{{Zawgyi/Unicode}}
မြန်မာနိုင်ငံမှာ အရပ်သားအစိုးရကို ဖယ်ရှားပြီး စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းခဲ့ပြီးနောက် ဖမ်းဆီးထားသူ ၄၀၀ ကျော်ထက်မနည်းရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားရေး လှုပ်ရှားသူတွေက ပြောပါတယ်။ ဖမ်းဆီးခံထားရသူတွေဟာ မိသားစုနဲ့ တွေ့ခွင့်မရသလို၊ ဥပဒေနဲ့အညီ အခွင့်အရေးတွေ မရကြဘူးလို့လည်း ပြောပါတယ်။ အပြည့်အစုံကိုတော့ ဗွီအိုအေ မြန်မာပိုင်းသတင်းထောက် မမေခက ပြောပြပေးပါမယ်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းချိန်ကစလို့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲ အကြမ်းမဖက်တဲ့ အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး ဖမ်းဆီးထားသူ ၄၀၀ ကျော် ရှိကြောင်း နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားများ ကူညီစောင့်ရှောက်ရေးအသင်း (မြန်မာနိုင်ငံ) AAPP-B က ပြောပါတယ်။ ဖမ်းဆီးမှု အများစုဟာ အာဏာသိမ်းမှုနောက်ပိုင်း လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ ဆက်နွယ်နေတယ်လို့လည်း AAPP အဖွဲ့တွဲဖက်အတွင်းရေးမှူး ဦးဘိုကြည်ကပြောပါတယ်။
"ကျနော်တို့စာရင်းကတော့ အားလုံး ၄၅၂ယောက်ရှိပါတယ်။ ဒီထဲမှာ ၃၅ယောက်ပြန်လွတ်လာတာမို့ အခုစာရင်းရှိကတော့ ၄၁၇ ယောက်ကျန်ပါတယ်။ နောက် အာဏာမသိမ်းခင်မှာဖမ်းထားတာ ၆၀၁ ယောက်ရှိတယ်ဆိုတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား ၁၀၀၀ကျော်ရှိသွားပြီပြောလို့ရပါတယ်။"
"အဓိကကတော့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေ အစိုးရအမတ်တွေ NLDကဖြစ်တဲ့ အလယ်အလတ်ပိုင်း ခေါင်းဆောင်တွေ CDM လှုပ်ရှားမှုလုပ်နေတဲ့ ကျောင်းဆရာတွေ၊ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ ဒါတွေကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားလုပ်နေတယ်လို့ ကျနော်တို့တွေ့ရပါတယ်။ သူတို့က အဓိက NLD ကိုဖြိုခွဲမယ့်ပုံစံမျိုးအဓိကလုပ်ဆောင်တာကျနော်တို့ တွေ့ရပါတယ်။ တချို့သပိတ်ထဲမှာပါတဲ့ သူတွေက ရဲစခန်းခေါ်သွားတာတို့ အဲလိုမျိုးပါတာဆိုသိရတာရှိတယ်။ နောက်တချို့သူတို့တွေ ပြန်လွတ်လာတာမျိုးလဲ ရှိပါတယ်။ နောက်အဲလိုခေါ်တာမပါတဲ့ သူတွေတော်တော်များများကျတော့ ဘယ်ကိုခေါ်သွားမှန်း ဘာကြောင့်ခေါ်သွားမှန်း အများစုကမသိကြရပါဘူး"
