှ ခံနိုငျရညျရှိမှာမဟုတျဘူး တကယျတမျးဖွဈလာပွီဆိုရငျလေ။"
ကပျရောဂါ ကူးစကျပြံ့ပှားကာကှယျရေး လူတှေ နအေိမျတှထေဲမှာပဲနကွေဖို့ အမိန့ျကနျသတျခကြျတှေ တဦးနဲ့တဦး ခပျခှာခှာနကွေဖို့ ညှှနျကွားခကြျတှေ ကမ်ဘာ့နိုငျငံတှမှော ရှိနပေမေဲ့ အခြိနျကွာနပွေီမို့ တခြို့ကလညျး ငွီးငှေ့ စိတျပကြျနကွေပါတယျ။ ဒါပမေဲ့ သစေနေိုငျတဲ့ ကူးစကျမွနျရောဂါမို့ ခမြှတျထားတဲ့ စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှကေို မိမိအတှကျရော မိသားစုအတှကျပါ စောင့ျထိနျး လိုကျနာပေးပါလို့ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျက တိုကျတှနျးပါတယျ။
" အမတို့ မွနျမာပွညျက ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှကေ အရမျးကိုပငျပမျးနကွေပွီ။ သူမြားတိုငျးပွညျတှမှော တခုခု လိုအပျလာပွီဆိုရငျ အဆင့ျသင့ျ ကနြျးမာရေးဝနျဆောငျမှုတှပေေးနိုငျတယျ။ အမ မွနျမာပွညျမှာက လိုအပျတာတှေ ရှိနသေေးတာမို့ ဘာပဲပွောပွော သတိထားကွပါ။ ဒါကွောင့ျ မကူးစကျခံရအောငျ ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှကေိုလညျး ကူညီကွပါလို့ နောကျ ကိုယ့ျမိသားစုအတှကျလညျး ကိုယျကိုတိုငျ စညျးကမျးတှေ လိုကျနာမှရမှာလို့ပွောခငြျပါတယျ။ ခထြားတဲ့စညျးမဉြျးစညျးကမျးတှအေတိုငျး Mask တပျရမယျ ၂ မီတာအကှာမှာနရေမယျ။ လူစုလူဝေးကို လုံးဝရှောငျကွပါ ဖွဈနိုငျရငျ လကျကိုဆေးပါ အဲ့ဒီ့ဟာတှကေို တကယ့ျကို လိုကျနာကွပါလို့။"
ဒိနျးမတျနိုငျငံအပါအဝငျ ကမ်ဘာတဝနျးက ကနြျးမာရေးဝနျထမျးတှေ ဆေးပညာရှငျလုပျသားတှေ အနနေဲ့ ကိုဗဈ၁၉ ကပျအန်တရာယျ ကာကှယျနိုငျရေး လူအမြားဘေးအန်တရာယျကငျးရေးအတှကျ ကနြျးမာရေး ဝနျထမျးတှကေ အသကျနဲ့ရငျးပွီး ဆောငျရှကျနကွေခြိနျ လူထုအနနေဲ့လညျး အထူးသတိထား ကာကှယျခွငျးအားဖွင့ျ ရှေ့တနျးက ကနြျးမာရေးလုပျသားတှကေို တတပျတအား ဝိုငျးဝနျးကူညီပေးကွပါ လို့ ဒိနျးမတျနိုငျငံက ဂုဏျပွုခံမွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျက ထပျမံမတေ်တာရပျခံ သတိပေးပွောဆိုပါတယျ။ မွနျမာသူနာပွု ဒေါျခိုငျခိုငျဦးမွင့ျကို ကိုရိုနာဗိုငျးရပျဈ တိုကျဖကြျရေး ကနြျးမာရေး သူရဲကောငျးတဦးအဖွဈ မွနျမာနိုငျငံအခွစေိုကျ ဒိနျးမတျသံရုံးက ပွီးခဲ့တဲ့ ဧပွီလက ခြီးကြူးဂုဏျပွုခဲ့တာဖွဈပါတယျ။