တပ်မတော်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် နိုင်ငံတော်အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ သမ္မတဦးဝင်းမြင့်နဲ့ အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေအပြင် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကိုလည်း ဖမ်းဆီးခဲ့တာပါ။ ဒီအထဲမှာ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဦးမြအေးဟာ ဆိုရင်လည်း သီတင်း ၃ ပတ်လောက် ရှိလာတဲ့အထိ အကျိုးအကြောင်း မသိရသေးဘူးလို့လည်း ဦးမြအေးရဲ့မိခင်က ပြောပါတယ်။ ကျန်းမာရေးမကောင်းတဲ့သားဖြစ်သူအတွက် စိတ်မအေးရဘူးလို့လည်း ဦးမြအေးမိခင်က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
" ဖမ်းထဲကခေါ်တာဘာမှ မသိရဘူး. ဘယ်မှာရှိလဲမသိဘူး။ ဘာသတင်းမှမရတာ"
CDM လို့ခေါ်တဲ့ အာဏာသိမ်းမှုကို အကြမ်းမဖက် အာဏာဖီဆန်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ဆက်နွယ်ပြီး နိုင်ငံဝန်ထမ်းတွေ အပါအဝင် နိုင်ငံအနှံမှာ အာဏာပိုင်တွေ ဖမ်းဆီးမှုတွေ ရှိနေတာပါ။ ဧရာဝတီတိုင်း၊ အင်္ဂပူမြို့နယ် မဲဇလီကုန်း တိုက်နယ်ဆေးရုံက ကလေး ၂ယောက် ဖခင် ဆရာဝန် ဒေါက်တာပြည့်ဖြိုးနိုင်ဟာ ဆိုရင်လည်း ဖေဖော်ဝါရီ ၁၁ရက်နေ့ထဲက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ပြီး မိသားစုက ခုချိန်ထိ တွေ့ခွင့်မရသေးဘူးလို့ ပြောပါတယ်။ ထောင် ၃နှစ်ချနိုင်တဲ့ သဘာဝဘေးအန္တရာယ်စီမံခန့်ခွဲမှု ဥပဒေနဲ့ တရားစွဲဖို့ စီစဉ်နေတယ်သာကြားသိရပြီး ရှေ့နေဖြစ်သူနဲ့ တဆင့်တွေ့ဆုံဖို့ ကြိုးစားနေဆဲဖြစ်ကြောင်းလည်း ဇနီးဖြစ်သူက ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။
"ခုချိန်ထိဖမ်းသွားတာမတွေ့ရသေးဘူး။ ဘယ်မှာလဲမသိဘူး။ ရှေ့နေနဲ့တောင်တွေ့ခွင့်မရဘူး။ ကျမတို့မှာ သူတို့လုပ်ချင်သလိုလုပ်တာ ခံနေရတယ်။ သူက CDM လုပ်တာ ရုံးစာရွက်စာတမ်းသွားယူတော့ ဆန္ဒပြသူတွေနဲ့တွေ့လို့ အကြမ်းမဖက်ဖို့ပြောတာကို တချို့က ဓါတ်ပုံရိုက်သွားကြတာ။ အဲဒ့ါကို သူက လူစုပါတယ် ဆိုပြီး သဘာဝဘေးနဲ့အရေးယူမယ်လို့ပြောတာကြားတယ်။ ဒါမယ့် ခုထိသေချာကိုမသိရသေးတာပါ။ ကျမတို့မှာ မတရားကိုဖမ်းခံထားရတာပါ။ အခုကလေး အငယ်ကိုသူ့အဖေ တရားစခန်းဝင်တယ်ပြောတော့ ပြန်လာတော့မလားဘဲမေးနေတယ်။"
အာဏာဖီဆန်ရေး လှုပ်ရှားမှုတွေနဲ့ လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြပွဲတွေ ဆက်လက် အရှိန်ကောင်းနေချိန်မှာပဲ ဖမ်းဆီးမှုတွေလည်း ဆက်လက် ထွက်ပေါ်နေတာပါ။ ညဖက်အချိန်မတော် ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးမှုတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးခံရသူတွေဟာ ဥပဒေနဲ့အညီ ခံစားခွင့်တွေ ဆုံးရှုံးနေရတယ်လို့လည်း AAPP အဖွဲ့ ဦးဘိုကြည်က ထောက်ပြပါတယ်။
"ဒါဟာဥပ ဒေအရမတရားဖမ်းဆီးမှုမြောက်ပါတယ်။ ဖမ်းခံရသူတွေတော်တော်များများစိုးရိမ်ရတာလို့ကျနော်တို့ သုံးသပ်လို့ရတယ်။ နောက်ပြီး ဥပဒေအရဆို ၂၄နာရီထိပိုချုပ်တာ၊ ရှေ့နေတွေနဲ့တွေ့ခွင့်မရတာ ဒီလိုတွေဆုံးရှုံးနေရတာရှိတယ်။ တချို့ဆို မိသားစုနဲ့တွေ့ခွင့် တောင်မရမို့ကျန်းမာရေးမ ကောင်းသူတွေတော်တော်စိတ်ပူနေကြရတယ်။ နေ့စဉ်သောက်သုံးနေတဲ့ဆေးဝါးပုံမှန်သောက်ရတာရှိမရှိဆိုတာက အစ ဒီလိုစိတ်ပူစရာတွေရှိလို့ ဒါတွေဟာ ဆိုးရိမ်ရတာရှိပါတယ်။ ဥပဒေအရအာဏာသိမ်းတာမတရားမှု၊ တရားမဝင် အစိုးရကလူတွေကိုမတရား ဖမ်းဆီးနေတာတွေ ဘဲဖြစ်တယ်။ တန်ဆာခံသဘောဖမ်းနေရတာတွေမျိုးတွေတွေ့ရတယ်။ ဒါမျိုးတွေတကယ်မလုပ်သင့်ဘူး။ စစ်တပ်ကအာဏာသိမ်းလို့တိုင်းပြည်ကောင်းလာဖို့ ထက်ဆိုးကျိုး ပို ဖြစ်မယ်ဆိုတာ အာဏာသိမ်းသူတွေသိသင့်တယ်။ဒီလူတွေကို အမြန်ဆုံးလွှတ်ဖို့လိုတယ် ပြည်သူဆန္ဒကို အမြန်ဆုံးလေးစားလိုက်နာဖို့လိုပါတယ်"
လတ်တလော ဖမ်းဆီးမှုတွေနဲ့ ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသူတွေ အခွင့်အရေး ဆုံးရှုံးမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ မြန်မာနိုင်ငံ အမျိုးသားလူ့အခွင့်အရေးကို ဆက်သွယ်မေးမြန်းရာမှာတော့ တာဝန်ခံဖြေဆိုမယ့်သူ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ကုလသမဂ္ဂနဲ့ အမေရိကန် အပါအဝင် နိုင်ငံတကာ အသိုင်းအဝန်းနဲ့ လူ့အခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု အဖွဲ့တွေကလည်း ဥပဒေမဲ့ ဖမ်းဆီးမှုတွေအပေါ် ကန့်ကွက်ပြောဆိုထားကြသလို၊ အရပ်သားအစိုးရ ခေါင်းဆောင်တွေ အပါအဝင် ဖမ်းဆီးထားသူတွေကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့လည်း တောင်းဆိုထားပါတယ်ရှင်။
............................
{{Unicode}}
မွနျမာနိုငျငံမှာ အရပျသားအစိုးရကို ဖယျရှားပွီး စဈတပျက အာဏာသိမျးခဲ့ပွီးနောကျ ဖမျးဆီးထားသူ ၄၀၀ ကြောျထကျမနညျးရှိကွောငျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားရေး လှုပျရှားသူတှကေ ပွောပါတယျ။ ဖမျးဆီးခံထားရသူတှဟော မိသားစုနဲ့ တှေ့ခှင့ျမရသလို၊ ဥပဒနေဲ့အညီ အခှင့ျအရေးတှေ မရကွဘူးလို့လညျး ပွောပါတယျ။ အပွည့ျအစုံကိုတော့ ဗှီအိုအေ မွနျမာပိုငျးသတငျးထောကျ မမခေက ပွောပွပေးပါမယျ။
စဈတပျက အာဏာသိမျးခြိနျကစလို့ ဖမျးဆီးခံရသူတှနေဲ့ နောကျဆကျတှဲ အကွမျးမဖကျတဲ့ အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျပွီး ဖမျးဆီးထားသူ ၄၀၀ ကြောျ ရှိကွောငျး နိုငျငံရေးအကဉြျးသားမြား ကူညီစောင့ျရှောကျရေးအသငျး (မွနျမာနိုငျငံ) AAPP-B က ပွောပါတယျ။ ဖမျးဆီးမှု အမြားစုဟာ အာဏာသိမျးမှုနောကျပိုငျး လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ ဆကျနှယျနတေယျလို့လညျး AAPP အဖှဲ့တှဲဖကျအတှငျးရေးမှူး ဦးဘိုကွညျကပွောပါတယျ။
"ကနြောျတို့စာရငျးကတော့ အားလုံး ၄၅၂ယောကျရှိပါတယျ။ ဒီထဲမှာ ၃၅ယောကျပွနျလှတျလာတာမို့ အခုစာရငျးရှိကတော့ ၄၁၇ ယောကျကနြျပါတယျ။ နောကျ အာဏာမသိမျးခငျမှာဖမျးထားတာ ၆၀၁ ယောကျရှိတယျဆိုတော့ မွနျမာနိုငျငံမှာ နိုငျငံရေးအကဉြျးသား ၁၀၀၀ကြောျရှိသှားပွီပွောလို့ရပါတယျ။"
"အဓိကကတော့ အစိုးရအဖှဲ့ဝငျတှေ အစိုးရအမတျတှေ NLDကဖွဈတဲ့ အလယျအလတျပိုငျး ခေါငျးဆောငျတှေ CDM လှုပျရှားမှုလုပျနတေဲ့ ကြောငျးဆရာတှေ၊ တကျကွှလှုပျရှားသူတှေ ဒါတှကေို အဓိက ပဈမှတျထားလုပျနတေယျလို့ ကနြောျတို့တှေ့ရပါတယျ။ သူတို့က အဓိက NLD ကိုဖွိုခှဲမယ့ျပုံစံမြိုးအဓိကလုပျဆောငျတာကနြောျတို့ တှေ့ရပါတယျ။ တခြို့သပိတျထဲမှာပါတဲ့ သူတှကေ ရဲစခနျးခေါျသှားတာတို့ အဲလိုမြိုးပါတာဆိုသိရတာရှိတယျ။ နောကျတခြို့သူတို့တှေ ပွနျလှတျလာတာမြိုးလဲ ရှိပါတယျ။ နောကျအဲလိုခေါျတာမပါတဲ့ သူတှတေောျတောျမြားမြားကတြော့ ဘယျကိုခေါျသှားမှနျး ဘာကွောင့ျခေါျသှားမှနျး အမြားစုကမသိကွရပါဘူး"
တပျမတောျက အာဏာသိမျးပွီးနောကျ နိုငျငံတောျအတိုငျပငျခံပုဂ်ဂိုလျ ဒေါျအောငျဆနျးစုကွညျ၊ သမ်မတဦးဝငျးမွင့ျနဲ့ အစိုးရအဖှဲ့ဝငျတှအေပွငျ တကျကွှလှုပျရှားသူတှကေိုလညျး ဖမျးဆီးခဲ့တာပါ။ ဒီအထဲမှာ ပါဝငျခဲ့တဲ့ ဦးမွအေးဟာ ဆိုရငျလညျး သီတငျး ၃ ပတျလောကျ ရှိလာတဲ့အထိ အကြိုးအကွောငျး မသိရသေးဘူးလို့လညျး ဦးမွအေးရဲ့မိခငျက ပွောပါတယျ။ ကနြျးမာရေးမကောငျးတဲ့သားဖွဈသူအတှကျ စိတျမအေးရဘူးလို့လညျး ဦးမွအေးမိခငျက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
" ဖမျးထဲကခေါျတာဘာမှ မသိရဘူး. ဘယျမှာရှိလဲမသိဘူး။ ဘာသတငျးမှမရတာ"
CDM လို့ခေါျတဲ့ အာဏာသိမျးမှုကို အကွမျးမဖကျ အာဏာဖီဆနျတဲ့ လှုပျရှားမှုနဲ့ ဆကျနှယျပွီး နိုငျငံဝနျထမျးတှေ အပါအဝငျ နိုငျငံအနှံမှာ အာဏာပိုငျတှေ ဖမျးဆီးမှုတှေ ရှိနတောပါ။ ဧရာဝတီတိုငျး၊ အငျ်ဂပူမွို့နယျ မဲဇလီကုနျး တိုကျနယျဆေးရုံက ကလေး ၂ယောကျ ဖခငျ ဆရာဝနျ ဒေါကျတာပွည့ျဖွိုးနိုငျဟာ ဆိုရငျလညျး ဖဖေောျဝါရီ ၁၁ရကျနေ့ထဲက ဖမျးဆီးခေါျဆောငျသှားခဲ့ပွီး မိသားစုက ခုခြိနျထိ တှေ့ခှင့ျမရသေးဘူးလို့ ပွောပါတယျ။ ထောငျ ၃နှဈခနြိုငျတဲ့ သဘာဝဘေးအန်တရာယျစီမံခန့ျခှဲမှု ဥပဒနေဲ့ တရားစှဲဖို့ စီစဉျနတေယျသာကွားသိရပွီး ရှေ့နဖွေဈသူနဲ့ တဆင့ျတှေ့ဆုံဖို့ ကွိုးစားနဆေဲဖွဈကွောငျးလညျး ဇနီးဖွဈသူက ဗှီအိုအကေိုပွောပါတယျ။
"ခုခြိနျထိဖမျးသှားတာမတှေ့ရသေးဘူး။ ဘယျမှာလဲမသိဘူး။ ရှေ့နနေဲ့တောငျတှေ့ခှင့ျမရဘူး။ ကမြတို့မှာ သူတို့လုပျခငြျသလိုလုပျတာ ခံနရေတယျ။ သူက CDM လုပျတာ ရုံးစာရှကျစာတမျးသှားယူတော့ ဆန်ဒပွသူတှနေဲ့တှေ့လို့ အကွမျးမဖကျဖို့ပွောတာကို တခြို့က ဓါတျပုံရိုကျသှားကွတာ။ အဲဒ့ါကို သူက လူစုပါတယျ ဆိုပွီး သဘာဝဘေးနဲ့အရေးယူမယျလို့ပွောတာကွားတယျ။ ဒါမယ့ျ ခုထိသခြောကိုမသိရသေးတာပါ။ ကမြတို့မှာ မတရားကိုဖမျးခံထားရတာပါ။ အခုကလေး အငယျကိုသူ့အဖေ တရားစခနျးဝငျတယျပွောတော့ ပွနျလာတော့မလားဘဲမေးနတေယျ။"
အာဏာဖီဆနျရေး လှုပျရှားမှုတှနေဲ့ လမျးပေါျထှကျ ဆန်ဒပွပှဲတှေ ဆကျလကျ အရှိနျကောငျးနခြေိနျမှာပဲ ဖမျးဆီးမှုတှလေညျး ဆကျလကျ ထှကျပေါျနတောပါ။ ညဖကျအခြိနျမတောျ ဥပဒမေဲ့ ဖမျးဆီးမှုတှနေဲ့ ဖမျးဆီးခံရသူတှဟော ဥပဒနေဲ့အညီ ခံစားခှင့ျတှေ ဆုံးရှုံးနရေတယျလို့လညျး AAPP အဖှဲ့ ဦးဘိုကွညျက ထောကျပွပါတယျ။
"ဒါဟာဥပ ဒအေရမတရားဖမျးဆီးမှုမွောကျပါတယျ။ ဖမျးခံရသူတှတေောျတောျမြားမြားစိုးရိမျရတာလို့ကနြောျတို့ သုံးသပျလို့ရတယျ။ နောကျပွီး ဥပဒအေရဆို ၂၄နာရီထိပိုခြုပျတာ၊ ရှေ့နတှေနေဲ့တှေ့ခှင့ျမရတာ ဒီလိုတှဆေုံးရှုံးနရေတာရှိတယျ။ တခြို့ဆို မိသားစုနဲ့တှေ့ခှင့ျ တောငျမရမို့ကနြျးမာရေးမ ကောငျးသူတှတေောျတောျစိတျပူနကွေရတယျ။ နေ့စဉျသောကျသုံးနတေဲ့ဆေးဝါးပုံမှနျသောကျရတာရှိမရှိဆိုတာက အစ ဒီလိုစိတျပူစရာတှရှေိလို့ ဒါတှဟော ဆိုးရိမျရတာရှိပါတယျ။ ဥပဒအေရအာဏာသိမျးတာမတရားမှု၊ တရားမဝငျ အစိုးရကလူတှကေိုမတရား ဖမျးဆီးနတောတှေ ဘဲဖွဈတယျ။ တနျဆာခံသဘောဖမျးနရေတာတှမြေိုးတှတှေေ့ရတယျ။ ဒါမြိုးတှတေကယျမလုပျသင့ျဘူး။ စဈတပျကအာဏာသိမျးလို့တိုငျးပွညျကောငျးလာဖို့ ထကျဆိုးကြိုး ပို ဖွဈမယျဆိုတာ အာဏာသိမျးသူတှသေိသင့ျတယျ။ဒီလူတှကေို အမွနျဆုံးလှှတျဖို့လိုတယျ ပွညျသူဆန်ဒကို အမွနျဆုံးလေးစားလိုကျနာဖို့လိုပါတယျ"
လတျတလော ဖမျးဆီးမှုတှနေဲ့ ဖမျးဆီးထိနျးသိမျးခံရသူတှေ အခှင့ျအရေး ဆုံးရှုံးမှုတှနေဲ့ ပတျသကျလို့ မွနျမာနိုငျငံ အမြိုးသားလူ့အခှင့ျအရေးကို ဆကျသှယျမေးမွနျးရာမှာတော့ တာဝနျခံဖွဆေိုမယ့ျသူ မရှိခဲ့ပါဘူး။ ကုလသမဂ်ဂနဲ့ အမရေိကနျ အပါအဝငျ နိုငျငံတကာ အသိုငျးအဝနျးနဲ့ လူ့အခှင့ျအရေး လှုပျရှားမှု အဖှဲ့တှကေလညျး ဥပဒမေဲ့ ဖမျးဆီးမှုတှအေပေါျ ကန့ျကှကျပွောဆိုထားကွသလို၊ အရပျသားအစိုးရ ခေါငျးဆောငျတှေ အပါအဝငျ ဖမျးဆီးထားသူတှကေို ပွနျလှှတျပေးဖို့လညျး တောငျးဆိုထားပါတယျရှငျ။
